Sáng kiến kinh nghiệm Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6

Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
1 
MỤC LỤC 
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:................................................................................. 
II. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:.......................................................................... 
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU:..................................... 
IV. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:............................................... 
PHẦN 2 - NỘI DUNG ĐỀ TÀI 
I. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ TÀI:................................................................... 
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:........................................................................................ 
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN:.................................................................................... 
II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:........................................................................... 
1. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ ÁP DỤNG:................................................................ 
1.1. Chọn từ để dạy: ......................................................................................... 
1.2. Một số thủ thuật giới thiệu từ vựng:........................................................... 
1.3. Các bước giới thiệu từ vựng:...................................................................... 
1.4. Các thủ thuật để kiểm tra và củng cố từ:.................................................... 
1.5. Một số phương pháp phát triển vốn từ vựng cho học sinh: ....................... 
2. MINH HỌA: ................................................................................................. 
2. 1. Dùng đồ dùng trực quan............................................................................ 
2.2. Dùng ngôn ngữ đã học: ............................................................................. 
2.3. Các thủ thuật để kiểm tra và củng cố từ đã thực hiện:.............................. 
2.4 Một số phương pháp phát triển vốn từ vựng đã thực hiện: ........................ 
3. KẾT QUẢ THỰC HIỆN:.............................................................................. 
PHẦN III: KẾT THÚC VẤN ĐỀ 
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: ......................................................................... 
1. Thành công:................................................................................................... 
2. Tồn tại: ........................................................................................................ 
II. KẾT LUẬN: ................................................................................................. 
III. KHUYẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT: .............................................................. 
1. Về phía giáo viên:.......................................................................................... 
2. Về phía học sinh............................................................................................. 
3. Về phía các cấp ngành:................................................................................. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
2 
2 
3 
3 
3 
4 
4 
5 
6 
6 
6 
6 
7 
9 
10 
12 
14 
14 
16 
18 
20 
21 
22 
22 
23 
24 
24 
24 
24 
25 
26 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
2 
PHẦN I - ĐẶT VẤN ĐỀ 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: 
Nhà ngôn ngữ học nổi tiếng D. A. Wilkins đã nói rằng “Without 
grammar, very little can be conveyed; without vocabulary, nothing can be 
conveyed.” (Không có ngữ pháp, rất ít thông tin có thể được truyền đạt; Không 
có từ vựng, không một thông tin nào có thể được truyền đạt cả). Vì thế trong 
việc học một ngoại ngữ, thì từ vựng có thể xem như các tế bào nhỏ hình thành 
nên khả năng sử dụng ngoại ngữ của người học. 
Nhận thức được việc dạy học sinh học và sử dụng thành thạo từ vựng của 
ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong quá trình dạy bộ môn Tiếng Anh; giúp 
các em có kiến thức, khả năng thiết lập ngôn ngữ và thành công trong giao tiếp. 
Hơn nữa, từ vựng còn hết sức quan trọng vì nó truyền tải quan điểm, tư tưởng 
của người học - là nền tảng để phát triển các kỹ năng ngôn ngữ khác như: đọc 
hiểu, nghe hiểu, nói, viết... 
Chương trình tiếng Anh 6 - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức biên 
soạn theo chương trình Tiếng Anh Trung học cơ sở do Bộ Giáo dục và Đào tạo 
ban hành ngày 03 tháng 01 năm 2012 - sau một thời gian được đưa vào thực tế 
giảng dạy trong nhà trường đã được đánh giá là chương trình hay, trang bị nhiều 
kiến thức bổ ích, đòi hỏi khả năng luyện bài thường xuyên để đáp ứng chuỗi 
lô-gic bài học, đồng thời phát huy được khả năng sáng tạo, khơi dậy và bồi 
dưỡng năng khiếu học ngoại ngữ của các em học sinh. Tuy nhiên, bước đầu triển 
khai vào quá trình học cũng gặp một số khó khăn vì lượng kiến thức trong một 
tiết học của chương trình mới gấp 1,5 lần tiết học bình thường, lại có số lượng từ 
nhiều, đòi hỏi sự tập trung cao độ và cố gắng thực sự từ chính học sinh. Với 
phân phối chương trình 12 Units - tương đương với 12 Topics, cả Thầy và Trò 
đều phải “nỗ lực” với một chuỗi từ khó; thậm chí cả những từ có khái niệm khá 
mới mẻ với các em. 
Vậy, làm thế nào để học sinh có thể học, nhớ, và sử dụng được vốn từ 
vựng cần thiết trong năm học đầu của chương trình cấp THCS? Theo tôi, điều 
quan trọng phụ thuộc vào chính cách dạy từ vựng của người Thầy. Nhận thức 
được tầm quan trọng này, trong sáng kiến kinh nghiệm của mình, tôi xin chia sẻ 
một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6, nhằm 
Một s ... hóm cho học sinh 
chơi trò chơi nói thầm. 
statue railway station square 
art gallery cathedral memorial 
sink cooker microwave 
Chest of 
drawers 
Ceiling fan 
Air- 
conditioner 
cupboard 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
Mỗi nhóm sẽ lần lượt chơi như sau: bạn thứ nhất nói từ số 1, bạn thứ 2 lặp 
lại từ số 1 và nói từ số 2, bạn số 3 lặp lại từ 1,2 và nói từ số 3. Cứ như vậy đến 
bạn cuối cùng sẽ nói hết toàn bộ nhóm từ. 
S1: (Whisper) kitchen 
S2: (Whisper) kitchen, bedroom 
S3: (Whisper) kitchen, bedroom, living room 
S4: ............. 
2.3.4 What’s missing? ( Tìm từ / tranh vừa mất ) 
Ví dụ 1: Unit 5 - Lesson 2 : A closer look 1 
Sau khi cho học sinh đọc từ (từ phải cùng nhóm hoặc cùng topic). Giáo 
viên viết lên bảng những từ đó không theo thứ tự, cho học sinh nhìn qua để nhớ 
vị trí, khi giáo viên hô: “sleep!” học sinh nhắm mắt và giáo viên xóa đi một từ 
( chẳng hạn từ plaster ), giáo viên hô: “wake up!”, học sinh mở mắt nhìn thật 
nhanh xem mất từ nào thì hô to từ đó. Cứ như vậy đến khi còn một hoặc hai từ 
trên bảng. 
plaster scissors walking boots 
backpack painkillers 
compass sun cream sleeping bag 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
20 
 Ví dụ: Unit 8 - Lesson 1: Getting started 
Giáo viên có thể sử dụng thủ thuật trên để kiểm tra từ qua tranh. Sau khi 
cho học sinh luyện đọc tên các hoạt động /môn thể thao qua tranh, giáo viên hô: 
“ Sleep” hoặc “ Eyes closed” và giấu bức tranh số 1 đi. Khi giáo viên hô “ Wake 
up”, học sinh hô to “ Karate”. Cứ làm như vậy cho đến khi còn 1 hoặc 2 tranh 
trên bảng. 
2.4 Một số phương pháp phát triển vốn từ vựng đã thực hiện: 
2.4.1 Trò chơi viết từ theo chủ đề: 
Ví dụ: Unit 4 - Lesson 5: Skills 1 
- Tôi chia lớp ra làm 2 nhóm A và B và bảng cũng được chia ra làm 2 
phần, viết theo 2 chủ đề : City và Country 
Trong khoảng thờ gian 3 phút, 2 nhóm lần lượt thi nhau lên viết từ. Tổng 
kết trò chơi xem nhóm nào viết được nhiều từ đúng và chính xác hơn là nhóm 
chiến thắng. 
City Country 
busy roads 
crowded 
noisy 
mordern 
polluted air 
... 
quiet 
fresh air 
narrow roads 
peaceful 
friendly people 
 ... 
1.5.2. Trò chơi viết từ theo các chữ cái quy định: 
Ví dụ: Unit 4 - Lesson 7: Looking back and Project 
Giáo viên viết chữ ‘NEIGHBOURHOOD’ lên bảng và yêu cầu với thời 
gian ba phút, thành viên mỗi đội truyền phấn viết thật nhanh lên bảng tất cả các 
tính từ bắt đầu bằng các chữ cái có trong từ ‘NEIGHBOURHOOD’. 
* Possible answers: 
N: noisy, narrow, new, near, nice, natural  
E: expensive, exciting, excellent, empty, easy, eager, early,  
I: ideal, important, intelligent, interesting,  
G: good, green, gentle, generous, golden, glad, grey,  
H: hot, horrible, high, happy, heavy, helpful, huge,  
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
21 
B: bad, boring, better, big, black, blue, ... 
O: old, oval, open, own, outgoing, optimistic ... 
R: right, rainy, regular, relaxed, red, ready,  
D: dry, dark, dirty, dry, dangerous,  
III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN: 
Sau một thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: " Một số thủ thuật 
nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6”, tôi có được kết quả 
như sau : 
- Tất cả học sinh đều có thể tham gia vào các hoạt động trong từng phần 
dạy. 
- Các em hoạt động theo nhóm, theo cặp, cá nhân đều thực sự tích cực và 
có hiệu quả. 
- Các em nắm bắt được cách phát âm và ý nghĩa của từ dễ dàng hơn. 
- Việc liên hệ với thực tế không còn là vấn đề khó khăn đối với các em 
sau mỗi tiết học. 
Sự chuyển biến đáng kể sau khi thực hiện các thủ thuật nhỏ vào dạy kĩ 
năng dạy từ vựng thể hiện sau mỗi đợt kiểm tra học sinh lớp 6A5 như sau: 
- Tháng thứ nhất : 
Tốt (%) Khá (%) TB (%) Yếu (%) 
10 hs = 20 (%) 19 hs = 38 (%) 17 hs = 34 (%) 4 hs = 8 (%) 
- Tháng thứ hai : 
Tốt (%) Khá (%) TB (%) Yếu (%) 
16 hs = 32 (%) 24 hs = 48 (%) 8 hs = 16 (%) 2 hs = 4(%) 
- Tháng thứ ba : 
Tốt (%) Khá (%) TB (%) Yếu (%) 
25 hs = 50 (%) 23hs = 46(%) 2 hs = 4(%) 0 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
22 
PHẦN III: KẾT THÚC VẤN ĐỀ 
I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: 
1. Thành công: 
Qua thời gian nghiên cứu thực tế các tiết dạy trên lớp và tìm hiểu, ban đầu 
đã có những tín hiệu đáng mừng. Số học sinh vận dụng từ vựng trong giao tiếp 
tiến bộ rõ rệt; Số học sinh đọc kém, chậm trong lớp đó giảm xuống rất nhiều, thể 
hiện ý thức học tập của các em đang dần thay đổi theo chiều hướng tốt. Thăm dò 
thái độ học tập của các em cho thấy các em rất thích những hoạt động mà cô 
giáo cho thực hiện qua từng phần của bài học từ vựng, không còn tình trạng uể 
oải, mệt mỏi. Tiết học cũng trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. 
Qua đề tài này, tôi cũng thấy bản thân phải rèn luyện và học tập nhiều 
hơn nữa để mang lại các kiến thức chuẩn xác phục vụ cho công việc lâu dài 
cũng như tạo niềm tin đối với học sinh, giúp các em có được nền tảng vững chắc 
cho việc học tập bộ môn Tiếng Anh ở các bậc học tiếp theo. 
1.1 Khả năng áp dụng, nhân rộng: 
Tôi đã sử dụng các thủ thuật trên trong nhiều tiết dạy từ vựng ở nhiều 
khối lớp khác nhau, thủ thuật nào cũng gây được hứng thú cho người học, không 
mất thời gian chuẩn bị cho trò chơi. Đặc biệt, tôi dùng những trò chơi này ngay 
cả trong những tiết dạy mẫu câu, dạy viết dù trong bất kì tiết dạy kĩ năng nào 
thì những thủ thuật qua các trò chơi trên cũng mang lại sự say mê học tập cho 
học sinh. 
1.2 Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp 
+ Hiệu quả kinh tế: 
 Không phải chuẩn bị nhiều đồ dùng dạy học, không mất thời gian chuẩn 
bị. Trong một thời gian ngắn có thể tổ chức cho nhiều học sinh chơi. Được sử 
dụng nhiều ngay cả trong những giờ dạy kĩ năng khác. 
+ Hiệu quả về mặt xã hội: 
Đảm bảo tính nhân văn, tính sáng tạo và phát huy được trí tuệ của học 
sinh. 
Giúp học sinh phát âm chuẩn hơn, đảm bảo yêu cầu khó khăn của môn 
học, yêu cầu của xã hội. 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
23 
Dễ chơi, dễ nhớ từ. 
+ Giá trị khác: 
Có thể thực hiện thủ thuật dạy từ trên với người học ở nhiều độ tuổi khác 
nhau, trên nhiều khu vực khác nhau và với trình độ nhận thức khác nhau. 
Có thể sử dụng được lâu dài, không lo lỗi thời hay không phù hợp. 
2. Tồn tại: 
Tuy nhiên, trên thực tế khi thực hiện các thủ thuật dạy từ như đã trình bày ở 
trên, bản thân tôi vẫn thấy còn một số tồn tại và bất cập. Thời lượng cho một tiết 
học 45 phút đôi khi không đủ để cho tôi thực hiện hết các kế hoạch dạy học như 
mong muốn, trong khi lượng kiến thức khác trong tiết dạy khá nhiều. Hơn nữa sĩ 
số lớp tôi đang dạy là 50 em nên khi tổ chức các hoạt động vận động dễ gây ồn 
ào, mất trật tự trong tiết dạy. Một số học sinh chưa thật tập trung nghe giảng nên 
phần nào ảnh hưởng đến việc triển khai tổ chức trò chơi của giáo viên. Trong 
hoạt động chia nhóm chơi, một số em còn rụt rè, ỷ lại, đùn đẩy trách nhiệm tham 
gia hoạt động cho các bạn trong nhóm. 
Nhận thấy những tồn tại này, bản thân tôi sẽ suy nghĩ nghiêm túc để hi 
vọng từng bước khắc phục tình trạng này trong những năm học tới. 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
24 
II. KẾT LUẬN: 
Qua quá trình thực hiện đề tài, tôi rút ra một số kết luận như sau: 
Rõ ràng, có rất nhiều thủ thuật để giới thiệu và dạy từ vựng cho học sinh; 
nhưng một số thủ thuật tôi vừa trình bày phía trên rất phù hợp với cấp THCS nói 
chung và học sinh lớp 6 nói riêng. Bản thân tôi thấy thật sự là những cách dạy từ 
vựng sinh động, hiệu quả và mang lại hứng thú cho người học, giúp cho các em 
thấy việc học từ nhẹ nhàng, dễ dàng hơn và nhớ từ lâu hơn. 
Song, trong quá trình dạy học, giáo viên không được tuyệt đối hoá bất kì 
thủ thuật nào, mà phải kết hợp nhuần nhuyễn, hợp lý, sử dụng các phương pháp 
dạy học phù hợp với từng bài học thì tiết học mới mang lại hiệu quả cao. Hơn 
thế nữa, giáo viên cần cân nhắc sử dụng cách dạy nào cho cân đối với thời lượng 
kiến thức khác trong tiết dạy. 
Tìm ra những phương pháp, thủ thuật dạy học theo hướng phát huy tính 
tích cực của học sinh không hề khó mà điều quan trọng là cách thức chuẩn bị, tổ 
chức hoạt động như thế nào cho hiệu quả. Điều quan trọng là giáo viên phải 
thấm nhuần nội dung, mục tiêu, yêu cầu của bài học. Một trong những yếu tố 
quyết định đến hiệu quả của giờ dạy học cần đề cập đến chính là cách tổ chức 
hoạt động và xử lý tình huống của giáo viên nhằm ghi nhận kịp thời sự cố gắng 
của các em. 
Qua mỗi giờ dạy học, giáo viên cần căn cứ vào thực tế để tự rút kinh 
nghiệm hoặc thông qua việc dự giờ trao đổi với đồng nghiệp để tích lũy thêm 
kinh nghiệm cho bản thân. 
III. KHUYẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT: 
1. Về phía giáo viên: 
Nói một cách ngắn gọn nhất, để áp dụng các thủ thuật nâng cao hiệu quả 
dạy từ vựng cho học sinh lớp 6 đạt được kết quả bước đầu như mong muốn, điều 
quan trọng nhất là người thầy phải vững vàng kiến thức về chuyên môn nghiệp 
vụ, phương pháp dạy học, nắm chắc yêu cầu của từng bài học, nghiên cứu tài 
liệu để bổ sung kiến thức cho bản thân và phải thật tâm huyết với nghề. 
2. Về phía học sinh 
Cần chủ động, chú ý nghe giảng để lĩnh hội kiến thức dựa trên sự hướng 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
25 
dẫn gợi mở của giáo viên. Tự rèn luyện năng lực tư duy, đức tính tự tin, sáng 
tạo, kỹ năng làm việc cùng tập thể. Chăm chỉ học bài ở nhà, tự học và tham khảo 
các kênh qua Internet để bổ sung thêm kiến thức ngôn ngữ. 
3. Về phía các cấp ngành: 
Các cấp, ngành cần tạo điều kiện cho giáo viên tham dự nhiều hơn các 
chuyên đề trang bị kiến thức chuyên môn, bồi dưỡng thêm về phương pháp 
giảng dạy nhằm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trò ở những bài 
dạy khó. 
Ngoài ra, để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong giảng dạy, các 
chuyên gia giáo dục nên biên soạn thêm các tài liệu tham khảo cho phù hợp với 
chương trình SGK mới này. 
Thư viện nhà trường cần tiếp tục được bổ sung kịp thời những tài liệu 
Tiếng Anh để giáo viên và học sinh có thêm nhiều tư liệu tham khảo hữu ích; 
đặc biệt tạo cơ hội cho các em được sử dụng những quyển truyện ngắn bằng 
Tiếng Anh để nâng cao vốn từ cho các em. 
Trên đây là một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng 
Anh bản thân tôi tâm đắc và đã áp dụng trong thực tế giảng dạy môn Tiếng Anh 
lớp 6 năm học 2016 - 2017 này. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện không 
tránh khỏi những khiếm khuyết. Rất mong được đón nhận những ý kiến đóng 
góp của các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tôi 
được hoàn thiện hơn nữa. Đây là nền tảng quan trọng giúp tôi tiếp tục đổi mới 
phương pháp giảng dạy ở các khối lớp khác của bậc học. 
Tôi xin trân trọng cảm ơn! 
Một số thủ thuật nâng cao hiệu quả dạy từ vựng môn Tiếng Anh lớp 6 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
26 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Sách giáo khoa Tiếng Anh 6 - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ 
chức biên soạn theo chương trình Tiếng Anh Trung học cơ sở do Bộ Giáo dục 
và Đào tạo ban hành ngày 03 tháng 01 năm 2012. 
2. Tài liệu Hướng dẫn các trò chơi và hoạt động thực hành trong giờ học 
Tiếng Anh - NXB Hà Nội năm 2003. 
3. “ Luyện siêu trí nhớ từ vựng Tiếng Anh” - tác giả Nguyễn Anh Đức - 
NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 
4. “ Mở rộng vốn Tiếng Anh qua các chủ đề” - tác giả: Tuấn Kiệt - Trí 
Tuệ - NXB Thanh niên. 
5. "Bí quyết học từ vựng tiếng Anh" - tác giả Phan Hà - NXB Giáo dục 
(2003) 
6. ''Từ vựng học tiếng Anh cơ bản" - tác giả Hoàng Tất Trường - Trường 
ĐHSP Ngoại Ngữ Hà Nội. 
7. "Bồi dưỡng phương pháp dạy tiếng Anh" - tác giả Phạm Phương 
Luyện, Hoàng xuân Hoa - NXB Giáo dục (1999). 
8. ''Sổ tay người dạy tiếng Anh'' - NXB giáo dục 
9. " How to teach English'' - Barry Sesnan, Oxford University Press 
(2001). 
10. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên trung học cơ sở chu kỳ 
III (2004 - 2007). (Nhà xuất bản Giáo dục). 
11. Những vấn đề chung về đổi mới Giáo dục Trung học cơ sở môn tiếng 
Anh - Bộ Giáo dục và Đào tạo (Nhà xuất bản Giáo dục).