Bệnh ung thư và các phương pháp phòng ngừa hiệu quả

 Bệnh ung thư 
và các phương pháp phòng ngừa 
 hiệu quả 
 T.S. Phan Minh Liêm 
Đại học Texas – Trung tâm Ung thư MD Anderson, 
 Houston, Texas, Hoa Kỳ 
 Sự nguy hiểm của bệnh ung thư 
 Các nguyên nhân của bệnh ung thư 
 Làm thế nào để phòng ngừa ung thư? 
Trung tâm ung thư MD Anderson và sứ mệnh tiêu 
 diệt căn bệnh ung thư 
 Sự nguy hiểm của bệnh ung thư 
 Các nguyên nhân của bệnh ung thư 
 Làm thế nào để phòng ngừa ung thư? 
Trung tâm ung thư MD Anderson và sứ mệnh tiêu 
 diệt căn bệnh ung thư 
Ung thư là căn bệnh 
 nguy hiểm2999 nhất 
 60.4% 
 Không có 39.6% 39.6% người 
 dấu hiệu 
 ung thư Mỹ có khả 
 năng mắc 
 phải căn bệnh 
 ung thư. 
 Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ 
(Dữ liệu từ năm 2010 đến năm 2012) 
 Việt Nam: tỉ lệ tử vong do ung 
 thư là 74.8% (thuộc hàng cao 
 nhất trên thế giới). 
 Hơn 150.000 ca ung thư mới 
 được phát hiện tại Việt Nam 
 mỗi năm. 
 Trong đa số trường hợp, ung 
thư được phát hiện ở giai đoạn 
 muộn hoặc rất muộn, khiến 
 việc điều trị rất khó khăn. Photo: Chương trình “Ước mơ của Thuý” 
 Tế bào ung thư thường di căn đến các cơ quan 
 quan trọng, gây tử vong trên nhiều bệnh nhân 
 Sự di căn của tế bào ung thư 
 Di căn não Khối u di căn 
Tế bào ung thư Tế bào ung thư 
lan ra nhiều vị trí Di căn phổi trong hệ bạch 
 trong cơ thể huyết 
 bệnh nhân 
 Tế bào ung 
 thư trong máu 
 Khối u 
 nguyên phát Khối u 
 nguyên phát 
 Source:  
 Ung thư vô cùng nguy hiểm 
 Sát thủ 
 thầm lặng – Kháng thuốc 
 Khó phát hiện 
 Nhân loại vẫn 
Di căn vào các cơ chưa tìm ra 
quan quan trọng thuốc điều trị 
 Sự nguy ung thư hiệu quả 
 hiểm của 
 ung thư 
 Sự nguy hiểm của bệnh ung thư 
 Các nguyên nhân của bệnh ung thư 
 Làm thế nào để phòng ngừa ung thư? 
Trung tâm ung thư MD Anderson và sứ mệnh tiêu 
 diệt căn bệnh ung thư 
 Nguyên nhân gây ra ung thư 
 Môi trường 
 (ô nhiễm, chất gây 
 Lối sống ung thư) Tác nhân 
 (hút thuốc, ít vận gây bệnh 
 động, thức khuya, 
 rượu bia,) (virus, vi khuẩn,) 
Đột biến 
 Ung Các bệnh khác 
vật chất (béo phì, tiểu đường, 
 suy giảm miễn dịch,) 
di truyền thư 
 Nguyên nhân gây ung thư – 
 đột biến vật chất di truyền 
 Tế bào Đột biến ADN (do phóng xạ, Tế bào phân chia mất kiểm soát 
 khoẻ mạnh, hoá chất, sai sót trong quá 
 bình thường trình nhân đôi ADN,) 
Source:  
Nguy cơ ung thư do lối sống 
 Rượu bia 
 Thuốc lá Chế độ ăn ít rau, ít trái cây 
 Quan hệ tình dục 
 không an toàn 
 Thiếu vận động 
 Lây nhiễm trong 
 quá trình chăm 
 sóc sức khoẻ 
 Béo phì và thừa cân 
 Ô nhiễm không khí 
Nguy cơ ung thư do ô nhiễm môi trường 
 Ô nhiễm không khí Đau đầu, Ô nhiễm nguồn nước 
 Suy 
 nhược 
 Bệnh về Vi khuẩn, kí sinh trùng, 
 Tổn thương Bụi, khói, đường hô hấp hoá chất 
hệ thần kinh khí CO Ô nhiễm đất 
 Bệnh tim 
 Chì mạch 
 Chất hữu cơ dễ 
 bay hơi 
 Nguy cơ Thuốc trừ sâu 
 ung thư 
 Source:  
Nguyên nhân gây ung thư – vi khuẩn, virus 
 Các loại vi sinh vật gây ung thư 
 Vi khuẩn Virus viêm Virus viêm 
 Virus HPV Virus HIV 
 H. Pylori gan siêu vi B gan siêu vi C 
 Modified from https://www.aacrfoundation.org/Pages/prevention.aspx 
 Béo phì làm tăng nguy cơ ung thư 
 Tại sao béo phì làm tăng nguy cơ 
 ung thư? 
 1. Sau khi mãn kinh, 
 Tế bào mỡ hormone estrogen do tế 
 bào mỡ tiết ra có khả năng 
 kích thích sự tăng sinh của 
 tế bào ở vú và tử cung, 
 tăng nguy cơ ung thư. 
3. Các đại thực bào Đại thực bào 2. Khi có quá nhiều mỡ, 
trong mô mỡ tiết ra hàm lượng insulin và các 
các tế bào tố, gây hormone tăng trưởng sẽ 
phản ứng viêm và gia tăng, kích thích tế bào 
kích thích tế bào tăng trưởng nhanh (kể cả 
tăng trưởng (kể cả tế bào ung thư). 
tế bào ung thư). 
 Source:  
Bệnh tiểu đường type 2 làm tăng nguy cơ 
 ung thư 
 Insulin và 
 các 
 hormone 
 tăng trưởng 
 Bệnh 
 tiểu Ung 
 đường thư 
 type 2 
 Đường 
 huyết cao 
 Sự nguy hiểm của bệnh ung thư 
 Các nguyên nhân của bệnh ung thư 
 Làm thế nào để phòng ngừa ung thư? 
Trung tâm ung thư MD Anderson và sứ mệnh tiêu 
 diệt căn bệnh ung thư 
 Phòng ngừa ung thư – Kiểm tra sức khoẻ và 
 tầm soát định kì thường xuyên 
• Tần suất và phương thức tầm soát 
 phụ thuộc vào tuổi, giới tính, tiền 
 sử bệnh của gia đình, tình trạng 
 sức khoẻ, nghề nghiệp, môi 
 trường sống, lối sống,... 
• Các bác sĩ sẽ giúp bạn lựa chọn 
 cách tầm soát và phòng ngừa ung 
 thư hiệu quả, tuỳ thuộc vào mức 
 nguy cơ ung thư của bạn. 
 Phòng ngừa ung thư – Kiểm tra sức khoẻ và 
 tầm soát định kì thường xuyên 
 Hướng dẫn tầm soát ung thư dành cho phụ nữ với nguy cơ ung thư ở mức trung bình 
20-29 tuổi: Khám ngực và tử cung (xét nghiệm Pap, bắt đầu từ năm 21 tuổi) tại bệnh 
 viện chuyên khoa mỗi 1 đến 3 năm. 
30-39 tuổi: Khám ngực tại bệnh viện chyên khoa mỗi 1 đến 3 năm. 
 Khám tử cung và xét nghiệm virus HPV mỗi 5 năm. 
 40-49 tuổi: Chụp nhũ ảnh và khám ngực tại bệnh viện chuyên khoa mỗi năm. 
 Khám tử cung và xét nghiệm virus HPV mỗi 5 năm. 
50-75 tuổi: Chụp nhũ ảnh và khám ngực tại bệnh viện chuyên khoa mỗi năm. 
 Khám tử cung và xét nghiệm virus HPV mỗi 5 năm. 
 Chụp CT ruột mỗi 5 năm hoặc nội soi ruột mỗi 10 năm. 
Trên 76 tuổi: Bác sĩ sẽ tư vấn riêng về việc tầm soát ung thư. 
 Source: https://www.mdanderson.org/patient-and-cancer-information/cancer-information/cancer-topics/prevention-and-screening/screening/womenexams.html 
 Phòng ngừa ung thư – Kiểm tra sức khoẻ và 
 tầm soát định kì thường xuyên 
 Hướng dẫn tầm soát ung thư dành cho nam giới với nguy cơ ung thư ở mức trung bình 
40-49 tuổi: Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa về lợi ích và hạn chế của việc tầm soát ung 
 thư tuyến tiền liệt. Nếu bạn thuộc diện nguy cơ cao, từ năm 45 tuổi, bạn 
 nên khám tuyến tiền liệt và đại tràng, xét nghiệm PSA mỗi năm. 
50-75 tuổi: Khám tuyến tiền liệt và đại tràng, xét nghiệm PSA mỗi năm. Chụp CT ruột 
 mỗi 5 năm hoặc nội soi ruột mỗi 10 năm. 
Trên 76 tuổi: Bác sĩ sẽ tư vấn riêng về việc tầm soát ung thư. 
 Source: https://www.mdanderson.org/prevention-screening/get-screened/men-screening-exams.html 
12 dấu hiệu cảnh báo ung thư (đôi khi các dấu hiệu này không phải do ung thư) 
 Nhức đầu kinh niên 
 Ngộp, khó thở 
 Ho dai dẳng, khan tiếng, đau ở cổ 
 Khó tiêu hoá , khó nuốt 
 Giảm hoặc mất khẩu vị 
 Vết thương, vét bầm lâu hoặc không lành 
 Thay đổi nhu cầu đại tiểu tiện mà không rõ lí 
 Thaydo đổi màu sắc, hình dạng móng tay 
 Có máu trong nước tiểu, phân, đàm 
 Nốt ruồi thay đổi kích thước, hình dạng, màu sắc, chảy máu, xâm lấn 
 Sụt cân, mệt mỏi không rõ lí do 
 Xuất hiện các khối u dưới da 
 Source:  
 Biểu hiện của ung thư vú 
 Ngực bị đỏ Ngực thay đổi Đau hoặc ngứa 
 kích thước vùng ngực 
 Hạch bạch huyết 
 Da vùng ngực dày, Sưng hạch bạch huyết vùng 
 hoặc trũng, ngực, nách, hoặc xương 
 nhăn nheo, núm vú quai xanh. Xuất hiện các 
 chảy dịch hoặc thụt vào khối bất thường vùng ngực 
 bên trong 
Source:  
 Phòng ngừa ung thư – Thể dục 
thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý 
 Our information is not medical advice and not regulated by FDA. 2015. Orchid Magic, Inc. All copyrights reserved. 
Phòng ngừa ung thư – Không hút thuốc và 
 tránh xa khói thuốc 
Phòng ngừa ung thư – Ăn uống lành mạnh 
 Our information is not medical advice and not regulated by FDA. 2015. Orchid Magic, Inc. All copyrights reserved. 
Phòng ngừa ung thư – Các loại trái cây 
 giảm nguy cơ ung thư 
 Source: https://www.youtube.com/watch?v=yBv998KUOnQ 
Phòng ngừa ung thư – Các loại trái cây và 
 gia vị giảm nguy cơ ung thư 
 Source: everydayhealth.com 
Phòng ngừa ung thư – Các loại thức ăn giảm nguy cơ ung thư 
 Ăn nhiều hoa quả, rau xanh, 
 thực phẩm giàu chất xơ 
 Khoai lang 
 Súp lơ xanh, trắng 
 Cải bó xôi, cần tây 
 Bột ngũ cốc 
 Xà lách, cà chua 
 Yến mạch 
 Source: MD Anderson Cancer Center 
 Cam, lê, tỏi, nho, dâu 
 Hải sản, đậu phụ, đậu đen, đậu đỏ Hat hạnh nhân 
 Dầu ô liu 
 Nghệ 
Sữa ít béo, phô mai ít béo 
 Nước ép và sinh tố trái cây 
 (không thêm đường) 
 Trà xanh 
 Phòng ngừa ung thư – Các loại thực phẩm 
 làm tăng nguy cơ ung thư 
• Các loại nước tương, chao bị nhiễm nấm độc 
 với độc tố aflatoxin 
• Thức ăn bị cháy khét 
• Thịt đỏ 
• Phẩm màu công ghiệp, chất bảo quản độc hại, 
 hoá chất, phụ gia độc hại, 
• Rượu bia 
 Phòng ngừa ung thư 
Các loại thực Các loại thực 
phẩm làm phẩm giảm 
tăng nguy cơ nguy cơ 
ung thư ung thư 
 Source:  
Các loại thực phẩm làm tăng nguy cơ ung thư 
 Source:  
 Phòng ngừa ung thư 
 Ăn uống lành mạnh 
 Thể dục thường xuyên 
 Healthy diets Tầm soát đều đặn 
 Regular Regular 
 exercise screening
 Maintain FOR A 
Duy trì cân nặng No Không hút thuốc và 
 healthy CANCER
 hợp lý smoking tránh xa khói thuốc 
 weights -FREE 
 LIFE
 Stress-free UV protection
 Vaccination Tránh tia tử ngoại (từ 10 
 Sống yêu đời, vui vẻ 
 giờ sáng đến 4 giờ 
 chiều) 
 Chích ngừa (viêm gan siêu vi, HPV,) 
 Sự nguy hiểm của bệnh ung thư 
 Các nguyên nhân của bệnh ung thư 
 Làm thế nào để phòng ngừa ung thư? 
Trung tâm ung thư MD Anderson và sứ mệnh tiêu 
 diệt căn bệnh ung thư 
 Trung tâm ung thư MD Anderson, 
 Texas, Hoa Kỳ 
Trung tâm ung thư số 1 của Hoa Kỳ, do tạp chí US News & Report xếp hạng 
 Sứ mệnh của Trung tâm Ung thư MD Anderson: 
 chấm dứt ung thư trên toàn thế giới 
Điều trị hơn 1,1 triệu bệnh nhân mỗi năm 
Thực hiện hơn 12 triệu qui trình điều trị, chẩn đoán, phòng ngừa ung thư mỗi năm 
Hơn 1100 thử nghiệm lâm sàng để phát triển thuốc mới mỗi năm 
Cuộc chiến chống ung thư của Trung tâm 
 ung thư MD Anderson trên toàn thế giới 
 Hệ thống MD Anderson toàn cầu 
 Bí quyết thành công của Trung tâm ung thư 
 MD Anderson 
 Đào tạo Trường học và 
 chương trình 
 đào tạo 
Bệnh viện Chẩn đoán, 
 điều trị, 
 phòng ngừa 
 Nghiên cứu 
 và phát triển 
 các liệu pháp 
 mới 
 Viện 
 nghiên cứu 
“Chiến trường” của chúng tôi trong cuộc 
 chiến chống lại căn bệnh ung thư 
Sứ mệnh tìm ra phương pháp chữa trị tận gốc 
 căn bệnh ung thư 
 Để phòng ngừa ung thư Phòng ngừa ung thư rất quan trọng 
 Hãy chọn các loại thực 
phẩm tốt cho sức khoẻ, 
 Bạn nên xét nghiệm định 
 ví dụ như trái cây, rau 
 xanh, thức ăn có nhiều kỳ để phát hiện ung thư 
 chất xơ sớm. Bạn cũng nên tìm 
 hiểu thêm về các dấu 
 Hạn chế thịt đỏ và các hiệu, và triệu chứng của 
 thức ăn bị cháy khét. bệnh ung thư. 
 Tập 
 Duy trì Không hút 
 thể thao 
 cân nặng thuốc 
 đều đặn hợp lý 
 Bảo vệ cơ thể khỏi tác hại 
 của tia tử ngoại (đặc biệt 
 trong khoảng thời gian từ 10 
 giờ sáng đến 4 giờ chiều) 
 bằng cách sử dụng kem 
 chống nắng với SPF trên 
 30, kính râm, và quần áo 
 dài tay, mũ, dù che nắng 
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn 
 sự quan tâm theo dõi 
của quý khán giả và Ban tổ chức! 
 Bệnh ung thư 
và các phương pháp phòng ngừa 
 hiệu quả 
 T.S. Phan Minh Liêm 
Đại học Texas – Trung tâm Ung thư MD Anderson, 
 Houston, Texas, Hoa Kỳ