Bài giảng Điều tra sức khỏe cộng đồng - Lê Hoàng Ninh

ĐIỀU TRA SỨC KHỎE 
CỘNG ĐỒNG 
1 
COMMUNITY OF HEALTH SURVEYS 
GS. TS. LÊ HOÀNG NINH 
MỤC TIÊU MÔN HỌC 
1. Xác định được vấn đề sức khỏe ưu tiên của 
cộng đồng 
2. Thiết kế được trình tự các bước tiến hành một 
cuộc điều tra sức khỏe cộng đồng 
3. Thực hành được một cuộc điều tra sức khỏe 
cộng đồng tại địa phương 
4. Tƣ duy thông qua mqh giữa các biến 
3. Xác định và định nghĩa rõ các biến số 
2. Thiết kế điều tra phù hợp với mục tiêu 
1. Suy nghĩ về chủ đề điều tra sức khỏe 
NỘI DUNG 
8. Nguyên tắc chung xây dựng bộ câu hỏi 
7. Quyết định cỡ mẫu sẽ là bao nhiêu 
6. Quyết định ai sẽ có trong mẫu khảo sát 
5. Chọn phƣơng pháp thu thập dữ liệu 
NỘI DUNG 
12. Hƣớng dẫn định dạng các câu hỏi 
11. Xây dựng câu hỏi: kiến thức, thái độ 
10. Xây dựng câu hỏi: nhân khẩu học, hành vi 
9. Xây dựng câu hỏi về sức khỏe 
NỘI DUNG 
Bộ câu hỏi khảo sát sức khỏe hộ GĐ (WHO) 
16. Viết báo cáo 
15. Lập kế hoạch và thực hiện phân tích d.liệu 
14. Chuẩn bị dữ liệu cho phân tích 
13. Theo dõi và thực hiện cuộc khảo sát 
NỘI DUNG 
7 
Vấn đề 
Mục 
tiêu – 
thiết 
kế - 
Biến 
số 
Cỡ 
mẫu – 
Kỹ 
thuật 
chọn 
mẫu 
Thu 
thập 
dữ liệu 
Theo 
dõi, 
thực 
hiện, 
chuẩn 
bị DL 
Xử lý 
và 
phân 
tích 
Viết 
báo 
cáo 
DÀN Ý THIẾT KẾ ĐIỀU TRA SKCĐ 
XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ KHẢO SÁT 
SỨC KHỎE 
8 GS. TS. LÊ HOÀNG NINH 
9 
MỤC TIÊU 
 Tìm hiểu vấn đề sức khỏe ưu tiên dựa vào cộng đồng 
 Xác định nhu cầu cần khảo sát sức khỏe 
 Lựa chọn được chủ đề và giới hạn phạm vi của chủ 
đề cần cho khảo sát sức khỏe 
 Xác định rõ các mục tiêu của cuộc khảo sát sức khỏe 
10 
NỘI DUNG 
Để tìm kiếm thông tin vấn đề nghiên cứu: 
1.Đặt câu hỏi cho cá nhân đại điện 
2.Quan sát, đặt câu hỏi về cách đo lường, các yếu tố ảnh 
hưởng sức khỏe cộng đồng 
3.Xem xét y văn, tình hình từ quốc tế, quốc gia đến địa 
phương cân nhắc lợi ích trước khi tiến hành 
4.Thiết kế điều tra tốt cơ bản là lập kế hoạch tốt 
5.Ước lượng chất lượng số liệu và các sai lệch giảm thiểu 
11 
 “XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ ĐÚNG LÀ ĐÃ GIẢI 
QUYẾT ĐƢỢC MỘT NỮA VẤN ĐỀ” 
“A problem well stated is half solve” 
12 
VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 
 Theo các nhà khoa học: Mục đích của nghiên cứu 
khoa học: tìm kiếm sự thật sự hiểu biết được kiểm 
chứng. 
 Câu hỏi đặt ra mà người/dự án NC phải tìm câu trả 
lời Vấn đề nghiên cứu. 
13 
VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 
Vấn đề nghiên cứu 
Chủ đề (Topic) 
Phạm vi (Scope) 
14 
Điều tra sức khỏe: đã, đang và sẽ là nguồn cung 
cấp thông tin quan trọng: các nhà hoạch định chính sách CSSK, 
chuyên gia YTCC, nhà cung cấp dịch vụ CSSK (BHYT, ) và người sử 
dụng dịch vụ 
 Việc thiết kế và tiến hành điều tra sức khỏe trong 
tương lai sẽ được định hình bởi những thay đổi 
(Kết quả: chủ đề: đa đang, phức tạp, nhạy cảm + các kỹ thuật công 
nghệ đổi mới phát triển thực hiện, tăng cường đạo đức trong tình 
huống khó xử) 
ĐIỀU TRA SỨC KHỎE TƢƠNG LAI 
15 
Bệnh xã hội: HIV/AIDS, lạm dụng trẻ em, RL chức 
năng sinh dục, ma túy, nghiện rượu, bạo lực gia đình 
Vấn đề dễ bị tổn thương 
Khó khăn xác định vị trí và tiếp cận đối tượng: lưỡng 
giới, chuyển đổi giới tính, vô gia cư, người nghiện ma 
túy, trẻ em, người già chết, dân số không có giấy tờ 
nhập cư, những người tị nạn 
Thách thức đối phó. Rào cản lấy thông tin, 
Việc đặt câu hỏi để xác định vị trí đối tượng và lấy 
được thông tin Việc thiết kế, cân nhắc nguồn lực 
đạt hiệu quả. 
CÁC CHỦ ĐỀ: đã, đang, sẽ nhạy cảm, phức tạp 
16 
Kỹ thuật hiện đại và công nghệ mới giúp: tăng số lượng, đa 
dạng ấn phẩm phổ biến, tìm kiếm nghiên cứu mới, tiên tiến, 
thu thập thông tin dễ dàng 
 Kiểm tra độ tin cậy của Internet và nghiên cứu chưa được 
công bố 
 Người phỏng vấn và trả lời sử dụng máy tính trao đổi 
thông tin 
 Các cuộc điều tra sức khỏe ngày càng tập trung vào quần 
thể hiếm hoặc khó khăn để xác định vị trí xác định dân số 
mục tiêu để đầu tư thời gian và nguồn lực hợp lý. 
Kỹ thuật và công nghệ 
17 
• Đồng ý tham gia 
• Biết được lợi ích và tác hại khi tham gia 
• Quyền vô danh và bảo mật thông tin (HIPAA, 1966) 
• Mục tiêu chủ đề NC là nhằm nâng cao hay giảm tác hại 
- Thông tin ưng thuận (Informed Consent) 
- Lợi ích so với tác hại (Benefit Versus Harm) 
Đừng hỏi để người trả lời cảm thấy bắt buộc, rồi họ sẽ cung cấp cho câu trả lời mà 
họ nghĩ rằng người phỏng vấn muốn nghe? không trung thực 
- Quyền của tính vô danh và bảo mật 
 (Rights of Anonymity and Confidentiality). 
Đạo đức (Ethics) 
18 
1. Để thiết kế cuộc khảo sát tốt với ngân sách nhỏ 
2. Để tìm hiểu các thiết kế điều tra tốt, quy mô lớn 
với ngân sách lớn 
3. Phải nhận thức được cần tìm gì khi thực hiện 
phân tích dữ liệu thứ cấp trong thiết kế khảo sát 
sức khỏe hiện hành 
4. Biết làm thế nào để đánh giá và chọn công ty tổ 
chức điều tra sức khỏe 
5. Để trở thành một người tiêu dùng tốt hơn sau 
khi thông báo kết quả Điều tra Y tế 
LÝ DO LÀM NC KHẢO SÁT SỨC KHỎE 
19 
PHÂN LOẠI CHỦ ĐỀ TRONG KHẢO SÁT SỨC KHỎE 
Công ty bảo hiểm 
đang trở thành một 
nơi tập trung điều tra 
chăm sóc sức khỏe 
ngày càng tăng 
chăm sóc trước khi 
sinh, tiêm chủng 
phòng ngừa, sàng 
lọc tăng huyết áp, 
hoặc chăm sóc 
người cao tuổi 
Một số câu hỏi và 
thang đo thái độ để 
đo lường sự hài lòng 
của bệnh nhân với 
dịch vụ chăm sóc y tế 
20 
ĐIỀU TRA HỘ GIA ĐÌNH VỀ TÌNH HÌNH SỨC 
KHỎE VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG (BCH của WHO) 
- Đặc điểm dân số xã hội 
- Tình trạng sức khỏe tổng quát 
- Các yếu tố nguy cơ (thuốc lá, rượu bia, dinh dưỡng, 
hoạt động thể lực, các vấn đề liên quan nhà ở) 
- Tình hình tử vong 
- Thông tin chi tiết bệnh tật của đối tượng 
- Tình hình sức khỏe của từng đối tượng chuyên biệt 
VÍ DỤ 
21 
16 bƣớc thiết kế và tiến hành điều tra 
Giảm thiểu sai lệch và tối đa hóa chất lƣợng 
trong khảo sát 
Sai lệch (BIAS): sai lầm hệ thống (Systemic Error) 
Sai lệch có khuynh hướng tạo ra những giá trị cao hay thấp hơn 
giá trị thật (có thể tăng hoặc giảm ước lượng của kết quả) 
Có 2 loại sai lệch: sai lệch chọ