Kế toán ngân hàng - Chương 6: Kế toán nghiệp vụ thanh toán vốn giữa các ngân hàng

 17/04/2020
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI
 KHOA KẾ TOÁN-TÀI CHÍNH
 KẾ TOÁN 
 NGÂN HÀNG
 Giảng viên: 
 ThS. Lương Huỳnh Anh Thư
CHƯƠNG 6: KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ THANH TOÁN VỐN 
 GIỮA CÁC NGÂN HÀNG
 1
 17/04/2020
 MỤC TIÊU CHƯƠNG 6
Hiểu được quy trình
nghiệp vụ kế toán thanh
toán vốn giữa các ngân Ứng dụng các phương
Hàng. pháp kế toán liên quan
 nghiệp vụ kế toán về dịch
 vụ thanh toán vốn giữa các
 ngân hàng
 Khái quát gồm 2 nội dung:
 1.Khái quát về dịch vụ thanh toán các ngân hàng.
 2.Kế toán thanh toán liên hàng .
 3.Kế toán thanh toán liên ngân hàng.
 2
 17/04/2020
1.Khái quát về dịch vụ thanh toán giữa các ngân hàng.
 1.1.Sự cần thiết 1.3. Phân loại hệ 
 1.2. Điều kiện tổ 
 của nghiệp vụ thống thanh toán 
 chức thanh toán 
 thanh toán giữa giữa các ngân 
 giữa các ngân 
 các ngân hàng. hàng
 hàng
 1.1.Sự cần thiết của nghiệp vụ thanh 
 toán giữa các ngân hàng.
 I AM JAYDEN SMITH
 I am here because I love to 
 give presentations. 
 You can find me at 
 @username
 3
 17/04/2020
 Thanh toán vốn là 1 
 nghiệp vụ chuyển tiền, qua 
 đó để thanh toán các 
 khoản nợ phát sinh trong 
 nội bộ một hệ thống ngân 
 hàng (thanh toán liên 
 hàng) hoặc giữa ngân hàng 
 khác hệ thống.
 1.1.Sự cần thiết của nghiệp vụ 
 thanh toán giữa các ngân hàng.
Ý nghĩa: “
Thứ nhất là thực hiện chức năng thanh toán của 
ngân hàng đối với nền kinh tế và đối với chính nội 
bộ ngân hàng
 4
 17/04/2020
 1.1.Sự cần Thứ ba: Thực hiện được
 thiết của các yêu cầu thanh toán
 nghiệp vụ không dung tiền mặt giúp
 thanh toán cho thanh toán nhanh
 Thứ hai: Tạo điều chóng, chính xác, an toàn
giữa các ngân kiện cho ngân hàng góp phần làm tang vòng
 hàng. có thể thu hút vốn quay vốn, giảm chi phí
 nhàn rỗi lưu thông tiền tệ.
 1.1.Sự cần thiết của nghiệp vụ thanh 
 toán giữa các ngân hàng.
  Tác động đến mức dự trữ tại các Ngân Hàng từ đó có 
 tác động, hỗ trợ cho việc điều hành chính sách
 tiền tệ của Ngân hàng nhà nước
 5
 17/04/2020
2.Điều 
kiện tổ ○ Điều kiện về pháp chế.
chức thanh ○ Điều kiện về kỹ thuật.
toán giữa ○ Điều kiện về vốn.
các ngân 
hàng
 1.3. Phân loại hệ thống 
 thanh toán giữa các ngân 
 hàng
 6
 17/04/2020
 1.3.1. Căn cứ vào số vốn thực thanh 
 toán giữa các ngân hàng
 Thanh toán bù trừ
 Thanh toán từng lần
1.3.2.Căn cứ Hệ thống thanh toán giữa các chi 
vào các chủ nhánh trong cùng 1 hệ thống 
 ngân hàng
thể tham gia 
thanh toán
 Hệ thống thanh toán có sự 
 tham giá của các Ngân 
 hàng khác hệ thống
 7
 17/04/2020
1.3.3.Căn 
cứ vào 
 Thanh toán thủ Thanh toán điện tử 
trình độ công với chứng từ
 dùng trong thanh 
công toán: là chứng từ 
 giấy
nghệ
 1.3.4.Căn cứ 1. Thanh toán song biên
 vào hình thức 
 tổ chức thanh 
 toán
 2. Hệ thống thanh toán qua 
 ngân hàng trung tâm (đa 
 biên)
 8
 17/04/2020
 2.Kế toán thanh toán liên hàng
2.1.Khái quát về liên hàng: “
Thanh toán liên hàng là quan hệ thanh toán nội bộ giữa các chi nhánh 
ngân hàng trong cùng 1 hệ thống phát sinh trên cơ sở các nghiệp vụ 
thanh toán không dung tiền mặt giữa các khách hàng có mở tài khoản 
thanh toán tại các chi nhánh ngân hàng khác nhau, hoặc các nghiệp 
vụ chuyển tiền, điều hòa vốn trong nội bộ hệ thống.
 2.Kế toán thanh toán liên hàng:
 Có 2 hình thức thanh toán:
 1. Thanh toán liên hàng truyền thống
 2. Hình thức liên hàng điện tử
 9
 17/04/2020
 2.2.Chứng từ sử dụng
 Chứng từ do khách hàng lập:
Giấy nộp tiền
 Ủy nhiệm chi
 Ủy nhiệm thu
 Bảng kê nộp Séc
 2.2.Chứng từ sử dụng
 Chứng từ do Ngân Hàng lập
Lệnh chuyển có
 Lệnh chuyển nợ
 Lệnh hủy lệnh chuyển có
 Lệnh hủy lệnh chuyển nợ
 10
 17/04/2020
 2.2.2.Tài khoản sử dụng
 Tài khoản thanh toán chuyển tiền
 Tài khoản chuyển tiền đi năm nay
 Tài khoản chuyển tiền đến năm nay
 Tài khoản chuyển tiền đến năm nay chờ xử lý
 Tài khoản chuyển tiền đi năm trước 
 Tài khoản chuyển tiền đến năm trước 
 Tài khoản chuyển tiền đến năm trước chờ xử lý
 Tài khoản thanh toán giữa các đơn vị trong từng Ngân hàng
2.2.3.Phương 
pháp kế toán
 11
 17/04/2020
 2.2.3.1.Kế toán các lệnh chuyển nợ, lệnh chuyển có 
 không có sai sót
Tại ngân hàng khởi tạo:
 Thực hiện 3 khâu:
  Kế toán viên giao dịch, 
  Kế toán viên thanh toán,
  Kiểm soát viên
 2.2.3.1.Kế toán các lệnh chuyển nợ, lệnh chuyển 
 có không có sai sót
Đối với chứng từ bằng giấy:
Kế toán kiểm soát tính hợp lệ, hợp pháp chứng từ thông 
qua các yếu tố như qui định như:
- số tiền bằng số, bằng chữ, chữ ký 
Nếu không hợp lệ từ chối.
 12
 17/04/2020
 • Kiểm soát 
 tính hợp lệ, • Đối với 
 hợp pháp của chứng 
 chứng từ (kỹ từ điện 
 thuật thông tử.
 tin và nội 
 dung nghiệp 
 vụ.
 • Đối với chứng từ điện 
 tử.
 Kế toán viên chuyển tiền: 
 - Kiểm soát chứng từ nhận được ( với sữ hỗ trợ 
 của chương trình) về tính hợp lệ, hợp pháp của 
 chứng từ, chữ ký của Kế toán viên giao dịch. 
 -Nếu sai sót trả lại cho Kế toán viên giao dịch.
 -Nếu hợp lệ thì chuyển cho Kiểm soát viên
 13
 17/04/2020
 • Đối với chứng từ điện 
 tử.
 Kiểm toán viên chuyển tiền: 
 - Sau khi nhận chừng từ từ kế toán viên, cầm kiểm 
 soát tính hợp lệ.
 - Nếu sai sót trả lại cho kế toán viên giao dịch 
 hoặc kế toán viên chuyển tiền.
 -Nếu đúng phê duyệt chuyển tiền đi.
 Tại Ngân hàng nhận
 lệnh:
 Người nhận điện:
 Khi nhận điện từ trung tâm
 thanh toán cần:
 -Kiểm soát chữa ký điện tử
 của TTTT (trung tâm thanh
 toán).
 -Kiểm soát các yếu tố
 khác,
 -Sau đó chuyển lệnh sang
 cho kế toán viên chuyển
 tiền.
 14
 17/04/2020
 Trường hợp bên trả tiền đã ủy quyền tự động 
 trích nợ thanh toán UNT, kế toán ghi
 Nợ TK thích hợp của người trả tiền(Tk tiền 
 gửi..)
 Có TK thích hợp của người thu hưởng
 Hoặc 
 Có TK thanh toán giữa các NH thích 
 hợp.
 Tại Ngân hàng nhận lệnh:
 Kế toán viên chuyển tiền:
 ● In ra giấy và kiểm soát các yếu tố của lệnh
 ● Nếu lệnh có giá trị cao (trên 500 tr đồng) cần tạo điện 
 xác nhận và chỉ thực hiện thanh toán khi có điện xác 
 nhận của Ngân hàng khởi tạo.
 ● Cuối cùng kế toán viên thanh toán ký tên và chuyển kế 
 toán viên giao dịch.
 15
 17/04/2020
 Tại Ngân hàng nhận lệnh:
 Kế toán viên giao dịch : căn cứ 
 vào lệnh để thực hiện thanh 
 toán
 2.2.3.2.Phương pháp kế toán
 Đối với lệnh chuyển có
Tại Ngân hàng khởi tạo
 Ngân hàng khởi tạo căn cứ vào chứng từ gốc của khách hàng: UNC, 
 UNT, séc đã kiểm soát lập Lệnh chuyển tiền Có và kế toán ghi:
 Nợ TK Thích hợp của khách hàng
 Có TK thanh toán chuyển tiền (Tk điều chuyển vốn)
 16
 17/04/2020
 2.2.3.2.Phương pháp kế toán
 Đối với lệnh chuyển có
Tại Ngân hàng nhận lệnh
 Căn cứ vào lệnh chuyển có ghi:
 Nợ TK thanh toán chuyển tiền (Tk điều chuyển vốn)
 Có TK Thích hợp của người thụ hưởng
  Đối với lệnh chuyển nợ
 tại ngân hàng khởi tạo Lệnh chuyển nợ:
 Căn cứ vào chứng từ gốc ghi:
 Nợ TK thanh toán chuyển tiền (TK điều chuyển vốn)
 Có TK thích hợp (TK tiền gửi, TK các khoản chờ 
 thanh toán khác)
 17
 17/04/2020
 2.2.4.Chuyển tiền có sai sót trong thanh toán liên hàng
 Nguyên tắc điều chỉnh
 Các loại sai sót:
 Đối với Lệnh chuyển Có sai thừa
 Đối với Lệnh chuyển Nợ sai thừa
 Đối với Lệnh chuyển Có sai thiếu
 Đối với Lệnh chuyển Nợ sai thiếu
 Trường hợp sai ngược vế
3.Kế toán thanh toán liên ngân hàng
3.1.Khái quát về liên ngân hàng: “
Thanh toán liên hàng là phương thức thanh toán giữa các ngân hàng 
khác hệ thống có thể thực hiện thanh toán bù trừ hoặc thanh toán 
từng lần qua Ngân hàng nhà nước.
Là phương thức thanh toán vốn giữa các ngân hàng được thực hiện 
bằng cách bù trừ giữa tổng số phải thu và tổng số phải trả để thanh 
toán phần chênh lệch.
 18
 17/04/2020
3.Kế toán thanh toán liên ngân hàng
 Thanh toán bù trừ giấy (truyền thống)
 Thanh toán bù trừ điện tử liên ngân hàng
 3.Kế toán thanh toán liên ngân hàng:
 Các bên tham gia thanh toán liên ngân hàng
 1. Thành viên trực tiếp
 2. Các đơn vị thành viên trực tiếp.
 3. Trung tâm thanh toán tỉnh, thành phố
 4. Trung tâm thanh toán quốc gia
 19
 17/04/2020
 3.1.2. Điều kiện để các thành viên tham gia thanh 
 toán bù trừ liên ngân hàng
 Mở tài khoản KKH tại NH chủ trì
 Thiết lập, duy trì và quản lý hạn mức nợ ròng và thực hiện 
 đầy đủ ký quỹ các GTCG tại NHNN.
Đảm bảo các điều kiện khác do hệ thống qui định như : hệ thống 
thanh toán bù trừ điện tử ngân hàng chỉ thực hiện với các lệnh thanh 
toán có giá trị thấp.
 3.2.Chứng từ 
 kế toán và tài 3.2.1.Chứng từ 3.2.2.Tài khoản sử 
 khoản sử sử dụng dụng
 dụng.
 20
 17/04/2020
 3.2.1.Chứng 1.séc
 từ sử dụng
 2.Ủy nhiệm 
Chứng từ do thu
 khách hàng 3.Ủy nhiệm 
 lập: chi
 Có thể là chứng từ giấy hay 
 chứng từ điện tử
 Tài khoản sử dụng tại
 các đơn vị thành viên
3.2.2.Tài 
khoản sử 
 dụng Tài khoản thanh toán
 bù trừ của Ngân
 hàng thành viên.
 21
 17/04/2020
 3.3.Xử lý 
 3.3.1.Xử lý 
 chứng từ và chứng từ và 3.3.2.Phương 
 phương pháp lập lệnh thanh pháp kế toán.
 kế toán. toán
 3.3.3.Xử lý thiếu vốn 
 trong thanh toán bù 
 trừ liên ngân hàng.
3.4.Xử lý và kế toán điều chỉnh sai sót 
 trong TTBT liên ngân hàng.
 3.4.1.Điều chỉnh sai sót tại ngân hàng khởi 
 tạo lệnh thanh toán.
 3.4.2.Điều chỉnh sai sót tại ngân hàng 
 nhận lệnh.
 22
 17/04/2020
 4.Kế toán thanh toán liên ngân hàng từng lần 
 qua tài khoản tiền gửi NHNN
4.1.Tài khoản sử dụng
 4.2.Phương pháp kế toán tại Ngân hàng thành viên
 23