Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ (thị trấn Thuận an, huyện Phú vang, tỉnh Thừa Thiên Huế): Nhìn từ nghề khai thác và chế biến thuỷ hải sản truyền thống
Làng Thai Dương Hạ có lịch sử hình thành từ khá sớm ở vùng ven biển Thừa
Thiên Huế. Từ buổi đầu thành lập, cư dân nơi đây đã biết dựa vào nguồn lợi của
biển cả, đầm phá để tạo lập cuộc sống, dần trở thành ngôi làng có truyền thống
kinh tế biển nổi tiếng ở trong vùng. Trải qua thời gian, văn hoá sản xuất với các
nghề chính là đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản được ngư dân hoàn thiện và trao
truyền cho các thế hệ kế cận, từng bước ổn định cuộc sống trong điều kiện mưu
sinh đầy gian nan, bất trắc từ đại dương mênh mông. Bài viết này nhằm giới thiệu
một số nghề đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản truyền thống của ngư dân làng Thai
Dương Hạ, qua đó để thấy được vai trò quan trọng của các ngành nghề này trong
đời sống dân làng. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy
giá trị văn hoá sản xuất truyền thống của cư dân Thai Dương Hạ trong giai đoạn
hiện nay.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ (thị trấn Thuận an, huyện Phú vang, tỉnh Thừa Thiên Huế): Nhìn từ nghề khai thác và chế biến thuỷ hải sản truyền thống
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 16, Số 3 (2020) 99 VĂN HOÁ SẢN XUẤT CỦA CƢ DÂN LÀNG THAI DƢƠNG HẠ (THỊ TRẤN THUẬN AN, HUYỆN PHÚ VANG, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ): NHÌN TỪ NGHỀ KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN THUỶ HẢI SẢN TRUYỀN THỐNG Nguyễn Thăng Long Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế Email: longvhnt2005@yahoo.com Ngày nhận bài: 13/4/2020; ngày hoàn thành phản biện: 22/4/2020; ngày duyệt đăng: 02/7/2020 TÓM TẮT Làng Thai Dương Hạ có lịch sử hình thành từ khá sớm ở vùng ven biển Thừa Thiên Huế. Từ buổi đầu thành lập, cư dân nơi đây đã biết dựa vào nguồn lợi của biển cả, đầm phá để tạo lập cuộc sống, dần trở thành ngôi làng có truyền thống kinh tế biển nổi tiếng ở trong vùng. Trải qua thời gian, văn hoá sản xuất với các nghề chính là đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản được ngư dân hoàn thiện và trao truyền cho các thế hệ kế cận, từng bước ổn định cuộc sống trong điều kiện mưu sinh đầy gian nan, bất trắc từ đại dương mênh mông. Bài viết này nhằm giới thiệu một số nghề đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản truyền thống của ngư dân làng Thai Dương Hạ, qua đó để thấy được vai trò quan trọng của các ngành nghề này trong đời sống dân làng. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá sản xuất truyền thống của cư dân Thai Dương Hạ trong giai đoạn hiện nay. Từ khoá: văn hoá, sản xuất, biển, hải sản, truyền thống, Thai Dương Hạ 1. VÀI NÉT VỀ LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ THAY ĐỔI ĐỊA DANH LÀNG THAI DƢƠNG HẠ Cách trung tâm thành phố Huế 12km về phía Đông Bắc, làng Thai Dương Hạ ngày nay thuộc thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đây là một trong những ngôi làng có lịch sử hình thành khá sớm trên vùng đất Thuận Hoá. Vào giữa thế kỷ XVI, Thai Dương lúc bấy giờ là một trong 60 làng của huyện Kim Trà, phủ Triệu Phong (huyện Hương Trà sau này) *1+. Đến thời các chúa Nguyễn (1558 - 1775), do chịu sự tác động của những biến động địa lý tự nhiên ở cửa biển Thuận An, làng Thai Dương bị chia tách làm hai. Dưới thời vua Đồng Khánh trị vì (1885 - 1889), Thai Dương là một trong 19 xã, giáp thuộc tổng Vĩnh Trị, huyện Hương Trà *4, tr. 1419]. Đến năm 1904, một trận bão lớn xảy ra tại Huế và vùng phụ cận, hải triều dâng cao Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ 100 cộng với nước lũ từ thượng nguồn sông Hương đổ về đã lấp đi cửa Thuận An cũ và mở ra cửa Thuận An mới1, chia làng Thai Dương ra làm hai, lấy cửa biển làm ranh giới, làng trên gọi là Thai Dương Hạ thượng giáp2 và làng dưới gọi là Thai Dương Hạ hạ giáp. Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, tổng Vĩnh Trị được đổi tên thành xã Hương Hải (thuộc huyện Hương Trà), lúc này làng Thai Dương Hạ thuộc xã Hương Hải. Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng (1975), chính quyền cách mạng đã tiến hành cải tổ và khôi phục lại bộ máy hành chính ở xã Hương Hải như trước kia. Vào năm 1976, khi tỉnh Bình Trị Thiên ra đời trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên, xã Hương Hải lại trực thuộc vào huyện Hương Điền (gồm ba huyện Hương Điền, Quảng Điền và Hương Trà hợp lại). Năm 1981, Nhà nước chủ trương mở rộng địa bàn thành phố Huế, xã Hương Hải trở thành một xã trực thuộc thành phố Huế. Đến năm 1983, để thuận tiện cho việc quản lý và đi lại của nhân dân trong vùng, chính quyền thành phố Huế đã tách Thai Dương Hạ hạ giáp ra thành một xã riêng gọi là xã Thuận An, ba thôn 2, 3 và 4 được lập thành một xã riêng khác gọi là xã Hải Dương. Cả hai xã này đều trực thuộc thành phố Huế. Sau ngày tách tỉnh (1989), Thừa Thiên Huế tách riêng và địa giới thành phố cũng được chia lại. Theo đó, xã Hải Dương bị tách khỏi địa bàn thành phố và trực thuộc vào huyện Hương Trà. Xã Thuận An (Thai Dương Hạ hạ giáp) cũng tách khỏi thành phố Huế nhưng lại trực thuộc vào huyện Phú Vang. Đến năm 1999, xã Thuận An được nhập cùng với xã Phú Tân ở bên kia bờ phá Tam Giang để hình thành nên Thị trấn Thuận An như ngày nay. Ngày nay, làng Thai Dương Hạ gồm có 05 tổ dân phố là Hải Tiến, Hải Bình, An Hải, Minh Hải và Hải Thành với số dân chiếm trên ¾ dân số thị trấn Thuận An, gồm 12.432 người, 2.719 hộ. Bảng 1. Bảng thống kê số hộ và nhân khẩu làng Thai Dương Hạ năm 2019 STT Tổ dân phố Số hộ Số nhân khẩu Nam Nữ Tổng 1 Hải Tiến 712 1554 1478 3032 2 Hải Bình 661 1395 1361 2756 3 An Hải 853 1737 1698 3435 4 Minh Hải 303 659 624 1283 5 Hải Thành 324 726 710 1436 (Nguồn: UBND thị trấn Thuận An, 2019) 1 Cửa biển Thuận An mới có vị trí cách cửa cũ khoảng 4km về phía Tây Bắc. 2 Ngày nay gọi là làng Thai Dương Thượng, thuộc xã Hải Dương, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 16, Số 3 (2020) 101 2. MỘT SỐ NGHỀ ĐÁNH BẮT THUỶ HẢI SẢN TRUYỀN THỐNG CỦA NGƢ DÂN LÀNG THAI DƢƠNG HẠ Làng Thai Dương Hạ có đặc điểm địa hình đa dạng, toạ lạc ở cửa sông Hương đổ ra biển, có đường bờ biển dài lại có đầm phá bao bọc. Diện tích đất trồng trọt là 50 hecta, nhưng chủ yếu là đất cát khô cằn, thích hợp cho việc trồng cây lâm nghiệp chắn gió, cát như bạch đàn, dương... Dải đất nhỏ hẹp cạnh phá Tam Giang thường xuyên bị ngập, nhiễm mặn nên cũng chỉ trồng được một số loại cây rau màu như khoai lang, ớt trong những khoảng thời gian nhất định. Do đó, sinh kế từ bao đời nay của người dân Thai Dương Hạ vẫn đến từ biển và đầm phá. Ngư nghiệp luôn là thế mạnh hàng đầu, là nguồn sống chủ yếu của người dân nơi đây. Qua thời gian, ngư dân làng Thai Dương Hạ đã sáng tạo ra nhiều loại hình khai thác, đánh bắt hải sản từ nhỏ đến lớn, từ thô sơ đến hiện đại với nhiều hình thức khác nhau tùy thuộc vào đối tượng, môi trường đánh bắt,... Mặt khác, toạ lạc ở một vùng đất thấp trũng, sát biển lại hay bị lũ lụt nên ở Thai Dương Hạ không có nghề nuôi trồng thủy hải sản như các làng ven biển trong vùng. Thay vào đó, nghề chế biến thủy hải sản có điều kiện phát triển. Vì thế, Thai Dương Hạ được xem là một trong những ngô ... ng còn sử dụng nghề này TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 16, Số 3 (2020) 107 nữa. Lưới cản (lưới rê) X Phát triển trên tàu công suất lớn từ 200 đến 500 CV (kể cả tàu vỏ thép), đi dài ngày, đánh bắt ngoài khơi từ 50 - 70, hải lý13, chuyển đổi ngư lưới cụ, chủ yếu đánh bắt mực Mành phao X Ngày nay, ngư dân Thai Dương Hạ chủ yếu đầu tư tàu thuyền công suất lớn đánh bắt xa bờ, hơn nữa, nguồn hải sản ven bờ giảm sút mạnh, nên nghề mành phao không còn được duy trì. Nghề câu Câu lộng X Do nguồn lợi hải sản ven bờ suy giảm nghiêm trọng nên gần đây không còn nhiều ngư dân tham gia nghề này. Câu khơi X Được sự hỗ trợ bởi phương tiện kỹ thuật hiện đại. Câu mực X Được sự hỗ trợ bởi phương tiện kỹ thuật hiện đại. Đánh khuyết Gạt giạ X Phụ thuộc vào mùa khuyết Kéo mức X Phụ thuộc vào vụ mùa khuyết Xúc quệu X Phụ thuộc vào vụ mùa khuyết NGHỀ ĐÁNH BẮT TRÊN ĐẦM PHÁ Kéo rớ X Suy giảm mạnh, không nhiều người tham gia Đáy X Suy giảm do ảnh hưởng đến nguồn lợi thuỷ sản, giao thông đường thuỷ. Được chính quyền địa phương quy hoạch, giảm thiểu cho phù hợp Nò sáo X Suy giảm do ảnh hưởng đến nguồn lợi thuỷ sản, giao thông đường thuỷ. Được chính quyền địa phương quy hoạch, giảm thiểu cho phù hợp Mắm thính X Phát triển bình thường. Mắm cá X Phát triển mạnh, thị trường rộng lớn, 13 Đầu năm 2020, ngư dân Trần Dũng (tổ dân phố Hải Tiến, Thai Dương Hạ, thị trấn Thuận An) đã hạ thuỷ tàu vỏ thép công suất 822CV với tổng kinh phí đầu tư lên đến hơn 18 tỷ đồng. Đây là một trong những con tàu vỏ thép hiện đại nhất Việt Nam, có thể khai thác hải sản ở vùng biển cách xa bờ trên 200 hải lý. Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ 108 NHÓM NGHỀ CHẾ BIẾN thậm chí xuất khẩu ra nước ngoài. Nổi tiếng với sản phẩm mắm cá rò. Mắm tôm chua X Phát triển tốt. Nước mắm X Phát triển theo quy mô hộ gia đình, sản xuất nhỏ theo hướng thủ công. Làm ruốc X Phát triển tốt. Hơn 60 hộ dân trong làng tham gia làm mắm ruốc. Chế biến thuỷ hải sản khô X Đặc biệt phát triển trong giai đoạn hiện nay, phục vụ nhu cầu ẩm thực du lịch biển, nghỉ dưỡng (Nguồn: Tư liệu khảo sát, điền dã của tác giả) Ngày nay, bên cạnh những sinh kế mới xuất hiện như dịch vụ, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng mang lại thu nhập cao cho người dân, nhưng, nghề biển truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế của người dân Thai Dương Hạ nói riêng, thị trấn Thuận An nói chung. Qua bảng thống kê trên đây, có thể thấy, do những nguyên nhân như nguồn lợi hải sản ven bờ suy giảm, năng suất và sản lượng không cao nên một số nghề truyền thống như nghề lưới rồng, nghề mành phao, nghề lưới chuồn... không còn được duy trì nữa. Bên cạnh đó, một số nghề được sự hỗ trợ của các phương tiện hiện đại như tàu thuyền có máy công suất lớn có thể vươn khơi14, máy dò cá, ngư lưới cụ cải tiến... nên có sự phát triển ổn định, mang lại nguồn thu nhập cao cho ngư dân, như: nghề câu khơi, câu mực, nghề lưới cản... Cùng với hoạt động đánh bắt thuỷ hải trên biển, trong những năm gần đây, nghề chế biến thuỷ hải sản ở Thai Dương Hạ cũng nhận được nhiều sự hỗ trợ, kích cầu từ chính quyền địa phương, đặc biệt là nhu cầu sử dụng các sản phẩm thủ công truyền thống ngành thực phẩm đảm bảo được chất lượng, an toàn thực phẩm của đông đảo người dân trong và ngoài nước. Do đó, các nghề chế biến như nghề làm mắm, làm nước mắm, tôm chua... có điều kiện duy trì và phát triển với quy mô lớn. Trong đó, nghề làm mắm cá rò ở Thai Dương Hạ không chỉ nổi tiếng ở trong tỉnh mà còn cung cấp cho thị trường cả nước, thậm chí xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới. Nghề chế biến thuỷ hải sản phát triển, đặc biệt là nghề làm mắm càng tạo động lực cho nghề đánh bắt khuyết phát triển mạnh hơn, thu hút được nhiều hộ gia đình tham gia. Trong những năm gần đây, nguồn lợi thuỷ sản trên đầm phá Tam Giang - Cầu Hai nói chung và vùng đầm phá ở Thai Dương Hạ nói riêng bị suy giảm nghiêm trọng. 14 Ngày nay, thị trấn Thuận An là địa phương trọng điểm của huyện Phú Vang về khai thác hải sản trên biển. Năm 2019, tổng phương tiện tàu thuyền khai thác biển có máy là 398 chiếc, với tổng công suất 63.224 CV. Số lượng tàu đánh bắt xa bờ có công suất 90 CV trở lên là 183 chiếc, chiếm 57,2% tàu đánh bắt xa bờ của toàn huyện (UBND thị trấn Thuận An (2019), Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2019 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020, tr. 8). TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 16, Số 3 (2020) 109 Điều này xuất phát từ hoạt động khai thác một cách tận diệt của người dân với các phương thức, phương tiện như sử dụng xung điện, lừ xếp15, giã cào16 nên tất cả các loài thuỷ sản lớn nhỏ đều bị đánh bắt. Bên cạnh đó, các phương thức khai thác truyền thống như nò sáo, đáy được phát triển một cách tràn lan, thiếu quy hoạch dẫn đến việc khai thác càn quét, tận diệt thuỷ sản trên đầm phá khiến cho nguồn lợi thuỷ sản ngày một suy giảm nghiêm trọng. Do sự suy giảm nguồn lợi thuỷ sản trên đầm phá như vậy, nên không còn nhiều người dân ở Thai Dương Hạ theo nghề đánh bắt trên phạm vi đầm phá của làng. Từ năm 2010, nền kinh tế thị trấn Thuận An được phát triển theo cơ cấu “dịch vụ - du lịch, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, xây dựng ngành nghề và ngư - nông - lâm nghiệp” [5, tr. 3], nhưng nhìn chung sinh kế từ biển vẫn chiếm vai trò nhất định trong đời sống người dân địa phương. Dù vậy, thế hệ kế cận cho nghề biển và chế biến thuỷ hải sản đang ngày một suy giảm. Không ít gia đình ngư dân khi đủ điều kiện đều cố gắng cho con cái đi học để có những công việc nhẹ nhàng hơn, từ đó, nghề biển dần thiếu nhân lực. 3.2. Giá trị của văn hoá sản xuất truyền thống của cƣ dân Thai Dƣơng Hạ - Giá trị trong đời sống kinh tế, xã hội Nghề đánh bắt thuỷ hải sản truyền thống của cư dân Thai Dương Hạ không chỉ mang lại nguồn thực phẩm phục vụ cho cuộc sống mỗi gia đình ngư dân, mà còn trở thành một bộ phận tích cực của nền sản xuất hàng hoá trong khu vực. Sản phẩm đánh bắt được còn được bán ở các chợ trong địa phương cũng như nhiều tỉnh thành lân cận. Điều này góp phần nâng cao đời sống kinh tế của người dân địa phương. Bên cạnh đó, các ngành nghề đánh bắt thuỷ hải sản truyền thống của người dân Thai Dương Hạ có điều kiện phát triển ổn định trong bối cảnh hiện nay đã tạo nên nhiều công ăn việc làm cho người dân trong vùng, góp phần hạn chế các tệ nạn xã hội, ổn định trật tự xã hội địa phương. - Giá trị trong đời sống văn hoá Các nghề khai thác và chế biến thuỷ hải sản truyền thống của người dân Thai Dương Hạ còn chứa đựng cả một kho tàng tri thức dân gian của nhiều ngành nghề liên quan như nghề đóng thuyền; nghề đan lưới; kinh nghiệm, tri thức dân gian được đúc kết qua nhiều thế hệ trên hành trình “ra khơi vào lộng”, từ việc nhìn nhận trăng sao, con nước, mỏm núi, đoán định đường đi của các luồng cá, tập tính của các loài cá... của 15 Lừ xếp có chiều dài từ 10m trở lên, cấu tạo bởi nhiều khung sắt hình chữ nhật (34cm x 22cm) xếp chồng lên nhau, phía ngoài bao bọc bằng loại lưới mắt nhỏ dưới 12mm nên có thể đánh bắt tất cả các loại cá, tôm nhỏ. 16 Giã cào là phương thức đánh bắt theo kiểu tận diệt vùng ven bờ bằng cách sử dụng lưới mắt nhỏ kéo sát đáy, thu bắt tất cả các loại hải sản từ nhỏ đến lớn. Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ 110 ngư dân. Giá trị văn hoá, tinh thần của nghề đánh bắt thuỷ hải sản của cư dân Thai Dương hạ còn thể hiện trong phong tục, tập quán, những kiêng cử liên quan đến hoạt động đánh bắt thuỷ hải sản; thể hiện ở kho tàng văn học dân gian liên quan đến nghề biển, điển hình như bài vè các lái, là bài vè đúc kết về kinh nghiệm hàng hải của ngư dân khi lênh đênh trên biển, giúp họ nhận biết nơi nào có thể tránh trú bão, ngọn núi nào là cao điểm tựa để nhắm hướng đi vào bờ mỗi khi mất phương hướng Tính cộng đồng trong nghề ngư rất cao, mỗi con thuyền ra khơi luôn phải có chủ thuyền và những người bạn thuyền. Họ phải cố kết, nương tựa vào nhau để cùng đánh bắt, đương đầu với sóng gió, với những hiểm nguy, bất trắc trên biển khơi mênh mông. 3.3. Đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị hoạt động đánh bắt và chế biến thủy hải sản truyền thống ở làng biển Thai Dƣơng Hạ Là ngôi làng vốn có truyền thống biển, các ngành nghề đánh bắt và chế biến đã gắn bó với cộng đồng hàng trăm năm. Tuy vậy, hiện nay, nhân lực cho nghề biển ở Thai Dương Hạ đang trở nên suy giảm, một phần do các gia đình đầu tư cho con em đi học, một phần do dịch chuyển nguồn nhân lực sang ngành dịch vụ du lịch. Do đó, chính quyền địa phương cần đề ra những chính sách, giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá biển nói chung, đặc biệt là tri thức, kinh nghiệm trong đánh bắt và chế biến thuỷ hải sản của ngư dân làng Thai Dương Hạ. Một số giải pháp cụ thể nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống trong hoạt động đánh bắt, chế biến thuỷ hải sản của cư dân làng biển Thai Dương Hạ: - Khảo sát, hệ thống hoá, lập danh mục các ngành nghề, phương tiện, ngư lưới cụ truyền thống trong đánh bắt thuỷ hải sản trên biển, trên đầm phá. - Khảo sát, hệ thống hoá các nghề chế biến thuỷ hải sản và tri thức, kinh nghiệm dân gian gắn liền với các nghề này. - Khảo sát, hệ thống hoá, lập danh mục những kinh nghiệm dân gian, tri thức đi biển, tri thức trong đánh bắt thuỷ hải sản trên biển, trên đầm phá. - Thành lập nhà trưng bày ngư nghiệp truyền thống thị trấn Thuận An. Nội dung sưu tầm các hiện vật như tàu thuyền, ngư lưới cụ, tri thức dân gian truyền thống; kiểm kê và lập danh mục các hệ, các loài thuỷ hải sản trên biển và trên phá Tam Giang mà ngư dân Thai Dương Hạ đã và đang khai thác như các loài cá, tôm, khuyết, mực - Chính quyền địa phương cần đề ra và thực hiện những chính sách phù hợp nhằm hỗ trợ ngư dân bám biển, duy trì và phát huy nghề biển truyền thống trong bối cảnh nguồn nhân lực cho nghề này ngày một suy giảm. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 16, Số 3 (2020) 111 4. THAY LỜI KẾT Khai thác thuỷ hải sản là sinh kế truyền thống từ lâu đời của người dân làng biển Thai Dương Hạ. Trong quá trình hình thành và phát triển, với đặc điểm của quá trình sinh tụ trên vùng ven biển, ngư dân đã sáng tạo, phát triển và dần hoàn thiện các kỹ năng, tri thức cũng như phương tiện đánh bắt thuỷ hải sản trên biển, trên đầm phá. Những tri thức, kinh nghiệm về vùng biển, con nước, về đặc tính của các loài tôm, cá được tích luỹ và truyền đời cho các thế hệ con cháu là vốn quý giúp cho người dân Thai Dương Hạ vượt qua được những tháng ngày gian khó, lúc mưa giông, gió bão. Ngày nay, hầu hết các nghề đánh bắt hải sản truyền thống của người dân Thai Dương Hạ vẫn được duy trì, phục vụ cuộc sống sinh nhai. Một số nghề được hỗ trợ, phát triển lên mức độ cao hơn bởi các phương tiện tàu thuyền cũng như kỹ thuật đánh bắt hiện đại hơn, nhờ đó mang lại năng suất, sản lượng cao hơn, góp phần thúc đẩy ngành khai thác thuỷ hải sản của tỉnh Thừa Thiên Huế. Nghiên cứu, khảo sát các nghề đánh bắt thuỷ hải sản truyền thống trên biển và đầm phá của cư dân làng Thai Dương Hạ trước tiên khẳng định những giá trị, vai trò của tri thức bản địa của cộng đồng trong văn hoá sản xuất, đồng thời, việc đề ra những giải pháp kịp thời cũng góp phần bảo tồn và phát huy giá trị “văn hoá biển” của một ngôi làng biển cụ thể trong bối cảnh hiện nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Phan Thuận An, Lê Khai, Phan Trọng Phiếm (2004). Địa chí Thuận An, Tài liệu chưa xuất bản, Huế. [2]. Dương Văn An (2001). Ô Châu cận lục (Tân dịch hiệu chú), Hiệu đính Trần Đại Vinh - Hoàng Văn Phúc, Nxb Thuận Hoá, Huế. [3]. Đảng bộ huyện Phú Vang - BCH Đảng bộ thị trấn Thuận An (2018). Lịch sử đấu tranh, xây dựng của Đảng bộ và nhân dân thị trấn Thuận An (1930 - 2015), Nxb Thuận Hoá, Huế. [4]. Phillippe Papin, Nguyễn Văn Nguyên, Lê Đức Thọ (2002). Đồng Khánh Địa dư chí, Bản điện tử. [5]. Nguyễn Thị Hoài Phúc (2010). “Phong tục, tập quán của cư dân làng Thai Dương Hạ (Phú Vang, Thừa Thiên Huế)”, Luận văn Thạc sĩ, Chuyên ngành Dân tộc học, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. [6]. UBND thị trấn Thuận An (2015), Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2015 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, Văn phòng UBND thị trấn Thuận An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Văn hoá sản xuất của cư dân làng Thai Dương Hạ 112 THE PRODUCTION CULTURE OF VILLAGERS IN THAI DUONG HA (THUAN AN TOWN, PHU VANG DISTRICT, THUA THIEN HUE PROVINCE): VIEW FROM TRADITIONAL FISHING AND SEAFOOD PROCESSING Nguyen Thang Long Faculty of History, University of Sciences, Hue University Email: longvhnt2005@yahoo.com ABSTRACT Thai Duong Ha is the village which was early established in coastal region of Thua Thien Hue province. From the beginning, based on the sources of the sea and lagoon, residents have created the life. Over the long time, fishing and seafood processing have becoming to the main profession of Thai Duong Ha villagers. The aim of this report is to introduce some fishing professional and seadfoods processing, thereby, showing the role of these professions in their life. Finally, the paper also proposes solutions to protect and promote the values of traditional production culture of villagers. Keywords: Culture, fishing, seashore, Thai Duong Ha, tradition, village. Nguyễn Thăng Long sinh ngày 20/12/1980 tại Thanh Hóa. Năm 2004, ông tốt nghiệp cử nhân ngành Lịch sử tại Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. Năm 2014, ông tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Dân tộc học tại Đại học Khoa học, Đại học Huế. Từ năm 2005 đến nay, ông công tác tại Phân viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam tại Huế. Lĩnh vực nghi n c u: lịch sử, văn hóa, dân tộc học.
File đính kèm:
- van_hoa_san_xuat_cua_cu_dan_lang_thai_duong_ha_thi_tran_thua.pdf