Chỉ số nang lực cạnh tranh cấp tỉnh và chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh của thành phố Hồ Chí Minh

 Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp
 Chæ soá naêng löïc caïnh tranh caáp tænh
 vaø chæ soá hieäu quaû quaûn trò vaø haønh chính 
 coâng caáp tænh cuûa Thaønh Phoá Hoà Chí Minh
 ThS. Nguyễn Chi Mai*
 rong thời gian qua, Việt Nam đã bắt đầu chú trọng đến công tác đánh giá chất lượng dịch vụ 
 công, thông qua đó nâng cao chất lượng phục vụ của hệ thống chính quyền các cấp. Với nỗ 
 lực vươn lên, TP Hồ Chí Minh cũng đạt được nhiều thành tựu trong công cuộc cải cách hành 
 chính, cải cách dịch vụ công. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn không ít tồn tại được thể hiện 
 trongT các chỉ tiêu đánh giá. Bài viết này sẽ phân tích Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và Chỉ số 
 hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) của TP Hồ Chí Minh, từ đó đưa ra một số giải pháp 
 nhằm nâng cao các chỉ số này của Thành phố trong tương lai.
 Từ khóa: PCI, PAPI
 Provincial Competitiveness Index and Provincial Governance and Public Administration 
 Performance Index of Ho Chi Minh City
 In recent years, Vietnam has begun to focus on the quality of public service delivery, thereby improving 
 the quality of service provided by the government of all levels. In an effort to enhance public service quality, 
 Ho Chi Minh City also achieved many achievements in public administration reform and public service 
 reform. However, there are also many existent issues expressed in the evaluation criteria. This article analyzes 
 the Provincial Competitiveness Index (PCI) and the Provincial Public Administration and Performance 
 Index (PAPI) of Ho Chi Minh City, thereby providing some solutions to improve these indicators of the City 
 in the future.
 Key words: PCI, PAPI
 1. Thực trạng PCI và PAPI của TP Hồ Chí Minh tinh khac như Bình Dương, Vĩnh Long co sư cai 
 thiên mạnh mẽ hơn.
 1.1. PCI của TP Hồ Chí Minh
 Bảng: Kết quả 10 chỉ số thành phần PCI của 
 Năm 2015, PCI của TP Hồ Chí Minh xếp hạng 
 TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2013-2016
 thứ 6 trong cả nước là một tín hiệu 
 đáng mừng, song cần phân tích kỹ hơn 
 về mặt điểm số. Giai đoạn 2007 - 2010, 
 TP Hồ Chí Minh tụt hạng, đặc biệt 
 năm 2010 xuống còn loại khá. Năm 
 2011 bắt đầu lên hạng, đỉnh điểm là 
 2014 xếp thứ 4 , đạt loại rất tốt, song 
 2015 lại tụt 2 bậc, chỉ còn loại tốt, sau 
 Đà Nẵng, Đồng Tháp, Quảng Ninh, 
 Vĩnh Phúc, Lào Cai. Điểm PCI 2015 
 (61,36) so với 2011 (61,93) là thấp đi, 
 nhưng lại thăng hạng quá lớn (từ thứ 
 20 lên thứ 6) chứng tỏ điểm PCI của 
 nhiều địa phương khác trên cả nước 
 tụt hậu nghiêm trọng. Năm 2016, PCI TP Hồ Chí Điêm sô PCI 2016 của TP Hồ Chí Minh tăng 
 Minh mặc dù có tăng điểm chút ít song xếp hạng chu yêu nhờ nhưng bươc tiên trong đanh gia cua 
 thứ 8, tụt hạng so với năm 2015 là 2 bậc, do môt sô doanh nghiêp vê Chi sô Gia nhâp thi trương (sô 
 *Học viện Hành chính Quốc gia cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh
10 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
ngay đăng ky doanh nghiệp qua điều tra giam 3 quốc ghi nhận chủ yếu là các doanh nghiệp quy 
ngay so vơi năm trươc), Chi phi không chinh thưc mô nhỏ, hướng vào xuất khẩu và có mức lãi tương 
(doanh nghiệp nhìn nhận hiên tương nhung nhiêu đối thấp; cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho các nhà 
khi giai quyêt thủ tục hành chính cho doanh nghiêp sản xuất lớn hơn hoặc Tập đoàn đa quốc gia, do đó 
đa giam tư 76% năm 2015 con 64% năm 2016) va thường nằm ở những vị trí thấp trong chuỗi giá trị 
Các nỗ lực cai cach thủ tục hành chính, tăng cường sản phẩm. Các doanh nghiệp FDI sản xuất trong 
sự thân thiện của cán bộ. Ba chỉ số được điểm khá lĩnh vực công nghệ cao có xu hướng nhập hàng 
so với các chỉ số còn lại năm 2016 là Gia nhập thị hóa đầu vào từ chính nước xuất xứ, mà TP Hồ Chí 
trường (7,99 điểm); Đào tạo lao động (7,12 điểm) Minh là một thành phố dẫn đầu về phát triển công 
và Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp (6,82 điểm). Tuy nghệ cao nên cũng có kết luận tương tự.
nhiên, năm 2016 nếu Đào tạo lao động và Gia nhập TP Hồ Chí Minh nên tham khảo địa phương có 
thị trường tăng điểm thì điểm số của Dịch vụ hỗ chỉ số PCI luôn dẫn đầu là Đà Nẵng. Năm 2016, Đà 
trợ doanh nghiệp lại giảm điểm so với năm 2015. Nẵng có điểm Chi phí không chính thức là 6,51; 
Điểm số chi phí thời gian, tiếp cận đất đai có cải Cạnh tranh bình đẳng là 5,45 và tính năng động là 
thiện hơn trước. Điểm số chi phí không chính thức 7,06. Thiết chế pháp lý cũng đạt 6,47 điểm. Rõ ràng 
cũng có cải thiện song điểm nội dung này khá thấp, về chi phí không chính thức và tính năng động Đà 
chỉ đạt 4,74 điểm năm 2016. Chỉ số Tính minh Nẵng hơn TP Hồ Chí Minh rất nhiều (gần 2 điểm 
bạch, cạnh tranh bình đẳng, Tính năng động của và gần 3 điểm). Ba nội dung cao điểm nhất của 
chính quyền tỉnh đều giảm điểm. Đặc biệt giảm Đà Nẵng (hơn 7,5) là Gia nhập thị trường (9,22), 
điểm mạnh mẽ là chỉ số Thiết chế pháp lý (từ 5,04 Đào tạo lao động (7,98) và Chi phí thời gian (7,74). 
năm 2015 xuống 4,25 điểm năm 2016, trong đo chi Như vậy, về mặt chiến lược Đà Nẵng làm rất tốt: 
26% doanh nghiêp cho biêt “Hệ thống pháp luật chú trọng đào tạo lao động hướng về mục tiêu phát 
luôn có cơ chế giúp doanh nghiệp tố cáo hành vi triển chất lượng nguồn nhân lực chứ không dựa 
tham nhũng của cán bộ” giam đang kê tư mức 34% vào nhân công rẻ, thiếu tay nghề. Việc xây dựng hệ 
năm 2013. Điều này cho thấy cac doanh nghiêp tai thống một cửa liên thông cấp Thành phố cũng giúp 
TP Hồ Chí Minh chưa thưc sư an tâm vê sư an toan cho Đã Nẵng có được Chi phí thời gian rút ngắn, 
phap ly ơ Thanh phô. và đặc biệt Chỉ tiêu gia nhập thị trường khá thông 
 Bốn lĩnh vực điểm thấp của TP Hồ Chí Minh thoáng đạt gần mức tối đa.
(dưới 5 điểm) là: Chi phí không chính thức, Cạnh Năm 2016, TP Hồ Chí Minh là một trong 10 tỉnh 
tranh bình đẳng, Tính năng động của chính quyền là điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất Việt Nam, song 
tỉnh và Thiết chế pháp lý. Điều này không chỉ thể phần lớn doanh nghiệp lựa chọn TP Hồ Chí Minh 
hiện ở năm 2016 mà thể hiện trên toàn giai đoạn hay Hà Nội là vì các cơ hội kinh doanh (81-85%) 
2013-2016. Như vậy, đây là nguyên nhân dẫn đến hoặc quy mô thị trường (74%). Yếu tố môi trường 
sự tụt hạng trong những năm gần đây, là những mặt kinh doanh thuận lợi, chất lượng điều hành tốt chỉ 
yếu mà TP Hồ Chí Minh cần chú ý cải thiện trong đủ thu hút 29% nhà đầu tư tới TP Hồ Chí Minh hay 
tương lai. Về vấn đề bình đẳng trong cạnh tranh, 22% nhà đầu tư tới Hà Nội. Tuy nhiên, đối với Đà 
theo báo cáo của UBND TP Hồ Chí Minh về triển Nẵng, chất lượng điều hành tốt đang giúp Đà Nẵng 
khai NQ-19 của Chính phủ cũng đã thừa nhận, thu hút được tới 65% số nhà đầu tư tiềm năng. 
nhiều doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân cho Riêng trường hợp của Lào Cai, một địa phương 
rằng doanh nghiệp nhà nước và các Tổng công ty miền núi với vị trí kém thuận lợi, khoảng cách khá 
lớn đều được ưu đãi hơn trong hầu hết các lĩnh vực xa các thành phố lớn, cơ sở hạ tầng hạn chế hơn, 
chủ chốt, như: tiếp cận đất đai, các khoản tín dụng, nhưng cũng nằm trong nhóm 10 tỉnh thành hấp 
các hợp đồng nhà nước, cấp phép khai thác khoáng dẫn về đầu tư. Yếu tố môi trường kinh doanh thuận 
sản và được các cơ quan hành chính ưu tiên giải lợi, chất lượng điều hành tốt thậm chí còn là một 
quyết thủ tục. Về các doanh nghiệp FDI trên toàn trong ba lợi thế hàng đầu để Lào Cai thu hút đầu 
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 11
 Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp
 tư (cao hơn cả yếu tố cơ sở hạ tầng và chất lượng 2015 chỉ số này rơi xuống thứ 47 trong số 63 tỉnh, 
 nguồn lao động). Rõ ràng TP Hồ Chí Minh cần thành. Năm 2016, TP Hồ Chí Minh tiếp tục nằm 
 nâng cao hơn nữa về chất lượng điều hành, sẽ giúp trong nhóm đạt điểm trung bình thấp với 34,91 
 thu hút các nhà đầu tư nhiều hơn nữa. điểm (tăng không nhiều, năm 2015 là 34,22 điểm). 
 Hai nội dung bị người dân đánh giá thấp, cho điểm 
 1.2. PAPI của TP Hồ Chí Minh
 thấp nhất là chỉ số tham gia của người dân và kiểm 
 PAPI 2015 của TP Hồ Chí Minh không tốt, soát tham nhũng.
 được đánh giá tổng quan ở mức độ trung bình Số liệu năm 2016 cho thấy so với những địa 
 thấp trong bốn mức độ đánh giá, giảm so với 4 phương đạt điểm cao nhất thì TP Hồ Chí Minh 
 năm trước liên tục ở nhóm trung bình cao, giảm tụt khá xa ở hai nội dung: tham gia của người dân 
 khoảng hơn 7%. Năm 2011 chỉ số về hiệu quả quản ở cấp cơ sở, kiểm soát tham nhũng trong khu vực 
 trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) của TP Hồ công. Hai trục đạt điểm dưới 5 là Trách nhiệm giải 
 Chí Minh xếp thứ 18 trên cả nước, nhưng đến năm trình và Tham gia của người dân ở cấp cơ sở.
 PAPI qua các năm (TP Hồ Chí Minh)
 Tham gia của Kiểm soát 
 Công khai Trách nhiệm Thủ tục hành Cung ứng 
 người dân ở tham nhũng 
 minh bạch giải trình chính công DVC
 cấp cơ sở trong KV công
 2011 5.14 6.01 5.24 6.15 7.08 7.15
 2012 4.74 5.8 5.14 6.37 7.08 7.52
 2013 4.79 6.28 5.64 6.31 7.07 7.23
 2014 4.69 5.85 5.78 6.4 6.85 7.54
 2015 4.27 5.41 4.97 5.14 7.05 7.38
 2016 4.7 5.75 4.92 5.03 7.00 7.51
 Nhóm 
 Thấp TB Cao Thấp Thấp Cao Cao
 2015
 So sánh từ năm 2011 đến năm 2016 nói chung cử nên điểm cơ hội tham gia đã tăng lên, tuy nhiên 
 xu hướng của các chỉ tiêu đều giảm, chỉ có trục thủ Chất lượng bầu cử lại giảm sút là một trong những 
 tục hành chính công và cung ứng dịch vụ công là nhược điểm mà Thành phố cần khắc phục. Bầu cử 
 được duy trì và ở mức cao. Riêng năm 2016, điểm đại diện thôn/tổ dân phố ít cạnh tranh nhất ở TP 
 số các trục tham gia của người dân và công khai Hồ Chí Minh, nơi chỉ có 20% số trả lời cho biết 
 minh bạch tăng so với năm 2015, song về trách có từ hai ứng cử viên trở lên để họ lựa chọn. TP 
 nhiệm giải trình và kiểm soát tham nhũng thì giảm. Hồ Chí Minh cũng là nơi có số cử tri được mời tới 
 tham gia bỏ phiếu bầu trưởng thôn/tổ trưởng tổ 
 Tham gia của người dân ở cấp cơ sở 
 dân phố thấp nhất toàn quốc.
 Năm 2016, TP Hồ Chí Minh tiếp tục xếp loại 
 Công khai minh bạch
 thấp. So với năm 2015 thì hai nội dung của chỉ tiêu 
 này là Chất lượng bầu cử và Tri thức công dân sụt Năm 2016, điểm Công khai minh bạch có nhích 
 giảm, Đóng góp tự nguyện và Cơ hội tham gia là lên và ba nội dung thành phần đều tăng điểm. Đây 
 tăng điểm hơn hẳn năm 2015. Trong khi đó, lẽ ra là một xu hướng đáng khích lệ. Tuy nhiên, điểm 
 Tri thức công dân TP phải là cao vì là một trong này vẫn nằm trong nhóm trung bình cao, để cải 
 hai đầu não của đất nước, tập trung giới trí thức và thiện nội dung này hơn nữa thì các danh sách hộ 
 nhân lực có trình độ cao. Năm 2016 có cuộc bầu nghèo, quy hoạch sử dụng đất và bảng kê thu chi 
12 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
cấp xã phường cần được niêm yết công khai, và in Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Kiên Giang và Bà 
ra công bố ở các cuộc họp tổ dân phố. Rịa-Vũng Tàu) ở phía Nam luôn đứng trong nhóm 
 16 địa phương đạt điểm cao nhất kể từ năm 2011. 
 Trách nhiệm giải trình với người dân
 Ở chỉ tiêu này, TP Hồ Chí Minh năm 2015 tăng 
 Năm 2015 xếp loại thấp. Năm 2016, chỉ số này so với năm 2011 khoảng 3% số điểm. So với năm 
giảm điểm song lại nằm trong nhóm trung bình 2014 lại giảm nhẹ, trong đó TP Hồ Chí Minh lại 
cao, chứng tỏ nội dung này của cả nước giảm điểm ở điểm thấp nhất cả nước ở nội dung quãng thời 
mạnh. Trong ba nội dung nghiên cứu thì nội dung gian tới trường tiểu học công lập. Điều này chứng 
Ban Thanh tra nhân dân vẫn đạt điểm thấp nhất. Về tỏ giao thông ở TP Hồ Chí Minh thường xuyên bị 
hiệu quả của Ban Thanh tra nhân dân, Hải Dương tắc nghẽn hoặc tình trạng học sai địa bàn còn phổ 
đạt điểm cao nhất (1,65 điểm) trong khi TP Hồ Chí biến. Năm 2016, TP Hồ Chí Minh tiếp tục nằm 
Minh đạt điểm thấp nhất (1 điểm). trong nhóm điểm cao. Nội dung cơ sở hạ tầng căn 
 Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công bản giảm, ba nội dung còn lại tăng điểm thể hiện 
 ưu thế trong cung ứng dịch vụ công của Thành phố. 
 Năm 2015, xếp loại thấp trong bốn loại. So với 
năm 2011 sụt giảm khoảng 17%. Năm 2016, chỉ tiêu Những vấn đề kinh tế - xã hội đáng quan 
này vẫn thuộc loại thấp nhất. Theo Bảng ta thấy hai ngại nhất
nội dung giảm điểm so với năm 2015 là kiểm soát Tham khảo Báo cáo PAPI năm 2015 cho thấy đói 
tham nhũng trong cung ứng dịch vụ công và kiểm nghèo là vấn đề quan ngại nhất của cả nước nhưng 
soát tham nhũng trong chính quyền. Câu hỏi Tỷ chỉ là vấn đề thứ hai đối với TP Hồ Chí Minh. Vấn 
lệ người cho biết cán bộ chính quyền không dùng đề quan ngại nhất của TP Hồ Chí Minh là đường 
tiền công quỹ vào mục đích riêng của TP Hồ Chí sá giao thông. Lượng dân nhập cư lao động ở đô 
Minh đạt thấp nhất 29,27% so với tỉnh cao nhất Bến thị lớn như TP Hồ Chí Minh là quá nhiều, đường 
Tre là 79,32%. Hai nội dung có tăng điểm là Công sá chưa được cải thiện phù hợp nên vấn nạn tắc 
bằng trong tuyển dụng vào Nhà nước và Quyết tâm đường, ô nhiễm, ngập nước, tai nạn giao thông xảy 
chống tham nhũng. Tỷ lệ người biết về Luật phòng ra thường xuyên. Đây là vấn đề cấp bách cần giải 
chống tham nhũng ở TP Hồ Chí Minh đạt điểm quyết. Với một thành phố có tốc độ tăng trưởng 
cao nhất toàn quốc. TP Hồ Chí Minh cần học tập cao so với cả nước như TP Hồ Chí Minh thì mức 
Cần Thơ, Tiền Giang, Bến Tre là những tỉnh đạt độ phân hóa giàu nghèo sẽ khá rõ rệt, mặc dù 
điểm cao. Trong khi đó, Đà Nẵng 2016 cũng lọt vào chuẩn nghèo là cao hơn nhiều địa phương khác. 
nhóm điểm thấp. Một mặt, nền kinh tế toàn thế giới đang suy thoái, 
 Thủ tục hành chính công vấn đề tăng giá, hạn hán đang đe dọa. Mặt khác, 
 lượng dân nghèo từ các nơi đổ về TP Hồ Chí Minh 
 Năm 2015 xếp loại cao. Năm 2016, điểm trục 
 kiếm sống ngày càng tăng. Vì vậy, cần quan tâm 
này có giảm không đáng kể nhưng lọt xuống nhóm 
 đến chính sách phù hợp với những người nghèo, 
trung bình thấp chứng tỏ điểm trục này của các địa 
 người ăn xin... Ví dụ, áp dụng kinh nghiệm của Đà 
phương khác gia tăng nhiều. Điểm thấp nhất trong 
 Nẵng “cho cần câu chứ không cho con cá”, không 
bốn nội dung nghiên cứu là cấp Giấy chứng nhận 
 cho tiền người ăn xin mà đưa về quê để hỗ trợ phát 
quyền sử dụng đất. Trong nội dung Giấy chứng 
 triển sản xuất thoát nghèo.
nhận quyền sử dụng đất, theo báo cáo PAPI thì hai 
khía cạnh kém của TP Hồ Chí Minh trong điều tra Tham khảo Báo cáo PAPI năm 2016 cho thấy 
là Phí được niêm yết công khai và Nhận được kết bên cạnh đói nghèo, môi trường đã trở thành vấn 
quả như lịch hẹn. đề đáng quan ngại hàng đầu. Với TP Hồ Chí Minh 
 cũng cần chú ý vấn đề này, ô nhiễm môi trường 
 Cung ứng dịch vụ công
 của TP Hồ Chí Minh khá trầm trọng với một thành 
 Có tới 5 Tỉnh/Thành phố (gồm Vĩnh Long, phố đông cơ sở sản xuất và xe cộ.
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 119 - tháng 9/2017 13
 Naâng cao naêng löïc caïnh tranh - töø chính quyeàn ñòa phöông ñeán doanh nghieäp
 2. Một số giải pháp nhằm nâng cao điểm số - Tạo thêm các kênh tiếp thu ý kiến của người 
 PCI và PAPI của TP Hồ Chí Minh trong tương lai dân và nâng cao độ nóng, tính hiệu quả của các 
 Với tình hình PCI và PAPI như đã phân tích kênh này. Ví dụ đường dây nóng phải thực sự nóng, 
 nêu trên, chúng tôi xin đưa ra một vài giải pháp đối đại biểu nhân dân phải tiếp xúc với nhân dân, tránh 
 với TP Hồ Chí Minh nhằm nâng cao điểm số các bệnh hình thức trong thực hiện. Sau tiếp thu cần có 
 chỉ tiêu này: xử lý nghiêm minh và phản hồi kết quả. 
 - Hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật theo - Ban hành các biện pháp, chế tài mạnh mẽ 
 hướng thông thoáng, tạo điều kiện cho các doanh với các biểu hiện tiêu cực như tham nhũng, hối 
 nghiệp phát triển lành mạnh, bình đẳng, rút bớt lộ, nhận phí bôi trơn. Kiểm tra, thanh tra và xử lý 
 những thủ tục phiền hà. nghiêm với các vi phạm trong thực hiện công vụ 
 của công chức, viên chức, vì nhiều khi văn bản, cơ 
 - Cần có đường hướng chiến lược phát triển các chế, đường lối tốt, nhưng người thực hiện sai văn 
 doanh nghiệp FDI, tham khảo Đà Nẵng: chú trọng bản. Có thể tham khảo Đà Nẵng trong việc thiết lập 
 đào tạo lao động hướng về mục tiêu phát triển chất các bảng điện tử để người dân đánh giá công chức 
 lượng nguồn nhân lực. ngay tại nơi làm việc.
 - Cần chú trọng chính sách với dân nhập cư, - Đề xuất nghiên cứu kinh nghiệm của Singapore 
 nhằm vừa thu hút nhân tài, vừa giảm nghèo, giảm trong việc “lương thật cao, chế tài thật nặng” đối với 
 tệ nạn xã hội. công chức. Trong tuyển dụng cần chú trọng tư tưởng 
 - Cải tạo cơ sở hạ tầng (đường sá) của Thành phục vụ tận tụy, lâu dài, vì theo quan điểm này của 
 phố. Giãn dân và các cơ quan, nhà máy, ra khu vực Singapore, kỹ năng có thể bổ sung sau, song tư tưởng 
 ven đô thị. Xây hệ thống đường cầu phù hợp với vì dân thì khó đào tạo bổ sung. Tuyển dụng cần công 
 đô thị đông dân, hiện đại. Có chính sách phát triển khai theo hướng thi tuyển minh bạch để lấy được 
 các loại hình giao thông công cộng. Giảm thiểu nhân tài, tránh gian lận, tránh ưu tiên các “mối quan 
 những phương tiện xe cộ quá cũ gây ô nhiễm môi hệ” trong tuyển dụng.
 trường. Xây dựng thành phố theo cốt nền tổng thể Rất mong rằng nếu TP Hồ Chí Minh làm tốt 
 để chống ngập nước, triều cường. Đảm bảo nâng những giải pháp nêu trên thì trong tương lai, chất 
 cao dân trí về chấp hành Luật Giao thông, nâng cao lượng dịch vụ hành chính công của Thành phố sẽ 
 hiệu lực thi hành luật. vươn lên xứng tầm một thành phố đầu tàu của cả 
 - Tham khảo Đà Nẵng trong việc xây dựng cơ nước, là một thành phố đáng sống với chất lượng 
 chế một cửa liên thông cấp Thành phố, kết hợp với sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.
 chương trình Chính phủ điện tử.
 - Chú trọng hơn nữa vấn đề dân chủ cơ sở ở cấp 
 địa phương. Cần có sự kiểm tra giám sát thường 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
 xuyên với các cấp xã phường, thôn, tổ trong thực 
 1. Báo cáo PCI 2016;
 hiện dân chủ cơ sở và có biện pháp, chế tài nếu thực 
 hiện không đúng. Thực hiện dân chủ trong bầu cử 2. Báo cáo PAPI 2016;
 tại thôn tổ nói riêng và toàn quốc nói chung; đẩy 3.
 tp-.-ho-chi-minh-lo-%E2%80%9Cmat-
 mạnh công tác giới thiệu, ứng cử, tiếp xúc, thông 
 diem%E2%80%9D-voi-nha-dau-tu-vi-
 tin ứng viên...
 %E2%80%9Cco-phi%E2%80%9D-long-
 - Công khai minh bạch thu chi xã phường, hộ hanh-a1240.html;
 nghèo, qui hoạch sử dụng đất, biểu phí... bằng 4. 
 nhiều hình thức như niêm yết tại trụ sở, lấy ý kiến, cao-noi-xuoi-papi-noi-nguoc-540401.bld;
 thông báo qua loa phát thanh, bản tin; đặc biệt là 5. 
 cần đưa ra các cuộc họp nhân dân. Thach-thuc-lon-voi-TPHCM.html.
14 Số 119 - tháng 9/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN