Kế toán, kiểm toán - Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp

 TỔ CHỨC
 CÔNG TÁC KẾ TOÁN 
 TRONG DOANH NGHIỆP
 Giảng viên: Trần Thị Huyên - Điện thoại: 0938 539 198
 Facebook: The Moon - Email: tran11.edu@gmail.com 
 1
MỤC TIÊU HỌC TẬP
 Bài này sẽ cung cấp cho người học kiến thức
 cơ bản để biết:
 Nội dung và phương pháp luận để tổ chức công tác
 kế toán trong doanh nghiệp
 Áp dụng vào thực tiễn tổ chức công tác kế toán cho
 phù hợp với đặc điểm SXKD của doanh nghiệp
 2
 1
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
 Sự cần thiết của công việc tổ chức công tác kế toán
 trong doanh nghiệp
 Tổ chức bộ máy kế toán và mô hình kế toán trong
 doanh nghiệp
 Tổ chức hệ thống sổ sách kế toán, chứng từ và các
 báo cáo trong doanh nghiệp
 3
 SỰ CẦN THIẾT
 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN?
 Theo bạn, tại sao cần
 thiết phải thực hiện
 công việc tổ chức công
 tác kế toán trong một
 doanh nghiệp?
 4
 2
 SỰ CẦN THIẾT
 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN?
  Số liệu được ghi nhận
 đầy đủ, trung thực và
 chính xác
  Công tác kế toán hiệu
 quả sẽ là công cụ hỗ trợ
 quản lý đắc lực
 Thông tin cung cấp có độ tin cậy cao đáp ứng
 nhanh chóng nhu cầu người dùng
 5
 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN LÀ GÌ?
 Tổ chức công tác
 kế toán là việc bố
 trí, sắp xếp nội
 dung công việc
 mà kế toán phải
 làm theo yêu cầu
 của các định chế
 pháp lý
 6
 3
 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN
 TRONG ĐƠN VỊ
  Bắt buộc phải tổ chức bộ máy kế toán
  Bố trí KTT, ngoại trừ VPĐD công ty
 nước ngoài hoạt động tại VN
  KTT chịu trách nhiệm tổ chức công tác
 kế toán
  Dựa vào yêu cầu quản lý, KTT chọn
 mô hình kế toán phù hợp
 7
 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN
 TRONG ĐƠN VỊ
 Có 3 mô hình kế toán thường hay được sử dụng
 trong doanh nghiệp
 1 2 3
 Mô hình Mô hình Mô hình 
 kế toán kế toán kế toán 
 tập trung phân tán kết hợp
 8
 4
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG
  Xử lý chứng từ, ghi sổ và lập
 báo cáo được thực hiện bởi
 phòng kế toán công ty
  Đơn vị trực thuộc không có
 tổ chức công tác kế toán
  Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ
 hoạt động trên địa bàn tập trung
 9
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG
 KẾ TOÁN TRƯỞNG
 KẾ TOÁN TỔNG HỢP
KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN 
THU CHI TỒN KHO CÔNG NỢ TSCĐ THUẾ ..
 ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC
 10
 5
MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG
 Ưu điểm:
  Mô hình gọn nhẹ giúp tiết kiệm chi phí
  Cơ sở vật chất trang bị đầy đủ, hiện đại
  Xử lý và cung cấp thông tin nhanh chóng
 Nhược điểm:
  Chỉ phát huy tốt trong điều kiện hoạt động SXKD
 và quản lý mang tính tập trung
 11
MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN
  Công tác kế toán tiến hành ở
 cả công ty mẹ và các đơn vị
 trực thuộc
  Đơn vị trực thuộc có tổ chức
 công tác kế toán
 Phù hợp với đơn vị có quy mô hoạt động rộng lớn
 trên địa bàn phân tán
 12
 6
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN
 GIÁM ĐỐC TÀI CHÍNH
 PHÓ GĐ TÀI CHÍNH
 BỘ PHẬN BỘ PHẬN 
 KẾ TOÁN TÀI CHÍNH KIỂM TRA KẾ TOÁN
 KẾ TOÁN TRƯỞNG
 ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC
KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN KẾ TOÁN 
THU CHI TỒN KHO CÔNG NỢ TSCĐ THUẾ ..
 13
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN
  Ưu điểm:
  Cung cấp kịp thời thông tin cho nhà quản lý
  Đáp ứng yêu cầu hạch toán kế toán nội bộ trong
 toàn doanh nghiệp
  Nhược điểm:
  Bộ máy kế toán cồng kềnh, tốn kém và phức tạp
 trong khâu vận hành do sự chồng chéo
 14
 7
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN KẾT HỢP
  Áp dụng khi đơn vị trực thuộc
 này có tổ chức nhưng đơn vị
 trực thuộc kia không tổ chức
 công tác kế toán
  Kết hợp giữa mô hình kế toán
 tập trung và phân tán
 Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô hoạt động lớn
 trên địa bàn vừa tập trung, vừa phân tán
 15
 MÔ HÌNH KẾ TOÁN KẾT HỢP
  Ưu điểm:
  Đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản lý tại các
 đơn vị trực thuộc, yêu cầu hạch toán kế toán nội bộ
 trong toàn doanh nghiệp
  Nhược điểm:
  Bộ máy kế toán cồng kềnh, tốn kém và phức tạp
 trong khâu vận hành do sự chồng chéo
 16
 8
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
  Chứng từ kế toán?
  Chứng từ kế toán do BTC
 ban hành có 2 dạng:
  Bắt buộc
  Hướng dẫn
 Kế toán được thay đổi mẫu mã của chứng từ kế toán
 (chỉ thực hiện với dạng hướng dẫn)
 17
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
  Danh mục tài liệu tham khảo về chứng từ kế toán
  Luật Kế toán số: 88/2015/QH13, hiệu lực từ 1/1/2017
  Nghị định 174/2016/NĐ-CP, hiệu lực từ 1/1/2017
  Thông tư 107/2017/TT-BTC
  Thông tư 200/2014/TT-BTC
  Thông tư 133/2016/ TT-BTC
  Thông tư 39/2014/TT-BTC: hóa đơn
  Thông tư 78/2014/TT-BTC: thuế TNDN
  Thông tư 16/VBHN-BTC: thuế GTGT
 18
 9
  TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
 CT
 Tồn kho
 CT CT
 TSCĐ
 CT Tiền tệ
Lao động
tiền lương
 CT
 CT
 CT Khác
 Bán hàng Công nợ
 19
  TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
  Kỹ năng xử lý chứng từ kế toán:
  Nhận diện chứng từ liên quan
 đến từng phân hệ kế toán
  Đề xuất quy trình luân chuyển
 chứng từ kế toán
  Sắp xếp bảo quản và lưu trữ
 chứng từ kế toán
  Thuyết minh về hình thức và nội dung của chứng từ
 đáp ứng nhu cầu kế toán, quản lý và thuế
 20
 10
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
 Xử lý hóa đơn trong một số tình huống thực tế
  Hóa đơn viết bị sai
  Hóa đơn bị mất, cháy hỏng (bán, mua)
  Hóa đơn hàng khuyến mãi
  Hóa đơn hàng trả lại
  Hóa đơn cho danh mục hàng hóa nhiều hơn số
 dòng trên hóa đơn
 21
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
 Cách sắp xếp lưu trữ hồ sơ kế toán trong đơn vị:
  Kê khai thuế
  Chứng từ kế toán
  Sổ kế toán (Nhật ký chung)
  Hồ sơ lao động tiền lương
  Hợp đồng mua bán, hồ sơ công nợ, hồ sơ TSCĐ,
 hồ sơ pháp lý, hồ sơ khác
 22
 11
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ 
 Sắp xếp hồ sơ kế toán trước khi thanh tra thuế:
  Công tác sắp xếp chứng từ gốc
  Sắp xếp các báo cáo đã nộp với cơ quan thuế
  Chuẩn bị sổ sách đã in hàng năm
  Sắp xếp các hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động
  Hồ sơ pháp lý
  Kiểm tra các số liệu chi tiết cần giải trình
 23
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
  Tài khoản kế toán?
  Xây dựng hệ thống tài khoản
 sử dụng:
  Dựa vào yêu cầu quản lý
 của doanh nghiệp
  Hệ thống tài khoản do
 BTC ban hành
 24
 12
  TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
  Hệ thống tài khoản kế toán do BTC ban hành theo
 các quyết định:
  TT 200/2014/TT-BTC ngày 24/12/2014 của BTC
  Thông tư 133/2016/ TT-BTC ngày 26/08/2016 của
 BTC
  QĐ 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/03/2006 của BTC
  TT 185/2010/TT-BTC ngày 15/11/2010 của BTC
 25
  TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
 Tài sản
 Tài sản 2
 1 Nợ phải trả
 3
Ngoài bảng 0
 TÀI KHOẢN Vốn chủ sở hữu
 4
Xác định KQKD 9
 Doanh thu, thu nhập
 5,7
 Chi phí SXKD 6,8
 26
 13
 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN
 Nguyên tắc khi xây dựng hệ thống tài khoản:
  Bổ sung tài khoản không có trong hệ thống tài
 khoản của BTC ban hành?
  Tài khoản cấp 1 nếu bổ sung phải có sự đồng ý
 bằng văn bản của BTC
  Tài khoản cấp còn lại nếu bổ sung thì không cần
 xin ý kiến của BTC
 27
 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
 Sổ kế toán?
 Hình thức sổ kế toán: là hệ
 thống sổ sách với trình tự
 ghi chép và đối chiếu với
 nhau
Lưu ý:
 Mỗi một đơn vị kế toán chỉ có duy nhất một hệ thống
 sổ kế toán cho mỗi kỳ kế toán năm
 28
 14
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
 Ghi chép
 Tất cả các nghiệp vụ 
SỔ KẾ TOÁN Hệ thống kinh tế phát sinh 
 trong doanh nghiệp
 Lưu giữ
 29
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
  Các hình thức sổ kế toán được áp dụng trong
 doanh nghiệp:
  Nhật ký sổ cái
  Nhật ký chung
  Chứng từ ghi sổ
  Nhật ký chứng từ
  Kế toán trên máy vi tính
 30
 15
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
 Sổ Sổ Sổ, thẻ 
 Nhật ký kế toán 
 cái chi tiêt
 Phản ánh đầy đủ 
 các nội dung
- Ngày, tháng ghi sổ
- Số hiệu và ngày, tháng của CTKT dùng làm căn cứ ghi sổ
- Tóm tắt nội dung chủ yếu của NVKT phát sinh
- Số tiền của NVKT phát sinh và chỉ tiêu khác (nếu có)
 31
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
  Trình tự thực hiện sổ sách kế toán trong một
 doanh nghiệp:
  Bước 1: Mở sổ kế toán
  Bước 2: Ghi sổ kế toán
  Bước 3: Khóa sổ kế toán
  Bước 4: Sửa chữa sổ kế toán
 32
 16
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
 Mở vào đầu kỳ kế  Số liệu ghi trên sổ  Cuối kỳ kế toán
 toán năm (Số dư kế toán bắt buộc năm phải khóa sổ kế
 cuối kỳ trước Số phải có chứng từ kế toán trước khi lập
 dư đầu kỳ này) toán (định khoản, báo cáo tài chính (số
 chuyển sổ) phát sinh, số dư
 Đánh số trang, đóng cuối kỳ)
 dấu giáp lai
 MỞ SỔ GHI SỔ KHÓA SỔ
  Ghi nhận bút toán sửa
 lỗi khi phát hiện sai sót
 cần điều chỉnh trên sổ
 sách
 SỬA SỔ 33
  LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
  Các nguyên tắc ghi sổ kế toán trong doanh nghiệp:
  Số liệu ghi trên sổ kế toán phải bằng bút mực
  Không ghi xen vào phía trên hoặc phía dưới
  Không ghi chồng lên nhau
  Không ghi cách dòng
  Ghi không hết trang phải gạch chéo phần còn lại
  Khi ghi hết trang phải cộng số liệu của trang và
 chuyển số liệu sang trang kế tiếp
 34
 17
 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC
 SỔ KẾ TOÁN
 Các hình thức sổ kế toán được áp dụng trong
 doanh nghiệp:
  Nhật ký sổ cái
  Nhật ký chung
  Chứng từ ghi sổ
  Nhật ký chứng từ
  Kế toán trên máy vi tính
 35
HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI
 Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:
  Chỉ có 1 sổ tổng hợp duy nhất gọi là nhật ký sổ cái
  Không cho phép nhiều người ghi sổ cùng 1 lần
  Dễ làm, dễ đối chiếu
  Đơn vị có quy mô nhỏ, sử dụng ít tài khoản để ghi
 nhận nghiệp vụ phát sinh sẽ phù hợp với hình thức
 sổ kế toán này
 36
 18
 HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI
 TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI 37
HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG
  Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:
  Nghiệp vụ phát sinh ghi nhận vào nhật ký chung
  Sổ nhật ký đặc biệt mở để ghi nhận các nghiệp vụ
 phát sinh nhiều lần trong một ngày
  Sử dụng rất phổ biến vì phù hợp với các loại hình
 doanh nghiệp
 38
 19
HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG
 TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG 39
WelfareHÌNH THỨC Economics: CHỨNG A Recap TỪ GHI SỔ
  Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:
  Mọi nghiệp vụ đều phải ghi vào chứng từ ghi sổ
  Chứng từ ghi sổ là các tờ rời nhau
  Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ được dùng để quản lý
 chứng từ ghi sổ làm cơ sở ghi sổ cái
  Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô không lớn
 và làm kế toán theo hình thức thủ công
 40
 20
HÌNH THỨC CHỨNG TỪ GHI SỔ
 TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC CHỨNG TỪ GHI SỔ 41
HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHỨNG TỪ
  Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:
  Dùng nhật ký chứng từ với nhiều sự kết hợp trong
 cùng quá trình ghi chép
  Phù hợp với đơn vị lớn và chưa có điều kiện để
 thực hiện tin học hóa công tác kế toán
  Giúp tăng cường quan hệ kiểm tra đối chiếu cũng
 như công tác kiểm soát
 42
 21
HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHỨNG TỪ
 TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHỨNG TỪ 43
HÌNH THỨC KẾ TOÁN MÁY
  Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:
  Công việc kế toán được thực hiện theo PMKT
  PMKT được thiết kế theo 1 trong 4 hay kết hợp 
 giữa 4 hình thức sổ kế toán
  PMKT không thể hiện đủ quy trình ghi sổ nhưng 
 phải in sổ và BCTC theo quy định
  Phải in sổ ra giấy và đóng thành quyển 
 44
 22
HÌNH THỨC KẾ TOÁN MÁY
 TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC KẾ TOÁN MÁY 45
 TỔ CHỨC THỰC HIỆN BÁO CÁO 
 CUNG CẤP THÔNG TIN
  Các dạng báo cáo cung cấp về tình hình tài chính
 cho đối tượng sử dụng:
  Báo cáo thuế
  Báo cáo tài chính
  Báo cáo quản trị
  Báo cáo kế toán khác
 46
 23
HỆ THỐNG BÁO CÁO TÀI CHÍNH
  Báo cáo tài chính cần lập trong doanh nghiệp:
  Bảng cân đối tài khoản
  Bảng cân đối kế toán
  Báo cáo kết quả kinh doanh
  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
  Bản thuyết minh báo cáo tài chính
 47
HỆ THỐNG BÁO CÁO QUẢN TRỊ
  Báo cáo quản trị cần lập trong doanh nghiệp:
  Báo cáo bán hàng, công nợ, dự toán dòng tiền
  Báo cáo chi phí sản xuất, chiết khấu bán hàng, tình
 hình thanh toán
  Báo cáo ĐĐH chưa nhận hàng, chênh lệch giữa
 nhập kho và đặt hàng,...
 48
 24
HỆ THỐNG BÁO CÁO THUẾ
  Báo cáo thuế cần lập trong doanh nghiệp:
  Báo cáo thuế giá trị gia tăng
  Báo cáo thuế thu nhập doanh nghiệp
  Báo cáo thuế thu nhập cá nhân
  Báo cáo thuế khác
 49
 TỔ CHỨC 
 HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
  Hệ thống KSNB là gì?
  Mục tiêu của hệ thống KSNB:
  Các BCTC đáng tin cậy
  Các luật lệ và quy định
 được tuân thủ
  Các hoạt động được hữu
 hiệu và hiệu quả
 50
 25
 TỔ CHỨC
 HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
 MÔ HÌNH TỔ CHỨC HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG ĐƠN VỊ 
 51
CƠ CHẾ KIỂM SOÁT NỘI BỘ
  Thiết lập cơ chế KSNB của 1 đơn vị phụ thuộc vào
 đặc điểm, quy mô của đơn vị đó. Cụ thể:
  Cơ chế kiểm soát bán hàng, mua hàng, giao hàng
  Cơ chế kiểm soát xuất nhập hàng hóa & TSCĐ,
 bảo hành sản phẩm
  Cơ chế kiểm soát thu chi tiền, lương thưởng
  Cơ chế kiểm soát hệ thống thông tin,
 52
 26
BỘ PHẬN KIỂM TOÁN NỘI BỘ
 Bộ phận kiểm toán nội bộ được thiết lập thực hiện:
  Kiểm tra độ phù hợp, sự hiệu lực và tính hiệu quả
 của hệ thống KSNB
  Kiểm tra và xác nhận chất lượng cũng như độ tin
 cậy của thông tin
  Kiểm tra sự tuân thủ nguyên tắc hoạt động nhằm
 phát hiện sai sót và đề xuất ý kiến
 53
 NHỮNG NGUYÊN TẮC
 TRONG KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
 (1) Cơ sở dồn tích
 (2) Hoạt động liên tục
 (3) Giá gốc
 (4) Phù hợp
 (5) Nhất quán 
 (6) Thận trọng
 (7) Trọng yếu
 54
 27
 HỆ THỐNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN
 VIỆT NAM (VAS)
 Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3
 Nhóm chuẩn Nhóm chuẩn 
 Nhóm mực liên quan mực liên quan 
 chuẩn mực đến các yếu tố đến lập và trình 
 chung của BCTC bày BCTC
 55
TÓM LƯỢC CUỐI CHƯƠNG
  Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp là điều
 cần thiết nhằm đảm bảo sự chính xác và đầy đủ trong
 việc ghi nhận nghiệp vụ
  Tùy theo đặc điểm và quy mô hoạt động SXKD của
 doanh nghiệp mà KTT lựa chọn hình thức sổ kế toán
 sao cho phù hợp
  KSNB là yếu tố quan trọng để kiểm soát quá trình
 hoạt động, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu nên
 cần phải chú trọng khi tổ chức
 56
 28
 KIỂM TRA – 15 phút 
Anh/Chị hãy trình bày cách xử lý hóa đơn trong
2 trường hợp:
  Hóa đơn viết bị sai
  Hóa đơn bị mất, cháy hỏng (bán, mua)
 57
 KIỂM TRA – 45 phút 
1/ Anh/Chị hãy trình bày cách sắp xếp lưu trữ hồ 
sơ kế toán trong đơn vị.
2/ Anh/Chị hãy trình bày cách sắp xếp hồ sơ kế 
toán trước khi thanh tra thuế.
3/ Anh/Chị hãy trình bày cách xử lý hóa đơn
trong 2 trường hợp:
  Hóa đơn viết bị sai
  Hóa đơn bị mất, cháy hỏng (bán, mua)
 58
 29