Phát triển nghề kế toán kiểm toán trong cuộc cách mạng 4.0

 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 259
 PHÁT TRIỂN NGHỀ KẾ TOÁN KIỂM TOÁN 
 TRONG CUỘC CÁCH MẠNG 4.0
 Nguyễn Thu Hoài*
 TÓM TẮT: Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) diễn như vũ bão tác động đến mọi mặt của nền 
 kinh tế cũng như đời sống xã hội mọi quốc gia và đang tác động mạnh mạnh mẽ đến tất cả các ngành, lĩnh 
 vực trong đó có lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế 
 giới không nằm ngoài cuộc Cách mạng mang tính toàn cầu này. Các ứng dụng của CMCN 4.0 như robot 
 thế hệ mới, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, công nghệ Blockchain, máy học, dữ liệu lớn trong lĩnh 
 vực kế toán, kiểm toán mang đến cơ hội nâng cao hiệu quả công tác kế toán, kiểm toán; nâng cao chất 
 lượng dịch vụ kế toán, kiểm toán cung cấp; mở rộng các loại dịch vụ và thị trường cung cấp dịch vụ của 
 các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán. Nhờ đó, nghề kế toán kiểm toán có thể tham gia 
 hiệu quả hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, vào thị trường dịch vụ kế toán kiểm toán quốc tế, đóng góp tích 
 cực cho tăng trưởng của đất nước. Bên cạnh những cơ hội, các ứng dụng của CMCN 4.0 cũng mang đến 
 không ít những thách thức đó máy móc sẽ dần thay thế con người với những công việc đơn giản, một số 
 vị trí công việc truyền thống sẽ biến mất, ngành nghề bị mai một dần, mức độ cạnh tranh nghề nghiệp 
 cao Với thực tiễn Cách mạng công nghiệp 4.0 trong lĩnh vực kế toán kiểm toán tại các nước phát triển 
 ở khu vực và toàn cầu đã bước sang chặng thứ hai là chuyển đổi chức năng và ứng dụng công nghệ ở 
 mức độ lớn hơn thì tại Việt Nam mới ở chặng đầu tiên là tìm hiểu và ứng dụng một phần công nghệ. Vì 
 vậy, Cách mạng công nghiệp 4.0 là vấn đề mà kế toán viên, kiểm toán viên Việt Nam cần được nhận thức 
 trong bối cảnh hiện nay để có thể tận dụng được tối đa các cơ hội và sẵn sàng “ứng phó” với các thách 
 thức đặt ra đối với nghề nghiệp kế toán, kiểm toán trong tương lai. Trong bài viết này, tác giả tập trung 
 nghiên cứu ứng dụng của Cách mạng công nghiệp 4.0 đó là robot thế hệ mới, trí tuệ nhân tạo, điện toán 
 đám mây, công nghệ Blockchain, máy học, dữ liệu lớn với nghề kế toán, kiểm toán từ đó chỉ ra những 
 thời cơ cũng như thách thức của Cách mạng công nghiệp 4.0 đối với nghề nghiệp kế toán kiểm toán Việt 
 Nam hiện nay. Đồng thời thông qua nghiên cứu thực trạng mức độ quan tâm của các kế toán viên, kiểm 
 toán viên và các Doanh nghiệp tại Việt Nam đối với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác giả đề xuất các 
 giải pháp từ phía Nhà nước và các cơ quan quản lý Nhà nước, các doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo, các 
 kế toán viên và kiểm toán viên nhằm phát triển nghề nghiệp kế toán kiểm toán để có thể thích ứng với 
 những thay đổi mà Cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến.
 Keywords: Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kế toán, kiểm toán.
1. MỞ ĐẦU
 CMCM 4.0 diễn ra nhanh chóng tác động sâu rộng tới mọi mặt của nền kinh tế và đời sống 
xã hội của các quốc gia trong đó có nghề kế toán kiểm toán. Trong điều kiện hiện nay, Việt Nam 
ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới không nằm ngoài cuộc Cách mạng mang 
* Học viện Tài chính, Đức Thắng, Bắc Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam.
260 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA
tính toàn cầu này. Các ứng dụng của CMCN 4.0 như robot thế hệ mới, trí tuệ nhân tạo, điện toán 
đám mây, công nghệ Blockchain, máy học, dữ liệu lớn mang đến những thay đổi lớn về quy 
trình, nguyên tắc, nội dung, phương pháp kế toán, kiểm toán từ đó tạo ra nhiều cơ hội và không ít 
thách thức đối với nghề nghiệp kế toán kiểm toán. Các công việc giản đơn, mang tính chất lặp đi 
lặp lại như thu nhận thông tin, phân loại và định khoản kế toán, xử lý và phân tích khối lượng lớn 
thông tin dần được thay thế bởi máy móc, thiết bị đem đến cơ hội nâng cao hiệu quả công tác 
kế toán, kiểm toán; nâng cao chất lượng dịch vụ kế toán, kiểm toán cung cấp; mở rộng các loại 
dịch vụ và thị trường cung cấp dịch vụ của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán 
là cơ sở để kế toán, kiểm toán Việt Nam có thể tham gia hiệu quả hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, 
vào thị trường dịch vụ kế toán kiểm toán quốc tế, đóng góp tích cực cho tăng trưởng của đất nước. 
Bên cạnh những cơ hội, CMCN 4.0 đem đến không ít những thách thức đó là yêu cầu về số lượng 
nguồn nhân lực giảm sút, chất lượng nguồn nhân lực gia tăng, một số vị trí công việc truyền thống 
sẽ biến mất, ngành nghề bị mai một, mức độ cạnh tranh nghề nghiệp ngày càng gay gắt Nhưng 
điều đáng lo ngại là có một số không nhỏ các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh nghiệp cung 
cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán tại Việt Nam hiện nay còn thờ ơ, không quan tâm tới vấn đề này. 
Vì vậy, CMCN 4.0 là vấn đề mà kế toán viên, kiểm toán viên, các doanh nghiệp nói chung và các 
doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán kiểm toán nói riêng cần được nhận thức trong bối cảnh 
hiện nay để có những đổi mới kịp thời nhằm duy trì và phát triển nghề nghiệp hiện tại và tương lai 
trong điều kiện toàn cầu hóa.
2. Nội dung
2.1. Cách mạng công nghiệp 4.0 và ứng dụng cách mạng công nghiệp 4.0 trong nghề kế toán kiểm 
toán
 Cách mạng công nghiệp 4.0 
 Trước cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0, nhân loại đã trải qua ba cuộc CMCN tạo ra 
những thay đổi toàn diện trong sản xuất, kinh tế, văn hóa, xã hội cho đến kỹ thuật. Cuộc CMCN 
lần thứ nhất - Cơ khí hóa, được bắt đầu ở Anh vào cuối thế kỷ 18 khi loài người phát minh ra động 
cơ hơi nước tác động trực tiếp tới các ngành dệt may, chế tạo cơ khí, giao thông vận tải, nông 
nghiệp Ngay sau đó cuộc CMCN lần thứ hai - Điện khí hóa diễn ra từ nửa cuối thế kỷ 19 với 
phát minh ra động cơ điện mang lại cuộc sống văn minh, năng suất tăng nhiều lần so với động cơ 
hơi nước. Cuộc CMCN lần thứ ba- Tự động hóa, diễn ra vào những năm 1970 với sự ra đời của sản 
xuất tự động dựa vào máy tính, thiết bị điện tử và Internet, tạo nên một thế  ... CMCN 4.0 làm biến đổi sâu sắc, toàn diện 
ngành nghề trong tương lai không xa.Tuy vậy, trong số các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh 
nghiệp kiểm toán tham gia khảo sát thì có tới 25% cho rằng CMCN 4.0 chỉ tác động bình thường 
như các yếu tố khác hiện đang tác động đến công việc của họ (như cạnh tranh giá phí, các kỹ thuật 
kế toán-kiểm toán truyền thống, tuân thủ chuẩn mực, chính sách, chế độ); và có đến 3% cho 
rằng CMCN 4.0 rất ít tác động đến công việc mà họ đang thực hiện, cung cấp cho khách hàng
 Về mức độ triển khai của các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán để ứng 
phó với CMCN 4.0. Mặc dù phần lớn các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán 
nhìn thấy các cơ hội và thách thức của CMCN 4.0 đối với nghề nghiệp. Tuy nhiên, ở thời điểm 
hiện tại, các kế toán viên, kiểm toán viên chủ yếu mới đang dừng ở mức độ “tìm hiểu” (chiếm tỷ 
lệ 66%), một số khác (tỷ lệ 12%) “đã có kế hoạch”, số ít (5%) các doanh nghiệp “đang triển khai”, 
rất ít (3%) các doanh nghiệp kiểm toán “đã triển khai và áp dụng một phần”, còn lại khoảng 14% 
các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán “chưa làm gì” để ứng phó với sự phát 
triển của CMCN 4.0. 
 Như vậy qua kết quả khảo sát cho thấy phần lớn các kế toán viên, kiểm toán viên và doanh 
nghiệp kiểm toán đã nhận thức được sự ảnh hưởng của CMCN 4.0 tới nghề kế toán, kiểm toán 
trong tương lai; những cơ hội và thách thức mà CMCN 4.0 đặt ra với nghề nghiệp. Tuy nhiên 
những hành động tích cực để ứng phó với những thách thức đó còn hạn chế mới chỉ dừng lại ở 
bước ban đầu là “tìm hiểu”, chỉ có một số ít các doanh nghiệp kiểm toán “đang triển khai” hoặc “đã 
triển khai và áp dụng một phần” ứng dụng CMCN 4.0 vào công tác kế toán, kiểm toán.
2.4- Các giải pháp phát triển nghề kế toán, kiểm toán Việt Nam trong bối cảnh CMCN 4.0
 Đối với Nhà nước và các cơ quan quản lý Nhà nước về hoạt động kế toán, kiểm toán
 Thứ nhất, Nhà nước và các cơ quan quản lý nhà nước cần hoàn thiện hệ thống khung pháp 
lý về kế toán, kiểm toán trong điều kiện CMCN 4.0. Cụ thể cần đẩy nhanh lộ trình hoàn thiện hệ 
thống khung pháp lý về kế toán, kiểm toán trên cơ sở thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện 
thực tế tại Việt Nam. Đồng thời hoàn thiện khung pháp lý về kế toán, kiểm toán với các nội dung 
đổi mới về nguyên tắc, quy trình phù hợp và tạo điều kiện cho ứng dụng CMCN 4.0. Bên cạnh 
đó, các cơ quan quản lý Nhà nước cần nghiên cứu và hướng dẫn vận dụng một cách hiệu quả, phù 
hợp các phương pháp kiểm toán, kể cả phương pháp cơ bản và phương pháp kỹ thuật, nhất là các 
phương pháp thu thập, đánh giá bằng chứng kiểm toán, các phương pháp phân tích kỹ thuật trong 
bối cảnh nghề kế toán sử dụng chứng từ điện tử, công nghệ blockchain, điện toán đám mâyĐể 
thực hiện được giải pháp này, Bộ Tài chính, các hiệp hội nghề nghiệp, các công ty dịch vụ kế toán, 
kiểm toán, các trường đại học cần có sự phối hợp chặt chẽ để có thể xây dựng hệ thống khung 
pháp lý về kế toán, kiểm toán có chất lượng.
 Thứ hai, Nhà nước cần đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin một cách đồng bộ, 
kịp thời, đáp ứng xu thế phát triển của hệ thống số toàn cầu và tạo điều kiện cho việc ứng dụng hiệu 
quả CMCN 4.0 vào lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Đặc biệt, chú trọng xây dựng hệ thống an ninh 
mạng, đảm bảo bảo mật cao thông tin dữ liệu kế toán, kiểm toán. Cụ thể Nhà nước triển khai băng 
270 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA
thông rộng chất lượng cao trên phạm vi toàn quốc. Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân có đủ năng 
lực tham gia xây dựng hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác cho chuyển đổi số quốc gia. Xây 
dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng dữ liệu quốc gia. Hình thành hệ thống trung tâm dữ liệu quốc 
gia, các trung tâm dữ liệu vùng và địa phương kết nối đồng bộ và thống nhất. Hình thành các hệ 
thống dữ liệu tin cậy, ổn định của Nhà nước và doanh nghiệp. Quy hoạch xây dựng hạ tầng thanh 
toán số quốc gia theo hướng đồng bộ, thống nhất, dùng chung, tận dụng và khai thác có hiệu quả 
ha tâng mang lươi viễn thông đê triên khai cac dich vu thanh toán cho ngươi dân vơi chi phi thâp. 
 Thứ ba, Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ kế toán viên, kiểm toán viên và các doanh 
nghiệp về đào tạo nguồn nhân lực kế toán, kiểm toán cũng như xây dựng các hướng dẫn về định 
hướng và khuyến khích chuyển dịch lao động trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN.
 Thứ tư, Nhà nước và các cơ quan quản lý Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, không 
ngừng phát triển các thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán lành mạnh, bền vững.Phát triển các hoạt 
động dịch vụ kế toán, kiểm toán theo xu hướng phát triển của các nước trong khu vực và quốc tế, 
tạo dựng và mở rộng giao lưu nghề nghiệp.
 Đối với các doanh nghiệp
 Thứ nhất, các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm 
toán nói riêng chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch ứng dụng các thành tựu của 
CMCN 4.0 trong quy trình kế toán, kiểm toán như ứng dụng công nghệ nhận dạng hình ảnh và 
học máy (machine learning) giúp cho việc nhập dữ liệu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tự động phân 
loại và định khoản giao dịch, ứng dụng các phần mềm hỗ trợ chọn mẫu kiểm toán, phần mềm 
kiểm toán Quá trình xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch luôn phải tính đến các ứng dụng 
đảm bảo thực hiện đầy đủ các thủ tục kiểm soát đối với các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh 
tại doanh nghiệp; cung cấp thông tin đầy đủ kịp thời cho việc quản lý và điều hành hoạt động tại 
doanh nghiệp và đưa ra các báo cáo kế toán, kiểm toán tuân thủ hệ thống khung pháp lý về kế toán, 
kiểm toán hiện hành.
 Thứ hai, các doanh nghiệp cần đầu tư, phát triển đội ngũ nhân viên kế toán, kiểm toán nắm 
vững kiến thức về kế toán, kiểm toán, công nghệ thông tin để có thể hiểu được hệ thống kế toán, 
kiểm toán trong điều kiện ứng dụng các thành tựu của CMCN 4.0 từ đó vận hành và hoàn thiện hệ 
thống nhằm đảm bảo tính hiệu quả của hệ thống. Đồng thời các doanh nghiệp tăng cường công tác 
đào tạo phát triển các kỹ năng mềm hiệu quả, hoạt động nhóm tích cực và sử dụng thành thạo công 
nghệ số theo nhu cầu thị trường
 Thứ ba, các doanh nghiệp phải thay đổi tiêu chí tuyển dụng nhân viên kế toán, kiểm toán. Các 
doanh nghiệp vẫn cần tuyển dụng các nhân viên có kỹ năng kế toán, kiểm toán nhưng các doanh 
nghiệp sẽ cần nhiều hơn các chuyên gia công nghệ và phân tích dữ liệu hoặc nhân viên kế toán, 
kiểm toán có hiểu biết về công nghệ thông tin. Hơn nữa các doanh nghiệp cần phải tăng cường đào 
tạo kiến thức về công nghệ thông tin cho nhân viên kế toán, kiểm toán hiện tại của mình.
 Thứ tư, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán phải mở rộng các loại dịch vụ 
ngoài lĩnh vực kế toán, kiểm toán thông qua dữ liệu thu thập được trong quá trình cung cấp dịch 
vụ kế toán, kiểm toán cho khách hàng vì dữ liệu lớn là nguồn tài nguyên quý trong thời đại bùng 
nổ các công cụ phân tích như hiện nay để dự phân tích dự báo và phát triển thị trường bán hàng.
 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 271
 Đối với các cơ sở đào tạo
 Thứ nhất, các cơ sở đào tạo kế toán, kiểm toán cần có những thay đổi trong quan điểm đào 
tạo. Đào tạo không xuất phát từ những gì mình có mà phải xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, yêu 
cầu của thời đại công nghệ số với nền kinh tế số và chính phủ điện tử, đó là cung cấp nguồn nhân 
lực kế toán, kiểm toán có chất lượng cao cho xã hội.
 Thứ hai, về nội dung đào tạo cần có sự thay đổi để giúp sinh viên sau khi ra trường thích ứng 
kịp thời với thời đại công nghệ số. Nội dung đào tạo không chỉ bao gồm các kiến thức chuyên sâu 
về kế toán, kiểm toán theo thông lệ quốc tế mà còn bao gồm các kiến thức chuyên sâu về công 
nghệ thông tin như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, các kiến thức 
chuyên sâu về thiết kế hệ thống kế toán, quy trình kiểm toán trong điều kiện ứng dụng thành tựu 
của CMCN 4.0. Ngoài kiến thức về kế toán, kiểm toán, công nghệ thông tin nội dung đào tạo còn 
cần tập trung đào tạo các kỹ năng cần thiết như: kỹ năng tư duy, sáng tạo, đổi mới không ngừng; 
kỹ năng giao tiếp hiệu quả, làm việc ở nhiều nhóm khác nhau; kỹ năng tư duy phản biện và giải 
quyết vấn đề trên cơ sở tôn trọng đạo đức nghề nghiệp
 Thứ ba, về chương trình đào tạo cần chú trọng tới việc đổi mới chương trình đào tạo chuyên 
ngành kế toán, kiểm toán phù hợp với xu thế phát triển thế giới theo hướng giảm lý thuyết, tăng 
thực hành, tăng kỹ năng tiếng Anh và kỹ năng giải quyết công việc thực tế. Vì vậy, các cơ sở đào 
tạo nên rà soát lại chương trình đào tạo chuyên ngành kế toán, kiểm toán. Chương trình đào tạo 
được xây dựng phải đảm bảo yêu cầu hội nhập và giao thoa về chất lượng với chương trình của 
các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới, phù hợp với chương trình đào tạo của các hội nghề 
nghiệp nhằm hướng đến sự thừa nhận lẫn nhau giữa các cơ sở đào tạo về chuyên môn và bằng cấp, 
chứng chỉ. 
 Thứ tư, các cơ sở đào tạo tích cực trong việc chuyển đổi phương pháp giảng dạy từ phương 
pháp giảng dạy truyền thống sang ứng dụng phương pháp giảng dạy tích cực theo hướng phát huy 
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, lấy người học làm trung tâm.
 Thứ năm, các cơ sở đào tạo cần đầu tư vào công nghệ để sinh viên có thể thực hành và có kinh 
nghiệm thực tế trong bối cảnh CMCN 4.0, có được các kiến thức về những tác động xã hội tiềm 
ẩn của hệ thống tự động hóa và hệ thống thông minh cũng như cách thức giải quyết vấn đề này.
 Thứ sáu, cần thiết lập mối quan hệ giữa các cơ sở đào tạo với các doanh nghiệp trong và ngoài 
nước giúp cho hoạt động đào tạo và nghiên cứu được gắn kết, giải quyết những vấn đề của thực 
tiễn, đáp ứng tốt cho yêu cầu của doanh nghiệp.
 Đối với kế toán và kiểm toán viên
 Thứ nhất, mỗi kế toán viên, kiểm toán viên trong điều kiện hiện nay cần nhận thức được đầy 
đủ những cơ hội và thách thức mà CMCN 4.0 mang đến với lĩnh vực kế toán, kiểm toán từ đó chủ 
động, tích cực, sáng tạo trong việc ứng dụng những thành tựu của CMCN 4.0 trong công tác kế 
toán, kiểm toán nhằm gia tăng hiệu quả công việc.
 Thứ hai, CMCN 4.0 mang đến cho kế toán viên, kiểm toán viên Việt Nam cơ hội tham gia 
vào thị trường cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán quốc tế do vậy các kế toán, kiểm toán viên 
phải không ngừng học tập, cập nhật kiến thức để đạt được các chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế như 
272 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA
chứng chỉ Hiệp hội kế toán công chứng Anh Quốc (ACCA), Hội kế toán công chứng Australia 
(CPA Australia)... 
 Thứ ba, CMCN 4.0 mang đến nguy cơ dễ dàng bị đào thải đối với các kế toán viên, kiểm toán 
viên có trình độ thấp; mức độ cạnh tranh nghề nghiệp gia tăng nên các kế toán viên, kiểm toán viên 
phải luôn luôn cập nhật, nâng cao trình độ chuyên môn kế toán, kiểm toán theo hướng phù hợp với 
thông lệ quốc tế; nâng cao trình độ về công nghệ thông tin và hiểu biết về các ứng dụng CMCN 
4.0 trong công tác kế toán, kiểm toán; nâng cao trình độ ngoại ngữ để có thể cung cấp dịch vụ kế 
toán, kiểm toán cho thị trường nước ngoài 
3. KẾT LUẬN
 CMCN 4.0 diễn ra với tốc độ chóng mặt tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế, 
xã hội trong đó có nghề kế toán, kiểm toán. Để có thể tham gia hiệu quả hơn vào chuỗi giá trị toàn 
cầu, vào thị trường dịch vụ kế toán kiểm toán quốc tế, đóng góp tích cực cho tăng trưởng của đất 
nước nghề kế toán kiểm toán Việt Nam phải có sự đổi mới mọi mặt nhằm tận dụng được những cơ 
hội, vượt qua các thách thức mà CMCN 4.0 mang. Thông qua việc nghiên cứu những ứng dụng của 
CMCN 4.0 trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán; những thời cơ, thuận lợi và thách thức, khó khăn của 
nghề kế toán, kiểm toán; thực trạng tiếp cận CMCN 4.0 tác giả đã đưa ra các giải pháp phát triển 
nghề kế toán, kiểm toán Việt Nam trong điều kiện toàn cầu hóa và CMCN 4.0 hiện nay. Nhà nước 
cần hoàn thiện hệ thống khung pháp lý kế toán kiểm toán theo thông lệ quốc tế, đầu tư cơ sở hạ 
tầng, ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng CMCN 4.0, đẩy mạnh hợp tác quốc 
tế. Các doanh nghiệp chủ động đầu tư, ứng dụng công nghệ mới vào công tác kế toán, kiểm toán; 
đầu tư phát triển nguồn nhân lực kế toán, kiểm toán; thay đổi tiêu chí tuyển dụng nhân lực; mở 
rộng dịch vụ cung cấp. Cơ sở đào tạo cần phải thay đổi quan điểm, nội dung, chương trình, phương 
pháp đào tạo cho phù hợp. Các kế toán viên, kiểm toán viên phải luôn nâng cao trình độ chuyên 
môn nghiệp vụ kế toán kiểm toán kiểm toán, hiểu biết về công nghệ thông tin, trình độ Ngoại ngữ, 
rèn luyện về đạo đức nghề nghiệp và đạt được chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
 1. Dang Van Thanh, Vietnam s Financial and Accounting Systems in the Era of Digitalised 
Technology, Annual Conference co-hosted by Ministry of Finance-ACCA. 
 2. Le Hong Quang, Technology solution for Finance and Accounting in enterprise management, 
Annual Conference co-hosted by Ministry of Finance-ACCA.
 3. Lea Hart, How Industry 4.0 will change accounting, Journal of Accountancy in September 
2017. 
 4. Pham Sy Danh, Impact of industrial revolution 4.0 (Industry 4.0) to the profession and 
VACPA members, Annual Conference co-hosted by Ministry of Finance-ACCA.
 5. Bộ Chính trị, Nghị quyết số 30-NQ/TW, ngày 25/7/2018 về Chiến lược an ninh mạng quốc 
gia.
 6. Bộ Chính trị, Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách 
chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 273
 7. Phan Nguyễn Hoàng Chính- Lê Đức Thắng, Phát triển ngành Kế toán, Kiểm toán Việt 
Nam thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0 Tạp chí Tài chính kỳ 2 tháng 8/2019
 8. Vũ Đức Chính, Kế toán, kiểm toán chủ động trong việc ứng dụng CMCN 4.0, https://www.
mof.gov.vn/webcenter/portal/tttc