Bài giảng Thị trường chứng khoán ảo - Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán
1.1 Quá trình hình thành và phát
triển thị trường chứng khoán
1.1.1 Một vài nét về lịch sử thị trường
chứng khoán
- Ở phương Tây, thời Trung cổ đã có những hình
thức sơ khai của thị trường chứng khoán
- Giữa thế kỷ 15, tại những thành phố có vị trí
thuận lợi cho thương mại, các thương gia
thường tụ tập tại quán cà phê để thương lượng
việc mua bán trao đổi hàng hóa.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thị trường chứng khoán ảo - Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Thị trường chứng khoán ảo - Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán
TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN Bài 1 Phân loại Thị trường tài chính Thị trường tài chính Thị trường tiền tệ Thị trường tín dụng Thị trường ngoại hối Thị trường liên ngân hàng Thị trường CK ngắn hạn Thị trường vốn Thị trường CK dài hạn Thị trường bất động sản Thị trường thuê mua tài chính 1.1 Quá trình hình thành và phát triển thị trường chứng khoán 1.1.1 Một vài nét về lịch sử thị trường chứng khoán - Ở phương Tây, thời Trung cổ đã có những hình thức sơ khai của thị trường chứng khoán - Giữa thế kỷ 15, tại những thành phố có vị trí thuận lợi cho thương mại, các thương gia thường tụ tập tại quán cà phê để thương lượng việc mua bán trao đổi hàng hóa. - Điểm đặc biệt là trong những cuộc thương lượng này, các thương gia chỉ dùng lời nói để đưa ra giá trao đổi với nhau mà không cần hàng hóa thống nhất “hợp đồng” mua bán, trao đổi thực hiện ngay hay thực hiện vào thời điểm 3, 6 tháng - Ban đầu, chỉ có 1 người ngồi, sau đó chỗ ngồi này có nhiều người tham gia nên nới rộng ra. 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK - Đến cuối thời Trung cổ, khu chợ riêng này trở thành “một thị trường” để thuận tiện hơn trong việc làm ăn mua bán, với việc thống nhất các quy ước và dần sửa đổi hoàn chỉnh thành những quy tắc có giá trị bắt buộc chung cho mọi thành viên tham gia thị trường. - Buổi họp đầu tiên có quy mô lớn của giai đoạn này xảy ra năm 1453 trong một lữ quán của nhà buôn môi giới tên là Vanber Buerzo tại thị trấn Bruges (Bỉ) 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK - Trước lữ quán này có 1 bảng hiệu vẽ hình 3 túi da với một từ tiếng Pháp “Bourse” - mậu dịch trường. Ba túi da tượng trưng cho 3 nội dung: mậu dịch trường hàng hóa, mậu dịch trường ngoại tệ và mậu dịch trường giá khoán động sản. - Tiếng Latin - Bursa (cái ví da), tiếng Pháp gọi là Bourse. Do đó, Bourse (mậu dịch trường hay sở giao dịch) được xem xuất xứ từ bấy giờ và trở thành tên gọi của thị trường chứng khoán sau này. 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK - Năm 1547, địa điểm giao dịch được chuyển đến thị trấn Anbert (Bỉ). Tại đây, thị trường giao dịch đã phát triển rất mạnh mẽ nhờ vị trí địa lý thuận lợi. Các thương gia từ các nước khác như Anh, Tây Âu thường đến đây để học hỏi kinh nghiệm. - Các phương thức giao dịch ban đầu diễn ra ngoài trời với những giao dịch ký hiệu bằng tay và có thư ký nhận lệnh. Cùng với sự phát triển của công nghệ, KHKT các phương thức giao dịch trên Sở giao dịch chuyển sang hoàn toàn tự động - Do tốc độ phát triển nhanh, thị trường giao dịch các loại hàng hoá được tách ra: • Giao dịch hàng hoá => Thị trường hàng hoá • Giao dịch ngoại tệ => Thị trường hối đoái • Giao dịch chứng khoán => Thị trường chứng khoán 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK - Khi phát triển đến một mức độ nhất định, thị trường bắt đầu nảy sinh những trục trặc dẫn đến phải thành lập cơ quan quản lý nhà nước và hình thành hệ thống pháp lý để điều khiển thị trường. - Lịch sử phát triển thị trường chứng khoán thế giới trải qua nhiều thăng trầm, lúc lên lúc xuống. Cho đến nay thị trường chứng khoán phát triển ở mức không thể thiếu trong đời sống kinh tế của các nước theo cơ chế thị trường. 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK 29/10/1929 “ngaøy thöù naêm ñen toái” Khuûng hoaûng TTCK New York Khuûng hoaûng TTCK Taây Aâu, Baéc AÂu, Nhaät Baûn Naêm 19/02/1987 “ngaøy thöù hai ñen toái” Cuoäc khuûng hoaûng taøi chính xaûy ra, TTCK theá giôùi moät laàn nöõa bò suy suïp 1.1 Quá trình hình thành và phát triển TTCK 1.1.1 Một vài nét về lịch sử TTCK 1997 Khủng hoảng tài chính ở Thái Lan 2007 Khủng hoảng tài chính Mỹ www.themegallery.com Nhóm nhỏ, mua bán tự phát, giao dịch phân tán ở nhiều địa điểm ở các khu chợ. Giao dịch lớn, thống nhất địa điểm ở quán café, câu lạc bộ Hình thành “thị trường”, số lượng người tham gia đông, thời gian gặp gỡ nhiều hơn, hình thành quy ước hoạt động TK XV 1611: SGD Amsterdam SGDCK London (1801) SGDCK NewYork (1864) SGDCK Tokyo (1878) SGDCK TP.HCM (2000) Thời điểm www.themegallery.com Công cụ phái sinh Hàng hóa Cổ phiếu Trái phiếu Giấy tờ có giá Không có địa điểm » Chợ ngoài trời » SGD Địa điểm giao dịch www.themegallery.com Thủ công » Bán tự động » Tự động Phương thức giao dịch www.themegallery.com • 1875- 1913 : TTCK phát triển mạnh mẽ • 29/10/1929 : “Black Thursday”- TTCK suy thoái Dow Jones giảm hơn 13% • 19/10/1987: “Black Monday”- TTCK suy thoái, hậu quả lớn hơn năm 1929. • 2007-2009 : Cơn khủng hoảng tín dụng và bong bóng BĐS, TTCK suy thoái S&P 500 50% từ 1576 điểm (10/2007) xuống 676 điểm (3/2009) Dow Jones giảm từ hơn 14000 điểm (10/2007) xuống còn hơn 6000 điểm (3/2009) > 57% 1.1.2 Lịch sử ra đời TTCK Việt Nam Quyết định số 207/QĐ-TCCB của thống đốc NHNN với nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng đề án và chuẩn bị các điều kiện thành lập TTCK 6.11.1993 Quyết định 361/QĐ-TTg thành lập ban chuẩn bị tổ chức thị trường chứng khoán 29.06.1995 Luật doanh nghiệp được thông qua và có hiệu lực 1990 1.1.2 Lịch sử ra đời TTCK Việt Nam Nghị định số 48/CP được ban hành QĐ127/1998/QĐ-TTg thành lập TTGDCK TP HCM 11.07.1998 Phiên giao dịch đầu tiên với 2 cổ phiếu REE và SAM 28.07.2000 Ủy ban chứng khoán Nhà nước được thành lập 28.11.1996 1.1.2 Lịch sử ra đời TTCK Việt Nam Quốc hội thông qua Luật chứng khoán 23.06.2006 TTGD CK TPHCM chuyển thành Sở GDCK TPHCM 08.08.2007 TT giao dịch chứng khoán Hà Nội đưa vào hoạt động 08.03.2005 1.1.2 Lịch sử ra đời TTCK Việt Nam Khai trương thị trường chứng khoán công ty đại chúng chưa niêm yết (Upcom) 24.06.2009 Hose đã nghiên cứu và xây dựng chỉ số VN30 2011 Khai trương Sở giao dịch CK Hà Nội 24.06.2009 Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán VN 28/11/1996 • UBCK nhà nước được thành lập 11/7/1998 • Khai sinh TTCK VN • Thành lập trung tâm GGCK Tp.HCM 28/7/2000 • Phiên giao dịch đầu tiên với 2 mã CP: SAM, REE • Mỗi tuần chỉ có 2 phiên giao dịch 2005 • Thành lập trung tâm lưu ký VN 8/3/2005 • Khai trương trung tâm GGCK Hà Nội 19/11/2007 • Thay đổi thời gian giao dịch trên HNX từ 8h30 – 11h thay vì từ 9h-11h Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán VN 24/06/2009 • Vận hành sàn Upcom 6/2/2012 • Ra mắt chỉ số VN30 4/9/2012 • Rút ngắn thời gian thanh toán từ T+4 xuống T+3 15/1/2013 • Điều chỉnh biên độ giao dịch sàn HOSE +/-7%, HNX +/-10% 22/7/2013 • Hose kéo dài thời gian giao dịch đến 15h 29/7/2013 • HNX kéo dài thời gian giao dịch đến 15h • Bổ sung các lệnh ATC, lệnh thị trường Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán VN 01/7/2015 • Upcom điều chỉnh biên độ từ 10% lên 15% 01/01/2016 • Rút ngắn thời gian thanh toán từ T+3 xuống T+2 01/7/2016 • Bán chứng khoán chờ về • Mua khi có bảo lãnh thanh toán của NH ký quỹ, Giao dịch trong ngày, Quy định chặt chẽ giao dịch cổ phiếu quỹ 10/8/2017 • TTCK phái sinh chính thức hoạt động Huy động vốn thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế xã hội Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán Chức năng 1.2 Chức năng của TTCK Giúp chính phủ thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô Các chủ thể Các tổ chức có liên quan đến TTCK Các tổ chức kinh doanh chứng khoán Nhà phát hành Nhà đầu tư 1.3 Các chủ thể tham gia TTCK Sở giao dịch chứng khoán TT tâm lưu ký và thanh toán bù trừ CK Ngân hàng chỉ định thanh toán Công ty chứng khoán Khái niệm Là 1 tổ chức tài chính trung gian ở TTCK, thực hiện trung gian tài chính thông qua các hoạt động mua bán chứng khoán, môi giới chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư và quản lý quỹ đầu tư 2 Là CTCP hoặc Công ty TNHH được UBCKNN cấp phép thực hiện một hoặc một số loại hình kinh doanh chứng khoán 3 Là một tổ chức kinh doanh chứng khoán, có tư cách pháp nhân, có vốn riêng, hạch toán độc lập, hoạt động theo giấy phép của UBCKNN 1 Vốn pháp định Công ty chứng khoán Theo từng loại hình kinh doanh Tự doanh : 100 tỷ đồng 2 Bảo lãnh phát hành : 165 tỷ đồng 3 Môi giới : 25 tỷ đồng 1 Tư vấn đầu tư : 10 tỷ đồng 4 Điều kiện thành lập công ty chứng khoán Giấy phép bảo lãnh phát hành chỉ được cấp cho công ty có giấy phép tự doanh Có đủ cơ sở vật chất kỹ thuật cho kinh doanh chứng khoán Ban giám đốc và nhân viên kinh doanh của công ty chứng khoán phải có chứng chỉ hành nghề Điều kiện thành lập công ty Có phương án hoạt động kinh doanh phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội và phát triển ngành chứng khoán Có mức vốn pháp định theo từng loại hình kinh doanh Thành viên của SGDCK Thực hiện tư vấn đầu tư Cung cấp một cơ chế chuyển ra tiền mặt Vai trò huy động vốn: làm chiếc cầu nối và đồng thời là các kênh dẫn từ các chủ thể thừa vốn đến các chủ thể thiếu vốn thông qua hoạt động bảo lãnh phát hành và môi giới chứng khoán Cung cấp một cơ chế giá cả: Giúp nhà đầu tư đánh giá đúng thực tế và chính xác về giá trị khoản đầu tư của mình Vai trò của các công ty chứng khoán Tạo ra các sản phẩm mới: Ngoài mua bán trái phiếu và cổ phiếu các công ty chứng khoán còn bán chứng quyền, các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn và các sản phẩm lai tạo khác Mô hình hoạt động của công ty chứng khoán Mô hình hoạt động Công ty đa năng kinh doanh tiền tệ và Chứng khoán Hoạt động kinh doanh chứng khoán sẽ do các Công ty độc lập, chuyên môn hóa trong lĩnh vực chứng khoán đảm nhận, các NH không trực tiếp tham gia kinh doanh chứng khoán Hạn chế rủi ro cho hệ thống ngân hàng Tạo điều kiện cho TTCK phát triển có tính chuyên môn hóa cao 1 2 Công ty chuyên doanh chứng khoán Các NHTM hoạt động với tư cách là chủ thể kinh doanh chứng khoán, bảo hiểm và kinh doanh tiền tệ Loại hình đa năng một phần Loại hình đa năng toàn phần Nguyên tắc hoạt động của công ty chứng khoán Nguyên tắc hoạt động Nguyên tắc đạo đức: Đảm bảo tính trung thực, tập trung, có trách nhiệm, coi lợi ích của khách hàng là trước hết Đảm bảo các yêu cầu về vốn, nguyên tắc hạch toán, báo cáo theo quy định của UBCKNN Không được dùng tiền của khách hàng để kinh doanh (ngoại trừ dùng cho giao dịch của KH) 1 2 Nguyên tắc tài chính Không được dùng chứng khoán của khách hàng làm vật thế chấp đi vay vốn trừ trường hợp KH đồng ý bằng văn bản Nghiệp vụ Môi giới chứng khoán Tư vấn đầu tư chứng khoán 2.NGHIỆP VỤ CHO VAY NGẮN HẠN CỦA NHTM Tự doanh chứng khoán Nghiệp vụ bảo lãnh phát hành Các nghiệp vụ của công ty chứng khoán Môi giới chứng khoán Môi giới là một hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán trong đó công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán hay thị trường OTC 1 Khách hàng sẽ phải chịu trách nhiệm đối với hậu quả kinh tế của việc giao dịch đó 2 Khái niệm Các nghiệp vụ của công ty chứng khoán Môi giới chứng khoán Mở tài khoản giao dịch: CTCK phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán và tiền cho từng khách hàng trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa khách hàng và công ty Trách nhiệm đối với khách hàng: Khi tư vấn cho KH giao dịch chứng khoán, công ty chứng khoán phải thu thập đầy đủ thông tin về KH, không được đảm bảo giá trị chứng khoán mà mình khuyến nghị đầu tư 1 2 3 Quản lý tiền và chứng khoán của khách hàng: CTCK phải quản lý tiền gửi giao dịch chứng khoán của KH tách biệt khỏi tiền của chính CTCK, tách biệt CK của KH với CK của CTCK 4 Nhận lệnh giao dịch:Nhận lệnh khi phiếu lệnh chính xác và đầy đủ thông tin. Thực hiện lệnh 1 cách nhanh chóng và chính xác, lưu giữ các phiếu lệnh của KH Tự doanh chứng khoán Là nghiệp vụ mà trong đó công ty chứng khoán thực hiện mua và bán chứng khoán cho chính mình 1 Nhằm mục đích thu lợi hoặc can thiệp điều tiết giá trên thị trường 2 Khái niệm Công bố cho KH biết mình là đối tác trong giao dịch trực tiếp với KH Ưu tiên thực hiện lệnh của KH trước lệnh của mình Lệnh mua/bán chứng khoán có thể ảnh Hưởng lớn đến giá trị chứng khoán, CTCK không được mua/bán trước cùng loại ck đó Quy định về hoạt động tự doanh Khi KH đặt lệnh LO, CTCK không được mua hoặc bán cùng loại chứng khoán đó với giá bằng hoặc tốt hơn Phải đảm bảo có đủ tiền và chứng khoán để thanh toán Khi thực hiện tự doanh,CTCK ko được đầu tư quá 20% vào DNNY, 15% CP DN không NY Quy định về hoạt động tự doanh 1 2 3 Yêu cầu Tách biệt quản lý: Tách biệt giữa nghiệp vụ tự doanh và môi giới Ưu tiên khách hàng: Công ty chứng khoán phải tuân thủ ưu tiên khách hàng Bình ổn thị trường: CTCK với nguồn vốn lớn có thể qua hoạt động tự doanh góp phần điều tiết cung cầu Những yêu cầu của CTCK trong tự doanh Bảo lãnh phát hành Là việc tổ chức bảo lãnh phát hành cam kết với tổ chức bảo phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán 1 Nhận mua một phần hay toàn bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết của tổ chức phát hành hoặc hỗ trợ TCPH trong việc phân phối chứng khoán ra công chúng 2 Khái niệm Được phép thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán Không vi phạm pháp luật chứng khoán trong 6 tháng liên tục liền trước thời điểm phát hành Tổng giá trị bảo lãnh phát hành không được lớn hơn 50% vốn CSH của tổ chức BLPH Điều kiện để được bảo lãnh phát hành chứng khoán CTCK được thực hiện bảo lãnh phát hành chứng khoán theo hình thức chắc chắn nếu: Tư vấn đầu tư chứng khoán Tư vấn chứng khoán là đưa ra những lời khuyên, phân tích các tình huống hay thực hiện một số công việc có tính chất dịch vụ cho khách hàng 1 CTCK phải thu thập và quản lý thông tin về khách hàng đã được KH xác nhận như: Tình hình tài chính của KH, Thu nhập của KH, Mục tiêu đầu tư của khách hàng, khả năng chấp nhận rủi ro của khách hàng, kinh nghiệm và hiểu biết đầu tư của KH 2 Khái niệm Chú ý khi tư vấn Tuân thủ đạo đức nghề nghiệp Không cung cấp thông tin sai sự thật để dụ dỗ KH 2.NGHIỆP VỤ CHO VAY NGẮN HẠN CỦA NHTM Đảm bảo tính trung thực, khách quan và khoa học của hoạt động tư vấn Không tiến hành các hoạt động có thể làm cho KH và công chúng hiểu lầm Tư vấn đầu tư chứng khoán Nghiệp vụ lưu ký chứng khoán Lưu ký chứng khoán là công việc đầu tiên để các chứng khoán có thể giao dịch trên thị trường tập trung 1 Việc lưu giữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng và giúp khách hàng thực hiện các quyền của mình đối với chứng khoán được thực hiện thông qua các thành viên lưu ký của thị trường giao dịch chứng khoán 2 Khái niệm Mở và quản lý tài khoản lưu ký cho khách hàng Mở và quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán cho khách hàng Mỗi khách hàng chỉ được phép mở 1 tài khoản lưu ký chứng khoán Tài khoản lưu ký chứng khoán của KH phải tách biệt với tài khoản lưu ký chứng khoán của chính công ty 1 2 3 Công ty không được sử dụng chứng khoán trong tài khoản lưu ký chứng khoán của KH vì lợi ích bên thứ 3 hay lợi ích của chính thành viên lưu ký 4 Công ty không được sử dụng chứng khoán trong tài khoản lưu ký chứng khoán của KH để thanh toán các khoản nợ của chính mình hoặc tổ chức, cá nhân khác Tư vấn tái cơ cấu tài chính DN, thâu tóm, sáp nhập DN, tư vấn quản trị công ty cổ phần Tư vấn chào bán, niêm yết chứng khoán Tư vấn cổ phần hóa, xác định giá trị doanh nghiệp Nghiệp vụ tư vấn tài chính Các nghiệp vụ hỗ trợ Nghiệp vụ tín dụng Nghiệp vụ quản lý thu thập chứng khoán Cho vay cầm cố chứng khoán Tư vấn chào bán, niêm yết chứng khoán Cho vay ứng trước tiền bán chứng khoán Quản lý hộ chứng khoán cho khách hàng Công ty phải tổ chức theo dõi tình hình thu lãi chứng khoán khi đến hạn để thu hộ rồi gửi báo cáo cho khách hàng LOGO Vấn đề trao đổi: Tại sao TTCK là hình thức tài chính trực tiếp? TTCK là TT tự do cạnh tranh hoàn hảo thể hiện ở những điểm nào ? Do TTCK vừa là TC ngắn hạn vừa là TC dài hạn nên có thể nói TTCK chứa 1 bộ phận của TT tiền tệ ? Thực tế hoạt động của TTCK Việt Nam đã thể hiện đủ những đặc điểm này ? www.themegallery.com THẢO LUẬN LOGO www.themegallery.com Thặng dư vốn Chính phủ Hộ gia đình Doanh nghiệp NĐT nước ngoài Thiếu hụt vốn Chính phủ Hộ gia đình Doanh nghiệp NĐT nước ngoài Thị trường tài chính TT vốn TT tiền tệ TT tín dụng ngắn hạn TT liên ngân hàng TT hối đoái TT tín dụng dài hạn TT tín dụng thuê mua TT chứng khoán Hình thức tài trợ gián tiếp Trung gian tài chính Hình thức tài trợ trực tiếp Bản chất TTCK LOGO Đặc điểm TTCK www.themegallery.com Hình thức tài chính trực tiếp Thị trường tự do cạnh tranh hoàn hảo Tài chính dài hạn, tài chính ngắn hạn
File đính kèm:
- bai_giang_thi_truong_chung_khoan_ao_bai_1_tong_quan_ve_thi_t.pdf