Xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị cho các doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0

 XÂY DỰNG HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ 
 CHO CÁC DOANH NGHIỆP DƯỢC PHẨMVIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH
 CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0
 Ths. Hàn Thị Lan Thư
 Đại học Kinh tế Quốc dân
Tóm tắt
 Trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, kế toán là một công cụ 
quan trọng góp phần vào sự phát triển bền vững trong các hoạt động sản xuất kinh doanh 
của các doanh nghiệp. Sự phát triển nhanh chóng và đa dạng của các hoạt động sản xuất, 
kinh doanh đòi hỏi công tác kế toán phải cung cấp thông tin một cách nhanh chóng, chính 
xác, và kịp thời phục vụ cho việc ra quyết định của ban lãnh đạo doanh nghiệp
 Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dượcphẩm là một loại hình doanh nghiệp có vai 
trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và có những nét đặc thù riêng trong công tác kế 
toán. Hệ thống thông tin kế toán quản trị –lĩnh vực kết hợp giữa kế toán quản trị và tin học 
là một công cụ hiệu quả phục vụ cho công tác quản lý trong các doanh nghiệp sản xuất- kinh 
doanh dược phẩmvà đáp ứng được các đòi hỏi củacuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện 
nay 
 Bài viết này trình bày sự cần thiết của hệ thống thông tin kế toán quản trị, đánh giá thực 
trạng hiện nay, sau đó đề xuất qui trình xây dựng hệ thống thông qua trường hợp cụ thể của 
Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Mediplatex. 
Từ khóa: Kế toán, Kế toán quản trị, Hệ thống thông tin kế toán, Doanh nghiệp dược phẩm,
Sản xuất kinh doanh bền vững 
Abstract 
In the context of the current industrial revolution 4.0, accounting is a very important tool for 
the sustainable development of business operations of enterprises. The rapid development 
and diversification of production and business activities require accounting to provide 
information quickly, accurately, and in time for decision-making by the board. Enterprise 
 Pharmaceutical manufacturing and trading enterprises are a type of enterprise that plays an 
important role in the national economy and has particular characteristics in the accounting 
work. Accounting system of cost management - a combination of accounting and information 
 502
technology is an effective tool for management in pharmaceutical production and business 
enterprises and meet the demanded by the current industrial revolution 4.0 
 This article discusses the need for a management accounting information system, assesses 
the current situation, and then proposes a systematic process for developing the system 
through the specific case of the Central Pharmaceutical Joint Stock Company Mediplatex. 
Key words: Accounting, Management Accounting, Accounting Information System, 
Pharmaceutical Companies, Sustainable Business 
1. Sự cần thiết xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị trong doanh nghiệp
 Kế toán quản trị (KTQT) ra đời từ những năm 1850 ở Mỹ và đã trở thành một công cụ 
của các nhà quản trị doanh nghiệp. Hoạt động của KTQT luôn thay đổi và hoàn thiện không 
ngừng. Sự thay đổi và hoàn thiện của KTQT bị tác động bởi sự thay đổi của môi trường kinh 
doanh, phương pháp quảntrị, sự phát triển của công nghệ và trình độ của các nhà quản trị. 
 Tại Việt Nam, kế toán quản trị đã được chính thức công nhận trong Luật Kế toán (Quốc 
hội, 2015) năm 2015. 
 Trong nền kinh tế thị trường, do yêu cầu phải nhạy bén và nắmbắt nhanh cơ hội kinh 
doanh nên KTQT cung cấp thông tin cho nhà quản trị cần linh hoạt, tốc độ và thích hợp với
từng quyết định, có thể cung cấp bất kỳ khi nào nhà quản lý cần: hàng tháng, tuần, ngày, 
thậm chí có thể báo cáo ngay lập tức, do đó nó có tính linh hoạt cao nên không đòi hỏi phải
tuân thủ theo pháp luật kế toán và cũng không đòi hỏi tính chính xác tuyệt đối của số liệu.
 Xác định mục tiêu Chính thức hóa mục tiêu thành chỉ
 tiêu kinh tế cụ thể
 Lập kế hoạch
 Lập các dự toán chung và chi tiết
 Tổ chức điều hành Thu nhận kết quả thực hiện
 Kiểm tra, Kiểm soát Soạn thảo các báo cáo thực hiện
 Hình 1. Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý và kế toán quản trị
 503
 7URQJEஃLF୕QKK஋LQKୟSNLQKWୱKL୹QQD\NୱWR£QTX୕QWU୽FµYDLYDLWU´UୗW
TXDQWU୿QJJµSSK୙QY¢RVணSK£WWUL୵QE୳QY஡QJFஙDF£FGRDQKQJKL୹SY®F£F
O¿GRVDXÓ¤\
Một là, kế toán quản trị tham gia vào quá trình lập kế hoạch, hoạch định các chiến lược phát 
triển của doanh nghiệp bao gồm cả dự toán nguồn kinh phí để thực hiện kế họach; giúp cho 
doanh nghiệp chủ động hơn trong tìm kiếm nguồn lực, huy động tối đa năng lực hiện có của 
doanh nghiệp. 
Hai là, kế toán quản trị cung cấp thông tin cho quá trình kiểm soát chi phí trong đơn vị.
Thông qua các báo cáo kế toán quản trị về chi phí ở từng bộ phận, từng khâu công việc có sự 
so sánh giữa kế hoạch và định mức để xác định mức chênh lệch. Từ đó sẽ tiến hành phân tích, 
tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch này để có biện pháp khắc phục kịp thời. 
Ba là, kế toán quản trị cung cấp thông tin cần thiết cho quá trình ra quyết định của ban lãnh 
đạo doanh nghiệp hoặc của chủ doanh nghiệp. Thông qua các thông tin về chi phí mà kế toán 
quản trị cung cấp họ có thể đưa ra các quyết định liên quan như lựa chọn cơ cấu sản xuất sản 
phẩm; quyết định lựa chọn phương án sản xuất kinh doanh, định giá bán sản phẩm. 
 Hai nhà nghiên cứu Gelinas Ulric (Gelinas Ulric. J and All, 2014) và James Hall (James 
Hall, 2015) đã trình bày những cơ sở lý luận nền tảng về hệ thống thông tin kế toán, các 
thành phần của hệ thống và khẳng định rằng hệ thống thông tin kế toán nói chung và hệ thống 
thông tin kế toán quản trị nói riêng là một lĩnh vực khoa học giao thoa giữa Kế toán và Tin 
học 
 Cơ sở lý luận ban đầu cho những nghiên cứu kết hợp giữa kế toán và tin học là mô hình 
chấp nhận công nghệ TAM-Technology Acceptance Model (Chuttur M, 1989). Mô hình này 
giải thích sự chấp nhận một công nghệ mới được quyết định bởi hai yếu tố chính là lợi ích 
mang lạivà sự dễ dàng sử dụng. Lợi ích mang lại là mức độ mà một người tin rằng việc sử
dụng một công nghệ mới sẽ giúp làm gia tăng tiến độ thực hiện công việc đó. Sự dễ sử dụn ... 
đều tiến hành trên máy tính đơn lẻ, nhiều đơn vị cần thiết tổ chức mạng nội bộ để phân chia 
rõ các phần hành nhưng chưa tổ chức đa dạng kết hợp như các chi nhánh, đơn vị không tập 
trung. 
 506
 Trong các doanh nghiệp sản xuất dượcphẩm, các công cụ tin học đã được ứng dụng một
cách phổ biến trong công tác kế toán. Trước hết là Bảng tính điện tử EXCEL được sử dụng 
trong việc thiết lập các bảng biểu kế toán trong kế toán lương, kế toán bảo hiểm, kế toán giá 
thành sản phẩm, kế toán nguyên vật liệu. Gần đây các phần mềm kế toán chuyên dụng cho 
doanh nghiệp dược phẩm được đưa vào sử dụng như EFFECT-SQL 3.0 của Công ty phần
mềm EFFECT, phần mềm FA.PHARMACY của Công ty phần mềm Fast Accouting, phần
mềmAMIS.VN của Công ty phần mềm MISA..vv. Các phần mềm kế toán chuyên dụng đã 
giúp giải quyết các bài toán kế toán riêng lẻ nhưng chưa giải quyết được bài toán tổng thể
trong công tác kế toán của doanh nghiệp. Hệ thống thông tin kế toán quản trị là giải pháp tối
ưu cho vấn đề này 
 Qua nghiên cứu thực trạng của công tác kế toán quản trị chi phí và các hệ thống thông tin 
kế toán quản trị trong các doanh nghiệp dược phẩm hiện nay, chúng ta có thể rút ra một số 
nhận xét sau đây:
Một là, mặc dù nhìn nhận vai trò quan trọng và cần thiết của kế toán quản trị nhưng phầnlớn 
các doanh nghiệp vẫn chưa có sự quan tâm và đầu tư đúng mức cho công việc này. Mọi sự 
đầu tư tập trung chủ yếu vẫn giành cho Kế toán tài chính. Đây là một khoảng trống lớn mà 
các doanh nghiệp cần phải giải quyết trong bối cảnh hội nhập kinh tế hiện nay
Hai là, trong các doanh nghiệp đã tổ chức hệ thống thông tin kế toán phục vụ công tác quản 
lý thì việc thực hiện chưa có tính hệ thống, nội dung kế toán quản trị cung cấp cũng còn 
tương đối đơn giản, chưa có sự phân tích thông tin và dự báo đầy đủ bằng các kỹ thuật phân 
tích dữ liệu hiện đại 
Ba là, hệ thống thông tin kế toán quản trị sử dụng các công cụ lưu trữ, xử lý thông tin thủ 
công. Chưa khai thác các phương tiện, kỹ thuật xử lý thông tin hiện đại tin học hóa, chưa tạo 
được sự kết nối, tính ổn định, sự định hướng giữa thông tin phục vụ quản lý với nhu cầu 
thông tin thực hiện các chức năng quản trị của nhà quản lý trong nội bộ công ty.
Bốn là, chưa sử dụng phù hợp hoặc không sử dụng các chỉ tiêu để đánh giá kết quả hoạt động
của doanh nghiệp. Tình hình phổ biến hiện nay là các công ty chỉ sử dụng kết quả phản ánh 
các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính hoặc các chỉ tiêu trên các báo cáo chi tiết, để đánh giá 
kết quả hoạt động của toàn bộ công ty, các bộ phận, phòng ban chức năng mà chưa sử dụng 
các chỉ tiêu đặc trưng để đánh giá trách nhiệm theo các trung tâm trách nhiệm (ThS.Nguyễn
Thị Phương Thảo, 2014)

 507
 3. Xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị tại Mediplatex
3.1. Thực trạng mô hình kế toán quản trị và yêu cầu hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán 
quản trị tại Mediplatex 
 Công ty Cổ phần Dượcphẩm Trung ương Mediplantex có lịch sử hình thành và phát triển
đã 60 năm, có trụ sở chính tại 358, Đường Giải Phóng - Quận Thanh Xuân – Hà Nội.
 Bộ máy quản lý của công ty được tổ chức theo mô hình trực tuyến, chức năng phù hợp với
quy mô của công ty trong cơ chế thị trường hiện nay. Theo đó, bộ máy tổ chức có cơ cấu gọn
nhẹ, từng phòng có chức năng, nhiệm vụ, chịu trách nhiệm từđầu đến cuối khâu, có quyền tự
chủ trong kinh doanh theo pháp luật, theo định hướng phát triển của công ty và chịu trách 
nhiệm trướcGiám đốc (Mediplatex, 2017)
 Phòng kế toán tài chính của công ty gồm 9 người, trong đó có 1 Trưởng phòng kiêm kế
toán trưởng, 1 phó phòng và 7 nhân viên kế toán phụ trách từng phần hành kế toán riêng. 
Công ty tiến hành tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình bộ máy kế toán tập trung. 
Qua khảo sát tại Phòng Kê toán của công ty Mediplatex, chúng tôi đã rút ra một số nhận xét 
sau đây về mô hình KTQT:
+Hiện nay công ty tiến hành tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình tập trung. Theo mô hình 
này, toàn bộ công việc kế toán từ khâu thu, nhận, xử lí, luân chuyển chứng từ, ghi sổ kế toán,
lập báo cáo kế toán, phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh đếu được tiến hành tại phòng kế
toán.
+ Đối với phần hành kế toán chi phí, kế toán công ty vẫn đang phân loại, tập hợp và phân bổ
chi phí, đồng thời tính giá thành dưới góc độ kế toán tài chính. 
+ Hiện nay hệ thống kế toán chi phí trong Mediplatex chủ yếu phục vụ mục đích của kế toán 
tài chính. Vì vậy, việc hoàn thiện mô hình kế toán quản trị chi phí sẽ cải thiện đáng kể công 
tác tổ chức kế toán trong doanh nghiệp. Tuy nhiên để hoàn thiện mô hình kế toán quản trị chi 
phí, doanh nghiệp sẽ phải đầu tư về nhân lực, vật lực, phải có những thay đổi trong cách thức
quản lý và tổ chức công tác kế toán. Do đó mô hình kế toán quản trị chi phí cần có sự kết hợp
hài hòa với hệ thống kế toán tài chính, không gây ra những biến động lớn trong việc tổ chức
công tác kế toán trong Công ty mà vẫn đảm bảo cung cấp thông tin quản trị một cách hiệu
quả.
 508
 Quá trình hoàn thiện bộ máy kế toán quản trị của Mediplatex phải đáp ững được các yêu 
 cầu sau đây:
 Một là, mô hình KTQT phải đảm bảo tính khái quát, phản ánh được những nội dung cơ bản
 thể hiện được vai trò của công tác kế toán quản trị trong doanh nghiệp 
 Mục đích của việc xây dựng mô hình KTQ nhằm giúp các nhà quản trị doanh nghiệp nhận
diện và kiểm soát được chi phí sản xuất kinh doanh. Qua đó cung cấp đầy đủ, kịp thời những 
thông tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm giúp các nhà quản trị ra các quyết định 
điều hành cũng như các quyết định có tính chiến lược. Vì vậy, tính khái quát của mô hình 
KTQT phải cung cấp được những thông tin đảm bảo các thuộc tính như: (1) Đảm bảo thông 
tin trung thực, hợp lý. (2) Đảm bảo tính kịp thời của thông tin 
Hai là, mô hình KTQT phải đơn giản không quá phức tạp 
Mô hình kế toán quản trị chi phí không được phức tạp hóa vấn đề và làm tăng áp lực đối với
các nhân viên kế toán trong việc ghi chép, phản ánh, lập dự toán, đánh giá và đưa ra các 
thông tin tư vấn cho nhà quản trị. Tính đơn giản của mô hình kế toán quản trịđược gắn với
trình độ của đội ngũ kế toán, năng lực của các nhà quản trị và quy trình của hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 
Ba là, mô hình kế toán quản trị phải cung cấp được các thông tin tổng hợp và chi tiết theo yêu 
cầu của nhà quản trị. 
 Quản trị doanh nghiệp là một hoạt động khép kín từ khâu lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và 
kiểm tra, đánh giá việc thực hiện. Mô hình kế toán quản trịđược xây dựng phải trở thành một
công cụ hỗ trợđắc lực cho các nhà quản quản trị. Thông tin từ mô hình được thu thập, xử lý 
phải trung thực, kịp thời và chi tiết theo yêu cầu của nhà quản trị. 
 3.2. Mô hình tổ chức hệ thống thông tin kế toán quản trị cho Mediplatex 
 Về nguyên tắc chúng ta có thể lựa chọn một trong hai mô hình cơ bản để tổ chức hệ thống 
KTQT là mô hình tách biệt và mô hình kết hợp. Mô hình tách biệt là mô hình tổ chức hệ
thống KTQT độc lập với hệ thống kế toán tài chính cả về bộ máy kế toán và công tác kế toán. 
Trong trường hợp này, doanh nghiệp sẽ phải đầu tư nhiều hơn để vận hành mô hình này. 
Theo quan điểm của chúng tôi thì mặc dù lợi ích do hệ thống KTQT độc lập mang lại sẽ cao 
hơn so với mô hình kết hợp nhưng doanh nghiệp sẽ phải chi phí bổ sung để vận hành đồng 
thời hai hệ thống KTTC và KTQT 
 509
 Vì thế chúng tôi đề xuất mô hình hệ thống thông tin KTQT cho Mediplatex dưới dạng mô 
hình kết hợp. Trong mô hình này Mediplatex không tổ chức bộ máy KTQT riêng mà nhân lực
triển khai công tác KTQT do nhân viên kế toán tài chính kiêm nhiệm. Các nhân viên kế toán 
tài chính (KTTC) vừa ghi sổ tổng hợp chi phí để lập các báo cáo tài chính vừa ghi sổ chi tiết
về chi phí để phục vụ cho việc lập các báo cáo KTQT. Bộ máy kế toán quản trị của
Mediplatex được khái quát bằng sơ đồ sau đây: 
 
 Kế toán trưởng
 Mediplatex 
 Kế toán chi Kế toán quản trị
 phí 
 chi phí
 Hình 3. Mô hình tổ chức bộ máy KTQTCP kết hợp của Mediplatex 
 Lập dự toán Thu nhận Tổng hợp Tư vấn
 thông tin thông tin 
 Hình 3. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán quản trị Mediplatex 
 Hình 3. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán quản trị của Mediplatex 
 Hình 3. Mô hình tổ chức bộ máy KTQT tại Mediplatex 
 Theo mô hình này phòng kế toán của của Mediplatex được chia thành các bộ phận phụ trách 
các công việc như thu thập thông tin, lập dự toán, tổng hợp và phân tích thông tin và tư vấn
cho nhà quản trị ra quyết định.
 Việc kết hợp mô hình KTQT và kế toán tài chính hỗn hợp sẽ vừa sử dụng được dữ liệu đầu 
vào của KTTC (Tài khoản kế toán chi tiết, tổng hợp, các bảng kê chi tiết phù hợpvv) cũng 
như sẽ bổ sung thêm dữ liệu cần có của KTQT (báo cáo nội bộ, kế hoạch sản xuấtvv).
Bên cạnh đó, KTTC và KTQT có mối quan hệ mật thiết với nhau về nguồn thông tin, nguồn 
dữ liệuvv nên việc áp dụng mô hình tổ chức bộ máy hỗn hợp kế toán tài chính và KTQT sẽ 
tận dụng được mối quan hệ về thu thập, cung cấp thông tin.
 510
Dựa trên tổ chức bộ máy kế toán hiện có, công ty chỉ cần bổ sung thêm chức năng, nhiệm vụ 
cho từng bộ phận và mở rộng chức năng mới của KTQT mà không cần thay đổi bộ máy kế 
toán. Các kế toán viên sẽ thực hiện thêm nhiệm vụ của KTQT cũng như sẽ bổ sung thêm bộ 
phận cần thiết phải tổ chức tách biệt. Các quản đốc phân xưởng sẽ thực hiện theo dõi và báo 
cáo lên phòng kế toán, chủ yếu là kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.
 Trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin ngày càng phổ biến, việc áp dụng tổ chức 
công tác kế toán tập trung với mô hình hỗn hợp giữa KTTC và KTQT đối với Mediplatex là 
cần thiết và hợp lý. Các công đoạn thu thập thông tin, tổng hợp và phân tích thông tin được 
tiến hành trên cơ sở ứng dụng tin học với các mô hình phân tích đa chiều, các công nghệ xử 
lý dữ liệu hiện đại đảm báo độ chính xác cao nhất. 
 3.3. Qui trình phát triển hệ thống thông tin kế toán quản trị của Mediplatex 
Trong điều kiện cụ thể của Công ty Mediplatex chúng tôi đề xuất qui trình phát triển hệ
thống thông tin KTQT tin học hóa gồm 5 bước theo mô hình dưới đây:
 
 Xác định Khảo sát bộ Thiết kế Triển khai Đánh giá 
 mục tiêu của máy KTQT cũ hiệu quả
 hệ thống 
 HTTT hệ thống hoạt động 
 thông tin thông tin 
 KTQT mới của HT mới
 KTQT mới KTQT mới
 Hình 4. Qui trình phát triển HTTT KTQT tin họa hóa của Mediplatex
Bước 1. Xác định mục tiêu xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị tin học hóa 
Trong giai đoạn này các cán bộ kế toán của Mediplatex kết hợp với các cán bộ công nghệ
thông tin xác định các mục tiêu cụ thể cho hệ thống thông tin kế toán quản trị trong đó các 
cán bộ kế toán đóng vai trò quan trọng nhất 
Bước 2. Khảo sát bộ máy kế toán cũ đang hoạt động, đánh giá ưu khuyết điểm của hệ thống
hiện tại 
 511
Trong giai đoạn này Bộ phận lãnh đạo và các cán bộ kế toán của Mediplatex sẽ tiến hành 
đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu của công tác KTQT trong công ty để đưa ra các giải
pháp hoàn thiện trong hệ thống mới
Bước 3. Thiết kế HTTT KTQT mới
Đây là công việc của cán bộ kỹ thuật CNTT nhằm thiết kế phần cứng, phần mềm, CSDL cho 
HTTT KTQT mới 
Bước 4. Triển khai HTTT KTQT thay thế cho hệ thống cũ
Trong giai đoạn này các chuyên gia CNTT kết hợp với các cán bộ kế toán của Công ty 
Mediplatex triển khai các phân hệ của hệ thống kế toán mới vào thực tiễn hoạt động của công 
ty
Bước 5. Tiến hành đánh giá hiệu quả hoạt động của hệ thống mới 
Đây là bước cuối cùng của qui trình hoàn thiện HTTT KTQT mới trong đó chủ yếu là các cán 
bộ kế toán của công ty Mediplatex tiến hành đánh giá tình hình hoạt động của hệ thống mới,
các khả năng vượt trội mà hệ thống có thể thực hiện, sự thích nghi của người dùng với hệ
thống mới 
 Kết luận: 
 Kế toán quản trị là quá trình thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài 
chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động nhằm phục vụ cho việc quản trị 
trong nội bộ doanh nghiệp. Thông qua bộ phận kế toán quản trị, các nhà quản lý có thể theo 
dõi thường xuyên tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp, bao gồm quá 
trình sản xuất, theo dõi thị trường và kiểm soát nội bộ. Từ đó đưa ra những đánh giá và xác 
định hướng đi phù hợp cho doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. 
 Để đạt được những mục tiêu này, trong khung cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 
hiện nay, hệ thống thông tin kế toán quản trị phải là một hệ thống tin học hóa dựa trên các 
công nghệ thu thập và xử lý thông tin hiện đại bằng máy tính kết hợp với việc sử dụng các 
phương pháp phân tích dữ liệu hiện đại bằng các mô hình toán học và thống kê. 
 Bài viết này trình bày sự cần thiết của hệ thống thông tin kế toán quản trị được tin học hóa 
trong các doanh nghiệp sản xuất dược phẩm trong khung cánh của cuộc cách mạng công 
nghiệp 4.0 và đề xuất một vài giải pháp xây dựng hệ thống thông qua trường hợp cụ thể của 
 512
Công ty cổ phần dược phẩm Trung Ương Mediplatex. Những thông tin này cũng có giá trị 
tham khảo cho các doanh nghiệp khác
 Tài liệu tham khảo
Carmelo Romano, 9 Advantages of Computerized Accounting 
 www.cleveraccounting.com/9-advantages-computerized-accounting/
Chuttur M. Overview of the TAM: Origins, Developments and Future Directions 
 ISSN 1535-6078, TAMReview.pdf 
Công ty cổ phần dược phẩm Trung ương Mediplatex (2017) 
 Báo cáo tài chính 2016-2017
Gelinas Ulric J., Richard B. Dull and Patrick Wheeler (2014) 
 Accounting Information Systems,10th, Cengage Learning. 
Knudtzon et Al. Computerized accounting systems and methods
 www.freepatentsonline.com/7120597.htm
James Hall (2015), Accounting Information Systems, 9th
 United States of American. 
Luật kế toán, Quốc hội (2015) số 88/2015/QH13 
Sheila Shanker, The Effectiveness of Information Technology on Accounting Applications 
 Smallbusiness.chron.com >..> information Technology
ThS. Nguyễn Thị Phương Thảo (2014), Xây dựng hệ thống thông tin doanh nghiệp tại 
 Việt Nam hiện nay. Tapchitaichinh.com, 5/2014 
Viện Tin học doanh nghiệp, VCCI (2014) 
 513