Bài giảng Hệ thống thông tin địa lý

1 1
1
HÖ thèng th«ng tin ®Þa lý
G.I.S
2
HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ
G.I.S – GEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEM
3
NỘI DUNG

 Chương I: GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ 
(GIS) VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG GIS 

 Chương II: CẤU TRÚC DỮ LIỆU KHÔNG GIAN TRONG GIS

 Chương III: THU THẬP VÀ TIỀN XỬ LÝ DỮ LIỆU ĐỊA LÝ

 Chương IV: PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ SAI SỐ TRONG GIS

 Chương V: HỆ THÔNG TIN ĐỊA LÝ VÀ INTERNET

 TÀI LIỆU THAM KHẢO
4
Chương I
GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ (GIS) VÀ 
KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG GIS
Chương I giới thiệu quá trình hình thành hệ thống 
thông tin địa lý, các thành phần của GIS và các chức 
năng hoạt động chính của phần mềm GIS và khả năng 
ứng dụng của GIS trong các ngành kinh tế kỹ thuật 
đồng thời trình bày mối quan hệ giữa các thành phần 
để thấy rõ được định nghĩa về GIS
2 2
5
1.1. Sơ lược về hệ thống thông tin
Định nghĩa hệ thống thông tin: (Booke at al 1982)
Hệ thống thông tin là 1 công cụ tổ chức nó có thể 
thông báo cho những người làm về công tác 
quản lý ở tất cả các cấp hành chính về sự thay 
đổi của hiện tại và những ảnh hưởng của sự thay 
đổi này trong lĩnh vực tổ chức.
Hệ thống thông tin là gì?
6
1.1. Sơ lược về hệ thống thông tin
Input Management Output
Các bộ phận cơ bản của một hệ thống thông tin
Các bộ phận của hệ thống thông tin?
7
1.1. Sơ lược về hệ thống thông tin
Sơ đồ hệ thống thông tin (Brooke at al, 1982)
8
1.1. Sơ lược về hệ thống thông tin
Các đặc tính của một hệ thống thông tin 

 - Dicision oriented reporting: Có 1 quyết định cụ thể, xử lý 
thông tin phải phù hợp với người nhận tin đó 

 - Effective processing of the data: xử lý được số liệu một 
cách có hiệu quả

 - Effective management of the data: Quản lý thông tin có 
hiệu quả gồm có lưu trữ, cập nhật, trao đổi số liệu có hiệu 
quả.

 Để quản lý hiệu quả cần có hai điều kiện:
+ Adequate flexcibility: Mềm hoá mô hình thông tin
+ A satisfying use enviroment: Môi trường sử dụng phải 
phù hợp. 
Hệ thống thông tin có những đặc tính gì?
3 3
9
1.1. Sơ lược về hệ thống thông tin
Các bước tổ chức một hệ thống thông tin 

Quản lý tổng quát: Trước hết cần xây dựng mô 
hình chung, xác định mục đích tổng quát từ đó 
mới đề ra các mô hình thông tin

 - Quản lý sử dụng: Triển khai các mục đích của 
quản lý chung
Progam → Modul → Submodul

Từ modul xử lý các vấn đề cụ thể của Program. 
kết nối các modul và submodul khác nhau để xử 
lý điều khiển các vấn đề cụ thể.
Quá trình tổ chức một hệ thống thông tin như thế nào?
10
1.2. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ

 Khái niệm thông tin địa lý được hình thành từ ba khái 
niệm: Hệ thống; Thông tin; Địa lý và được viết tắt là GIS 
(Geographyic Infomation Systems):

 Địa lý (geographic) được sử dụng ở đây vì GIS trước hết 
liên quan đế các đặc trưng địa lý hay không gian. Các đặc 
trưng này thể hiện trên đối tượng không gian.

 Thông tin (inforamtion) đề cập đến khối dữ liệu khổng lồ 
do GIS quản lý. 

 Hệ thống (System) đề cập đến cách tiếp cận hệ thống của 
GIS. 
Hệ thống thông tin địa lý là gì?
11
1.2. GIỚI THIỆU VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ
Mét c¸ch tæng qu¸t, th«ng tin ®Þa lý cã thÓ ®ù¬c ®Þnh nghÜa nh− lµ 
mét tËp hîp liªn quan tíi:

 Th«ng tin cã liªn quan tíi mét vËt thÓ hay mét hiÖn t−îng nµo ®ã
trong thÕ giíi thùc, nã ®−îc m« t¶ mét c¸ch Ýt nhiÒu trän vÑn bëi
b¶n chÊt, thuéc tÝnh cña chóng,

 (m« t¶ nµy cã thÓ bao gåm nh÷ng mèi quan hÖ víi c¸c vËt thÓ hay hiÖn
t−îng kh¸c)

 VÞ trÝ cña chóng trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt, ®−îc m« t¶ theo mét hÖ thèng 
qui chiÕu râ rµng
12
Khoa học thông tin địa lý “Chuyên ngành sử dụng GIS dưới dạng công cụ để 
khám phá thế giới thông qua mô tả và tìm hiểu quan hệ giữa con người và thế 
giới”
4 4
13
1.3. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN GIS

 1977 – ODYSSEY GIS được xây dựng
Các dạng ứng dụng chung của GIS.
Phòng thí nghiệm của đại học Harvard

 1980’s – Thương mại hoá GIS
Công nghiệp sản xuất các phần mềm GIS
Nhiều phần mềm với tích hợp mạnh hơn ra đời vào thập kỷ 
80 ArcInfo – 1981; MapInfo – 1986

 1988 – GIS với khoa học
 Trung tâm quốc gia Hoa Kỳ về Thông tin và phân tích thông tin 
địa lý
 Phòng thông tin nguồn của Anh quốc
Sự ra đời và phát triển của GIS như thế nào?
14
1.3 LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN GIS

 GIS cho phép: trình diễn thông tin và số liệu (cất giữ, quản 
lý, dữ liệu đầu vào, tính toán, tìm kiếm, và thông tin ra..)

 KH bản đồ 
 Đầu 1960: không sử dụng máy tính do tính năng chậm và 
đắt
 Cuối 1970 (TK): Các đơn vị lập bản đồ chính bắt đầu sử 
dụng máy tính
 Ngày nay: Máy tính và Internet
GIS, khoa học bản đồ và Lập bản đồ trên máy tính
Sự phát triển nhanh và mạnh của GIS có liên
quan của ngành nào?
15
1.4 ĐỊNH NGHĨA GIS
Mçi G.I.S ®ßi hái: hÖ thèng tin häc vÒ phÇn cøng, phÇn mÒm vµ vÒ
qui tr×nh ®Ó cho phÐp thu thËp, qu¶n lý, thao t¸c, ph©n tÝch, m« h×nh
ho¸ vµ hiÓn thÞ d÷ liÖu qui chiÕu kh«ng gian. Tõ ®ã gi¶i quyÕt nh÷ng
vÊn ®Ò phøc t¹p trong qu¶n lý vµ qui ho¹ch l·nh thæ
Nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña GIS cã thÓ ®−îc tãm t¾t bëi: 
" nguyªn t¾c 5 ®iÓm sau"
 Thu thËp d÷ liÖu
 L−u tr÷ (l−u, thay ®æi, cËp nhËt, kiÓm tra)
 ChÊp nhËn
 Ph©n tÝch
 HiÓn thÞ...nh÷ng th«ng tin ®Þa lý ®−îc ®Þnh vÞ!
GI S = C¬ së d÷ liÖu ®Þa lý
+ C¬ së d÷ liÖu chuyªn ®Ò & d÷ liÖu quan hÖ
16
1.4 ĐỊNH NGHĨA GIS

 GIS là 1 hệ thống được máy tính hoá cho phép ta 
nhập và lưu trữ số liệu, xử lý số liệu và trình diễn dữ 
liệu đặc biệt trong các trường hợp chúng ta phải làm 
việc với các số liệu có thuộc tính gắn với thông tin địa 
lý
Định nghĩa GIS đề cập đến vấn đề gì?
5 5
17
Không phải là GIS

 Hệ thống định vị toàn cầu GPS

 Một bản đồ thống kê bình thường (đây là sản phẩm của 
GIS)

 Các phần mềm chuyên dụng cho GIS (ArcView, ArcGIS, 
ERDAS, ENVI, ILWIS‡)

 Các thiết kế, biểu thị mang tính công nghệ của máy tính
Hãy phân biệt GIS với các thành phần khác?
18
Phần mềm GIS
19
Bản đồ - sản phẩm của GIS
20
GIS, khoa học bản đồ và lập bản đồ trên máy tính

 Khoa học bản đồ và xây 
dựng ...  trong quá trình chuyển đổi dữ liệu Raster sang 
Vector và ngược lại Vector sang Raster?
4. Chuyển đổi cấu trúc hai chiều và ứng dụng của nó?
5. Chuyển đổi cấu trúc ba chiều và ứng dụng của nó?
37 37
145
Ch−¬ng IV. Ph©n tÝch d÷ liÖu vµ 
sai sè trong GIS
Chương IV trình bày về khả năng giải quyết các 
vấn đề của GIS trong phân tích dữ liệu, cuối 
chương này đề cập đến vấn đề về sai số và biến 
động dữ liệu
Về đầu trang 146
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Xö lý d÷ liÖu 
TiÕn hµnh ®ång thêi trªn c¶ c¸c ®Æc tr−ng kh«ng gian 
vµ thuéc tÝnh cña c¸c ®èi t−îng.
 TÝnh to¸n
 Query (hái ®¸p)
 C¸c phÐp to¸n kh«ng gian
147
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 tÝnh to¸n
 C¸c ®Æc tr−ng vÒ h×nh häc vµ ®Þa lý cña ®èi t−îng:
kho¶ng c¸ch, chu vi, diÖn tÝch, thÓ tÝch....
 C¸c th«ng tin m« t¶:
sö dông c¸c phÐp to¸n sè häc cña SGBD
kho¶ng c¸ch
®é cong, gãc 
dèc
1
2
3
sè ®iÓm
sè ®iÓm trong mçi 
polygon
diÖn tÝch
chu vi thÓ tÝch
mÆt 1
mÆt 2
sù kh¸c 
nhau gi÷a 
c¸c mÆt
mÆt c¾t
L¸t c¾t
LÊp ®Çy
Ứng dụng của chức năng tính toán? 
VÍ DỤ ????
148
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Query (hái ®¸p)
 query thuéc tÝnh:
®ua ra c¸c ®Æc tr−ng cña ®èi t−îng ( query b»ng c¸c ®iÒu kiÖn hoÆc SQL)
 query kh«ng gian:
®−a ra c¸c quan hÖ gi÷a c¸c ®èi t−îng (query ®−îc tiÕn hµnh trªn c¸c mÆt 
graphique hoÆc b»ng c¸c quan hÖ ®Þa lý, topologi)
 Hai d¹ng query th−êng ®−îc tiÕn hµnh ®ång thêi
Ứng dụng của Query? 
VÍ DỤ ????
38 38
149
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 C¸c phÐp xö lý kh«ng gian
 Mét vµi phÐp to¸n ®Æc biÖt cho c¶ hai kiÓu d÷ liÖu vector, raster
 Chång ghÐp
 Vïng ®Öm, Hµnh lang (Buffer)
 C¸c thuËt to¸n l©n cËn
 Läc
 M¹ng l−íi
 3 chiÒu
150
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

Tæ hîp
Lµ viÖc chång ghÐp hai líp ®Ó t¹o ra mét líp míi

D¹ng vector :
phøc t¹p
cã thÓ t¹o ra qu¸ nhiÒu polygon
®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ phô thuéc vµo sai sè cña d÷ liÖu

D¹ng raster :
®¬n gi¶n
c¸c líp ph¶i ®ång nhÊt vÒ to¹ ®é, cã cïng sè l−îng, kÝch th−íc pixel.
Chồng ghép bản đồ là gì? 
151
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Tæ hîp d÷ liÖu raster
+ =
152
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Tæ hîp d÷ liÖu vector
CHåNG GHÐP
TÝNH PHÇN GIAO 
NHAU
X¢Y DùNG TOPOLOGIE
A
B
A'
B'
C
A
B
Poli Val1 Val2
A' 1 0
B' 0 1
C 1 1
Poli Val1
A 1
Poli Val2
B 1
39 39
153
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
 a) Chồng bản 
đồ (Overlay)
b) Ghép bản đồ 
(Dissolve)

Tổ hợp dữ liệu - Chồng ghép bản đồ
Ứng dụng của chồng ghép bản đồ? VÍ DỤ ????
154
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 BUFFERS (vïng ®Öm)
C¸c buffers t¹o ra bao quanh ®iÓm, ®−êng hoÆc polygon.
Ứng dụng của vùng đệm? VÍ DỤ ????
155
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 phÐp to¸n l©n cËn
Cho phÐp lµm râ quan hÖ kh«ng gian gi÷a c¸c ®èi t−îng ®Þa lý
ThuËt to¸n topology : quan hÖ kh«ng gian
(tèi −u ho¸, m« pháng)
Néi suy
(chuyÓn ®æi c¸c th«ng tin rêi r¹c thµnh c¸c th«ng tin liªn tôc)
Lan truyÒn
(M« pháng sù biÕn ®æi cña c¸c hiÖn t−îng)
156
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 phÐp to¸n l©n cËn
TÝnh l©n cËn (polygon)
VÝ dô
A
B
C
Poli
A
B
C
A C
-
1
1
B
1
-
0
1
0
-
Ma trËn l©n cËn
40 40
157
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 phÐp to¸n l©n cËn
Nèi (cung)
1
2
3
4
A
BC
B¶ng
cung / node
Matrice de 
connexité
Arc
A
B
C
N.initial
1
2
1
N.final
3
1
4
node 1 2 3 4
- 1 1 11
1 - 0 02
1 0 - 03
1 0 0 -4
Ứng dụng của phép toán lân cận? 
158
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Lan truyÒn
 Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña mét hiÖn t−îng
(biÕn ®éng ®¼ng h−íng theo kho¶ng c¸ch hÆoc dÞ h−íng theo mét hµm 
to¸n häc)
 M« pháng sù lan truyÒn trong mét m¹ng l−íi hay mét bÒ mÆt
Ứng dụng của phép lan truyền? 
159
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 M¹ng
(chØ ¸p dông cho vector)
M« h×nh ho¸ tuyÕn ®−êng
( t×m ®−êng tèi −u)
C¸c phÐp to¸n m« h×nh cña mét 
hµnh tr×nh, ®Þnh vÞ hoÆc lan 
truyÒn, sö dông :
• quan hÖ l©n cËn
• segment ho¸ qu¸ tr×nh ®éng lùc
VÍ DỤ Google Map????
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu

 Mô hình số hoá độ cao là sự thể hiện bằng số của độ cao. 
Các đối tượng thể hiện thường là bề mặt trái đất, các tầng 
đất, các mực nước...

 Mô hình số hoá độ cao được thể hiện ở 2 dạng chính là:
Mô hình DEM (Digital Elevation Model) ----------Raster
Mô hình TIN (Triangle Irregular Network)-----------Vector
 M« h×nh sè ®é cao?
41 41
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
590 595 595 590 600
590 585 595 580 600
585 580 580 595 600
590 595 595 590 595
590 590 595 600 600
585 580 590 595 600
Mô hình số hóa độ cao ở dạng Raster
DEM
Mô hình số hoá độ cao ở cấu trúc vector nhìn từ góc xiên
TIN
 c¸c c¸ch biÓu diÔn sè liÖu ®é cao?
162
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
KiÓu vect¬ KiÓu RASTER
B¶n ®å ®Þa h×nh CÆp ¶nh næi
Sè ho¸ QuÐt Ph©n tÝch t−¬ng quan
B¶n ®å ®é cao
B¶n ®å ®é dèc
B¶n ®å h−íng ph¬i
B¶n ®å h−íng chiÕu s¸ng
 ph−¬ng ph¸p x©y dùng M« h×nh sè ®é cao?
Các ứng dụng của mô hình số hóa độ cao? 
163
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
T¹o DEM : b»ng c¸ch néi suy ®−êng ®ång
møc (theo nhiÒu thuËt to¸n kh¸c nhau) 126m
Néi suy

 Néi suy?
1 3 4 6
2
2 4 5
1 3 6
4
4
1
1
2
2
3
3
4
4 5
6
6
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
4
4
4
5
5
5
5
5
6
6
6
6
Sự giống và khác nhau giữa bản đồ Raster thông thường và DEM? 164
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
y'
x x'
y
n
n
dz / dy =-----------------
dz / dx =-----------------
z(y) - z(y')
n
z(x) - z(x')
n
®é dèc (theo %) = dz / dy + dz / dx
gãc azimuth ( °) = arctan -------------------------
dz / dy
dz / dx
2 2
Mçi pixel cã mét gi¸ trÞ 
®é cao z
T¹o c¸c b¶n ®å thµnh phÇn : tÝnh to¸n c¸c chØ sè ®Þa m¹o

 M« h×nh sè ®é cao
Lọc dữ liệu ntn? Tại sao phải lọc dữ liệu độ cao? 
42 42
165
4.1 Ph©n tÝch d÷ liÖu
T¹o c¸c b¶n ®å thµnh phÇn
Azimut, hoÆc h−íng®é dèc ®é chiÕu s¸ng hoÆc relief

 M« h×nh sè ®é cao
VÍ DỤ ???? 166
4.2 kh«i phôc

KH¤i PHôC, CËP NHËT
Ng−êi sö dông lµm næi bËt kÕt qu¶, cËp nhËt, kh«i phôc lai c¸c gi¸ trÞ 
th«ng qua mµn h×nh, ®å ho¹, b¶ng, b¶n ®å
 Mµn h×nh
 Danh s¸ch, b¶ng
 §å ho¹
 B¶n ®å
 ¶nh, m« h×nh 3 chiÒu
 §å ho¹ ®éng
 C¸c file
VÍ DỤ ????
167
4.3 SAI SỐ VÀ BIẾN ĐỘNG DỮ LIỆU
I. Nguồn gốc rõ ràng
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Dữ liệu lạc hậu
Vùng phủ của dữ liệu – hoàn toàn và không hoàn toàn
Tỷ lệ bản đồ
Mật độ quan trắc/lấy mẫu
Mức độ liên quan
Dạng lưu trữ
Mức độ cập nhập
Chi phí
II. Nguồn gốc do quá trình thu thập dũ liệu
9.
10.
11.
Độ chính xác địa lý
Độ chính xác của dữ liệu thuộc tính
Biến động dữ liệu trong khi cập nhập và thiếu khách quan
III. Nguồn gốc trong quá trình phân tích dữ liệu
12.
13.
14.
Sai số máy tính
Quá trình phân tích không gian do lỗi lôgic và do chồng ghép
Vấn đề phân loại và tổng quát
Phương pháp, định nghĩa phân loại và tính nội suy
Phân loại sai số trong GIS theo nguồn gốc
Nguyên nhân sai số? 
Biện pháp khắc phục?
168
CÂU HỎI THẢO LUẬN CHƯƠNG IV
1. Chức năng thể hiện tìm kiếm, lấy ví dụ minh họa?
2. Chức năng đo đếm tính toán của GIS, lấy ví dụ minh hoạ?
3. Nêu một số ứng dụng của chồng ghép bản đồ?
4. Khả năng ứng dụng của phép lan truyền? 
5. Khả năng ứng dụng của phép nội suy?
6. Khả năng ứng dụng của phân tích mạng lưới?
7. Khả năng ứng dụng của mô hình số hoá độ cao?
8. Phương pháp xây dựng mô hình số hóa độ cao từ đường 
đồng mức?
9. Phân tích các nguyên nhân dẫn đến sai số trong GIS?
43 43
169
CHƯƠNG V. 
HỆ THÔNG TIN ĐỊA LÝ VÀ INTERNET
Chương V nói về khả năng liên kết GIS với 
Internet thành các hệ thống thông tin địa lý trực 
tuyến với mục đích phát tán và chia xẻ thông tin 
qua mạng
Về đầu trang 170
5.1. Sơ lược về Internet

 Các mô hình tính toán
Tính toán tập trung
Hình 5.1. Mô hình tính toán tập trung
Sự hình thành và ra đời các mô hình tính toán? 
171
5.1. Sơ lược về Internet
Mạng máy tính PC

 Chia sẻ đến mạng của các trạm làm việc (Workstation) và 
máy chủ (server). 

 Xuất hiện vào những năm đầu thập kỷ tám mươi của thế kỷ 
XX. 

 Chia sẻ tệp và áp dụng các sản phẩm XBase (dBase, 
FoxPro, Clipper). 

 Hệ thống chia sẻ tệp phù hợp với công việc xử lý số lượng 
nhỏ dữ liệu và không nhiều người sử dụng. 

 Tuy nhiên, số lượng ứng dụng và số liệu ngày càng gia 
tăng nhanh dẫn tới mô hình tính toán này không còn đáp 
ứng. 
Sự hạn chế của mạng máy tính PC? 
172
5.1. Sơ lược về Internet
Kiến trúc tính toán khách/chủ (client/server)

 Kiến trúc khách/chủ phân chia chức năng hệ thống thành 
các tầng, chúng có khả năng phát triển độc lập. 

 Cách tiệm cận này cho khả năng cài đặt hệ thống theo tổ 
chức modul và khả năng làm việc mềm dẻo.
Tổng quát thì giải pháp khách/chủ bao gồm các tầng độc lập 
được mô tả như sau đây:

 Lôgic trình diễn: quản lý tương tác giữa người sử dụng và 
ứng dụng. 

 Lôgic tác nghiệp (business): quản lý theo cơ chế (luật tác 
nghiệp) của ứng dụng. 

 Lôgic xâm nhập dữ liệu: Tâng này quản lý việc lưu trữ và 
truy nhập dữ liệu trong cơ sở dữ liệu.
44 44
173
5.1. Sơ lược về Internet

 Kiến trúc khách/chủ hai tầng
Hình 5.2. Kiến trúc khách/chủ hai tầng
174
5.1. Sơ lược về Internet

 Kiến trúc khách/chủ ba tầng
175
5.1. Sơ lược về Internet

 Kiến trúc khách/chủ đa tầng

 Mở rộng giải pháp khách/chủ ba tầng là kiến trúc đa tầng 
(hay n tầng). Trong giải pháp khách/chủ đa tầng thì lôgic 
tác nghiệp được phân hạch và phân tán như xếp hành 
thông điệp, kho dữ liệu, trao đổi dữ liệu....
176
5.1. Sơ lược về Internet
Mạng máy tính internet

 Mạng là nền tàng để internet hoạt động, 

 internet là kết nối toàn cầu của vô số các máy tính thông qua các 
dây cáp và phần cứng khác. 

 Modem là phương tiện vật lý cần thiết để có thể kết nối các máy 
tính đơn lẻ với mạng máy tính khác thông qua đường truyền vật 
lý theo một giao thức chuẩn nào đó. 

 Mạng cục bộ hay mạng diện rộng được kết nối internet thông 
qua bộ chọn đường (router). Đó là thiết bị thông minh có thể đọc 
những gói dữ liệu gửi đến và thực hiện giải thuật tìm đường đi 
tối ưu sau đó gửi tin đến địa chỉ phù hợp.

 Máy tính xâm nhập internet thông qua “Nhà cung cấp dịch vụ 
internet” (internet service Provider – ISP). 

 ISP có khả năng kết nối mạng bằng dịch vụ trực tuyến với tốc độ 
truyền tin khá cao (từ 56Kbs đến hơn 3 Mbs). 
45 45
177
5.2 HỆ THÔNG TIN ĐỊA LÝ VÀ INTERNET
Trả lời các câu hỏi sau đây sẽ giúp ta lựa chọn giải pháp thiết kế hệ 
GIS phân tán phù hợp.
+ Tại sao ta phải phân tán thông
tin địa lý?
+ Ai là khách hàng của dịch vụ sẽ xây dựng, họ mong đợi gì và họ 
có đặc điểm như thế nào?
+ Những phần nào của CSDL sẽ được chia sẻ tới người dùng?
+ Có thể coi dữ liệu là hàng hoá không?
+ Sẽ cung cấp cho khách hàng loại hiển thị, truy vấn và khả năng 
phân tích nào?
+ Giao diện tìm kiếm thông tin phải như thế nào?
+ Phần lớn các tiến trình xử lý xảy ra tại máy chủ, máy trạm hay nơi 
nào khác?
+ Tự xây dựng, quản trị trang chủ hay thuê mướn các công ty 
chuyên nghiệp?

Lựa chọn giải pháp
178
5.2 HỆ THÔNG TIN ĐỊA LÝ VÀ INTERNET
Nhẹ client Cân đối Nặng client GIS trên client
Nhiệm vụ của 
server
Duyệt bản đồ
Truy vấn dữ liệu
Phân tích
Vẽ bản đồ
Truy vấn dữ liệu
Phân tích
Vẽ bản đồ
Phân tích
Vẽ bản đồ
Dịch vụ tệp
Truyền tải Bản đồ Raster Dữ liệu Raster/vector Bản đồ vector Dữ liệu thô
Nhiệm của 
client
Hiển thị Hiển thị
Duyệt bản đồ
Truy vấn đầu vào
Hiển thị
Duyệt bản đồ
Truy vấn dữ liệu
Hiển thị
Duyệt bản đồ
Truy vấn dữ liệu
Vẽ bản đồ
Phân tích

Các giải pháp
179
5.3 CÁC LOẠI ỨNG DỤNG HTTTĐL TRỰC TUYẾN

Tải dữ liệu thô
Ứng dụng của tải dữ liệu thô? 
180
5.3 CÁC LOẠI ỨNG DỤNG HTTTĐL TRỰC TUYẾN

Hiển thị bản đồ tĩnh 
Ứng dụng của hiển thị bản đồ tĩnh? 
46 46
181
5.3 CÁC LOẠI ỨNG DỤNG HTTTĐL TRỰC TUYẾN

Duyệt bản đồ động 
Ứng dụng của duyệt bản đồ động? 
182
5.3 CÁC LOẠI ỨNG DỤNG HTTTĐL TRỰC TUYẾN

Hỏi đáp, phân tích GIS trên cơ sở Web 
Ứng dụng của hỏi đáp phân tích trên cơ sở Web? 
183
5.3 CÁC LOẠI ỨNG DỤNG HTTTĐL TRỰC TUYẾN

Phần mềm GIS hiểu mạng 
Ứng dụng của phần mềm GIS hiểu mạng? 
184
CÂU HỎI THẢO LUẬN CHƯƠNG V
1. Hãy phân tích việc lựa chọn các giải pháp xây dựng hệ 
thống thông tin địa lý trực tuyến?
2. Khả năng ứng dụng với tải dữ liệu thô? 
3. Khả năng ứng dụng với hiển thị bản đồ tĩnh?
4. Khả năng với duyệt bản đồ động?
5. Khả năng với hỏi đáp, phân tích GIS trên cơ sở Web?
6. Khả năng với GIS trực tuyến?
47 47
185
TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. Tài liệu tiếng việt
1. Nguyễn Văn Ba, “Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin”, Nxb 
ĐH Quốc Gia Hà Nội
2. Công ty nghiên cứu Đông Dương và TT Viễn thám, “Bài giảng 
GIS”, 2000
3. Đặng Văn Đức, “Hệ thống thông tin địa lý”, NXB Khoa học và Kỹ 
thuật, Hà Nội, 2001.
4. Phạm Trọng Mạnh, “Cơ sở hệ thống thông tin địa lý trong Quy hoạch 
và quản lý đô thị”, 1999, NXB Xây dựng.
5. Nguyễn Thế Thận, Cơ sở hệ thống thông tin địa lý GIS, Nxb 
KHKT, 1999
6. Trần Thị Băng Tâm, Giáo trình hệ thống thông tin địa lý, Nxb 
Nông Nghiệp, Hà nội, 2006
7. Trần Thị Băng Tâm, Bài giảng “Hệ thống thông tin đất”, Trường 
ĐH Nông nghiệp I, Hà Nội, 2006
8. Đỗ Trung Tuấn, “Cơ sở dữ liệu”, NXB Đại học Quốc Gia Hà nội, 
2004
186
TÀI LIỆU THAM KHẢO
B. Tài liệu tiếng Anh
1. Aronoff, S. 1989. Geographic Information Systems: A management 
perspective. WDL Publications, Ottawa, Canada. 294 p. 
2. Burrough, P.A. 1986. Principle of Geographical Information Systems for 
Land Resources Assessment. Oxford University Press. U.K. 186 pages.
3. Burrough, Peter A. và Rachael McDonnell, P. A. Principles of 
Geographical Information Systems (Spatial Information Systems); 2nd 
edition. Oxford Press, 1998.
4. G.D.Lodwick, M.Feuchtwanger, Land Information Systems, Curtin 
University of Technology, School of Land Survey and Land Information, 
Australia,1989
5. ESRI (Environmental Systems Research Institute), Understanding GIS: 
The Arc/Info Method. ESRI Inc., New York, U.S., 2001.
6. FAO, Land & water Resource Information Systems, Roma, Italy, 1999.
7. Peter F.Dale, John D. Mclaughlin, Land Information Management, 
Clarendon Press.Oxford, 1989.
8. Star, Jeffrey và Estes, John. Geographic Information Systems: An 
Introduction. Prentice Hall, New Jersey, U.S., 1990.
Về đầu trang