Kiểm toán (phần 1) - Chương 2: Các khái niệm trong kiểm toán - Gian lận và sai sót

 2.5. Gian lận và sai sót
 (Nguồn: VSA 240)
- Khái niệm
- Phân biệt trách nhiệm KTV - Giám đốc
- Công việc của KTV
 Đánh giá rủi ro
 Phát hiện
 Thủ tục khi có dấu hiệu GL-SS
 Thông báo về GL-SS
 1
 2.5.1 Các Khái niệm
Gian lận Hành vi cố ý của BGĐ, Sửa đổi, giả mạo chứng 
 HĐQT, nhân viên từ
 hoặc các bên thứ ba Không ghi chép các 
 gây ra những sai lệch nghiệp vụ phát sinh
 thông tin ảnh hưởng Ghi các nghiệp vụ 
 đến báo cáo tài chính không xảy ra
 Aùp dụng sai phương 
 pháp kế toán
 Sai sót Lỗi không cố ý ảnh Lỗi về số học, ghi chép
 hưởng báo cáo tài Hiểu sai các nghiệp vụ
 chính Aùp dụng sai phương 
 pháp kế toán
 2
 2.5.2 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG 
 CÓ GIAN LẬN, SAI SÓT
Những vấn đề về tính chính trực và năng lực
của Ban Giám đốc
 Quyền lực tập trung vào tay một người hay
 một nhóm người rất nhỏ, không có sự hoạt
 động hữu hiệu.
 Bất lực trong việc sửa chữa những yếu kém
 quan trọng của kiểm soát nội bộ
 2.5.2 CÁC NHÂN TỐ
Các sức ép bất thường bên trong hay
từ bên ngoài đơn vị.
 Ngành nghề đang gặp khó khăn.
 Thiếu vốn kinh doanh vì lỗ hay
 phát triển quá nhanh.
 4
 2.5.2. CÁC NHÂN TỐ
Các nghiệp vụ và sự kiện không bình thường:
 Các nghiệp vụ bất thường, đặc biệt là gần
 thời điểm khóa sổ, có thể ảnh hưởng đáng kể
 đến lợi nhuận.
 Các nghiệp vụ hay phương pháp xử lý kế
 toán phức tạp.
Một số nhân tố chỉ liên quan đến môi trường
kế toán xử lý bằng máy tính. Thí dụ như:
 Không lấy được thông tin từ máy tính ...
 5
 2.5.3 Trách nhiệm KTV
 Giám đốc Kiểm toán viên
 Ngăn chặn và Xem xét có GL_SS làm ảnh 
 Phát hiện GL-SS hưởng trọng yếu BCTC
Thiết lập và duy trì hệ Đánh giá rủi ro
 thống KSNB
 Thiết lập các thủ tục 
 phát hiện GL-SS trên 
 cơ sở rủi ro đã đánh giá
 Điều chỉnh, bổ sung 
 thủ tục kiểm toán
 Thông báo về GL-SS 
 Các phản ứng 
 và các phản ứng
Phân định trách nhiệm
• Giám đốc đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp 
 trong việc ngăn ngừa, phát hiện và xử lý các 
 gian lận và sai sót trong đơn vị thông qua việc 
 xây dựng và duy trì thực hiện thường xuyên hệ 
 thống kế toán và hệ thống kiểm soát nội bộ 
 thích hợp 
• Trong quá trình kiểm toán, KTV và CTKT 
 phải xem xét xem có các sai phạm do gian lận 
 hoặc sai sót gây ra làm ảnh hưởng trọng yếu 
 đến báo cáo tài chính không? 
 7
Đánh giá rủi ro
• Khi lập kế hoạch và khi thực hiện kiểm 
 toán, KTV phải đánh giá rủi ro về những 
 gian lận và sai sót có thể có, làm ảnh hưởng 
 trọng yếu đến BCTC và phải trao đổi với 
 Giám đốc đơn vị về mọi gian lận hoặc sai 
 sót quan trọng phát hiện được.
• Việc đánh giá rủi ro được tiến hành trên cơ 
 sở xem xét hệ thống KSNB và các nhân tố 
 ảnh hưởng đến khả năng có GL-SS.
 8
Phát hiện
• Trên cơ sở đánh giá rủi ro, kiểm toán viên phải 
 thiết lập các thủ tục kiểm toán thích hợp nhằm 
 đảm bảo các GL-SS có ảnh hưởng trọng yếu đến 
 báo cáo tài chính đều được phát hiện. 
• KTV phải có thái độ hoài nghi mang tính nghề 
 nghiệp trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện 
 kiểm toán và phải luôn ý thức được rằng có thể 
 tồn tại những tình huống hoặc sự kiện dẫn đến 
 những sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính. 
 9
 Khi có dấu hiệu GL-SS
 Không trọng yếu
 Xem xét tính trọng yếu
 Trọng yếu
 Không còn nghi vấn
Thực hiện thủ tục kiểm toán bổ sung
 Nghi vấn
 Trao đổi với GĐ và đánh giá ảnh 
 hưởng đến BCTC và BCKT
 Kiểm toán
 Bình thường
 Xem xét ảnh hưởng đến các khía
 cạnh khác của cuộc kiểm toán
 10
Thông báo về GL-SS
• Cho Giám đốc
 – Nghi vấn có gian lận
 – Có gian lận
 – Có sai sót trọng yếu
• Cho người sử dụng BCKT
• Cho cơ quan chức năng
 11