Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh

Phan Việt là một trong những tác giả Việt Nam tại Mỹ tiêu biểu hiện nay. Như một công dân toàn

cầu trong thời đại đa văn hóa, cô đã viết về nhiều không gian khác nhau, đặc biệt là những nơi có con

người Việt Nam cùng những mối quan hệ của họ giao lưu với văn hóa phương Tây. Tập truyện ngắn

“Phù phiếm truyện” giúp nâng cao tên tuổi của Phan Việt và tập truyện trở thành đối tượng nghiên

cứu của bài viết. Đề tài du hành, cái nhìn trào phúng và nghệ thuật xây dựng bối cảnh giúp tác phẩm

thu hút hơn bởi thông qua tác phẩm, người đọc có nhiều cảm xúc khác nhau, hơn nữa ở đó người đọc

có sự dịch chuyển và quan sát song hành với người kể chuyện.

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 1

Trang 1

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 2

Trang 2

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 3

Trang 3

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 4

Trang 4

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 5

Trang 5

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh trang 6

Trang 6

pdf 6 trang minhkhanh 6460
Bạn đang xem tài liệu "Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh

Phù phiếm truyện với một vài vấn đề: Du hành, trào phúng và bối cảnh
55
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP Taïp chí Khoa hoïc soá 39 (08-2019)
PHÙ PHIẾM TRUYỆN VỚI MỘT VÀI VẤN ĐỀ: 
DU HÀNH, TRÀO PHÚNG VÀ BỐI CẢNH
 y Nguyễn Bảo Trang(*)
Tóm tắt
Phan Việt là một trong những tác giả Việt Nam tại Mỹ tiêu biểu hiện nay. Như một công dân toàn 
cầu trong thời đại đa văn hóa, cô đã viết về nhiều không gian khác nhau, đặc biệt là những nơi có con 
người Việt Nam cùng những mối quan hệ của họ giao lưu với văn hóa phương Tây. Tập truyện ngắn 
“Phù phiếm truyện” giúp nâng cao tên tuổi của Phan Việt và tập truyện trở thành đối tượng nghiên 
cứu của bài viết. Đề tài du hành, cái nhìn trào phúng và nghệ thuật xây dựng bối cảnh giúp tác phẩm 
thu hút hơn bởi thông qua tác phẩm, người đọc có nhiều cảm xúc khác nhau, hơn nữa ở đó người đọc 
có sự dịch chuyển và quan sát song hành với người kể chuyện.
Từ khóa: Phan Việt, văn học trẻ Việt Nam, văn học đa văn hóa, văn học di dân, Phù phiếm truyện. 
1. Đặt vấn đề 
Phan Việt bước ra từ cuộc thi viết “Cuộc vận 
động sáng tác văn học tuổi 20” với giải nhì năm 
2005 bởi tập truyện ngắn Phù phiếm truyện. Hiện 
tại, Phan Việt đang sống và làm việc tại Mỹ và tiếp 
tục xuất bản sách tại nước nhà. Sau Phù phiếm 
truyện, Phan Việt cho ra mắt các tập sách sau: 
tiểu thuyết Tiếng người (2008), tập truyện ngắn 
Nước Mỹ, Nước Mỹ và những truyện ngắn mới 
(2009), bộ sách Bất hạnh là một tài sản bao gồm: 
Một mình ở châu Âu (2013), Xuyên Mỹ (2014), 
Về nhà (2016). 
Bằng những câu chuyện chân thật, đậm phong 
vị đời thường, Phù phiếm truyện (2014, Nhà xuất 
bản Trẻ thành phố Hồ Chí Minh) đem một làn gió 
mới cho nền văn học trẻ Việt Nam và tiêu biểu 
cho phong cách của các nhà văn Việt tại Mỹ. Phù 
phiếm truyện viết về đời sống của nhiều chủng tộc 
người với nhiều lối sống khác nhau. Những thói 
xấu cùng nỗi cô đơn giữa cuộc đời của họ có tính 
khái quát cao, viết về đất Mỹ nhưng sâu trong bản 
chất lại tìm thấy dấu ấn người Việt Nhận thấy 
giá trị của tập truyện ngắn Phù phiếm truyện, bài 
viết xin đi sâu vào một vài vấn đề nổi bật: đề tài 
du hành, cái nhìn trào phúng và nghệ thuật xây 
dựng bối cảnh. 
2. Nội dung
2.1. Đề tài du hành 
Du hành là một trong những đề tài quen thuộc 
của văn học đương đại, đặc biệt với các tác giả trẻ. 
Du hành xuất phát từ khát vọng muốn di chuyển, 
cụ thể hơn là đi du lịch, xuất ngoại, du học của 
người trẻ. Trong các chuyến đi, người viết phải 
thực hiện đồng thời các hành động: di chuyển, 
quan sát (thiên nhiên, văn hóa, con người, so sánh 
với quốc gia mẹ đẻ) và mở rộng tư tưởng. Người 
viết (người đi) đã hình thành một cảm quan, một 
ý thức chung cho quá trình này rồi gửi gắm nó vào 
văn chương ở những hình thức khác nhau thuộc 
thể loại phi hư cấu (non-fi ction) như: nhật ký, du 
ký, tự truyện, hồi ký và thể loại hư cấu (fi ction) 
như: truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện vừa Một 
tác phẩm có dấu ấn du hành thường mở rộng không 
gian đến chân trời mới cùng những vấn đề thuộc 
không gian đó nhằm giới thiệu cho bạn đọc trẻ 
nhiều điều mới mẻ, đôi khi có khả năng truyền 
cảm hứng cho khát vọng “đi” của độc giả. 
Với Phù phiếm truyện, Phan Việt đã viết 
đề tài du hành ở thể loại truyện ngắn (Chicago, 
Chết truyện, Khóc truyện, Cú điện thoại, Đạo đức 
truyện) và truyện ngắn có màu sắc tự truyện cao 
như Mười hai câu chuyện nhỏ về Oklahoma. Ở các 
truyện này, dấu ấn du hành biểu hiện qua những 
trải nghiệm của tác giả về thiên nhiên và đời sống 
tại các thành phố lớn, các bang khác nhau tại Mỹ. 
Thông qua việc quan sát và nhìn nhận, Phan Việt 
đã hướng đến phát triển kiểu tư duy dung hợp từ 
hệ thống tư tưởng đa văn hóa (multicultural), giải 
lãnh thổ hóa (deterritorialization), giải thuộc địa 
hóa (decolonization) trong cách miêu tả không 
gian đô thị và đời sống con người. 
(*) Học viên cao học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân 
văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
56
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP Taïp chí Khoa hoïc soá 39 (08-2019)
Giải lãnh thổ hóa (deterritorialization) được 
định nghĩa “Giải lãnh thổ hóa là đi ra ngoài một 
hình thức quốc gia - lãnh thổ truyền thống để đối 
diện với những loại hình cộng đồng mới để tái 
thiết “lãnh thổ” ở hai chiều kích: một không gian 
định chế cụ thể và những hình thái tượng trưng 
khác” [7, tr. 213]. Lãnh thổ ngoài cách hiểu là diện 
tích thực, được chia tách bởi biên giới quốc gia thì 
nó còn là nền văn hóa, chính trị, tôn giáo, dân cư 
trên lãnh thổ đó. Giải lãnh thổ ở đây là thoát khỏi 
tư tưởng trói buộc con người bởi một ý thức hệ 
riêng của nền văn hóa bản địa. Người có tư tưởng 
giải lãnh thổ là những người thích đi lại, di chuyển, 
vươn đến những chân trời mới. Giải thuộc địa hóa 
(decolonization) chính là tìm lại sự bình đẳng, 
tính dân chủ hóa giữa những quốc gia đế quốc và 
quốc gia thuộc địa ở các chủng tộc da màu như 
châu Phi và châu Á. Giải thuộc địa hóa là xóa bỏ 
những tư tưởng đàn áp của văn hóa phương Tây 
lên các nước thuộc địa. Những tác phẩm văn học 
di dân đa phần đều xuất hiện hai tư tưởng này. Với 
Phan Việt, qua các vấn đề về không gian và con 
người, tác giả đã ghi chép một cách khách quan 
những nét riêng của văn hóa phương Tây với cái 
nhìn bình đẳng dân tộc. 
Trước tiên, tác giả đã khắc họa sống động, 
tinh tế những đô thị phát triển đậm chất “Mỹ” và 
có phần mới mẻ so với cuộc sống trong nước. 
Không gian đô thị đảm bảo được cả hai yếu tố: 
sinh thái tự nhiên (hồ Michigan, những cơn mưa 
bóng mây trong “Chicago”) và cảnh quan hiện 
đại (đường cao tốc, cầu bắc ngang sông, hệ thống 
bơm xăng tự động, con đường nhiều tầng trong 
Mười hai câu chuyện nhỏ về Oklahoma). Ngoài 
ra, không gian tôn giáo Mỹ cũng được nhắc đến 
qua cảnh nhà nguyện gắn liền với các câu chuyện 
về Chúa của phương Tây “Đó là một nhà nguyện 
khá cổ, kiến trúc và tuổi tác đều cổ. Nó có những 
cửa sổ cao gắn kính màu theo các tích trong Kinh 
Thánh. Chính giữa là tích Giáng Sinh, rồi tích 
rao giảng Kinh Thánh, rồi tích bị đóng đinh treo 
trên thập  ... n người da đen Vanessa Park 
khỏi cảnh nghiện trong Chicago. 
Nhìn chung, con người trong văn chương 
Phan Việt mang bản chất công dân toàn cầu, họ 
không muốn chỉ thu mình vào một hệ tư tưởng, 
một không gian nhất định. Không gian sống không 
bị bó hẹp vào không gian đơn văn hóa, đó một thế 
giới đa lãnh thổ, đa tư tưởng, đa chủng tộc. 
2.2. Cái nhìn trào phúng 
Trào phúng trong văn chương chính là phong 
cách viết đậm chất hiện thực, chủ yếu để phản ánh 
và đả kích một thực trạng nào đó mà tác giả muốn 
hướng đến. Trào phúng có thể dùng những tiếng 
cười châm biếm, thủ pháp cường điệu, nghịch dị 
để phản ánh cái xấu, cái ác. Cũng như các tác giả 
đương đại, nghệ thuật trào phúng được Phan Việt 
sử dụng để phản ánh hiện thực xã hội ở các truyện 
ngắn “Phù phiếm truyện”, “Chết truyện”, “Khóc 
truyện”, “Đạo đức truyện”. Không sử dụng yếu 
tố kỳ ảo, cường điệu, trào phúng toát ra từ những 
câu chuyện thường nhật cùng những con người 
bình thường. Điều này làm truyện của Phan Việt 
gần gũi hơn với bạn đọc trong nước dù diễn ra ở 
không gian phương Tây. Hoàn cảnh trào phúng 
trong truyện có tính châm biếm cao như một thời 
gian nhàn rỗi (Phù phiếm truyện), môi trường 
làm việc bị gò ép (Chết truyện), đám tang (Khóc 
truyện). Đặt vào trong hoàn cảnh đó, con người 
xuất hiện với cách đặt tên, giọng điệu, hành động, 
tâm lý đặc biệt, có phần khác thường để trở thành 
hình tượng trào phúng tiêu biểu. 
Thứ nhất, trong Chết truyện, nhân vật Thiên 
Tài với cách lựa chọn cái tên gắn liền với bản chất 
của người tài và số phận của nhân vật tiêu biểu 
cho bi kịch của người tài trong xã hội. Biến cố 
của nhân vật sắp xếp theo mức độ tăng dần và dồn 
dập diễn tả hai cái chết trong cùng một cá thể và 
cùng một khoảng thời gian: cái chết về tinh thần 
và chết về sinh học. Bi kịch mở đầu là bị bác bỏ 
đề án nghiên cứu, tiếp theo là ăn cắp bản quyền, 
kẻ ăn cắp khoe khoang trước mặt anh cho đến cuối 
cùng là gặp cướp mất hết tiền và bị bắn chết. Việc 
sắp đặt biến cố theo cường độ tăng dần biểu thị 
lối sống giả tạo của con người, vì lợi ích cá nhân 
mà họ không tiếc làm tổn hại người khác. Ngoài 
Chết truyện thì Chicago và Cú điện thoại cũng 
dùng motif về cái chết để phản ánh hiện thực khắc 
nghiệt. Những nhân vật như Vanesssa Park, Aika 
đều kết thúc bằng một cái chết bất ngờ. Vanesssa 
Park trong Chicago bị tước đi quyền hồi sinh vì 
cái chết do tai nạn xe ngay khi mới bước ra từ trại 
cai nghiện. Aika trong Cú điện thoại lựa chọn cách 
chết rạch bụng tự tử theo kiểu võ sĩ đạo để tránh 
áp lực học hành. Ở đây, tác giả không hướng đến 
tiếng cười trào phúng mà tạo ra một cảm giác nuối 
tiếc, có phần hoang mang để phản ánh thực trạng 
trong đời sống xã hội, giáo dục. 
Thứ hai, cách miêu tả không gian đám tang 
trang trọng thành không gian trào phúng trong 
Khóc truyện tạo nên tiếng cười chua xót, có giá trị 
phản ánh cao. Đám tang diễn ra lần lượt từ cuộc nói 
chuyện của Adams, Jennifer, Tim đến các lời phát 
biểu, khóc lóc, giả tạo của Virgie - bạn gái Frank, 
Colleen, giáo sư Andy và Châu. Họ biến đám tang 
là nơi để nói chuyện phiếm và lấy sự thương tiếc 
giả tạo để nâng cao bản thân với những hành động 
giả tạo. Lúc buổi lễ bắt đầu, Châu đã nghe tiếng sụt 
sùi trong nhà nguyện nhưng khi Châu phát biểu thì 
“Tất cả mọi người đều phá ra cười một cách thoải 
mái. Ngay vả Virgie cũng cười”. Và họ còn xem 
những lời Châu nhắc về Frank trước khi chết như 
lời nói dối “Đúng là Frank. Cậu ta luôn tự giễu 
cợt mình, ôi cậu bé đáng thương”. Chi tiết cuối 
tên của Frank đặt tên cho phòng học là chi tiết đắt 
của truyện vì nó phản ánh một hiện thực: người ta 
không ngần ngại dùng người quá cố để mua danh 
và mua lòng thương cảm của người khác. Ngoài 
ra, giọng điệu kể chuyện cũng nhằm bật lên tiếng 
cười trào phúng. Có thể thấy, Khóc truyện đan xen 
58
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP Taïp chí Khoa hoïc soá 39 (08-2019)
nhiều giọng khác nhau gồm có giọng dửng dưng 
của người kể “Châu bắt đầu cảm thấy một nỗi chán 
nản và khinh bỉ dâng lên lợm cả giọng”, giọng cầu 
khẩn, tha thiết của Frank trước khi chết “Anh phải 
giúp tôi. Tôi không còn tin ai được nữa”, giọng 
lạnh lùng, hài hước, xen ý đả kích của Châu khi 
phát biểu trước đám tang “Lần cuối cùng tôi gặp 
Frank là hôm thứ hai tuần trước. Cậu ta bảo tôi 
rằng cậu ta là một thằng bợm”. Những giọng điệu 
này tạo nên một thế giới phi lý, giả tạo, đời sống 
vô cảm, lạnh lùng của đời sống hiện đại. 
2.3. Nghệ thuật xây dựng bối cảnh 
Để xét bối cảnh của một tác phẩm văn chương 
cần phải dựa trên nhiều yếu tố nội tại thuộc về cấu 
trúc văn bản và ngoại vi như nguồn gốc ra đời, 
tác giả. Theo X.J. Kennedy & Dana Gioia (2010) 
[6], tác giả đề cập đến bốn yếu tố khi nhắc đến 
bối cảnh: địa điểm (place), thời gian (time), thời 
tiết (weather) và không khí (atmosphere). Còn 
với Alison Booth, J. Paul Hunter & Kelly J. Mays 
(2006) [2] chỉ giới hạn trong địa điểm và thời gian. 
Có thể thấy, yếu tố thời tiết và không khí đều thuộc 
về yếu tố địa điểm và thời gian nên người viết xin 
khảo sát bối cảnh với hai yếu tố quan trọng: địa 
điểm (không gian) và thời gian. 
Bối cảnh có rất nhiều loại khi xét theo những 
khía cạnh khác nhau như: đặc điểm không gian 
(bối cảnh thực, bối cảnh ảo), đặc điểm thời gian 
(bối cảnh quá khứ, bối cảnh hiện tại), ảnh hưởng 
điện ảnh (bối cảnh cận cảnh, bối cảnh viễn cảnh). 
Ở đây, bài viết xin khảo sát ở một kiểu cụ thể là 
bối cảnh cận cảnh ở đặc trưng và tác động của nó 
với bối cảnh toàn cảnh. 
Bối cảnh cận cảnh được quan sát ở cự ly gần 
và soi rõ cảnh vật đến từng chi tiết. Nó chú tâm 
đến khoảng cách tiêu điểm từ người nhìn đến đối 
tượng được nhìn. Không gian cô đọng lại thành 
một khoảng hẹp, thời gian cũng cô đọng lại, đôi 
khi tạo cảm giác thời gian đang ngưng động, tua 
chậm lại. Đối lập với bối cảnh cận cảnh là bối 
cảnh viễn cảnh được quan sát từ xa, cảnh vật chỉ 
được nhìn lướt qua. Bối cảnh cận là một phần của 
toàn cảnh, có khi tầm ngắm có thể di chuyển từ 
gần đến xa nên trong cùng một tác phẩm, người 
kể có quyền chọn bất cứ điểm nào cần khai thác 
rõ để nhìn cận cảnh. Vì nhìn quá gần nên đôi khi 
sự vật, hay con người nằm trong khuôn viên nhìn 
sẽ bị biến dạng, bóp méo để phản ánh vấn đề cần 
phản ánh. 
Bối cảnh cận cảnh có khi tập trung thành một 
tác phẩm như Đường nhỏ, có khi là một phần riêng 
biệt của truyện chia thành nhiều phần nhỏ như 
phần Bão thảo nguyên trong Mười hai câu chuyện 
nhỏ về Oklahoma. Cả hai đều dùng kiểu thời gian 
cô đọng trong một cơn bão, một buổi sáng sớm từ 
khi người mẹ đi chợ đến khi về nhà. Cả hai đều từ 
cửa sổ nhìn ra mọi cảnh vật “Cái cửa sổ tôi đang 
đứng nhìn ra ngoài bắt đầu mờ mờ hơi nước” hay 
nhân vật dậy sớm leo lên bậu cửa sổ. Với Bão 
thảo nguyên, quá trình bão hoành hành được tái 
hiện cụ thể, rõ ràng , bóng dáng con người không 
xuất hiện trong khung cảnh mà chỉ có tiếng gió, 
tiếng nước, tiếng sét, cảnh những con hươu, con 
sóc trốn mưa, cảnh cây cối tơi tả “Những con sóc 
vội vã đi trốn từ lúc bắt đầu có gió. Những con 
hươu đứng bồn chồn dưới tán cây trú mưaCây 
cối tơi tả, cành khô gãy răng rắc, những tàng cây 
cổ thụ nặng nước cũng ngã gục”. Mọi thứ được 
miêu tả kỹ đến từng chi tiết “Nước chảy xối xả 
trên đường, từ nóc nhà, từ trên đồi cao, từ trong 
các lòng mương khô hạn, từ các con sông xa - sông 
Ankansas, sông Missouri, sông Dream City, hay 
từ biển lớn đổ về”. Đường nhỏ thì chú ý đến con 
người, cách hành xử của mỗi người với cái vũng 
nước nhỏ, thằng bé bán bánh mì chạy xe qua hả hê, 
người bán báo vì xe quá nặng nên làm rơi bao xi 
măng xuống vũng nước, đôi vợ chồng thì đặt viên 
gạch vào, các bé học sinh nhảy lên bao xi măng, 
người thợ xây thì dùng bao xi măng trám lại vũng 
nước. Những chi tiết này tạo nên một không gian 
đậm chất Việt Nam, nói sâu hơn như việc thi vị 
hóa bài khảo sát hành vi trên cùng một không gian. 
Một số cảnh quan cận cảnh mà tác giả lựa 
chọn có dấu ấn địa phương cao như cảnh phố 
xá (Đường nhỏ, Đi qua thời gian), cảnh hồ 
Michigan (Đạo đức truyện), cảnh thảo nguyên 
(Mười hai câu chuyện nhỏ về Oklahoma), cảnh 
trường đại học (Đạo đức truyện), cảnh nhà thờ 
(Khóc truyện). Có thể thấy, những chất liệu mà 
tác giả sử dụng để xây dựng cảnh quan khá quen 
59
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP Taïp chí Khoa hoïc soá 39 (08-2019)
thuộc với người dân bản địa, đó là những hiện 
tượng, sinh vật tự nhiên, hay chính bản thân con 
người. Với khung cảnh đại học Sigma trong Đạo 
đức truyện được miêu tả như một giáo hội thời 
trung cổ quen thuộc với tín ngưỡng phương Tây 
“cổng chính của trường đại học Sigma, nơi có 
những hình đắp nổi những thú, những mặt người 
và những dòng chữ Latin”. Với Đi qua thời gian, 
khung cảnh cận cảnh kẹt xe tại các đô thị Việt 
Nam được tái hiện chân thực “5 giờ rưỡi chiều. 
Đường phố đông đúc và bụi. Lại tắc đường 
Trên vỉa hè, những em học sinh nhỏ đi học về 
cười đùa ríu rít. Một vài nhà hàng và cửa hiệu đã 
bắt đầu thắp đèn”. 
Bối cảnh cận cảnh không chỉ có khả năng 
phóng to không gian mà còn đi sâu vào tâm lý con 
người thông qua vận dụng thời gian kéo dài, trong 
điện ảnh khá giống với thủ pháp “slow motion”. 
“Đi qua thời gian” dùng thời gian theo từng giờ 
như thời gian biểu một ngày để xây dựng không 
gian ngoại cảnh xung quanh cô gái và nhấn mạnh 
rõ tâm trạng của cô sau khi chia tay người yêu. Phù 
phiếm truyện dùng từng mốc cụ thể trong buổi tối 
thứ bảy từ khi K ra khỏi nhà đến hết đêm. Trong 
khoảng thời gian đó, những điểm liên tưởng “liên 
văn bản” bao gồm quan niệm khoa học, dân số, 
đời sống liên tiếp xuất hiện. Những điều này có 
tính chất “phù phiếm” không đi sâu vào nội tâm 
nhân vật như đúng tên gọi của nó. Cách kể hành 
động của nhân vật theo từng phút, từng giờ là một 
thủ pháp đặc biệt trong việc sử dụng yếu tố thời 
gian của tác giả. Thời gian càng trôi chậm, được 
đếm từng phút càng nhấn mạnh những góc khuất 
của con người. 
Mỗi cảnh cận như mỗi mảnh ghép của bức 
tranh chung về đời sống tình cảm của người trẻ, 
cảnh vật thiên nhiên trong các chuyến đi và một 
góc nhỏ của đời sống Việt Nam. Đó là các góc 
nhìn quan trọng từ con mắt trần thuật của người 
di dân như Phan Việt. Bối cảnh cận cảnh đưa tác 
phẩm văn học gần hơn với nghệ thuật điện ảnh. 
Có thể nhận thấy, “Đường nhỏ” và “Bão thảo 
nguyên” như một đoạn phim ngoại cảnh từ điểm 
nhìn của nhân vật.
3. Kết luận 
Tập truyện ngắn Phù phiếm truyện là một 
tác phẩm tiêu biểu cho thế hệ tác giả di dân người 
Việt tại Mỹ. Không gian Mỹ và không gian Việt 
cùng những vấn đề văn hóa của cả hai quốc gia 
hòa quyện vào một tác phẩm. Phan Việt vừa viết 
về những cái hay của các nền văn hóa nhưng 
cũng không ngại phê phán lối sống giả tạo, phù 
phiếm của con người hiện đại. Tác giả đã gửi 
gắm những kinh nghiệm trên xứ người có phần 
mới lạ qua lối viết hiện đại ở nhiều phương diện: 
cốt truyện, nhân vật, giọng điệu, bối cảnh Tác 
phẩm không những kết hợp được nhiều thể loại 
khác nhau: truyện ngắn, du kí, tự truyện mà còn 
tìm thấy những nét chung của đời sống hai nền 
văn hóa mẹ đẻ và văn hóa sở tại cùng những con 
người điển hình - sản phẩm của các hai nền văn 
hóa Đông Tây./. 
Tài liệu tham khảo
[1]. Lê Tú Anh (2015), “Đề tài tha hương trong văn xuôi Việt Nam đầu thế kỷ XXI từ góc nhìn 
toàn cầu hóa”, Kỷ yếu hội thảo quốc tế Vietnamese and Japanese literature in the globalization context 
(Văn học Việt Nam và Nhật Bản trong bối cảnh toàn cầu hóa), NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ 
Chí Minh, tr. 384-397.
[2]. Alison Booth, J. Paul Hunter & Kelly J. Mays (2006), The Norton Introduction to Literature, 
W.W. Norton & Company, Inc. 
[3]. Michel Bideaux (2017), “Du hành và văn hành vào thế kỷ XVIII: Khi con người du hành 
thuật lại kinh nghiệm những chuyến đi” (Lê Đức Quang dịch), Tạp chí Sông Hương (số 339), tr. 72-84.
[4].Đinh Trí Dũng, Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (2018), “Cảm thức nhân loại trong du kí Việt Nam 
đương đại”, Tạp chí Khoa học Đại học Vinh, (số 47), tr. 5-11. 
[5]. Trịnh Thị Minh Hà (2011), Elsewhere, within here, immigration, refugeeism and the boundary 
event, Taylor & Francis Group.
60
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC ÑOÀNG THAÙP Taïp chí Khoa hoïc soá 39 (08-2019)
[6]. X. J. Kennedy & Dana Gioia (2010), Backpack Literature An Introduction to Fiction, Poetry, 
Drama, and Writing, Longman. 
[7]. Phạm Văn Quang (2015), Xã hội học thi pháp dòng chảy cuộc đời, NXB Đại học Quốc gia 
Thành phố Hồ Chí Minh. 
[8]. Nguyễn Hữu Sơn (tuyển chọn, giới thiệu), 2007, Du ký Việt Nam, Tạp chí Nam Phong 1917-
1934. Tập I, II., NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh.
[9]. Võ Thị Thanh Tùng (2013), Một vài đặc điểm của thể loại du kí Việt Nam, Tạp chí Khoa học 
(số 4), tr. 37-43. 
[10]. Trần Lê Hoa Tranh (2017), “Các thế hệ nhà văn di dân và những đóng góp của văn học di 
dân Việt Nam tại Hoa Kỳ”, Nguồn: 
viet/6559-c%C3%A1c-th%E1%BA%BF-h%E1%BB%87-nh%C3%A0-v%C4%83n-di-d%C3%A2n-
v%C3%A0-nh%E1%BB%AFng-%C4%91%C3%B3ng-g%C3%B3p-c%E1%BB%A7a-v%C4%83n-
h%E1%BB%8Dc-di-d%C3%A2n-vi%E1%BB%87t-nam-t%E1%BA%A1i-hoa-k%E1%BB%B3.html.
PHU PHIEM TRUYEN AND SOME ISSUES: 
TRAVEL, SATIRE AND SETTING
Summary
Phan Viet is one of many typical young Vietnamese authors in USA nowadays. As a global citizen 
in the multicultural epoch, she has written about many different spaces, especially wherein Vietnamese 
people and their relationships interact with Western culture. The collection of short stories ‘Phu phiem 
truyen’ has helped her become recognized and motivated this research paper. The themes of travel, 
satirical view and setting art make the works more attractive because readers are likely to experience 
various feelings plus oscillating and observating with the narrator through her work. 
Keywords: Phan Viet, young Vietnamese Literature, multicultural literature, emigrant literature, 
Phu Phiem Truyen. 
Ngày nhận bài: 24/4/2019; Ngày nhận lại: 03/6/2019; Ngày duyệt đăng: 20/6/2019.

File đính kèm:

  • pdfphu_phiem_truyen_voi_mot_vai_van_de_du_hanh_trao_phung_va_bo.pdf