Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán tai các doanh nghiệp bảo hiểm do kiểm toán nhà nước thực hiện

 GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG KIEÅM TOAÙN 
 TAÏI CAÙC DOANH NGHIEÄP BAÛO HIEÅM DO 
 KIEÅM TOAÙN NHAØ NÖÔÙC THÖÏC HIEÄN
 Ths. Nguyễn Hùng Minh*
 rong những năm qua, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã khẳng định được vai trò quan trọng 
 trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện môi trường kinh 
 doanh của Việt Nam. Thị trường bảo hiểm ngày càng thể hiện được vai trò, vị trí trong nền 
 kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thành công các giải pháp chủ yếu về chỉ đạo, điều hành 
thựcT hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, yêu cầu đặt ra là hoạt động của các DNBH cần được 
kiểm soát tốt để đảm bảo sự phát triển, cũng như tính ổn định của nền kinh tế, chính trị và đời sống xã 
hội. Hơn nữa, Nhà nước cũng như các chủ thể liên quan có nhu cầu nắm bắt, kiểm soát tình hình quản lý 
và sử dụng vốn, cũng như khả năng quản lý, điều hành hoạt động của các DNBH. Trong những năm gần 
đây, các kết quả thanh tra kiểm toán cho thấy công tác quản lý chi bồi thường, chi hoa hồng và hỗ trợ đại 
lý tại các DNBH có nhiều vấn đề; nhiều trường hợp chi trả bồi thường không đúng đối tượng hoặc đã được 
loại trừ nhưng vẫn chi trả... Điều này đặt ra yêu cầu kiểm soát hoạt động các DNBH, tình hình tuân thủ 
các quy định, chính sách của Chính phủ, Bộ Tài chính tại các DNBH trong quá trình hoạt động. Chính vì 
vậy, việc đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán tại các DNBH trở thành nhiệm vụ, mục tiêu 
của KTNN trong quá trình thực hiện kiểm toán, việc này có vai trò quan trọng, chi phối tới chất lượng và 
hiệu quả chung của cuộc kiểm toán.
 Từ khóa: Kiểm toán, doanh nghiệp bảo hiểm.
 Solutions to improve the quality of auditing at insurance corporations implemented by SAV 
 In recent years, Vietnam’s insurance market has affirmed its important role in socio-economic 
development, contributing to ensuring social security and improving the business environment of Vietnam. 
The insurance market is increasingly showing the role and position in the socio-economy, contributing to 
the successful implementation of major solutions on direction and administration of the implementation 
of socio-economic development plans. Therefore, the requirement is that the operation of insurers should 
be well controlled to ensure the development, as well as the stability of the economy, politics and social life. 
Moreover, the State as well as related subjects need to grasp and control the management and use of capital, 
as well as the ability to manage and administer the operations of insurers. In recent years, audit inspection 
results show that the management of compensation, commission payment and agency support in insurance 
businesses has many problems; many cases of compensation payment are not the right person or have 
been excluded but still paid... This poses a requirement to control the operation of insurers, the situation 
of complying with regulations and policies of the Government, Ministry of Finance at insurers during 
operation. Therefore, the introduction of solutions to improve the audit quality at the insurers becomes the 
task and objectives of SAV in the process of implementing auditing, this plays an important role, influencing 
quality and overall effectiveness of the audit.
 Key words: Audit, insurers.
 1. Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý luận cơ Theo pháp luật hiện hành thì khái niệm “Doanh 
bản về kiểm toán báo cáo tài chính tại các DNBH nghiệp bảo hiểm” được hiểu như sau: “Doanh 
do KTNN thực hiện nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp được thành lập, 
 a) Phân biệt doanh nghiệp bảo hiểm với các loại tổ chức và hoạt động theo quy định của Luật Kinh 
hình doanh nghiệp khác doanh bảo hiểm và các quy định khác của pháp 
* Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán; Kiểm toán nhà nước
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 35
 NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
 luật có liên quan để kinh doanh bảo hiểm, tái bảo động kinh doanh bảo hiểm có tên gọi là Ủy ban 
 hiểm”. Với tư cách là doanh nghiệp, nó có đầy đủ Giám sát bảo hiểm. Các nước khác như Anh, Nhật 
 các đặc điểm của doanh nghiệp nói chung. Tuy Bản, cơ quan này là một phòng trực thuộc vụ quản 
 nhiên, doanh nghiệp bảo hiểm còn có đặc điểm lý các ngân hàng.
 đặc thù giúp chúng ta nhận biết nó với các loại 
 Như vậy, đây là các đặc điểm giúp ta phân biệt 
 doanh nghiệp kinh doanh trong các lĩnh vực khác.
 doanh nghiệp bảo hiểm với doanh nghiệp khác 
 Thứ nhất, tính chất đặc biệt của kinh doanh bảo trong nền kinh tế. Trong khi các doanh nghiệp 
 hiểm thể hiện ở chỗ: Nó là loại dịch vụ tài chính kinh doanh trong các lĩnh vực ngành nghề khác 
 đặc biệt, là hoạt động kinh doanh trên những rủi chịu sự quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước 
 ro. Sản phẩm của bảo hiểm là sản phẩm vô hình, khác như các tổ chức tín dụng chịu sự quản lý nhà 
 nó là sự bảo đảm về mặt tài chính trước rủi ro nước trực tiếp của Ngân hàng Nhà nước, các doanh 
 cho người được bảo hiểm kèm theo là các dịch vụ nghiệp kinh doanh chứng khoán chịu sự quản lý 
 có liên quan. Chu trình kinh doanh bảo hiểm là nhà nước của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước...
 chu trình đảo ngược, tức là sản phẩm được bán ra b) Báo cáo tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm 
 trước, doanh thu được thực hiện, sau đó mới phát và vai trò của nó
 sinh chi phí. Các doanh nghiệp bảo hiểm nhận phí 
 bảo hiểm trước của người tham gia bảo hiểm đóng Hệ thống báo cáo tài chính của DNBH bao gồm 
 góp và thực hiện nghĩa vụ sau với bên được bảo có 4 báo cáo: Bảng cân đối kế toán; Báo cáo kết quả 
 hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm thực tế. hoạt động kinh doanh; Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 
 và thuyết minh BCTC. 
 Thứ hai, doanh nghiệp bảo hiểm chịu sự quản 
 Báo cáo tài chính có vai trò quan trọng và chiếm 
 lý trực tiếp của Bộ Tài chính. Để quản lý hoạt động 
 phần lớn trong báo cáo thường niên của DNBH. 
 kinh doanh bảo hiểm hầu hết các quốc gia trên thế 
 Thông qua báo cáo tài chính của DNBH, ta có thể 
 giới  ...  vị được kiểm toán.
 BCTC tại các DNBH như việc kiểm toán báo cáo 
 - Xây dựng hệ thống thông tin về các DNBH 
 tài chính đối với các DNBH là không thể thiếu và 
 được kiểm toán là rất cần thiết. Hệ thống thông tin 
 luôn phát triển song song với kiểm toán tài chính 
 này sẽ liên tục được cập nhật theo những thay đổi, 
 công, tài sản công của Nhà nước, mà các công ty 
 biến động của khách thể kiểm toán.
 kiểm toán độc lập không thể thay thế vị trí của một 
 cơ quan kiểm tra tài chính công. Một cuộc kiểm b) Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm toán ở 
 toán BCTC DNBH của KTNN thực hiện không chỉ giai đoạn thực hiện kiểm toán
 kiểm toán báo cáo tài chính mà xu hướng chủ yếu - Triển khai một cách chủ động và tích cực các 
 là kết hợp với kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt kế hoạch, chương trình kiểm toán nhằm đưa ra 
 động để đạt được nhiều mục tiêu khác nhau theo những ý kiến xác thực về mức độ trung thực và 
 yêu cầu của quản lý Nhà nước. Quá trình xây dựng hợp lý của báo cáo tài chính trên cơ sở những bằng 
 và nâng cao chất lượng kiểm toán BCTC DNBH chứng kiểm toán đầy đủ và tin cậy.
 một mặt phải đảm bảo phù hợp với các quy định 
 - Bước nghiên cứu, đánh giá các thông tin về 
 hiện hành của Luật KTNN về chức năng, nhiệm 
 DNBH được kiểm toán trong kế hoạch cần phải 
 vụ của KTNN, Hệ thống Chuẩn mực KTNN, mặt 
 được chú trọng. Tổ chức thực hiện kiểm toán báo 
 khác phải đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn, 
 cáo tài chính DNBH chủ yếu phải dựa vào kế hoạch 
 tính kinh tế, tính hiệu quả, dễ hiểu và dễ áp dụng, 
 kiểm toán và đề cương kiểm toán đã được duyệt để 
 đồng thời phải phù hợp với hệ thống các quy định 
 phân công, bố trí lực lượng KTV trong Đoàn thực 
 hiện hành của Nhà nước về công tác quản lý kinh 
 hiện kiểm toán các nội dung, mục tiêu và các trọng 
 tế, tài chính, kế toán...
 tâm, trọng điểm đã được xác định trong giới hạn, 
 Một số giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng phạm vi của cuộc kiểm toán. Trên cơ sở tiến hành 
 kiểm toán BCTC tại các DNBH ở các giai đoạn cụ kiểm toán để thu thập các bằng chứng kiểm toán 
 thể như sau: trung thực, chính xác, đầy đủ để phân loại phục 
 a) Nâng cao chất lượng kiểm toán ở giai đoạn vụ cho việc phân tích, đánh giá, kết luận và đưa ra 
 chuẩn bị kiểm toán những kiến nghị cho việc lập báo cáo kiểm toán. 
 - Đối với các bước công việc trong giai đoạn - Căn cứ các nội dung kiểm toán để xác định 
38 Số 134 - tháng 12/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thích giấy tờ làm việc mô tả ngắn gọn nhưng đầy đủ cơ 
hợp... Trong nội dung bước thiết kế chương trình sở về nguồn tài liệu, số liệu và trình tự thực hiện. 
kiểm toán chi tiết của kiểm toán lĩnh vực bảo hiểm 
 c) Nâng cao chất lượng kiểm toán ở giai đoạn lập 
nên có chương trình kiểm toán mẫu (bố trí ở phần 
 và gửi Báo cáo kiểm toán của Đoàn kiểm toán
phụ lục hướng dẫn kèm theo để KTV có thể tham 
khảo khi lập chương trình kiểm toán chi tiết). - KTNN cần lựa chọn, bố trí nhân sự phụ trách 
 công tác lập báo cáo là những người có trình độ 
 - Sau khi thực hiện các thủ tục kiểm toán cơ 
 chuyên môn cao, có nhiều kinh nghiệm đồng thời 
bản, KTV cần xem xét quy định pháp lý và các quy 
 tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra nhằm phát 
định khác để đánh giá tính tuân thủ trong việc chấp 
 hiện các sai sót.
hành luật pháp của đơn vị được kiểm toán.
 - Giai đoạn lập và gửi báo cáo kiểm toán của 
 - Trong quá trình kiểm toán, KTV phải thường 
 Đoàn kiểm toán cần có những sự điều chỉnh để phù 
xuyên ghi chép, tập hợp đầy đủ những nhận định 
 hợp với quy định của các chuẩn mực mới ban hành.
về các nghiệp vụ, các con số, các sự kiện nhằm 
tích luỹ bằng chứng, nhận định cho những kết - BCKT của Đoàn kiểm toán phải báo đảm các 
luận kiểm toán và loại trừ những nhận xét ban đầu yêu cầu chung quy định tại Chuẩn mực Kiểm toán 
không chính xác về nghiệp vụ, các sự kiện thuộc nhà nước và theo mẫu biểu quy định của Tổng 
đối tượng kiểm toán. Kiểm toán nhà nước. Kết cấu của báo cáo kiểm 
 toán cũng phải sửa đổi, bổ sung để phù hợp với 
 - Hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán theo quy quy định của chuẩn mực mới ban hành.
định của KTNN là hết sức cần thiết, nó là “xương 
sống’’ của hồ sơ kiểm toán, nhưng chưa đủ đối với - Để báo cáo kiểm toán có giá trị pháp lý cao 
yêu cầu về hồ sơ kiểm toán của một cuộc kiểm thì phải nâng cao chất lượng kiểm toán nói chung 
toán cụ thể. Điều này đòi hỏi các KTV phải tự phát và các kết luận, kiến nghị kiểm toán nói riêng phải 
huy khả năng sáng tạo, dựa vào kinh nghiệm nghề đảm bảo đúng pháp luật và khả thi.
nghiệp để thu thập và ghi chép các tài liệu làm việc d) Nâng cao chất lượng kiểm toán ở giai đoạn 
một cách khoa học và hợp lý. kiểm tra kết luận, kiến nghị của Đoàn kiểm toán
 - Một số yêu cầu cơ bản cần thực hiện trong quá - Việc thực hiện kiến nghị kiểm toán là điều 
trình thu thập, lưu trữ các bằng chứng kiểm toán kiện để nhìn nhận đánh giá lại hoạt động kiểm 
đó là: toán, các khuyến nghị kiểm toán đưa ra có phù hợp 
 + KTV cần phải sao, chụp các bằng chứng kiểm hay không, có đảm bảo tính khả thi hay không.
toán do đơn vị được kiểm toán cung cấp (chứng - KTNN phải sắp xếp thời gian và nhân sự hợp 
từ kế toán, trang sổ kế toán phản ánh hoặc tài liệu lý để kiểm tra việc thực hiện kiến nghị kiểm toán. 
khác) gắn với những sai phạm trọng yếu mà KTV Nhân sự của tổ kiểm tra nên bố trí những người đã 
phát hiện. Đồng thời có những ghi chép, chú giải thực hiện kiểm toán và có liên quan đến vấn đề mà 
để thấy rõ nguồn gốc của những tài liệu, số liệu có Đoàn kiểm toán kiến nghị đơn vị phải thực hiện.
liên quan đến phát hiện kiểm toán đó.
 - Thời gian kiểm tra việc thực hiện các kiến 
 + Đối với các bằng chứng kiểm toán do bên thứ nghị kiểm toán liên quan đến các sai phạm xử lý 
ba cung cấp cần có xác nhận của bên thứ ba, KTV tài chính nên để sau 30 ngày kể từ ngày phát hành 
chủ động tạo ra các biên bản hoặc bản xác nhận có BCKT nhằm đảm bảo tính hiệu lực của kiến nghị 
nội dung ghi chép rõ ràng và chứng tỏ được ý kiến kiểm toán.
xác nhận của bên cung cấp.
 - Đối với những kiến nghị liên quan đến cải 
 + Đối với các hoạt động nghiệp vụ quan trọng tiến công tác quản lý thì không nên quy định thời 
cần phải thực hiện theo yêu cầu của chuẩn mực, gian cố định mà phải tùy thuộc vào tính chất, mức 
quy trình kiểm toán, KTV cần phải tự tạo ra các độ phức tạp của kiến nghị. Nội dung kiểm tra của 
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 39
 NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
 KTNN sẽ tập trung vào việc đơn vị được kiểm toán đối tượng kiểm toán như kiểm toán các doanh 
 có biện pháp thực hiện kiến nghị như thế nào? Tiến nghiệp bảo hiểm...
 độ thực hiện đến đâu? Đối với trường hợp không 
 - Kiểm toán nhà nước cần đẩy mạnh công 
 thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, KTNN 
 tác đào tào bằng việc tăng cường công tác tuyên 
 đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy 
 truyền, cập nhật kiến thức về pháp luật cho KTV; 
 định tại Khoản 4, Điều 16, Luật KTNN. 
 mở các khóa đào tạo chuyên sâu về kiểm toán sai 
 - Chuyển bước thứ tư của quy trình kiểm toán phạm, gian lận, tham nhũng và kiểm toán trách 
 “Kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm nhiệm kinh tế, điều tra trong hoạt động kiểm toán.
 toán” tập trung về một đầu mối, không để một bộ 
 - Công tác kiểm soát chất lượng kiểm toán phải 
 phận vừa thực hiện kiểm toán vừa kiểm tra thực 
 được bắt đầu bằng việc tuyển dụng nhân sự với 
 hiện kiến nghị. Bộ phận kiểm tra thực hiện kiến 
 các tiêu chuẩn tối thiểu được xem xét kỹ lưỡng. Để 
 nghị kiểm toán sẽ cân nhắc để chuyển những đơn 
 thực hiện điều này, cơ chế tuyển dụng công chức 
 vị không thực hiện kiến nghị hoặc thực hiện không 
 của Nhà nước cần được kiến nghị điều chỉnh, thay 
 thỏa đáng kết luận và kiến nghị của KTNN sang cơ 
 đổi theo xu hướng phù hợp hơn với đặc điểm của 
 quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo pháp 
 ngành, tuyển dụng những người có phẩm chất đạo 
 luật. Bộ phận đó cũng đánh giá lại các kiến nghị 
 đức tốt nhưng cũng phải có đầy đủ năng lực chuyên 
 do các đoàn kiểm toán yêu cầu về tính khả thi và 
 môn đáp ứng nhu cầu riêng của ngành KTNN.
 chính xác. Về hình thức kiểm tra thực hiện có thể 
 tùy thuộc tính chất từng cuộc kiểm toán, tùy thuộc - KTNN cần yêu cầu, hướng dẫn KTV, các tổ 
 ý thức thực hiện kết luận, kiến nghị và chế độ báo kiểm toán khi đưa ra các kiến nghị phải tập hợp 
 cáo của đơn vị, bộ phận được giao nhiệm vụ kiểm đầy đủ các bằng chứng thuyết phục, các lý lẽ phù 
 tra sẽ cân nhắc và trình Tổng KTNN quyết định, hợp với kiến nghị; các bằng chứng đó phải có tính 
 không nhất thiết phải tổ chức kiểm tra tại đơn vị pháp lý, hiệu lực; các bằng chứng do chính đơn 
 được kiểm toán. vị cung cấp phải có dấu và chữ ký xác nhận của 
 những người có thẩm quyền.
 Một số đề xuất kiến nghị nhằm nâng cao chất 
 lượng kiểm toán tại các DNBH do Kiểm toán nhà - Để thu hút và giữ được các nhân tài, Nhà nước 
 nước thực hiện: cần cải thiện chế độ đãi ngộ đối với KTV về điều 
 kiện làm việc, trang thiết bị, chế độ lương, thưởng, 
 * Đối với Quốc hội, Chính phủ: Hoàn thiện các 
 cơ hội được đào tạo, cơ hội thăng tiến... xứng 
 cơ sở pháp lý, nâng cao vai trò, vị trí của cơ quan 
 đáng với công sức và cống hiến của KTV. Khi đó 
 KTNN; Hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi 
 thì KTV mới có điều kiện dành toàn bộ tâm sức 
 hành Luật KTNN; Cần bổ sung thêm biên chế cho 
 vào công việc, KTNN mới tránh được tình trạng 
 KTNN để có thể đáp ứng được nhiệm vụ kiểm toán 
 chảy máu chất xám. Đi đôi với việc khen thưởng 
 thường xuyên hàng năm; Có chế độ ưu tiên thoả 
 thì hình thức xử phạt cũng cần được chú ý để nâng 
 đáng đối với lực lượng KTV Nhà nước trong khi 
 cao chất lượng đội ngũ KTV.
 thực hiện nhiệm vụ. 
 - Cần mở rộng đối tượng kiểm toán sang các cơ 
 * Đối với cơ quan Kiểm toán nhà nước: KTNN 
 quan, đơn vị cổ phần không có cổ phần chi phối 
 phải xây dựng, hoàn thiện và ban hành đầy đủ hệ 
 của Nhà nước.
 thống các văn bản pháp lý, chuẩn mực và quy trình 
 nghiệp vụ cho hoạt động của KTNN và KTNN - Rà soát lại hệ thống hồ sơ, mẫu biểu kiểm toán 
 chuyên ngành nhằm phục vụ, hỗ trợ và đảm bảo để giúp KTV trong việc ghi chép, tổng hợp số liệu 
 hành lang pháp lý cho hoạt động kiểm toán. nhanh và chuẩn xác. Xây dựng tiêu chí, cơ chế giám 
 sát, đánh giá chất lượng kiểm toán BCTC riêng cho 
 - KTNN cần tiếp tục xây dựng, bổ sung và hoàn 
 các tổ chức tài chính - ngân hàng.
 thiện hệ thống quy trình kiểm toán theo các lĩnh 
 vực, đặc biệt quy trình kiểm toán riêng cho từng * Đối với Kiểm toán viên nhà nước: 
40 Số 134 - tháng 12/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
 - Trong quá trình thực hiện kiểm toán, KTV toán báo cáo tài chính nhằm nâng cao chất 
cần tuân thủ các quy định của Luật KTNN, các 
 lượng kiểm toán, Luận văn Thạc sỹ Kế toán 
chuẩn mực KTNN đặc biệt là chuẩn mực về trình 
 - Kiểm toán, Học viện Tài chính, Hà Nội;
độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của KTV.
 8. Vương Đình Huệ, 2002 Giáo trình Kiểm 
 - KTV cần thực hiện đúng các công việc được toán. Hà Nội, Nhà Xuất bản Tài chính;
phân công trong kế hoạch kiểm toán chi tiết do Tổ 9. Kiểm toán nhà nước, 2010. Luật Kiểm toán 
trưởng xây dựng, tuân thủ các bước trong quy trình 
 nhà nước, Hà Nội;
kiểm toán.
 10. Kiểm toán nhà nước, 2010. Quy trình kiểm 
 - Để đảm bảo chất lượng công việc kiểm toán, toán các tổ chức tài chính tín dụng của 
KTV cần tích cực nghiên cứu học hỏi về chuyên 
 Kiểm toán nhà nước ban hành, Hà Nội;
môn nghiệp vụ, tìm hiểu sâu hơn về đặc điểm và 
 11. Kiểm toán nhà nước 2010, 2012. Chuẩn mực 
nghiệp vụ chuyên môn của hoạt động các công 
ty bảo hiểm, đáp ứng được yêu cầu kiểm toán; kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, Hà Nội;
Chủ động, sáng tạo, trách nhiệm trong công việc; 12. Kiểm toán nhà nước, 2007. Quyết định số 
thường xuyên cập nhập các kiến thức về nghiệp vụ, 04/2007/QĐ-KTNN ngày 02/8/2007 của 
văn bản pháp luật mới ban hành về lĩnh vực kiểm Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành Công tác 
toán. kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, Hà Nội;
 - Chấp hành tốt các quy định của KTNN ban 13. Luật Kinh doanh Bảo hiểm, 2010.
hành như quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn 14. Ngô Thị Hoài Nam, 2012. Hoàn thiện tổ 
KTNN, quy chế bảo vệ bí mật của KTNN. chức kiểm toán Báo cáo tài chính doanh 
 nghiệp của Kiểm toán nhà nước hiện nay, 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tạp chí Kiểm toán, số 67, trang 55 – 58;
 I. Tài liệu Tiếng Việt: 15. Phạm Thị Kiều Trinh, (2011), Hoàn thiện 
 1. Đoàn Tuấn Anh, 2011. Hoàn thiện công công tác lập kế hoạch kiểm toán Báo cáo tài 
 tác kiểm toán báo cáo tài chính các doanh chính tại Công ty Deloitt Việt Nam, Luận văn 
 nghiệp nhà nước do Kiểm toán nhà nước Thạc sĩ Kinh tế, Đại học Kinh tế, Đà Nẵng;
 thực hiện, Luận văn Thạc sỹ Kinh tế, 
 16. Võ Thị Hải Yến, (2011), Hoàn thiện công 
 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội;
 tác kiểm soát chất lượng kiểm toán Báo cáo 
 2. Quốc hội, Luật Ngân sách Nhà nước, 
 tài chính tại Công ty Kiểm toán và Kế toán 
 Hà Nội;
 ACC, Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Đại học 
 3. Bộ Tài chính, 2012. Thủ tục, chương Kinh tế Quốc dân, Hà Nội;
 trình kiểm toán mẫu do VACPA ban 
 II. Tài liệu tiếng nước ngoài:
 hành, Hà Nội;
 17. David Mcnamee, 2005. Internal auditing: 
 4. Bộ Tài chính, 2008. Chuẩn mực Kiểm toán 
 Việt Nam, Hà Nội; Basic and best practices. Oxford: Oxford 
 University, 96, pp. 103-130;
 5. Bộ Tài chính, 2005. Chuẩn mực Kế toán Việt 
 Nam, Hà Nội; 18. Paul J.Sobel, June 2007. Auditor’s risk 
 6. John Dunn, 2008. Kiểm toán lý thuyết và management guide: intergrating auditing 
 thực hành - Người dịch Vũ Trọng Hùng, an ERM, 78, pp. 156-190;
 2010, Hà Nội, Nhà Xuất bản Thống kê; 19. The IIA Research Foundation , July 2007. 
 7. Cát Thị Hà, 2010. Hoàn thiện quá trình Internal Auditing: Assurance an Consulting 
 thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm service, 56, pp. 98-200.
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 41