Thanh toán quốc tế - Bài 3: Phương tiện thanh toán quốc tế

ÀB I 3
PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN 
QUỐC TẾ
ThS. Nguyễn Thị Lan Hương
v2.0013107218
1
TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG
Công ty Savimex vừa hoàn thành giao lô hàng
xuất khẩu trị giá 48.285 USD theo hợp đồng
trả ngay số 21/2010HDXK ký ngày 02/09/2010
cho nhà nhập khẩu là công ty ST Trần Cổ, có
trụ sở ở 26 Greenfield Street, Bankstown NSW
2200, Australia. Địa điểm giao hàng là cảng Sài
Gòn và thanh toán qua Ngân hàng Thương mại
Á Châu.
A h ( hị) ó thể ử d ô à để th h t á tiề hà ? n c c s ụng c ng cụ n o an o n n ng
v2.0013107218
2
MỤC TIÊU
Hiểu rõ được các phương tiện thanh toán được sử dụng trong thanh toán
quốc tế;
Nắm vững được bản chất, đặc điểm của từng loại phương tiện;
Phân biệt được sự khác nhau giữa các phương tiện thanh toán;
Sử dụng có hiệu quả từng phương tiện thanh toán trong những trường
hợp nhất định.
v2.0013107218
3
NỘI DUNG
Hối phiếu1
Kỳ phiếu2
Séc3
Thẻ ngân hàng4
v2.0013107218
4
1. HỐI PHIẾU
1.1. Khái niệm
1 2 Nội dung. .
1.3. Đặc điểm
1.4. Phân loại
1.5. Các nghiệp vụ liên quan
v2.0013107218
5
1.1. KHÁI NIỆM
• Hối phiếu là giấy tờ có giá do người ký phát lập,
yêu cầu người bị ký phát thanh toán không điều kiện
một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời
điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
• Các bên tham gia:
 Người ký phát (drawer);
 Người bị ký phát (drawee);
 Người chấp nhận (acceptor);
 Người thụ hưởng (beneficiary);
 Người chuyển nhượng (endorser or assignor);
 Người bảo lãnh (avaliseur).
v2.0013107218
6
1.2. NỘI DUNG
• Về hình thức: Theo mẫu in sẵn, được lập thành
2 bản giống nhau, đánh số trên bề mặt.
Tiêu đề: Bill of Exchange hoặc Draft• .
• Lệnh thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán vô
điều kiện một số tiền nhất định.
• Tên và địa chỉ của người bị ký phát:
 Phương thức nhờ thu, ứng trước, ghi sổ,
chuyển tiền;
 Phương thức tín dụng chứng từ;
 Trách nhiệm người bị ký phát;
 Quyền lợi của người bị ký phát.
v2.0013107218
7
1.2. NỘI DUNG (tiếp theo)
• Thời hạn thanh toán:
 Thanh toán ngay;
 Thanh toán có kỳ hạn: 
 Thanh toán vào một ngày nhất định sau khi nhìn thấy;
 Thanh toán tại một ngày nhất định sau ngày ký phát;
Th h á i ộ à hấ đị h à ậ đ an to n tạ m t ng y n t n sau ng y v n ơn;
 Thanh toán tại một ngày cụ thể trong tương lai.
• Địa điểm thanh toán;
• Tên người thụ hưởng;
• Ngày, tháng và nơi phát hành;
• Tên địa chỉ và chữ ký của người ký phát hối phiếu, .
v2.0013107218
8
1.3. ĐẶC ĐIỂM
TÍNH TRỪU TƯỢNG
TÍNH BẮT BUỘC
TÍNH LƯU THÔNG
v2.0013107218
9
1.4. PHÂN LOẠI
TT Căn cứ Phân loại
1 Thời hạn trả tiền
Hối phiếu trả tiền ngay
Hối phiếu có kỳ hạn
2 Chứng từ kèm theo khi thanh toán
Hối phiếu trơn
Hối phiếu kèm chứng từ
3 Tính chất chuyển nhượng
Hối phiếu đích danh
Hối phiếu vô danh
ố ế ả ệH i phi u tr theo l nh
4 Người ký phát
Hối phiếu thương mại
Hối phiếu ngân hàng
5 Trạng thái chấp nhận
Hối phiếu chưa được ký chấp nhận
Hối phiếu đã được người trả tiền ký chấp nhận
6 Loại tiền ghi trên hối phiếu
Hối phiếu nội tệ
Hối phiếu ngoại tệ
7 Cơ sở hình thành hối phiếu
Hối phiếu thực
Hối phiếu khống
v2.0013107218
10
8 Không gian lưu thông hối phiếu
Hối phiếu nội địa
Hối phiếu quốc tế
Phát hà h hối hiế
1.5. NGHIỆP VỤ LIÊN QUAN ĐẾN HỐI PHIẾU
• n p u;
• Chấp nhận hối phiếu;
• Chuyển nhượng hối phiếu;
• Ký hậu hối phiếu;
• Bảo lãnh hối phiếu;
• Cầm cố và nhờ thu hối phiếu;
• Kháng nghị không trả tiền;
• Giải trái:
 Người chấp nhận là người cầm phiếu khi đến hạn;
 Hối phiếu hết hiệu lực pháp lý do quá thời hạn;
 Người cầm phiếu tuyên bố bằng văn bản từ bỏ quyền lợi về hối phiếu và
tuyên bố hủy bỏ hối phiếu;
 Người bị ký phát thanh toán hối phiếu trước khi đến hạn.
v2.0013107218
11
1.5. NGHIỆP VỤ LIÊN QUAN ĐẾN HỐI PHIẾU (tiếp theo)
Người ký phát hối phiếu 
Xuất khẩu (Drawer) Người hưởng lợi (Beneficiary)
(3)
N ười đượ h ể hượ
(1) (2)
(4)
Người trả tiền hối phiếu
g c c uy n n ng 
(thứ 1)
Nhập khẩu (Drawee) (5)
Người được chuyển nhượng 
(thứ 2, 3,)
v2.0013107218
12
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Tại sao nói hối phiếu được đảm bảo thanh toán hai lần?
v2.0013107218
13
2. KỲ PHIẾU
Ì ỐT NH HU NG
Công ty B nhập khẩu một lô hàng đồ dùng gia
dụng từ công ty A ở Trung Quốc, với trị giá
120,000 USD/Lô. Giữa công ty A và B đó có nhiều
giao dịch thường xuyên với nhau. Công ty B là bạn
hàng truyền thống của công ty A. Với khả năng tài
chính hạn chế, công ty B muốn thanh toán trả sau
cho công ty A.
Vậy công ty B có thể sử dụng công cụ thanh toán nào để chi trả cho công ty A?
v2.0013107218
14
2. KỲ PHIẾU (tiếp theo)
Kỳ phiếu là một cam kết trả tiền vô điều kiện do
người lập phiếu ký phát hứa trả một số tiền nhất
định cho một người khác, hoặc trả theo lệnh của
người này hoặc trả cho người cầm phiếu.
Nội dung:
 Tiê đều ;
 Lời hứa vô điều kiện trả một số tiền nhất định;
 Thời hạn trả tiền;
 Địa điểm trả tiền;
 Người thụ hưởng;
 Ngày và nơi phát hành;
 Chữ ký của người ký phát.
v2.0013107218
15
3. SÉC
3.1. Khái niệm và nội dung
3 2 hữ ời liê đế é. . N ng ngư n quan n s c
3.3. Các loại séc
3.4. Quy trình thanh toán séc
v2.0013107218
16
3.1. KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG 
Khái niệm:
Séc là một mệnh lệnh vô điều kiện do một người (chủ tài khoản), ra lệnh cho ngân hàng
ểtrích từ tài khoản của mình một số tiền nhất định đ trả cho người được chỉ định trên
séc, hoặc trả theo lệnh của người này, hoặc trả cho người cầm séc.
v2.0013107218
17
3.1. KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG (tiếp theo)
Nội dung:
• Phải có tiêu đề SÉC. Nếu không có tiêu đề này, Ngân hàng sẽ từ chối việc thực hiện
lệnh của người ký phát;
• Ghi rõ ràng cụ thể số tiền nhất định;
• Ngày tháng, địa điểm ký phát séc;
• Tên, địa chỉ người trả tiền, người hưởng lợi;
Tài kh ả t í h tiề â hà ở tài kh ả
v2.0013107218
18
• o n r c n, ng n ng m o n;
• Chữ ký của người ký phát séc.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Trên tờ séc, có ấn định kỳ hạn trả tiền không?
v2.0013107218
19
3.2. NHỮNG NGƯỜI LIÊN QUAN ĐẾN SÉC
• Người ký phát (Drawer): Là người có tài khoản
phát hành séc ở ngân hàng.
• Người trả tiền (Drawee): Khi nhận được séc,
ngân hàng phải chấp hành lệnh trả tiền vô
điều kiện.
Người thụ hưởng (Beneficiary): Là người nhận•
tiền từ tờ séc do người ký phát chỉ định đích
danh hay thông qua thủ tục chuyển nhượng.
v2.0013107218
20
3.3. CÁC LOẠI SÉC
• Séc vô danh (cheque to bearer);
• Séc đích danh (nominal cheque);
é ệ• S c theo l nh (cheque to order);
• Séc chuyển khoản (transferable cheque);
• Séc bảo chi (certified cheque);
• Séc du lịch (traveller’s cheque);
• Séc gạch chéo (crossed cheque);
 Séc gạch chéo thông thường;
v2.0013107218
21
 Séc gạch chéo đặc biệt.
3.4. QUY TRÌNH THANH TOÁN SÉC
4 Thu hộ tiền
Ngân hàng bên xuất khẩu Ngân hàng bên nhập khẩu
. 
6. Thanh toán 
cho người 3 Nộp séc 5 Ghi nợ báo nợ
ẩ ẩ
xuất khẩu
. . , 
1. Hàng 
Người xuất kh u
Người thụ hưởng
Người nhập kh u 
Người ký phát séc
2. Séc 
1. Giao hàng và bộ chứng từ;
2 Phát hành Séc thanh toán;
4. Chuyển séc sang ngân hàng phục vụ người mua;
5 Ghi nợ và báo nợ cho người mua;
v2.0013107218
22
.
3. Nộp Séc vào ngân hàng phục vụ
người bán;
.
6. Ghi có và báo có cho người bán.
4. THẺ NGÂN HÀNG
• Khái niệm: Công cụ thanh toán do ngân hàng
phát hành cấp cho khách hàng sử dụng để
thanh toán tiền mua hàng hóa, dịch vụ hoặc
rút tiền mặt trong phạm vi số dư tiền gửi của
mình hoặc hạn mức tín dụng được cấp.
• Phân loại:
 Thẻ tín dụng;
 Thẻ thanh toán;
 Thẻ ATM;
 Thẻ ghi nợ.
v2.0013107218
23
4.1. THẺ TÍN DỤNG
• Khái niệm: Là loại thẻ tín dụng đặc biệt,
phục vụ khách hàng có thu nhập cao, có
khả năng tài chính vững vàng và có mức
chi tiêu lớn.
• Đặc điểm:
 Chủ thẻ phải thanh toán toàn bộ số
tiền phát sinh cho ngân hàng khi vào
ngày đến hạn.
 Khách hàng được hưởng một hạn mức
tín dụng đặc biệt cao hoặc không bị
chi phối bởi hạn mức tín dụng.
v2.0013107218
24
4.2. THẺ THANH TOÁN
• Khái niệm:
Là loại thẻ tín dụng đặc biệt, phục vụ khách
hàng có thu nhập cao, có khả năng tài chính
vững vàng và có mức chi tiêu lớn.
• Đặc điểm:
 Chủ thẻ phải thanh toán toàn bộ số tiền
phát sinh cho ngân hàng khi vào ngày
đến hạn;
 Khá h hà đượ hưở ột h ức ng c ng m ạn m c
tín dụng đặc biệt cao hoặc không bị chi
phối bởi hạn mức tín dụng.
v2.0013107218
25
4.3. THẺ ATM
• Khái niệm: Là hình thức phát triển đầu
tiên của thẻ ghi nợ, cho phép chủ thẻ tiếp
cận trực tiếp tới tài khoản tại ngân hàng
từ máy rút tiền tự động.
• Đặc điểm:
 Thực hiện nhiều giao dịch khác nhau
tại máy rút tiền tự động ATM;
 Tiện lợi: Giao dịch ngoài giờ làm việc,
ngoài trụ sở ngân hàng và khả năng
tự phục vụ.
v2.0013107218
26
4.4. THẺ GHI NỢ
• Khái niệm: Là phương tiện thanh toán không
dùng tiền mặt, cho phép khách hàng tiếp cận
với số dư trong tài khoản qua hệ thống kết nối
trực tuyến để thanh toán hàng hóa, dịch vụ tại
các đơn vị chấp nhận thẻ hoặc thực hiện các
giao dịch liên quan tới tài khoản tại máy ATM.
• Đặc điểm:
 Không diễn ra quá trình cho vay giữa
ngân hàng và khách hàng.
 Ngân hàng giữ vai trò cung cấp dịch vụ và
thu phí
 Mức chi tiê của chủ thẻ ph th ộc ào sốu ụ u v
dư trong tài khoản.
v2.0013107218
27
TÓM LƯỢC CUỐI BÀI
• Hiện nay, các phương tiện thanh toán nói chung đang được sử dụng chủ
yếu gồm rất nhiều loại Tuy nhiên việc sử dụng công cụ nào cũng phụ. ,
thuộc vào đặc điểm của giao dịch thương mại, phương thức thanh toán,
thỏa thuận giữa người mua, người bán và pháp luật của từng nước;
Hối hiế đượ hì h thà h hủ ế ẫ t ê ơ ở tí d thươ i• p u c n n c y u v n r n c s n ụng ng mạ ,
tuy nhiên, hối phiếu cũng được sử dụng trong quan hệ vay mượn, cho
tặng và thanh toán;
ắ ô ố ế à ỳ ế ố ó ể ỳ• Quy t c lưu th ng, h i phi u v k phi u gi ng nhau. C th coi, k
phiếu là một hối phiếu đã được chấp nhận bởi người trả tiền.
v2.0013107218
28