Vận dung giá trị hợp lý trong hệ thống kế toán Việt Nam

TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
 VAÄN DUÏNG GIAÙ TRÒ HÔÏP LYÙ 
 TRONG HEÄ THOÁNG KEÁ TOAÙN VIEÄT NAM
 TS. Nguyễn Đăng Huy*
 iên quan đến giá trị hợp lý, tại khoản 6 điều 3 Luật Kế toán sửa đổi số 88/2015/QH13 đã định 
 nghĩa: “Giá trị hợp lý là giá trị được xác định phù hợp với giá thị trường, có thể nhận được khi 
 bán một tài sản hoặc chuyển nhượng một khoản nợ phải trả tại thời điểm xác định giá trị”. 
 Theo đó, giá trị tài sản và nợ phải trả được ghi nhận ban đầu theo giá gốc. Sau ghi nhận ban 
 đầu,L đối với một số loại tài sản hoặc nợ phải trả mà giá trị biến động thường xuyên theo giá thị trường và 
 giá trị của chúng có thể xác định lại một cách đáng tin cậy thì được ghi nhận theo giá trị hợp lý tại thời 
 điểm cuối kỳ lập báo cáo tài chính. Trên cơ sở Luật Kế toán số 88/2015/QH13, Bộ Tài chính cần nghiên 
 cứu ban hành các chuẩn mực kế toán (CMKT) trên cơ sở tiếp cận, áp dụng các thông lệ, CMKT quốc tế phù 
 hợp với hệ hống luật pháp, trình độ, kinh nghiệm kế toán của Việt Nam và theo lộ trình phù hợp để đáp 
 ứng nhu cầu minh bạch thông tin tài chính mà Việt Nam đang khẩn trương tiến tới.
 Từ khóa: giá trị hợp lý
 Applying fair values in the Vietnamese accounting system
 With regard to fair value, paragraph 6 of Article 3 of the revised Accounting Law No.88/2015/QH13 
 defines “fair value as the value determined in line with market price, which would be received from selling an 
 asset or paid to transfer a liability at the measurement dates”. Consequently, assets and liabilities are initially 
 recognised at cost. Subsequent to initial recognition, those assets and liabilities whose values frequently 
 fluctuate following market prices and can be reliably measured shall be stated at fair value at the end of the 
 financial reporting period. Based on the Law on Accounting No.88/2015/QH13, the Ministry of Finance 
 should study and promulgate accounting standards based on the approach and application of international 
 accounting practice and standards in line with the law. The level of accounting knowledge, skills, experience 
 required to meet the need for transparency of financial information that Vietnam is rapidly approaching.
 Keyword: fair value
 1. Giá trị hợp lý trong kế toán Cơ sở hình thành của kế toán theo giá trị hợp 
 Trong các lý thuyết về kế toán, giá trị hợp lý lý xuất phát trực tiếp từ nhu cầu sử dụng thông tin 
 không được đề cập như một loại giá độc lập trong của xã hội và chính những hạn chế của các phương 
 khuôn mẫu lý thuyết chung nhưng nó trở thành pháp kế toán trước đó. Nhìn từ góc độ lý thuyết kế 
 một xu hướng quan trọng trong những năm gần toán, khi tất cả các tài sản được đo lường với cùng 
 đây. Các chuẩn mực kế toán (IAS) và chuẩn mực một cơ sở định giá, giá gốc hay giá thị trường, thì 
 Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) hiện hành đều sử điều này sẽ đáp ứng nhu cầu thông tin dễ hiểu hơn 
 dụng định nghĩa “Giá trị hợp lý là mức giá mà một cho các đối tượng sử dụng báo cáo tài chính. Bên 
 tài sản có thể được trao đổi giữa các bên có đầy đủ cạnh đó, việc áp dụng các cơ sở định giá tài sản 
 hiểu biết trong một giao dịch ngang giá”. theo giá thị trường thay thế dần nguyên tắc giá gốc 
 *Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 41
 TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
 tại nhiều quốc gia trong những năm gần đây cho 2. Sử dụng giá trị hợp lý trong kế toán và thực 
 thấy xu thế định giá tài sản trên báo cáo tài chính tiễn tại Việt Nam
 đang hướng đến giá trị hợp lý, kết hợp nhiều loại 
 Giá trị hợp lý được sử dụng để đánh giá và ghi 
 giá khác nhau nhằm đáp ứng đầy đủ hơn yêu cầu 
 nhận ban đầu. Giá trị hợp lý trong trường hợp này 
 thông tin của người sử dụng và tạo thuận lợi cho 
 được sử dụng là giá gốc ghi nhận ban đầu (ghi 
 công tác kế toán. Vì thế, kế toán theo giá trị hợp lý 
 nhận ban đầu “Nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ”, 
 là một lựa chọn tất yếu.
 “Nhà xưởng, máy móc, thiết bị”; “Bất động sản đầu 
 Giá trị hợp lý phát triển mạnh trong kế toán, tư”; “Tài sản sinh học”; “Tài sản thuê tài chính”...)
 nhất là trong các hoạt động liên quan đến công cụ 
 Giá trị hợp lý được sử dụng sau ghi nhận ban 
 tài chính, tạo thành một trào lưu kế toán theo giá 
 đầu. Sau ghi nhận ban đầu, giá trị hợp lý được xác 
 trị hợp lý hay theo thị trường. Những ưu điểm của 
 định tại mỗi thời điểm lập báo cáo tài chính. Ví dụ: 
 giá trị hợp lý và lợi ích của sử dụng giá trị hợp lý 
 Đánh giá sau khi nhận ban đầu đối với tài sản tài 
 là không thể phủ nhận. Điều này thể hiện qua một 
 chính, bất động sản đầu tư...; Xác định giá trị đánh 
 số khía cạnh sau: (1) Giá trị hợp lý phản ánh được 
 những thay đổi của thị trường; (2) Những giả định giá lại của nhà xưởng, máy móc thiết bị theo mô 
 dùng để ước tính giá trị hợp lý có thể được xác định hình đánh giá lại của IAS 16, tài sản vô hình theo 
 và kiểm chứng, ngày càng mang tính khách quan IAS 38...
 hơn; (3) Các mô hình định giá cho những trường Ghi nhận chênh lệch phát sinh do sự biến động 
 hợp không có giá thị trường hiện đang phát triển của giá trị hợp lý. Các khoản chênh lệch phát sinh 
 và từng bước hoàn thiện. do sự thay đổi giá trị hợp lý giữa các thời điểm báo 
 Chế độ kế toán Việt Nam hiện nay được xây cáo có thể được ghi là thu nhập, chi phí trong báo 
 dựng trên cơ sở phương pháp kế toán theo giá gốc. cáo lãi, lỗ. Ví dụ: Tài sản tài chính ghi nhận theo 
 Tuy nhiên, phương pháp định giá các tài sản kế giá trị hợp lý qua báo cáo lãi lỗ, bất động sản đầu 
 toán cũng từng bước được cập nhật theo phương tư, tài sản sinh học và sản phẩm nông nghiệp hoặc 
 pháp giá trị hợp lý, kết hợp kế toán theo giá gốc và điều chỉnh chỉ tiêu thuộc nguồn vốn chủ sở hữu 
 đánh giá lại phù hợp với đặc điểm của từng loại tài trên Bảng cân đối kế toán như: chênh lệch đánh giá 
 sản và thời điểm lập báo cáo tài chính. tăng (giảm) tài sản...
42 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN T ... ơ sở để lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do đánh giá lại cuối 
 tính giá trị đánh giá lại của tài sản sau ghi nhận năm của tài chính của các khoản mục tiền tệ có 
 ban đầu. Phần chênh lệch được ghi nhận là chi phí gốc ngoại tệ của hoạt động đầu tư XDCB (giai đoạn 
 trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (tăng trước hoạt động): Ở giai đoạn đang đầu tư XDCB, 
 doanh nghiệp chưa đi vào hoạt động thì chênh lệch 
 hoặc giảm chi phí) hoặc ghi nhận điều chỉnh chỉ 
 tỷ giá hối đoái đánh giá lại cuối năm tài chính được 
 tiêu thuộc nguồn vốn chủ sở hữu trên Bảng cân đối 
 phản ánh lũy kế trên TK 413 “Chênh lệch tỷ giá hối 
 kế toán. Cụ thể:
 đoái” (TK 4132). Số dư Nợ, hoặc Có này sẽ được 
 + Lập dự phòng giảm giá tài sản: Cuối mỗi kỳ kế phản ánh trên Bảng Cân đối kế toán. Khi kết thúc 
 toán đối với những khoản mục tài sản bị giảm giá, giai đoạn đầu tư XDCB, bàn giao TSCĐ đưa vào 
 kế toán tiến hành trích lập dự phòng (dự phòng sử dụng cho sản xuất, kinh doanh, số dư Nợ, hoặc 
 giảm giá đầu tư ngắn hạn, dài hạn, dự phòng giảm số dư Có TK 413 “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” (TK 
 giá hàng tồn kho, dự phòng phải thu khó đòi) và 4132) phản ánh số chênh lệch tỷ giá hối đoái phát 
 ghi nhận vào chi phí (Chi phí tài chính, chi phí sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc 
 quản lý doanh nghiệp) đồng thời các khoản dự ngoại tệ cuối mỗi năm tài chính (không bao gồm 
 phòng được ghi nhận vào bên Tài sản của Bảng cân khoản đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc 
 đối kế toán để ghi giảm tổng giá trị tài sản của đơn ngoại tệ liên quan đến hoạt động đầu tư XDCB ở 
 vị bên cạnh giá gốc. thời điểm bàn giao tài sản để đưa vào sử dụng) sẽ 
 + Đánh giá lại tài sản: Tài sản được đánh giá được kết chuyển toàn bộ một lần (nếu nhỏ) vào chi 
 lại chủ yếu là TSCĐ, bất động sản đầu tư, một số phí tài chính, hoặc doanh thu hoạt động tài chính 
 trường hợp có thể và cần thiết đánh giá lại vật liệu, của năm tài chính có TSCĐ và các tài sản đầu tư 
 công cụ, dụng cụ, thành phẩm, hàng hoá, sản phẩm hoàn thành bàn giao đưa vào hoạt động hoặc phân 
 dở dang... Trường hợp tiến hành đánh giá khi có bổ tối đa là 5 năm (nếu lớn, kể từ khi công trình 
 quyết định của Nhà nước về đánh giá lại tài sản, hoàn thành đưa vào hoạt động).
 khi thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước; * Đối với các khoản mục chi phí, doanh thu: Kế 
 và các trường hợp khác theo quy định (chuyển đổi toán Việt Nam quy định việc ghi nhận doanh thu, 
 hình thức sở hữu doanh nghiệp...). Giá trị tài sản chi phí phù hợp với các nguyên tắc kế toán chung 
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 43
 TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
 không thích hợp với các đối 
 tượng sử dụng thông tin để 
 đưa ra quyết định kinh tế.
 3. Sử dụng giá trị hợp 
 lý theo Luật Kế toán số 
 88/2015/QH13 và Thông tư 
 200/2014/TT-BTC
 Đến nay, vẫn còn không ít 
 những tranh luận xung quanh 
 việc sử dụng giá trị hợp lý (vấn 
 đề được tranh luận nhiều nhất 
 là tính đáng tin cậy và phương 
 pháp xác định giá trị hợp lý). 
 được thừa nhận rộng rãi, chủ yếu là nguyên tắc phù Tại Việt Nam, giá trị hợp lý đã 
 hợp và thận trọng, trọng yếu. Các loại doanh thu, được đề cập đến từ 12 năm nay và đầu tiên được 
 thời điểm ghi nhận doanh thu, phương pháp kế định nghĩa trong Chuẩn mực kế toán số 14 - Doanh 
 toán doanh thu và thu nhập khác làm cơ sở ghi sổ thu và thu nhập khác: Giá trị hợp lý là giá trị tài 
 kế toán và lập báo cáo tài chính được quy định rõ sản có thể trao đổi hoặc giá trị một khoản nợ được 
 trong chuẩn mực số 14 Doanh thu và thu nhập khác thanh toán một cách tự nguyện giữa các bên có đầy 
 (VAS 14). Tuy nhiên, nếu IAS 18 quy định: Khi giá đủ hiểu biết trong trao đổi ngang giá. Trong kế toán 
 trị hợp lý của số tiền bán hàng bằng tiền mặt hay Việt Nam, giá trị hợp lý được sử dụng chủ yếu trong 
 tương đương tiền mặt nhận được phải thu nhỏ hơn ghi nhận ban đầu, chẳng hạn: ghi nhận ban đầu tài 
 số tiền mặt danh nghĩa nhận được hay phải thu, thì sản cố định, doanh thu, thu nhập khác, ghi nhận ban 
 phần chênh lệch được ghi nhận là doanh thu lãi thì đầu và báo cáo các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại 
 VAS 14 chưa đề cập đến vấn đề này. tệ, xác định giá phí hợp nhất kinh doanh.
 Đối với chi phí, chế độ kế toán Việt Nam quy Trong các văn bản pháp lý gần nhất có các điểm 
 định rõ các khoản chi phí ghi nhận ngay, chi phí đáng lưu ý liên quan đến giá trị hợp lý như sau:
 trích trước, chi phí phải trả nhằm đảm bảo sự * Luật Kế toán sửa đổi, bổ sung số 88/2015/
 phù hợp giữa doanh thu và chi phí và do đó ảnh QH13 
 hưởng tới kết quả kinh doanh. 
 Luật được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2015 
 Mục tiêu chủ yếu của báo cáo tài chính là nhằm với một trong các nội dung quan trọng được bổ 
 cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng sử sung là quy định các nguyên tắc kế toán liên quan 
 dụng. Nhìn từ góc độ này, báo cáo tài chính cần đến giá trị hợp lý. Các quy định về giá trị hợp lý 
 cung cấp các thông tin về quá khứ, hiện tại và được đề cập trong 3 Điều: Điều số 3, số 6 và Điều 
 tương lai. Vì vậy, sự kết hợp giữa các loại giá sử số 28. Giá trị hợp lý là vấn đề quá phức tạp nên 
 dụng trên báo cáo tài chính nhằm mục tiêu cung phải quy định trong văn bản pháp luật cao nhất về 
 cấp thông tin đầy đủ, đa dạng đáp ứng yêu cầu kế toán, từ đó tạo ra tiền đề pháp lý mà quan trọng 
 thông tin của người sử dụng, dẫn tới sự ra đời của là đặt ra yêu cầu tạo dựng khuôn khổ pháp lý và 
 phương pháp kế toán theo giá trị hợp lý. Trong thời triển khai thực hiện các quy định liên quan đến giá 
 đại khoa học kỹ thuật phát triển, môi trường kinh trị hợp lý. Theo Điều 6 của Luật này thì “Bộ Tài 
 doanh luôn thay đổi và vấn đề lạm phát là tất yếu chính quy định chuẩn mực kế toán trên cơ sở chuẩn 
 như hiện nay, thông tin về giá trị tài sản trên báo mực quốc tế về kế toán phù hợp với điều kiện cụ thể 
 cáo tài chính nếu chỉ trình bày theo giá gốc thì sẽ của Việt Nam”. Do vậy, cần phải nghiên cứu đồng 
44 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
 bộ các CMKT quốc tế để cập nhật các CMKT Việt Bộ Tài chính có hướng dẫn việc xác định Giá trị 
 Nam đã và sẽ ban hành mới, đặc biệt là giá trị hợp hợp lý trong xác định giá phí hợp nhất kinh doanh, 
 lý và công cụ tài chính vì nó liên quan đến nhiều đến nay thông tư 200/2014/TT-BTC cũng đề cập 
 CMKT khác. đến một số trường hợp cụ thể. 
 Luật Kế toán sửa đổi 2015 cũng đã xác định * Thông tư 200/2014/TT-BTC 
 “giá trị hợp lý là giá trị được xác định phù hợp 
 a. Đối với chứng khoán kinh doanh
 với giá thị trường, có thể nhận được khi bán một 
 tài sản hoặc chuyển nhượng một khoản nợ phải Chứng khoán kinh doanh phải được ghi sổ kế 
 trả tại thời điểm xác định giá trị”. Sau ghi nhận toán theo giá gốc, bao gồm: Giá mua cộng (+) các 
 ban đầu, đối với một số loại tài sản hoặc nợ phải chi phí mua (nếu có) như chi phí môi giới, giao 
 trả mà giá trị biến động thường xuyên theo giá dịch, cung cấp thông tin, thuế, lệ phí và phí ngân 
 thị trường và giá trị của chúng có thể xác định hàng. Giá gốc của chứng khoán kinh doanh được 
 lại một cách đáng tin cậy thì được ghi nhận theo xác định theo giá trị hợp lý của các khoản thanh 
 giá trị hợp lý tại thời điểm cuối kỳ lập báo cáo tài toán tại thời điểm giao dịch phát sinh.
 chính. Qua đó, khắc phục hạn chế của Luật Kế Mọi trường hợp hoán đổi cổ phiếu đều phải xác 
 toán 2003 là quy định hạch toán theo giá gốc, điều định giá trị cổ phiếu theo giá trị hợp lý tại ngày trao 
 này không phản ánh được tình hình biến động tài đổi. Được thực hiện như sau:
 sản và nợ phải trả tại thời điểm lập báo cáo tài 
 - Đối với cổ phiếu của công ty niêm yết, giá trị 
 chính. Theo chuẩn mực kế toán quốc tế và thông 
 hợp lý của cổ phiếu là giá đóng cửa niêm yết trên 
 lệ phổ biến trên toàn thế giới, việc hạch toán được 
 thị trường chứng khoán tại ngày trao đổi. Trường 
 thực hiện theo giá trị hợp lý (giá thị trường tại 
 hợp tại ngày trao đổi thị trường chứng khoán 
 thời điểm đánh giá). Điều này cũng phù hợp với 
 chuẩn mực kế toán quốc tế và yêu cầu của công không giao dịch thì giá trị hợp lý của cổ phiếu là 
 tác kế toán đối với một số nhóm tài sản, nợ phải giá đóng cửa phiên giao dịch trước liền kề với ngày 
 trả như công cụ tài chính theo yêu cầu của chuẩn trao đổi.
 mực kế toán phải ghi nhận và đánh giá lại theo - Đối với cổ phiếu chưa niêm yết được giao dịch 
 giá trị hợp lý; các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại trên sàn UPCOM, giá trị hợp lý của cổ phiếu là giá 
 tệ được đánh giá theo tỷ giá giao dịch thực tế; các giao dịch đóng cửa trên sàn UPCOM tại ngày trao 
 tài sản hoặc nợ phải trả khác có giá trị biến động đổi. Trường hợp ngày trao đổi sàn UPCOM không 
 thường xuyên, theo yêu cầu của chuẩn mực kế giao dịch thì giá trị hợp lý của cổ phiếu là giá đóng 
 toán phải được đánh giá lại theo giá trị hợp lý. cửa phiên giao dịch trước liền kề với ngày trao đổi.
 Do việc đánh giá giá trị tài sản và hạch toán theo - Đối với cổ phiếu chưa niêm yết khác, giá trị hợp 
 giá trị hợp lý có tính kỹ thuật cao, để phù hợp với lý của cổ phiếu là giá do các bên thỏa thuận theo hợp 
 điều kiện của Việt Nam có tài sản có thể đánh giá đồng hoặc giá trị sổ sách tại thời điểm trao đổi. 
 được theo giá trị thị trường, có tài sản chưa có điều 
 b. Đối với hàng tồn kho
 kiện đánh giá được, Luật quy định, Bộ Tài chính 
 hướng dẫn cụ thể các tài sản và nợ phải trả được Tại Điều 23 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy 
 ghi nhận và đánh giá lại theo giá trị hợp lý, phương định về Nguyên tắc kế toán Hàng tồn kho như sau: 
 pháp kế toán ghi nhận và đánh giá lại theo giá trị Kê toan hang tôn kho phai đươc thưc hiên theo quy 
 hợp lý. Về phương pháp xác định Giá trị hợp lý, đinh cua Chuân mưc kê toan “Hang tôn kho” khi 
 ngoại trừ đoạn 24 của Chuẩn mực kế toán số 4 - Tài xac đinh gia gôc hang tôn kho, phương phap tinh 
 sản cố định vô hình - có đề cập đến phương pháp gia tri hang tôn kho, xac đinh gia tri thuân co thê 
 xác định Giá trị hợp lý của tài sản cố định vô hình, thưc hiên đươc, lâp dư phong giam gia hang tôn 
 và thông tư 21/2006/TT-BTC ngày 20/03/2006 của kho va ghi nhân chi phi.
 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 45
 TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
 - Nguyên tăc xac đinh gia gôc hang tôn kho d. Đối với doanh thu, chi phí: 
 đươc quy đinh cu thê cho tưng loai vât tư, hang 
 Trong phần nguyên tắc kế toán các khoản 
 hoa, theo nguôn hinh thanh va thơi điêm tinh gia. doanh thu có quy định: “Doanh thu được xác định 
 - Khi mua hang tôn kho nêu đươc nhân kèm theo giá trị hợp lý của các khoản được quyền nhận, 
 thêm san phâm, hang hoa, thiêt bi, phu tung thay không phân biệt đã thu tiền hay sẽ thu tiền”, “Doanh 
 thê (phong ngưa trương hơp hong hoc) thi kê toan thu phải được ghi nhận phù hợp với bản chất hơn là 
 phai xac đinh va ghi nhân riêng san phâm, phu hình thức”.
 tung thiêt bi thay thê theo gia tri hơp ly. Gia tri san Như vậy, nguyên tắc kế toán doanh thu của 
 phâm, hang mua đươc xac đinh băng tông gia tri Thông tư 200 giống như VAS 14 và IAS 18: Doanh 
 cua hang đươc mua trư đi gia tri san phâm, thiêt bi, thu được đo lường theo giá trị hợp lý, giá trả tiền 
 phu tung thay thê. ngay. Nghĩa là giá đã phải trừ tất cả các khoản giảm 
 c. Đối với tài sản cố định giá, chiết khấu, bao gồm cả các khoản chiết khấu 
 thanh toán. Nói cách khác là phù hợp với nguyên 
 Nguyên giá TSCĐ hữu hình do mua sắm bao 
 tắc ghi nhận và báo cáo tài sản theo giá trị trả tiền 
 gồm: Giá mua (trừ các khoản được chiết khấu 
 ngay chứ không phải giá trả chậm, không bao gồm 
 thương mại, giảm giá), các khoản thuế (không bao 
 khoản chiết khấu thanh toán.
 gồm các khoản thuế được hoàn lại) và các chi phí 
 liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng Tóm lại:
 thái sẵn sàng sử dụng như chi phí chuẩn bị mặt Trước yêu cầu hội nhập và phát triển, cách hiểu 
 bằng, chi phí vận chuyển và bốc xếp ban đầu, chi về giá trị hợp lý và việc áp dụng giá trị hợp lý ở 
 phí lắp đặt, chạy thử (trừ (-) các khoản thu hồi về Việt Nam đã có những bước hoàn thiện nhất định, 
 sản phẩm, phế liệu do chạy thử), chi phí chuyên gia song vẫn cần những định hướng rõ ràng về việc áp 
 và các chi phí liên quan trực tiếp khác. Chi phí lãi dụng giá trị hợp lý. Bên cạnh việc hoàn chỉnh các 
 vay phát sinh khi mua sắm TSCĐ đã hoàn thiện quy định và hướng dẫn về giá trị hợp lý và áp dụng 
 (TSCĐ sử dụng được ngay mà không cần qua quá giá trị hợp lý vào thực tiễn nước ta thì một trong 
 trình đầu tư xây dựng) không được vốn hóa vào những rào cản chính là vấn đề về nhận thức, niềm 
 nguyên giá TSCĐ. tin vào tính đáng tin cậy của giá trị hợp lý.
 - Trường hợp mua TSCĐ được kèm thêm thiết 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
 bị, phụ tùng thay thế thì phải xác định và ghi nhận 
 1. Luật Kế toán sửa đổi số 88/2015/QH13;
 riêng thiết bị, phụ tùng thay thế theo giá trị hợp lý. 2. Nghị định 174/2016/NĐ-CP; 
 Nguyên giá TSCĐ được mua là tổng các chi phí liên 3. Thông tư 200/2014/TT-BTC;
 quan trực tiếp tới việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn 4. Đặng Văn Thanh, Nguyễn Đăng Huy, Giáo 
 sàng sử dụng trừ đi giá trị thiết bị, phụ tùng thay thế. trình Kế toán doanh nghiệp, Trường Đại học 
 Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, 2017.
 + Đối với các khoản đầu tư: Trường hợp giải 5. Đặng Văn Thanh, Nguyễn Đăng Huy, Giáo 
 trình Kế toán sản xuất, Trường Đại học 
 thể công ty con và sáp nhập toàn bộ Tài sản và Nợ 
 Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, 2017.
 phải trả của công ty con vào công ty mẹ: Phải ghi 6. Một số bài tham khảo trên các website:
 giảm giá trị ghi sổ khoản đầu tư; Ghi nhận toàn 
 bộ tài sản, nợ phải trả của công ty con bị giải thể theo-gia-tri-hop-ly.html;
 theo giá trị hợp lý tại ngày sáp nhập. Phần chênh 
 newsid/5060/Gia-tri-hop-ly---hieu-the-
 lệch giữa giá phí khoản đầu tư và giá trị hợp lý nao-cho-dung;
 được ghi nhận vào Doanh thu tài chính hoặc Chi 
 phí tài chính. hop-ly.html;
46 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN