Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí

Giáo dục là nền tảng của xã hội, là cơ sở tiền đề để quyết định sự phồn

vinh của đất nước. Giáo dục cung cấp những hiểu biết về kho tàng tri thức của

nhân loại cho biết bao thế hệ, giúp cho các em những hiểu biết cơ bản cần thiết

về khoa học và cuộc sống. Mặt khác giáo dục còn góp phần hình thành và bồi

dưỡng nhân cách tốt đẹp cho học sinh

Vậy để giáo dục có hiệu quả và đạt chất lượng cao, trong quá trình giảng

dạy chúng ta cần thiết phải đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học, trong đó

đổi mới phương pháp nhằm phát huy tích tích cực của học sinh là vấn đề quan

trọng. Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học được xác định trong nghị

quyết Trung ương 4 khóa VII(1-93), nghị quyết Trung ương 2 khóa VII (12-

1996), được thể chế hóa trong Luật Giáo dục (2005), trong chỉ thị của Bộ Giáo

dục và Đào tạo, đăc biệt chỉ thị số 14(4-1999). Luật Giáo dục, điều 28.2, đã ghi

“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động,

sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi

dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng

vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng

thú học tập cho học sinh”.

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 1

Trang 1

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 2

Trang 2

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 3

Trang 3

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 4

Trang 4

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 5

Trang 5

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 6

Trang 6

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 7

Trang 7

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 8

Trang 8

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 9

Trang 9

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí trang 10

Trang 10

Tải về để xem bản đầy đủ

pdf 31 trang minhkhanh 03/01/2022 7960
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí

Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa Lí
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN THANH XUÂN 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
VẬN DỤNG KỸ THUẬT DẠY HỌC MỚI NHẰM 
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TRONG 
DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ 
Môn: Địa lí 
NĂM HỌC: 2015-2016 
MÃ SKKN 
(Dùng cho hội đồng chấm của sở) 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
MỤC LỤC 
A. PHẦN THỨ NHẤT .................................................................................... 1 
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................. 1 
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN: ......................................................................................... 1 
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN .................................................................................... 2 
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ....................................................................... 4 
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM ................ 4 
IV. PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM .............................................................. 4 
V. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU .............................................. 4 
B. PHẦN THỨ HAI NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT 
VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 5 
I. NHỮNG NỘI DUNG LÍ LUẬN LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN VẤN 
ĐỀ NGHIÊN CỨU. .......................................................................................... 5 
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................... 11 
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ...................................................... 12 
IV. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ........................................... 24 
C. PHẦN THỨ BA KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................... 26 
I. KẾT LUẬN ................................................................................................. 26 
II. KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 27 
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 29 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 1/29 
A. PHẦN THỨ NHẤT 
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN: 
Giáo dục là nền tảng của xã hội, là cơ sở tiền đề để quyết định sự phồn 
vinh của đất nước. Giáo dục cung cấp những hiểu biết về kho tàng tri thức của 
nhân loại cho biết bao thế hệ, giúp cho các em những hiểu biết cơ bản cần thiết 
về khoa học và cuộc sống. Mặt khác giáo dục còn góp phần hình thành và bồi 
dưỡng nhân cách tốt đẹp cho học sinh 
Vậy để giáo dục có hiệu quả và đạt chất lượng cao, trong quá trình giảng 
dạy chúng ta cần thiết phải đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học, trong đó 
đổi mới phương pháp nhằm phát huy tích tích cực của học sinh là vấn đề quan 
trọng. Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học được xác định trong nghị 
quyết Trung ương 4 khóa VII(1-93), nghị quyết Trung ương 2 khóa VII (12-
1996), được thể chế hóa trong Luật Giáo dục (2005), trong chỉ thị của Bộ Giáo 
dục và Đào tạo, đăc biệt chỉ thị số 14(4-1999). Luật Giáo dục, điều 28.2, đã ghi 
“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, 
sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi 
dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng 
vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng 
thú học tập cho học sinh”. 
Chúng ta hiểu phương pháp dạy học là cách thức tương tác giữa giáo viên 
và học sinh trong phạm trù hoạt động dạy và học nhằm mục đích giáo dục và 
trau dồi học vấn cho thế hệ trẻ. 
Phương pháp dạy học theo quan niệm hiện nay là cách thức hướng dẫn và 
chỉ đạo của giáo viên nhằm tổ chức họat động nhận thức và hoạt động thực hành 
của học sinh, dẫn tới việc học sinh lĩnh hội vững chắc nội dung học vấn, hình 
thành thế giới quan và phát triển năng lực nhận thức. 
Theo quan điểm này thì dạy học chính là quá trình tổ chức cho học sinh 
lĩnh hội tri thức. Vai trò của học sinh trong quá trình dạy học là quá trình chủ 
động. Như vậy việc dạy học theo những phương pháp dạy học tích cực là vấn đề 
thật cần thiết. 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 2/29 
Để có phương pháp dạy học tích cực, chúng ta có thể sử dụng các kĩ thuật 
dạy học hiện đại. 
Kỹ thuật dạy học là biện pháp, cách thức tiến hành các hoạt động dạy học 
dựa vào các phương tiện thiết bị nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giảng 
dạy và giáo dưỡng hay có thể nói cách khác đó là cách thức hoạt động dạy học, 
tổ chức hoạt động giáo dưỡng để bảo đảm hiệu quả, chất lượng giảng dạy. 
Các kỹ thuật dạy học chưa phải là các phương pháp dạy học độc lập, chúng 
là những thành phần của phương pháp dạy học. Kỹ thuật dạy học là đơn vị nhỏ 
nhất của phương pháp dạy học. Trong mỗi phương pháp dạy học có nhiều kỹ 
thuật dạy học khác nhau, kỹ thuật dạy học khác với phương pháp dạy học. Tuy 
nhiên, vì đều là cách thức hành động của giáo viên và học sinh, nên kỹ thuật dạy 
học và phương pháp dạy học có những điểm tương tự nhau, khó phân biệt rõ ràng. 
Kỹ thuật dạy học tích cực là những kỹ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt 
trong việc phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào quá trình dạy học, 
kích thích tư duy, sự sáng tạo và sự cộng tác làm việc của học sinh. Kĩ thuật 
mảnh ghép, kĩ thuật khăn trải bàn là những kĩ thuật dạy học tích cực đã và đang 
được áp dụng trong nhiều môn học. 
Năng lực sử dụng các kỹ thuật dạy học khác nhau trong từng giáo viên và 
nó được xem là rất quan trọng đối với người đứng lớp, nhất là trong bối cảnh đổi 
mới phương pháp dạy học hiện nay ở trường phổ thông. Rèn luyện để nâng cao 
năng lực này là một nhiệm vụ, một vấn đề thật cần thiết của mỗi giáo viên, nhằm 
đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học ở nhà trường. 
 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN 
Có một thực tế  ... h trong dạy học môn Địa lí 
 20/29
d. Địa lí 9: 
 Tiết 44 - Bài 38: Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên môi 
trường biển – đảo 
- Trong kì thi GV dạy giỏi cấp thành phố được tổ chức vào tháng 3- 2015, tôi đã 
áp dụng kĩ thuật mảnh ghép vào bài dạy của mình trong phần II. Sau đây là nội 
dung giáo án: 
Mục II: Phát triển tổng hợp kinh tế biển 
Hoạt động của GV 
Hoạt động của 
HS 
Nội dung 
- Dựa vào kiến thức đã học hãy kể 
tên một số tài nguyên quan trọng 
của biển Việt Nam? 
- Chuẩn kiến thức bằng sơ đồ. 
- GV nêu khái niệm phát triển 
tổng hợp 
- Dựa vào khái niệm phát triển 
tổng hợp, cho biết thế nào là phát 
triển tổng hợp kinh tế biển? 
- Quan sát sơ đồ H38.3, cho biết 
chúng ta phát triển tổng hợp 
những ngành kinh tế biển nào? 
-> Chuẩn kiến thức bằng sơ đồ. 
* GV tổ chức cho HS thảo luận 
nhóm theo kĩ thuật mảnh ghép: 
- Giai đoạn 1: Thảo luận nhóm 
chuyên sâu( nhóm cặp), thời gian 
thảo luận 3 phút. 
 + Yêu cầu theo dõi đoạn phim tư 
liệu về ngành khai thác, nuôi 
trồng và chế biến hải sản; du lịch 
biển- đảo kết hợp nghiên cứu nội 
dung SGK, phân tích bảng số liệu 
- Kể một số tài 
nguyên biển 
Đọc khái niệm 
về phát triển 
tổng hợp. 
- HS trình bày 
- Nêu tên các 
ngành kinh tế 
biển 
-Theo dõi yêu 
cầu của kĩ thuật 
mảnh ghép 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 21/29
và lược đồ, hoàn thành nhiệm vụ 
được giao trong bảng sau: 
Đặc điểm 
1. Khai 
thác, 
nuôi 
trồng và 
chế biến 
hải sản 
2. Du 
lịch biển 
– đảo 
1. Tiềm 
năng 
Nhóm chuyên sâu 1 
2. Thực 
trạng 
Nhóm chuyên sâu 2 
3. 
Phương 
hướng 
Nhóm chuyên sâu 3 
+ GV giao nhiệm vụ cho mỗi 
nhóm chuyên sâu: 
Nhóm chuyên sâu 1: Tìm hiểu 
tiềm năng của ngành khai thác, 
nuôi trồng và chế biến hải sản; 
ngành du lịch biển – đảo. 
Nhóm chuyên sâu 2: Tìm hiểu 
thực trạng của ngành khai thác, 
nuôi trồng và chế biến hải sản; 
ngành du lịch biển- đảo 
Nhóm chuyên sâu 3: Tìm hiểu 
phương hướng phát triển của 
ngành khai thác, nuôi trồng và chế 
biến hải sản; ngành du lịch biển - 
đảo. 
- Giai đoạn 2( Thời gian 5 phút): 
Sau khi hết thời gian của giai 
đoạn 1, thành viên các nhóm 
chuyên sâu hợp lại để tạo thành 
- Các nhóm 
chuyên sâu theo 
dõi phim tư liệu, 
các tài liệu 
chuẩn bị ở nhà, 
trao đổi, thống 
nhất ý kiến hoàn 
thành nội dung 
được giao. 
- Theo dõi yêu 
cầu của nhóm 
mảnh ghép 
-Trao đổi theo 
nhóm, hoàn 
thành nội dung 
của phiếu mảnh 
ghép 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 22/29
nhóm mảnh ghép( 6 học sinh một 
nhóm). Nhiệm vụ của nhóm 
mảnh ghép: 
+ Dựa vào nội dung thảo luận 
trong giai đoạn 1, hoàn thành 
bảng sau: 
Đặc 
điểm 
1. 
Khai 
thác, 
nuôi 
trồng 
và chế 
biến 
hải sản 
2. Du 
lịch biển 
– đảo 
1. Tiềm 
năng 
2. Thực 
trạng 
3. 
Phương 
hướng 
+ Giáo viên giao nhiệm vụ mới 
cho nhóm mảnh ghép: Phân tích 
mối liên hệ giữa hai ngành kinh tế 
biển trên? Giải thích tại sao phải 
phát triển tổng hợp các ngành 
kinh tế biển? 
- Yêu cầu đại diện 1 nhóm mảnh 
ghép báo cáo kết quả nội dung thảo 
luận trong bảng về ngành khai thác, 
nuôi trồng và chế biến hải sản. 
- Nhận xét, chuẩn kiến thức và 
ghi bảng. 
- Yêu cầu đại diện nhóm mảnh 
- Đại diện nhóm 
báo cáo dựa trên 
kết quả thảo 
luận của nhóm 
- Các nhóm 
khác theo dõi, 
nhận xét, bổ 
sung và phản 
biện 
- Ghi nhận kiến 
thức 
- Đại diện nhóm 
báo cáo dựa trên 
kết quả thảo 
luận của nhóm 
- Các nhóm 
khác theo dõi, 
nhận xét, bổ 
sung và phản 
biện 
- Ghi nhận kiến 
thức 
1. Khai 
thác, nuôi 
trồng và 
chế biến 
hải sản. 
- Nguồn hải 
sản dồi dào 
- Phát triển 
nhanh 
- Cần có 
chính sách 
phù hợp. 
2. Du lịch 
biển - đảo: 
- Tài 
nguyên 
phong phú 
- Còn nhiều 
tiềm năng. 
- Đang 
được đầu tư 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 23/29
ghép báo cáo kết quả thảo luận nội 
dung trong bảng về ngành du lịch 
biển - đảo. 
- Nhận xét, chuẩn kiến thức và 
ghi bảng 
- Dựa vào kết quả thảo luận, phân 
tích mối liên hệ giữa hai ngành 
kinh tế biển? Giải thích tại sao 
phải phát triển tổng hợp các 
ngành kinh tế biển? 
- >GV chốt 
- Chúng ta phải làm gì để chung 
tay góp phần bảo vệ biển - đảo quê 
hương? 
- GV kết luận 
- Nhận xét, đánh giá kết quả của 
các nhóm. 
- Đại diện nhóm 
báo cáo kết quả 
- Các nhóm 
khác theo dõi, 
nhận xét, bổ 
sung 
- Sau khi đại diện nhóm mảnh ghép số 2 báo cáo kết quả nội dung tìm 
hiểu ngành khai thác, nuôi trồng và chế biến hải sản, nhóm mảnh ghép số 5 đã 
đặt câu hỏi phản biện: Tại sao ngành khai thác, nuôi trồng và chế biến hải sản 
phải ưu tiên đánh bắt xa bờ? 
- Đại diện nhóm mảnh ghép số 2 trả lời: 
+ Chúng ta phải ưu tiên đánh bắt xa bờ vì: 
 Nguồn hải sản ven bờ đã cạn kiệt vì khai thác quá mức, trong khi nguồn 
hải sản xa bờ còn rất dồi dào. 
 Nguồn hải sản xa bờ nhiều loài có giá trị kinh tế cao. 
 Mỗi ngư dân ra khơi là một chiến sĩ góp phần bảo vệ biển- đảo quê hương. 
- Câu trả lời đã giúp cho các nhóm hiểu biết sâu sắc về nội dung kiến thức 
của bài. 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 24/29
2. Kết hợp sử dụng kĩ thuật dạy học mới với đổi mới kiểm tra đánh giá: 
- Khi sử dụng kĩ thuật mảnh ghép, giáo viên sẽ thấy rất rõ kết quả hoạt 
động của từng thành viên trong nhóm, để đánh giá một cách chính xác, động viên 
kịp thời, để các nhóm tự nhận xét, đánh giá lẫn nhau, giáo viên tổng hợp kết 
quả.Từ đó phát triển cho học sinh năng lực tư duy, phân tích, năng lực tự học. 
IV. HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
Tôi nhận thấy khi sử dụng kỹ thuật này thì tiết dạy học tăng thêm tính 
hứng thú, bản thân người học tự giác động não, không tiếp thu kiến thức một 
cách thụ động. 
Ý kiến của em Thùy Linh– Học sinh lớp 9A1 cho rằng: Khi cô sử dụng 
kỹ thuật các mảnh ghép chúng em chẳng những tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm 
từ cô mà có thể học hỏi trao đổi, bổ sung kiến thức, kinh nghiệm từ bạn bè. Em 
Nguyễn Quốc Hiếu – Học sinh lớp 9A6 phát biểu: “Em thấy kĩ thuật các mảnh 
ghép có ưu điểm là tạo điều kiện cho học sinh chúng em tiếp thu một cách trọn 
vẹn tất cả nội dung bài học, tiết kiệm thời gian mà kiến thức người học tiếp thu 
đầy đủ và dễ hiểu. Em Trần Thùy Trang– Học sinh lớp 9A1 cho rằng: “Cô sử 
dụng nhiều phương pháp như thảo luận nhóm, tự nghiên cứu, các mảnh ghép tạo 
cho lớp sinh động, các em có thể hiểu bài và nắm vững ngay trong lớp, các em 
có điều kiện trao đổi kiến thức với các bạn, học hỏi lẫn nhau”. Tôi rất vui và 
hạnh phúc vì gần như 100% học sinh đều có chung nhận xét là việc sử dụng kỹ 
thuật các mảnh ghép làm cho tiết học thêm hứng thú, lớp học sinh động, làm 
việc có hiệu quả, giúp các em hiểu kiến thức một cách nhanh chóng. 
Kết quả sau khi áp dụng kĩ thuật mảnh ghép ở lớp 9A1 
Sĩ số học sinh lớp: 46 hs 
Nội dung Thường xuyên Tích cực 
Chưa tích 
cực 
Chú ý nghe giảng 38 7 0 
Tham gia trả lời câu hỏi hoặc 
đại diện cho nhóm trình bày 
11 8 0 
Nhận xét ý kiến của bạn 6 9 03 
 Tham gia thảo luận 46 42 04 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 25/29
Kết quả sau khi áp dụng kĩ thuật mảnh ghép ở lớp 9A6 
 Sĩ số học sinh lớp: 42 hs 
Nội dung Thường xuyên Tích cực 
Chưa tích 
cực 
Chú ý nghe giảng 35 10 0 
Tham gia trả lời câu hỏi hoặc 
đại diện cho nhóm trình bày 
13 10 0 
Nhận xét ý kiến của bạn 8 7 02 
Tham gia thảo luận 42 40 02 
Qua kết quả kiểm tra trên cho thấy, nhờ áp dụng kĩ thuật mảnh ghép, học 
sinh phát huy được tính chủ động tích cực trong giờ học. Có sự tập trung cao độ 
để hoàn thành nhiệm vụ ở cả hai vòng thảo luận. Không còn tình trạng thảo luận 
nhóm một cách hình thức. Nếu có học sinh chưa tích cực, giáo viên có thể kịp 
thời hỗ trợ hoặc nhận được sự hỗ trợ từ nhóm khác để hoàn thành nhiệm vụ. 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 26/29
C. PHẦN THỨ BA 
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 
I. KẾT LUẬN 
Từ việc nghiên cứu cơ sở lý luận của các phương pháp dạy học, được 
tham gia các lớp tập huấn đổi mới phương pháp dạy học và đã sử dụng nhiều 
phương pháp dạy học tích cực, tôi thiết nghĩ là giáo viên đứng lớp phải biết kết 
hợp nhiều yếu tố như có kiến thức rộng, có tâm huyết với sự nghiệp giáo dục, sử 
dụng nhuần nhuyễn các phương pháp dạy học và có thái độ nhiệt tình, luôn quan 
tâm đến người học. Bên cạnh những yếu tố vừa nêu về phía quản lý giáo dục 
nên quan tâm đến số lượng học sinh trên một lớp, thời lượng kiến thức cho một 
đơn vị kiến thức, cách kiểm tra, đánh giá cho phù hợp thì việc đổi mới phương 
pháp dạy học đem lại hiệu quả tốt hơn. Đó là kết quả của quá trình chuẩn bị 
công phu của cả thầy lẫn trò. Nhưng đây cũng không phải là “phương pháp vạn 
năng” để áp dụng thích hợp với mọi môn học cũng như mọi đối tượng. 
 Một số lưu ý khi tổ chức dạy học theo kỹ thuật các mảnh ghép và kĩ 
thuật khăn trải bàn: 
- Đảm bảo những thông tin từ các mảnh ghép lại với nhau có thể hiểu được bức 
tranh toàn cảnh của một vấn đề và là cơ sở để giải quyết một nhiệm vụ phức hợp 
ở vòng 2. 
- Các chuyên gia ở vòng 1 có thể có trình độ khác nhau, nên cần xác định yếu tố 
hỗ trợ kịp thời để tất cả mọi chuyên gia có thể hoàn thành nhiệm vụ ở vòng 1, 
chuẩn bị cho vòng 2. 
- Số lượng mảnh ghép không nên quá lớn để đảm bảo các thành viên có thể 
truyền đạt lại kiến thức cho nhau. 
- Đặc điểm của nhiệm vụ mới ở vòng 2 là một nhiệm vụ phức hợp và chỉ có thể 
giải quyết được trên cơ sở nắm vững những kiến thức đã có ở vòng 1. Do đó cần 
xác định rõ những yếu tố cần thiết về kiến thức, kĩ năng, thông tin,cũng như 
các yếu tố hỗ trợ cần thiết để giải quyết nhiệm vụ phức hợp này. 
- Nhằm nâng cao khả năng tự học, tự nghiên cứu của học sinh, phát triển năng 
lực độc lập, sáng tạo. Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải năng động hơn 
và biết kết hợp nhiều phương pháp: 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 27/29
- Trước khi lên lớp giáo viên phải giới thiệu trước cho học sinh một số tài liệu 
có liên quan đến nội dung bài học để học sinh có thời gian tìm kiếm và tự 
nghiên cứu. 
- Khoảng thời gian trên lớp giáo viên giao cho từng nhóm học sinh một chủ đề 
nào đó để nghiên cứu kỹ. Mỗi nhóm học sinh sẽ thảo luận tìm ra nội dung theo 
yêu cầu của giáo viên. Phương pháp này giúp rèn luyện cho học sinh tính tự 
học, tự nghiên cứu và tự tin khi trình bày một vấn đề nào đó trước đám đông. 
- Khi học sinh đã chuẩn bị tốt tâm thế học tập như tài liệu và nội dung bài học 
thì việc sử dụng kỹ thuật các mảnh ghép là khâu cuối cùng để các học sinh có cơ 
hội nêu ý kiến của mình và ai cũng được tham gia vào nội dung của bài học hay 
một vấn đề mà giáo viên nêu ra. Về phía giáo viên thì trong quá trình sử dụng 
các mảnh ghép phải dành thời gian theo dõi học sinh thảo luận nhóm và trình 
bày kết quả, có như vậy thì người học có điều kiện trao đổi trực tiếp với giáo 
viên và ý thức rằng mình làm việc một cách nghiêm túc. 
 Xác định nội dung kiến thức cơ bản của bài giảng là một khâu rất quan 
trọng, nhưng chuyển nội dung đó thành tri thức của bản thân học sinh là một 
khoa học và nghệ thuật. Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào phương pháp giảng dạy 
của giáo viên. Giáo viên cần lựa chọn hình thức và phương pháp giảng dạy thích 
hợp nhất để học sinh lĩnh hội được kiến thức bài học một cách sâu sắc và bền 
vững. Không một phương pháp nào là vạn năng và sử dụng trong toàn bộ quá 
trình dạy học, mà tùy vào nội dung bài giảng mà ta sử dụng phương pháp nào là 
hiệu quả hơn cả hoặc là sự kết hợp nhiều phương pháp. Khi đi sâu vào nghiên 
cứu đề tài "Vận dụng kỹ thuật mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong 
dạy và học môn địa lí ", tôi muốn rèn luyện cho học sinh phát huy năng lực của 
bản thân, tăng cường hiệu quả học tập vừa phát triển kĩ năng trình bày , giao tiếp 
với các bạn và giáo viên, tạo không khí lớp học thân thiện và hợp tác. 
II. KIẾN NGHỊ 
 Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này, tôi có một số kiến nghị sau: 
- Khi vận dụng các kỹ thuật dạy học cần có sự hỗ trợ tích cực về cơ sở vật chất 
từ phía nhà trường để hỗ trợ cho việc dạy học. 
- Cần tích cực nghiên cứu các kỹ thuật dạy học tích cực để vận dụng một cách 
thành thạo và có hiệu quả vào quá trình dạy học. 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 28/29
- Cần phải có sự kết hợp đồng bộ giữa các giáo viên để học sinh có thể nắm 
vững các thao tác của các kỹ thuật dạy học. 
- Giáo viên cần liên tục củng cố thêm kiến thức và phương pháp trong quá trình 
giảng dạy để nâng cao hơn nữa trình độ của học sinh. 
 Khi áp dụng kĩ thuật dạy học mới, bản thân tôi đã tự tìm tòi, thử nghiệm 
nhiều lần để giờ dạy thành công và rút ra thêm được nhiều kinh nghiệm cho 
mình trong quá trình giảng dạy. Tuy nhiên do trình độ và thời gian nghiên cứu 
có hạn nên không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong nhận được những đóng 
góp của Ban giám hiệu và tổ chuyên môn để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn! 
Vận dụng kỹ thuật dạy học mới nhằm phát triển năng lực học sinh trong dạy học môn Địa lí 
 29/29
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Phương pháp dạy học Địa lí theo hướng tích cực của Đặng Văn Đức, 
Nguyễn Thị Thu Hằng – NXB Đại học sư phạm Hà Nội( 2004) 
2. Lí luận dạy học địa lí – Nguyễn Dược, Nguyễn Trọng Phúc. NXB Đại 
học sư phạm. 
3. Dạy và học tích cực: Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học – Bộ 
giáo dục và đào tạo theo Dự án Việt - Bỉ - NXB Đại học sư phạm. 
4. Giáo dục kỹ năng sống trong môn Địa lí ở trường Trung học cơ sở - 
Lưu Thu Thủy, Lê Minh Châu, Nguyễn Hải Hà, Phạm Thị Thu Phương - NXB 
Giáo dục 
5. Một số vấn đề trong dạy học Địa lí ở trường phổ thông – Nguyễn Trọng 
Phúc - NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_van_dung_ky_thuat_day_hoc_moi_nham_pha.pdf