Nhìn lại một vài ý kiến tiếp nhận tiểu thuyết và phóng sự của Vũ Trọng Phụng theo quan điểm chính trị

32 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
NHÌN LẠI MỘT V0I Ý KIẾN TIẾP NHẬN TIỂU THUYẾT 
V0 PHÓNG SỰ CỦA VŨ TRỌNG PHỤNG 
THEO QUAN ĐIỂM CHÍNH TRỊ 
Trần Thị Huyền1 
Học viện Khoa học Xã hội 
Tóm tắt: Trong lịch sử văn học Việt Nam hiện đại, Vũ Trọng Phụng được đánh giá là nhà 
văn phức tạp bậc nhất. Con người và sự nghiệp sáng tác của ông luôn là đề tài hấp dẫn 
giới nghiên cứu phê bình và bạn đọc suốt nhiều năm qua. Đặc biệt, hai thể tài tiểu thuyết 
và phóng sự của Vũ Trọng Phụng đã mở ra các hướng tiếp cận đa chiều, nhưng cũng 
hàm chứa nhiều đối kháng. Nhìn lại một vài ý kiến tiếp nhận tiểu thuyết và phóng sự Vũ 
Trọng Phụng theo quan điểm chính trị sẽ cho thấy rõ điều này. 
Từ khóa: Vũ Trọng Phụng, tiểu thuyết, phóng sự, cái nhìn giai cấp. 
1. MỞ ĐẦU 
Văn học nghệ thuật là một hình thái ý thức xã hội, một hoạt động tư tưởng. “Tầm cỡ 
một nhà văn rút cục phụ thuộc ở tầm cỡ tư tưởng của ông ta” [1, tr.9], mà tư tưởng đó gắn 
liền với một thế giới quan, một lập trường giai cấp nhất định. Lập trường giai cấp chính là 
tư tưởng chính trị “chính trị không chỉ là một hình thái ý thức. Nó là một hiện tượng cực 
kỳ phức tạp thâm nhập vào mọi phương diện đời sống trong xã hội hiện đại’’ [3, tr.72]. Nói 
về mối quan hệ giữa văn nghệ và chính trị, các tác giả cuốn Lý luận văn học cho rằng: 
“không được nhìn quan hệ chính trị và nghệ thuật theo các biểu hiện bề ngoài. Trong mọi 
trường hợp, quan điểm chính trị tiến bộ cho phép người nghệ sỹ đánh giá đúng đắn các 
hiện tượng đời sống, ngược lại, tư tưởng chính trị lạc hậu, phản động dẫn đến việc xuyên 
tạc hiện thực” [3, tr.72]. Khi tiếp nhận về hiện tượng Vũ Trọng Phụng, một số nhà nghiên 
cứu đã có cái nhìn phiếm diện trong cách đánh giá dẫn đến những tranh cãi khác nhau. 
1 Nhận bài ngày 10.07.2016; gửi phản biện và duyệt đăng ngày 20.08.2016 
Liên hệ tác giả: Trần Thị Huyền; Email: Email: nguyenanh7986@gmail.com 
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 7/2016 33 
2. NỘI DUNG 
Vũ Trọng Phụng có một “hoàn cảnh nhỏ” (là hoàn cảnh có quan hệ trực tiếp đến đời 
sống cá nhân của nhà văn, bao gồm hoàn cảnh xã hội, hoàn cảnh gia đình) khá đặc biệt, mồ 
côi cha từ khi bẩy tháng tuổi, mười lăm tuổi bỏ học lăn vào đời kiếm sống, bị thôi việc, bị 
sa thải, trong lúc mưu sinh, cái linh hồn ngây thơ bị tắm gội trong những hoàn cảnh phức 
tạp “chỗ nào ông cũng thấy mưu cơ xu nịnh, lừa đảo. Chỗ nào ông cũng thấy cá lớn nuốt 
cá bé, kẻ khỏe đè kẻ yếu, chỗ nào ông cũng thấy tội ác và trụy lạc... Ông phải lấy một thái 
độ xử thế: bi quan và hoài nghi [4, tr.68]. Gần như cả cuộc đời mình Vũ Trọng Phụng chỉ 
sống trong căn gác hẹp ở phố Hàng Bạc (Hà Nội), trong khi đó ở xung quanh là cả một xã 
hội thành thị đang trên đà Âu hóa ăn chơi phè phỡn. “Tài năng của Vũ Trọng Phụng vẫn 
bắt dễ rất sâu vào cái khu vực tranh tối, tranh sáng là cuộc sống lớp dân nghèo thành thị đã 
sản sinh ra ông, và ông đã khai thác nó một cách triệt để” [4, tr.246]. Chính hoàn cảnh gia 
đình và hoàn cảnh xã hội đã hình thành nên thái độ hoài nghi và lòng căm phẫn trước cảnh 
đời nhố nhăng, thêm nữa, “con người ấy lại suốt ngày này tháng khác nhìn thế giới và con 
người qua “cái lỗ khóa” của phố Hàng Bạc. Đó là lý do khiến ông chỉ thấy “cái tính ăn 
gian, ăn cắp là cái tính loài người” (Cạm bẫy người), “loài người chỉ là một lũ ăn cắp và 
hiếp dâm” (Giông tố), nghĩa là một nhân loại vô nghĩa lý”(Số đỏ). 
Bên cạnh đó, Vũ Trọng Phụng tắm gội trong “hoàn cảnh lớn” (hoàn cảnh tác động đến 
cả một xã hội, một dân tộc trong một thời kỳ lịch sử nhất định), phức tạp với nhiều biến cố 
diễn ra. Cuộc khởi nghĩa Yên Bái và phong trào 1930 - 1931, sự khủng bố của thực dân 
Pháp, nạn khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933... khiến cho mọi tầng lớp nhân dân bi quan và 
phẫn uất. Mang trong mình niềm bi quan và phẫn uất về xã hội, Vũ Trọng Phụng thấy xã 
hội là “chó đểu” và con người thì “vô nghĩa lý”. Điều này chi phối rất lớn đến lập trường 
chính trị và phương hướng sáng tác của nhà văn. Đây cũng là điều cần lưu ý khi tiếp nhận 
Vũ Trọng Phụng. Nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh cho rằng: “giải thích cho thấu đáo 
tư tưởng của Vũ Trọng Phụng còn phải chú ý đến đặc điểm này trong môi trường sinh hoạt 
riêng của ông nữa: Tuy nghèo khổ thật... nhưng Vũ Trọng Phụng ít có điều kiện gần gũi, 
gắn bó với đời sống chất phác, lành mạnh của nhân dân lao động. Ngược lại cảnh tượng 
hàng ngày đập vào mắt ông lại chủ yếu là sinh hoạt của những tầng lớp thuộc cái xã hội thị 
thành trụy lạc hóa lúc bấy giờ...” [1, tr.17]. 
Vũ Trọng Phụng trong con mắt của bạn bè là người có tín, yêu ghét rõ ràng và luôn có 
trách nhiệm với những trang viết của mình. Ngô Tất Tố trong Gia thế ông Vũ Trọng Phụng 
cho rằng Vũ Trọng Phụng tuy nghèo nhưng tỏ ra rất đáng trọng, “không lúc nào ông tự 
đem túng thiếu của mình mà làm phiền lụy người khác, dù khi túng thiếu cực điểm cũng 
vậy” [4, tr.647]. Nguyễn Tuân nhấn mạnh thêm: “Về tiền nong, Phụng phân minh về chỗ 
34 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
tài thượng lắm, nhưng nhiều khi hắn cẩn thận như một người công chức. Bạn tôi sống ở 
đời, thực là một người thích sự phải chăng quá” (Một đêm họp đưa ma Phụng) [4, tr. 658]. 
Những bài viết về “hoàn cảnh nhỏ” của các nhà nghiên cứu về Vũ Trọng Phụng cho thấy 
hoàn cảnh ấy chi phối tới lập trường chính trị, chính hoàn cảnh ấy đã tạo ra con người ấy, 
tư tưởng ấy và những tác phẩm ấy. Do đó, “Nghiên cứu tư tưởng nghệ thuật của một nhà 
văn không thể bỏ qua mọi biểu hiện tư tưởng và tâm lý của ông ta ngoài hoạt động sáng 
tác, ngoài tư cách nghệ sĩ: hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, thái độ ứng xử 
trong quan hệ gia đình, bạn bè, những phát ngôn trong các lĩnh vực ngoài văn chương và 
dưới hình thức ngoài văn chương...” [1, tr.18]. 
Đương thời, kể từ khi tác phẩm đầu tay của Vũ Trọng Phụng ra đời, người ta chủ yếu 
bàn về cái “dâm” và vấn đề đạo đức trong đó, còn thái độ, lập trường chính trị của nhà văn 
thì hầu như không được bàn đến. Nhưng khi hội nghị tranh luận Việt Bắc (1949) diễn ra và 
 ... n thì bất kể sự cắt nghĩa nào về tác 
phẩm văn học cũng phải dựa trên nền tảng của sự cắt nghĩa trước đó. Nhưng sự cắt nghĩa 
trong trường hợp của Vũ Trọng Phụng lại thiên về áp đặt cá nhân, chủ quan, theo xu trào, 
không tính đến những đóng góp lớn lao của nhà văn lúc sinh thời cho sự phát triển của văn 
học nghệ thuật nước nhà. Vào cuối những năm 50, việc đánh giá Vũ Trọng Phụng có xu 
hướng phủ định sạch trơn khi cho rằng: “Vũ Trọng Phụng giữ một thái độ hoài nghi và 
khinh thị. Ngay cả khi ca tụng nông dân, Vũ Trọng Phụng không tin ở nông dân” 
[6, tr.211]. Nguyễn Đình Thi khi tìm hiểu mối quan hệ giữa “nhà văn với quần chúng lao 
động” (1958) nhận thấy “qua toàn bộ tiểu thuyết hoặc phóng sự của Vũ Trọng Phụng, 
không tìm thấy hình ảnh chân thật về người lao động, công nhân hay nông dân” [6, tr.263]. 
Cùng năm, trên báo Nhân dân ngày 1.5, Nguyễn Đình Thi với bài Nhà văn với quần chúng 
lao động, tái khẳng định ý kiến của mình, đồng thời đồng nhất sáng tác của Vũ Trọng 
Phụng với các tiểu thuyết Tự lực văn đoàn và nói về người cách mạng trong các tác phẩm 
của ông “khi mô tả người cách mạng thì ngòi bút của Vũ Trọng Phụng trở thành ngớ ngẩn 
đến lố lăng nếu không phải là xuyên tạc” [6, tr.263]. Nhà nghiên cứu Vũ Đức Phúc khi đó 
nhìn nhận Vũ Trọng Phụng như là một nhà văn tự nhiên chủ nghĩa: “Dưới mắt Vũ Trọng 
Phụng, cái gì cũng thối tha, bỉ ổi, tất cả không có gì tốt đẹp, không có gì tin tưởng. Ông ta 
cũng chú ý đến những người bị áp bức, bóc lột, ông ta thương hại họ, nhưng ông ta thường 
cho rằng họ hoặc là hư hỏng, trụy lạc hoặc là ngu dốt, kém cỏi, hèn nhát như nông dân 
trong Vỡ đê... Các nhà tự nhiên chủ nghĩa mà tiêu biểu là Vũ Trọng Phụng có một cái nhìn 
tàn nhẫn đối với xã hội, khinh miệt nhân dân lao động” [6, tr.292]. Quyết liệt hơn, Vũ Đức 
Phúc còn cho rằng Vũ Trọng Phụng: “... có khi đề cao đế quốc, đề cao bọn Trốtkit, chống 
Đảng cộng sản” [6, tr.292]. Cũng như Vũ Đức Phúc, Nguyễn Đức Đàn trong chương V 
cuốn Mấy vấn đề văn học hiện thực phê phán Việt Nam cũng cho rằng Vũ Trọng Phụng 
“vốn không tin ở cách mạng nên chỉ đập phá lung tung. Con người vô chính phủ ấy cuối 
cùng đã đi vào xu hướng Trốtkit” [6, tr.323]. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 7/2016 37 
Trong một bài viết gửi cho Viện Văn học năm 1960, Hoàng Văn Hoan đã đưa ra 
những nhận xét thiếu tính khách quan khi cho rằng “dưới ngòi bút Vũ Trọng Phụng, cách 
mạng và người cách mạng đã bị xuyên tạc méo mó biết chừng nào. Một người miêu tả 
cách mạng như thế, ta không thể cho là có cảm tình với cách mạng” [6, tr.279]. Với một 
phương pháp nghiên cứu, chung một con mắt xã hội học dung tục, các nhà nghiên cứu, phê 
bình giai đoạn này đồng nhất văn học và chính trị, chỉ căn cứ vào biểu hiện bề ngoài để 
đánh giá tác phẩm. Khi nói về Vỡ đê, trong quyền tự do phán xét, đã nhận định “Vỡ đê có 
nói về phong trào nông dân, về cách mạng nhưng còn hời hợt bề ngoài. Những người vô 
sản ở đây nói nhiều hơn làm” [6, tr.290] đồng thời kết án Vũ Trọng Phụng viết bài báo 
Nhân sự chia rẽ giữa Đệ tam và Đệ tứ quốc tế là “để mạt sát Lênin, Xtalin và chủ nghĩa 
cộng sản chân chính” [6, tr.293]. 
Nhìn chung, giai đoạn này, cảm hứng xuyên suốt quá trình tiếp nhận quan điểm, thái 
độ đối với Đảng và quần chúng của Vũ Trọng Phụng chủ yếu là phê phán. Các ý kiến vừa 
dẫn trên đây, đặt trong đặc điểm xã hội mà tác phẩm xuất hiện cũng dễ dàng lý giải vì sao 
các nhà nghiên cứu lại có chung một tầm đón nhận như vậy. 
 Xung quanh vấn đề này, cần lưu ý đến ý kiến của M.BKhrapchenco đề cập đến “mưu 
toan muốn đánh đồng đều” các hình tượng văn học với các quan điểm chính trị, sự không 
ăn khớp giữa khái quát nghệ thuật của Turgenev với quan điểm chính trị: “Cho đến nay, 
chúng ta thường gặp những mưu toan muốn đánh đồng đều các hiện tượng của Turgenev 
với quan điểm chính trị của nhà văn, muốn quy hai thứ đó vào mẫu số chung song những 
mưu toan có tính chất xã hội học dung tục đó nhất định sẽ thất bại bởi lẽ chúng biểu thị hạ 
thấp và làm giảm ý nghĩa khái quát của những hình tượng tuyệt vời của Turgenev” [9, 
tr.81]. Với trường hợp của Vũ Trọng Phụng cũng vậy, không thể quy kết hình tượng văn 
học với các quan điểm chính trị, nên đã quy kết phiến diện trong quan điểm sáng tác của 
Vũ Trọng Phụng. 
Vào cuối những năm 50 những ý kiến đánh giá về thái độ của Vũ Trọng Phụng đối với 
người chiến sĩ cách mạng đã bớt căng thẳng hơn, không quy chụp một cách vội vã. Trương 
Tửu thấy được tình cảm của Vũ Trọng Phụng đối với người cộng sản “do tình cảm của ông 
đối với nhân dân và đối với tất cả những người lao khổ nói chung, Vũ Trọng Phụng đã có 
cảm tình đặc biệt với những chiến sĩ cách mạng đấu tranh vì quyền lợi của quần chúng bị 
bóc lột và áp bức. Trong Vỡ đê ông đã ca tụng những người cộng sản trong bài báo lao 
động thời mặt trận bình dân”... Trương Chính đã giải thích điều này theo một cách khác “ 
một đặc điểm khác là Vỡ đê được sáng tác trong phong trào mặt trận Bình dân 1936 - 1939. 
Cũng bởi sáng tác trong hoàn cảnh nói trên, trong Vỡ đê Vũ Trọng Phụng đã tả người chiến 
sĩ cộng sản với một lòng đầy thiện cảm” [6, tr.205]. Nguyên Hồng ở giai đoạn trước phê 
38 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
phán Vũ Trọng Phụng thì giai đoạn này ông khẳng định “Vũ Trọng Phụng lại xây dựng lên 
một nhân vật khác thường, vì Vũ Trọng Phụng có lòng tin ở cách mạng... nhưng không 
nắm được thực tế cách mạng, có sự sống thực tế đấu tranh cách mạng, hiểu hết và nhìn 
thấy con đường đi của cách mạng” [6, tr.200]. Trong Bước đường viết văn của tôi Nguyên 
Hồng kể lại “những lần gặp sau đấy lần nào Vũ Trọng Phụng cũng dứt khoát trước mặt anh 
em rằng anh rất kính trọng những chiến sĩ cách mạng, những người làm chính trị chân 
chính, đặc biệt là những người cộng sản chúng ta” [5, tr.627]. 
Quá trình nghiên cứu về thái độ đối với quần chúng của Vũ Trọng Phụng, các nhà 
nghiên cứu đều cho rằng Vũ Trọng Phụng có cái nhìn chưa đúng mức đối với quần chúng 
nhân dân lao động, tuy nhiên cũng phải nhận thấy rằng đó chỉ là ý kiến phiến diện một 
chiều, có khi nêu ra để làm rõ một vấn đề khác. Tại hội nghị tranh luận văn nghệ Việt Bắc 
(1949) đã thống nhất ý kiến khi cho rằng “ Ba nhà văn rất hiểu biết tình hình văn học trước 
cách mạng tháng 8 đáng trọng về tài năng và phẩm chất chính trị đã không hẹn mà nên” [6, 
tr.15] đều nhắc đến Vũ Trọng Phụng. Nguyên Hồng cởi mở nhấn mạnh: “Cái xã hội của 
Xuân tóc đỏ, của bà Phó Đoan, cái xã hội thối nát, nhầy nhụa làm cho người ta ngấy lên. 
Sáng tạo Số đỏ, Vũ Trọng Phụng có một thái độ, thái độ công nhận xã hội ấy” [6, tr.189]. 
Tố Hữu khẳng định “Vũ Trọng Phụng không phải là cách mạng, nhưng cách mạng cảm ơn 
Vũ Trọng Phụng đã vạch rõ cái thực tại xấu xa thối nát của xã hội lúc đó, nếu Vũ Trọng 
Phụng đi vào cuộc đời cách mạng thì anh đã thành công” [6, tr.189]. Thậm trí Nguyễn 
Đình Thi đã ví Vũ Trọng Phụng giống như Banzac của thời đại. Qua những ý kiến trên 
thiết nghĩ cần phải rút kinh nghiệm khi nhìn nhận về một hiện tượng văn học nói chung và 
Vũ Trọng Phụng nói riêng, tránh trường hợp lúc thì đề cao hết mức, khi thì săm soi vào 
những trang viết và đưa ra những kết luận một chiều. 
Cách nhìn này thay đổi khi công cuộc đổi mới diễn ra, công tác nghiên cứu phê bình 
có bước tiến mới, các nhà nghiên cứu có một cách lý giải hợp lý và đánh giá đúng đắn hơn 
thái độ của Vũ Trọng Phụng đối với quần chúng, chỉ ra nhược điểm nhưng đồng thời cũng 
ghi nhận ưu điểm. Trong lời giới thiệu Tuyển tập Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Đăng Mạnh 
chỉ ra nhược điểm “Vũ Trọng Phụng chưa bao giờ đánh giá cao vai trò của quần chúng 
nhân dân trong lịch sử. Trong Vỡ đê, người nông dân đối với ông vẫn chỉ là những Hai cò, 
Xã đấu, thất học, vô nghĩa lý dù có kéo nhau đi biểu tình chăng nữa thì chẳng qua cũng chỉ 
do lòng căm hờn mù quáng được khơi dậy trong chốc lát mà thôi” [10, tr.34], nhưng đồng 
thời căn cứ vào tác phẩm, nhà nghiên cứu giải thích điều đó dựa vào đời sống của nhà văn 
“Tuy nghèo khổ thật – có lẽ nghèo nhất trong các nhà văn nghèo ngày trước, nhưng khác 
với cây bút hiện thực phê phán khác, nhất là Ngô Tất tố và Nguyên Hồng, Vũ Trọng Phụng 
ít có điều kiện gần gũi, gắn bó với đời sống chất phác, lành mạnh của nhân dân lao động” 
[10, tr.17]. Chế Lan Viên công bằng khi cho rằng “Ta đã chẳng lấy cái ở ngoài văn của Vũ 
TẠP CHÍ KHOA HỌC − SỐ 7/2016 39 
Trọng Phụng để buộc tội cho Vũ Trọng Phụng đó sao? Ví dụ lấy các bài báo của anh chẳng 
hạn. Rồi trong tiểu thuyết không lấy thịt của tiểu thuyết, là nhân vật, là cảm xúc, là hình 
tượng trong đó, mà là lấy các lời của anh hay của nhân vật phát ra mồm” [4, tr.35]. Đồng 
thời dựa vào những nhân chứng có trọng lượng (Trường Chinh) để khẳng định Vũ Trọng 
Phụng là người của mình, giải quyết những khúc mắc trước đây khi cho rằng sự hiểu biết 
của Vũ Trọng Phụng còn mơ hồ, chưa đúng về người cộng sản và chủ nghĩa xã hội, bút 
pháp tự nhiên chủ nghĩa trong miêu tả tâm lý, những đề xuất cải cách tệ nạn xã hội mang 
tính chất cải lương, ngây thơ... 
 Lê Thị Đức Hạnh qua bài viết Nhìn vào việc đánh giá Vũ Trọng Phụng suy nghĩ về 
vấn đề đổi mới tư duy trong nghiên cứu văn học (Tạp chí văn học số 1/1989) nhà nghiên 
cứu cho rằng không nên đánh đồng bài báo với nội dung ý nghĩa tác phẩm, Vũ Trọng 
Phụng không chống Đệ tam, đả kích Đảng Cộng sản mà Vũ Trọng Phụng chỉ ủng hộ cách 
mạng “một cách mơ hồ”. Và mục đích của Vũ Trọng Phụng khi viết bài báo “ đây là một 
bài thuận theo mấy tờ báo Pháp trung lập, mục đích để mọi người thấy chữ nghĩa nào cũng 
có một phần hay một phần dở...tùy ở cách thực hành” [5, tr.240]. 
Các nhà nghiên cứu giai đoạn này khẳng định Vũ Trọng Phụng đứng trên lập trường 
cải lương, điều đó thể hiện rõ ở nhân vật Phú trong Vỡ đê. Nguyễn Đăng Mạnh đã lý giải 
tư tưởng này của Vũ Trọng Phụng “trước tình hình cách mạng thoái trào vì bị đàn áp dữ 
dội sau những năm 1930 -1931, Vũ Trọng Phụng cho rằng dùng bạo lực cách mạng để giải 
phóng dân tộc khỏi sự thống trị của chủ nghĩa đế quốc là một chủ trương dại dột vô ích. 
Bởi vậy xu hướng chính trị của Vũ Trọng Phụng về thực chất không thể tiến xa hơn chủ 
nghĩa cải lương hay thuyết trực trị, nghĩa là trông đợi ở lòng bác ái và sự biết điều của 
người Pháp văn minh, tiến bộ mà thôi” [10, tr.34]. Và đó cũng là “ quan điểm chính trị của 
toàn bộ giới trí thức đương thời, trừ một số rất ít may mắn giác ngộ cách mạng” [11, 
tr.549]. Tiếp nhận về Vũ Trọng Phụng một cách khoa học, nghiêm túc, chính xác luôn là 
yêu cầu đặt ra đối với các nhà nghiên cứu, phê bình và bạn đọc, các vấn đề tiếp nhận về 
quan điểm chính trị đã dần được giải quyết ở một tầm mới, điều đó có ý nghĩa quan trọng 
trong việc đánh giá tác phẩm và sự nghiệp văn học của nhà văn sau đó. 
M.B Khrapchenko cho rằng “lập trường xã hội của nhà văn quan trọng và cần thiết 
ngang nhau trong việc thực hiện chức năng nhận thức cũng như chức năng giáo dục của 
văn học” [9, tr.42], hiểu được điều này mỗi người cần có trách nhiệm với những nhận xét 
của mình để đánh giá đúng tài năng văn học của những tác giả. “Chúng ta cần đánh giá cái 
hay và cái dở mà Vũ Trọng Phụng, đầu tiên trên cái hướng chiến lược, cái hồn bao trùm 
tác phẩm, ông là phe nó hay phe ta, ông làm ta yêu ai, ghét ai, yêu gì và ghét gì, chứ nay 
tìm thấy một chi tiết tốt thì ông là tốt, mai lại bới ra một chi tiết xấu thì ông là xấu, như thế 
không ổn”(Chế Lan Viên). Vũ Trọng Phụng trong trường hợp này cũng vậy. 
40 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
3. KẾT LUẬN 
Trong lịch sử văn học Việt Nam hiện đại, Vũ Trọng Phụng được đánh giá là hiện 
tượng phức tạp bậc nhất. Tác phẩm của ông có một đời sống lịch sử vô cùng phong phú, 
một mặt nhờ dòng dư luận, mặt khác cũng bởi giá trị thật sự của những tác phẩm của ông. 
Nhìn lại vấn đề tiếp nhận theo quan điểm chính trị trong tiểu thuyết và phóng sự của Vũ 
Trọng Phụng có nhiều ý kiến trái ngược từ phía các nhà nghiên cứu phê bình, có sự phản 
ứng gay gắt, có sự hoan nghênh nhiệt liệt. Nhưng phần lớn các nhà nghiên cứu, phê bình 
đều thống nhất trong quan điểm khẳng định ý nghĩa của tiểu thuyết và phóng sự Vũ Trọng 
Phụng đối với sự phát triển của chủ nghĩa hiện thực phê phán nói riêng và văn học Việt 
Nam nói chung. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Nguyễn Đăng Mạnh (1994), Con đường đi vào thế giới nghệ thuật của nhà văn, Nxb Giáo dục. 
2. Nguyễn Đăng Mạnh (1987), Lời giới thiệu tuyển tập Vũ Trọng Phụng, in trong tuyển tập Vũ 
Trọng Phụng, tập I, Nxb Văn học. 
3. Phương Lựu, Trần Đình Sử, Nguyễn Xuân Nam, Lê Ngọc Trà, La Khắc Hòa, Thành Thế Thái 
Bình (1985), Lí luận văn học, Nxb Giáo dục. 
4. Nguyễn Ngọc Thiện (2007), Vũ Trọng Phụng về tác gia và tác phẩm, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 
5. Nguyễn Ngọc Thiện (2000), Vũ Trọng Phụng về tác gia và tác phẩm, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 
6. Trần Hữu Tá (1999), Nhà văn Vũ Trọng Phụng với chúng ta, Nxb TP. Hồ Chí Minh. 
7. Viện Văn học (2003), Bản sắc hiện đại trong các tác phẩm Vũ Trọng Phụng (Kỷ niệm 90 năm 
ngày sinh của nhà văn Vũ Trọng Phụng), Nxb Văn học. 
8. Hoàng Thiếu Sơn (2010), Lời giới thiệu tuyển tập Làm đĩ, in trong Làm đĩ, Nxb Văn học. 
9. M.B. Khrapchenko (1978), Cá tính sáng tạo và sự phát triển của văn học, Nxb Tác phẩm mới. 
10. Nguyễn Đăng Mạnh (1987), Lời giới thiệu tuyển tập Vũ Trọng Phụng, in trong Tuyển tập Vũ 
Trọng Phụng, tập I, Nxb Văn học. 
11. Nguyễn Hoành Khung, Lại Nguyên Ân (1994), Vũ Trọng Phụng, con người và tác phẩm, Nxb 
Hội Nhà văn. 
SOME RECEIVING COMMENTS OF VU TRONG PHUNG’S 
NOVEL AND REPORTAGES ACCORDING TO POLITICAL VIEW 
Abstract: In the history of modern Vietnamese literature, Vu Trong Phung was 
considered as one of the most complex writers. During the last decade, reseachers, 
correctors and readers are interested in Vu Trong Phung’s life and career. Especially, 
his novels and reports had received both common opinions and counterviews. According 
to Vu Trong Phung writings, readers will be clearified his political opinions. 
Keywords: Vu Trong Phung, novels, reports, opinion of old Vietnamese class.