Áp dụng kế toán ABC trong quản trị chi phí cho các doanh nghiệp Việt Nam - Bài học từ các doanh nghiệp Mĩ

 KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI
 AÙp duïng KEÁ TOAÙN ABC trong
 quaûn trò chi phí cho caùc doanh nghieäp
 Vieät Nam - Baøi hoïc töø caùc doanh nghieäp Myõ
 TS. Trần Thị Kim Anh*
 Ths. Trần Tú Uyên*
 ừ lâu quản trị chi phí được biết đến là công cụ quản trị hữu hiệu nâng cao hiệu quả hoạt động 
 kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Phương pháp kế toán chi phí 
 dựa trên hoạt động ABC từ khi ra đời đã được rất nhiều nước trên thế giới áp dụng, đặc biệt 
 là các nước phát triển như Mỹ, Úc và nó đã lan tỏa như một công cụ hữu ích trong việc 
 quảnT trị chi phí và tính giá thành của các doanh nghiệp. Tuy nhiên tại Việt Nam, ABC lại không phải là 
 một phương pháp kế toán chi phí phổ biến.Bài viết sẽ nghiên cứu việc áp dụng ABC thành công tại một số 
 doanh nghiệp điển hình tại Mỹ, từ đó rút ra các bài học cho các doanh nghiệp Việt Nam.
 Từ khóa: Quản trị chi phí, Kế toán ABC, kế toán truyền thống (TSC), kế toán quản trị, trung tâm chi phí.
 Implementing Activity-Based Costing in cost management at Vietnam’s businesses-Lessons learned 
 from US businesses
 Managing costs has long been known as adaptive management tools to improve the efficiency of business 
 operations, improve the competitiveness of businesses. Activity-Based Costing (ABC)Accounting, since its 
 birth has been widely implemented, especially in developed countries as: USA, Australia and it has spread 
 as a useful tool in managing the cost and price of businesses. However, in Vietnam ABC is not a popular 
 cost accounting method. The articles focuse on the successful implementation of ABC at typical businesses 
 in USA, and absorbs several lessons for Vietnam businesses.
 Keywords: Cost management, ABC Accounting, Traditional Standard Costing Accounting, 
 management accounting, cost centers.
 Trước khi phương pháp kế toán ABC ra đời, khi đổi trong kết cấu chi phí sản phẩm thì cần thiết 
 tính giá thành sản phẩm các doanh nghiệp đang áp phải có sự điều chỉnh phương pháp phân bổ chi phí 
 dụng phương pháp kế toán chi phí truyền thống cho phù hợp.
 (Traditional Costing System-TCS). Theo phương 
 Phương pháp kế toán ABC xuất hiện đã giải 
 pháp kế toán chi phí truyền thống, giá thành sản 
 quyết được nhược điểm của phương pháp kế toán 
 phẩm chỉ bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, 
 chi phí truyền thống nêu trên. Phương pháp kế 
 chi phí nhân công trực tiếp, và chi phí sản xuất 
 toán chi phí dựa trên hoạt động (ABC) lần đầu tiên 
 chung. Trong đó, chi phí sản xuất chung thường 
 được Thomas Johnson, Robin Cooper và Robert 
 được phân bổ cho từng sản phẩm dựa trên một tiêu 
 Kaplan đề cập đến trong cuốn “Relevance Lost: The 
 thức phân bổ cố định (ví dụ: phân bổ theo tỷ lệ chi 
 phí nhân công trực tiếp). Cách phân bổ này phù Rise and Fall of Management Accounting” (1987) 
 hợp trong quá khứ vì chi phí sản xuất chung chiếm như một phương pháp cải thiện việc tính toán chi 
 tỷ trọng nhỏ trong tổng chi phí nên việc phân bổ phí. Từ đó, có khá nhiều khái niệm về phương pháp 
 chi phí sản xuất chung không quan trọng. Hơn ABC, mỗi học giả trên thế giới có một khái niệm 
 nữa, vì chi phí nhân công trực tiếp là yếu tố quyết khác nhau, theo tác giả có thể định nghĩa phương 
 định đến việc tạo ra sản phẩm và là chi phí chính pháp ABC là phương pháp đo lường chi phí và hiệu 
 nên việc sử dụng tiêu thức này rất hợp lý. Còn hiện quả của các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ trên cơ 
 nay, do tiến bộ của khoa học kỹ thuật, do sự thay sở các nguồn lực sử dụng bởi nhiều hoạt động khác 
 đổi đặc điểm quy trình sản xuất cũng như sự thay nhau để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ đó.
 *Khoa Kế toán Kiểm toán - Đại học Ngoại thương
64 Số 111 - tháng 1/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
 Thực trạng áp dụng phương pháp kế toán Kip Krumwinede, CMA, CPA, Ph.D., và Augustin 
ABC tại Mỹ Suessmair cũng đã tiến hành khảo sát 130 DN Mỹ 
 (bao gồm cả DN sản xuất và thương mại), trong 
 Mỹ là nơi khởi nguồn của phương pháp kế toán 
ABC, được giới thiệu bởi Cooper và Kaplan - hai đó có 40 DN hồi đáp khảo sát thì có 21% DN áp 
giáo sư của trường Đại học Havard vào năm 1988. dụng ABC và 31% số DN sản xuất và 69% số DN 
Sau đó, phương pháp này được nghiên cứu và áp thương mại còn lại dự định sẽ áp dụng ABC trong 
dụng khá nhiều tại Mỹ và các quốc gia khác. Phạm thời gian tới.
vi áp dụng của các DN Mỹ càng ngày càng tăng. Về các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công 
Chỉ trong vòng 8 năm, từ năm 1995 đến năm 2003 của ABC, McGowan & Klammer đã điều tra 153 
đã tăng từ 25% lên đến 52%. nhân viên thuộc 4 vùng trọng điểm của Mỹ. Kết 
 Groot (1999) đã tiến hành điều tra 564 DN quả là các nhân viên này cho rằng nhân tố chính 
thuộc các lĩnh vực sản xuất thực phẩm, bán lẻ, dẫn đến sự thành công của ABC là do sự rõ ràng 
phân phối và chứng khoán tại Mỹ về số DN áp của mục tiêu và chất lượng thông tin của hệ thống 
dụng ABC và những kinh nghiệm họ tích lũy được ABC. Krumwiede đã điều tra các DN sản xuất của 
khi sử dụng phương pháp này. Kết quả là chỉ có 96 Mỹ và kết luận rằng những nhân tố khác nhau ảnh 
DN, tương đương 17% DN trả lời, trong đó 17 DN hưởng đến các công đoạn khác nhau của ABC 
đang áp dụng ABC, 14 DN đang sử dụng thí điểm, và mức độ quan trọng của mỗi nhân tố thay đổi 
42 DN dự định sẽ áp dụng thí điểm ABC trong tùy theo các công đoạn của việc thực hiện ABC. 
tương lai và 23 DN không áp dụng. (Fawzi Abdalla Các nhân tố như tính hữu ích của thông tin chi 
Abusalama, 2008) phí, hệ thống thông tin hiện tại hay các công việc 
 Theo một cuộc khảo sát khác tại Mỹ vào năm thiếu rõ ràng và quy mô DN lớn liên quan đến sự 
2003, có 35% các DN áp dụng các phương pháp chấp thuận ABC của các DN. Ngoài ra, các nhân 
kế toán chi phí truyền thống, 8% áp dụng phương tố thuộc tổ chức như sự hỗ trợ của nhà quản trị 
pháp ABC, 30% áp dụng kết hợp cả hai phương cấp cao, quyền sở hữu không trên sổ sách hay quá 
pháp, 26% áp dụng phương pháp chi phí biến trình đào tạo thực hiện ảnh hưởng đến sự ... hái hoạt động
 Level 1 Level 2
 A3 - Điều hòa nhiệt độ Khởi động điều hòa nhiệt độ
 Chạy điều hòa nhiệt độ
 Khởi động lại điều hòa nhiệt độ
 Bảo trì điều hòa nhiệt độ
 Tắt điều hòa nhiệt độ
 Nguồn: Paul Jurek, Bert Bras, Tina Guldberg, Jim D’Arcy, Seog-Chan Oh, Stephan Biller, 2012
 Năm đối tượng chi phí được lựa chọn trong mô L = ∑i ∑j Rij Hij
hình này tương ứng với những quy trình phụ được 
 Những đối tượng chi phí được chọn là những 
tiến hành tại cơ sở phun sơn được mô tả ở trên. 
 quá trình phụ hơn là những sản phẩm trong dòng 
Mối quan hệ giữa các hoạt động và nguồn lực có 
 luân chuyển vì những sản phẩm này gần giống 
thể được mô tả như sơ đồ 2.3: nhau. Điều này sẽ dẫn đến sự khác biệt nhỏ trong 
 Sơ đồ 2.3: Các yếu tố của mô hình ABC cho cơ chi phí. Kết quả là chi phí bỏ ra trong mỗi quá trình 
sở phun sơn của GM phụ sẽ mang lại giá trị lớn hơn đối với công ty.
 Mô hình ABC được đưa ra 
 tại GM nhằm dự đoán tổng 
 quan về năng lượng sử dụng. 
 Tất cả những đối tượng chi phí 
 này có thể được kết hợp thành 
 một đối tượng chi phí duy nhất 
 được biết đến là cơ sở phun sơn 
 của GM. Tuy nhiên, phân chia 
 nhỏ những đối tượng chi phí 
 này thành những quá trình phụ 
 sẽ mang lại lợi ích khi cung cấp 
 thêm những thông tin hữu ích 
 cho đội ngũ thiết kế của GM. 
 Mỗi người trong đội thiết kế sẽ 
 tập trung vào một trong những 
 khu vực này, giúp họ hiểu được 
 rõ hơn khu vực đó của hệ thống 
 tiêu thụ hết bao nhiêu năng 
 lượng, từ đó, giúp đội ngũ thiết 
 Nguồn: Paul Jurek, Bert Bras, Tina Guldberg, Jim kế cắt giảm năng lượng tiêu thụ.
D’Arcy, Seog-Chan Oh, Stephan Biller, 2012 Case study 2: Áp dụng phương pháp ABC tại 
 Trong quá trình tính toán số liệu, một bảng BCA
kê chi tiết sử dụng từng thiết bị được tạo ra cho BCA là nhà sản xuất máy bay thương mại lớn 
toàn bộ các thiết bị của cơ sở phun sơn (Bill of nhất thế giới. Công ty chiếm khoảng 60% tổng 
Equipment-BOE). Bảng kê này sẽ kê chi tiết từng doanh thu sản xuất Boeing trên thế giới. BCA tại 
thiết bị i với hệ số nạp điện Rij cho từng công đoạn thành phố Wichita là một nhà máy chuyên sản xuất 
J. Cùng với số giờ hoạt động H trong mỗi công thân máy bay, mũi, thanh chống, vỏ động cho các 
đoạn, công thức tính lượng điện cần nạp L cho một dòng máy bay 737, 747, 757, 767, 777. Công ty đã 
giai đoạn trong tương lai như sau: xây dựng chiến lược quản lý chi phí nhằm liên kết 
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 111 - tháng 1/2017 67
 KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI
 công ty, giúp công ty dễ dàng đạt 
 được các mục tiêu lợi nhuận, tăng 
 hiệu quả sản xuất kinh doanh lâu 
 dài cho công ty.
 3. Bài học cho các doanh 
 nghiệp Việt Nam 
 Rõ ràng các công ty tại Mỹ đã 
 áp dụng phương pháp kế toán ABC 
 rất hiệu quả, vậy tại sao các công ty 
 tại Việt Nam chưa áp dụng nhiều 
 phương pháp này. Đặc biệt, hiện 
 các hoạt động trong quá trình sản xuất, đơn giản nay Hiệp định TPP bắt đầu có hiệu 
 hóa quá trình sản xuất, trong khi đó vẫn phải tối lực, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải đối mặt với 
 đa hóa lợi ích từ việc sử dụng các hoạt động kinh áp lực cạnh tranh gay gắt, việc quản trị tốt chi phí, 
 doanh tinh gọn. Các sáng kiến chiến lược quản lý tính đúng tính đủ giá thành sản phẩm là điều kiện 
 được công ty đưa ra bao gồm: đơn giản hóa sản sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Sau đây tác giả 
 xuất, nâng cao chất lượng, xác định sản phẩm và nêu ra một số giải pháp nhằm nâng cao tỷ lệ áp dụng 
 quá trình cốt lõi, liên kết các quá trình sản xuất. phương pháp ABC cho các doanh nghiệp Việt Nam 
 Việc đưa vào áp dụng phương pháp kế toán chi trên cở sở các bài học rút ra từ các doanh nghiệp Mỹ:
 phí trên cơ sở hoạt động (ABC) được tiến hành với Bài học số 1: Để áp dụng thành công ABC cần 
 6 bước cơ bản sau: có sự đồng thuận của nhiều bộ phận trong tổ chức
 1. Lập kế hoạch, thành lập nhóm dự án nghiên Rõ ràng, ngoài việc am hiểu về phương pháp 
 cứu về ABC ABC và sự phù hợp trong thiết kế hệ thống thì 
 2. Nhận dạng các trung tâm chi phí không thể thiếu các thành phần tham gia hỗ trợ 
 (bao gồm cả sự hỗ trợ từ nhà quản lý cũng như 
 3. Nhận dạng các hoạt động
 các thành viên khác trong doanh nghiệp) đến sự 
 4. Tính toán chi phí cho các hoạt động thành công của phương pháp này. Bước cơ bản đầu 
 5. Tính toán lợi nhuận tiên trong mô hình thực hiện tại BCA đó là lập kế 
 hoạch, thành lập nhóm dự án nghiên cứu về ABC. 
 6. Phân tích kết quả
 Trong suốt quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu 
 Kết quả đạt được: thực hiện ABC tập trung vào các nhiệm vụ hướng 
 Sau khi thực hiện được 1 năm, ABC đã mang lại dẫn người thực hiện hiểu được chiến lược của 
 hiệu quả lớn cho công ty: công ty đã tiết kiệm được doanh nghiệp, có được sự hỗ trợ của các nhà quản 
 khoảng 1,6 triệu USD trong vòng 12 tháng, lợi trị cấp cao, xác định rõ mục tiêu và nhiệm vụ, trao 
 nhuận trên tài sản (ROA) tăng đáng kể mà không quyền cho thành viên trong nhóm, tập trung thay 
 làm tăng chi phí hoạt động. Bên cạnh đó, sau khi áp đổi hành vi, tập trung vào cải tiến liên tục và lâu 
 dụng ABC, các loại chi phí chất lượng (tổng chi phí dài và nhất là xây dựng chuyên môn nội bộ, không 
 dự phòng, thầm định, thất bại, làm lại) đã giảm phụ thuộc hoàn toàn vào phần mềm phức tạp và 
 đáng kể: từ 1,3 triệu USD mỗi quý giảm xuống còn chuyên gia tư vấn bên ngoài. Việc thành lập nhóm 
 350 nghìn USD mỗi quý. Những kết quả này đã làm nghiên cứu đã mang lại sự thành công lớn cho BCA 
 nhóm nghiên cứu về ABC đưa ra kết luận áp dụng khi áp dụng phương pháp kế toán này bằng việc 
 ABC giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, hạn chế giúp doanh nghiệp tiết kiệm được khoảng 1,6 triệu 
 lãng phí, mang lại lợi nhuận cao hơn cho công ty. USD trong vòng 12 tháng, lợi nhuận trên tài sản 
 Với những kết quả này, BCA cho rằng việc thực (ROA) tăng đáng kể mà không làm tăng chi phí 
 hiện ABC sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh của hoạt động cùng nhiều lợi ích khác.
68 Số 111 - tháng 1/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
 Bài học số 2: Cần xây dựng một quy trình áp dụ về các hoạt động cho một doanh nghiệp nhỏ đó 
dụng ABC phù hợp với từng doanh nghiệp là nhận yêu cầu của khách hàng, báo giá cho khách 
 Trong việc áp dụng thực tế phương pháp kế hàng, giám sát sản xuất, và vận chuyển hàng hóa.
toán ABC tại các doanh nghiệp thì không có một Để có thể thực hiện được ABC, thì toàn bộ 
quy trình chung nào có thể phù hợp cho mọi doanh quá trình kinh doanh phải được chia ra làm nhiều 
nghiệp. Trong 2 case study được nghiên cứu tại các nhóm các hoạt động. Người ta thường vẽ ra lưu đồ 
doanh nghiệp khác nhau thì mô hình áp dụng ABC của quá trình để xác định được những hoạt động 
tại các doanh nghiệp này cũng không giống nhau. chính này. Để có thể thiết lập được những hoạt 
Tùy theo điều kiện sản xuất thực tế tại công ty mà động cần thiết cho ABC, những qui trình đồng 
việc áp dụng phương pháp kế toán ABC cần có nhất phải được nhóm lại với nhau. Hay nói cách 
những điều chỉnh phù hợp. khác, những hoạt động tác động lên sản phẩm và 
 Tại BCA, việc thành lập nhóm nghiên cứu ABC những hoạt động tác động lên khách hàng phải 
cũng là một sự khác biệt trong quy trình thực hiện được tách ra để lập nên hai nhóm hoạt động riêng 
ABC so với các doanh nghiệp khác. Hay lấy ví dụ, rẽ và đồng nhất. Ví dụ, tại các doanh nghiệp sản 
tại Công ty GM, do đặc thù riêng của doanh nghiệp xuất, các hoạt động có thể là lập báo giá, giám sát 
là việc tồn tại hai loại chi phí gián tiếp (chi phí sản xuất, giao nhận nguyên vật liệu...
sản xuất chung của phòng sản xuất và chi phí của Bước ba, chi phí sẽ được phân cho những hoạt 
phòng hỗ trợ). Do phần lớn chi phí của phòng hỗ động vừa được xác định thông qua những tiêu thức 
trợ nhằm cung cấp các dịch vụ cho phòng sản xuất phân bổ chi phí trong giai đoạn một.
nên bước phân bổ chi phí được phân chia thành 2 
 Khi những hoạt động chính đã được xác định, 
giai đoạn. Doanh nghiệp tiến hành phân bổ chi phí 
 thì tổng chi phí của từng hoạt động cần phải được 
cho phòng hỗ trợ trên cơ sở phân bổ cho phòng 
 tính toán.Trước tiên, nhóm chi phí liên quan đến 
sản xuất trước thay vì việc phân bổ chi phí gián tiếp 
 từng hoạt động phải được ghi nhận. Ví dụ, chi phí 
một lần như thông thường.
 hoạt động cho việc “lập báo giá” bao gồm chi phí 
 Tuy nhiên, thông thường một quy trình áp dụng từ những nhóm khác nhau như lương, thuê mướn, 
phương pháp ABC cơ bản bao gồm các bước sau: tiện ích, và văn phòng phẩm. Để tính chính xác các 
 Bước đầu tiên là xác định nhóm các chi phí chi phí này vào từng hoạt động, thì những tiêu thức 
chung ví dụ như chi phí hành chính, chi phí thuê phân bổ chi phí trong giai đoạn một, phải được ấn 
mướn, chi phí vận chuyển, và chi phí bảo hiểm. định cho từng nhóm chi phí. Ví dụ, chi phí thuê 
Những thông tin chi phí này có thể có được dễ mướn liên quan đến hoạt động lập báo giá có thể 
dàng từ bộ phận kế toán. được tác động bởi số mét vuông sử dụng, trong khi 
 đó, chi phí lương có thể được tác động bởi thời gian 
 Phương pháp này giả định rằng doanh nghiệp 
 mà người nhân viên sử dụng cho hoạt động này.
có thể phân loại toàn bộ chi phí chung ra thành 
từng nhóm cụ thể. Đây là cách phân loại vẫn Bước bốn sang giai đoạn hai, những tiêu thức 
thường được sử dụng trong phương pháp truyền phân bổ chi phí cho các hoạt động được xác định 
thống. Thông tin này giúp xác định lại tính cân đối để phân bổ chi phí chung đến từng sản phẩm.
của các chi phí chung được tính toán từ giai đoạn Trong giai đoạn hai, các hoạt động được tính 
đầu so với tổng chi phí được phân bổ cho từng sản cho các sản phẩm bằng việc sử dụng tiêu thức phân 
phẩm riêng biệt trong phương pháp ABC. bổ chi phí giai đoạn hai. Cũng như tiêu thức phân 
 Bước tiếp theo là xác định những hoạt động bổ chi phí của giai đoạn một, thông tin cần thiết 
chính mà có thể dễ dàng theo dõi được thông tin cho tiêu thức phân bổ chi phí giai đoạn hai có thể 
về chi phí. Việc này có thể thực hiện được bằng không dễ dàng có sẵn để thể hiện các tỉ lệ tương 
cách nhóm những hành động có liên quan thành ứng cho từng loại sản phẩm. Ví dụ, việc ấn định 
các hoạt động và nhóm các hoạt động thành trung cước phí chuyên chở cho từng sản phẩm tương đối 
tâm hoạt động theo cách tiếp cận ABC. Một vài ví phức tạp. Khi thiếu dữ liệu thực tế, ước lượng gần 
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 111 - tháng 1/2017 69
 KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI
 đúng chi phí hoạt động sử dụng bởi từng sản phẩm biểu diễn theo hàng. Nếu sản phẩm i sử dụng hoạt 
 là điều cần thiết. động j, ta đánh dấu vào ô i, j.
 Quy trình phân bổ chi phí chung vào các đối Bước 7. Thay thế những dấu đã đánh bằng tỉ lệ 
 tượng tính chi phí cụ thể như sau: trong ma trận APD.
 Bước 1. Phân nhóm các chi phí; Những ô đã đánh dấu được thay thế bằng một 
 tỉ lệ được ước lượng bằng cách sử dụng một trong 
 Bước này đòi hỏi việc phân chia các chi phí chung 
 thành các nhóm chi phí có tính chất đồng nhất. các phương pháp đã đề cập trong phần trước. Tổng 
 các cột của ma trận APD phải bằng 1.
 Bước 2. Xác định những hoạt động chính;
 Bước 8. Tính toán giá trị bằng tiền của các sản phẩm.
 Phân chia hoạt động của doanh nghiệp ra thành 
 các nhóm có liên quan đến việc sử dụng chi phí với Để có được giá trị bằng tiền của từng hoạt động, 
 mục đích cung cấp dịch vụ cho các sản phẩm. chúng ta áp dụng công thức sau:
 Bước 3. Liên hệ những chi phí vào các hoạt OCP (i) = TCA (j) * APD(i,j) (2)
 động bằng cách thiết lập ma trận EAD. Với:
 Trong bước này, các hoạt động liên quan đến OCP(i) = Chi phí chung của sản phẩm i
 từng loại chi phí được xác định để thiết lập ma trận 
 N = Số hoạt động
 Chi phí-hoạt động (EAD). Nhóm chi phí biểu diễn 
 theo cột, trong khi các hoạt động xác định trong TCA (j) = Giá trị bằng tiền của hoạt động j
 bước 2 được biểu diễn theo hàng. Nếu hoạt động i 
 APD (i,j) = Tỉ lệ ở ô i, j của ma trận EAD
 có sử dụng loại chi phí j, đánh dấu vào ô ij.
 Phương pháp trên có thể dễ dàng thực hiện bằng 
 Bước 4. Thay thế những dấu đã đánh bằng hệ số 
 việc sử dụng các phần mềm bảng tính thông thường.
 tỉ lệ trong ma trận EAD.
 Tuy vậy, mặc dù về cơ bản, mô hình ứng dụng 
 Những ô đã đánh dấu được thay thế bằng một 
 ABC này có thể áp dụng chung cho nhiều doanh 
 tỉ lệ được ước lượng bằng cách sử dụng một trong 
 nghiệp tuy nhiên trong việc áp dụng thực tế 
 các phương pháp đã đề cập trong phần trước.Tổng 
 phương pháp kế toán ABC tại các doanh nghiệp 
 các cột của ma trận EAD phải bằng 1.
 thì không có một quy trình chung nào có thể phù 
 Bước 5. Tính toán giá trị bằng tiền của các hoạt động. hợp cho mọi doanh nghiệp. Tùy theo điều kiện sản 
 Để có được giá trị bằng tiền của từng hoạt động, xuất thực tế tại công ty cũng như mục tiêu quản trị 
 chúng ta áp dụng công thức sau: mà việc áp dụng phương pháp kế toán ABC cần có 
 những điều chỉnh phù hợp.
 TCA (i) = Chi phí (j) * EAD(i,j) (1)
 Bài học số 3: Cần xác định đối tượng chi phí 
 Với:
 một cách phù hợp
 TCA (i) = Tổng chi phí của hoạt động i
 Khi áp dụng ABC, việc lựa chọn đối tượng chi 
 M = Số loại chi phí phí một cách phù hợp là vô cùng quan trọng. Thông 
 Chi phí (j) = Giá trị bằng tiền của nhóm chi phí j thường các doanh nghiệp khi thực hiện phương 
 pháp ABC thường lựa chọn đối tượng tính phí là 
 EAD (i,j) = Hệ số tỉ lệ ở ô i, j của ma trận EAD
 các sản phẩm, dịch vụ để dễ dàng so sánh lợi ích của 
 Bước 6. Thể hiện mối quan hệ giữa các hoạt các sản phẩm dịch vụ mang lại cho doanh nghiệp.
 động và các sản phẩm trên ma trận APD Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh 
 Trong bước này, các hoạt động được sử dụng doanh các mặt hàng gần giống nhau thì việc lựa 
 cho từng sản phẩm được xác định và ma trận Hoạt chọn đối tượng chi phí là các sản phẩm sẽ chỉ tạo ra 
 động-sản phẩm (APD) được lập. Những hoạt động được sự khác biệt không nhiều trong chi phí. Điều 
 được biểu diễn theo cột còn các sản phẩm được này làm giảm hiệu quả của việc áp dụng ABC.
70 Số 111 - tháng 1/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN