Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh

 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 1 
 I.PHẦN MỞ ĐẦU 
 I.1 Lý do chọn đề tài. 
hư đã biết, trong giai đoạn hiện nay máy tính điện tử đã nhanh 
chóng thâm nhập vào mọi lĩnh vực sản xuất, kinh tế và đời 
sống xã hội. Tin học đã được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực từ các 
ngành khoa học chính xác, khoa học cơ bản đến điều khiển tự động, 
thông tin liên lạc, ... Ðặc biệt tin học được sử dụng nhiều trong công tác 
quản lý như quản lý sản xuất, quản lý con người, quản lý tài nguyên, ... 
Tin học được xem là một trong những ngành mũi nhọn, chiếm vị trí hàng 
đầu trong chính sách kinh tế và khoa học kỹ thuật của các nước đã và 
đang phát triển. Chính vì vậy việc giáo dục tin học ở trường phổ thông có 
vai trò quan trọng vì việc giáo dục đó là nhằm chuẩn bị cho thế hệ trẻ 
Việt Nam về mặt tri thức, kỷ năng, về mặt năng lực, trí tuệ và các phẩm 
chất cần thiết giúp học sinh thích ứng với thời đại vi tính hóa. Giúp cho 
học sinh sau khi tốt nghiệp nắm được một số yếu tố cơ bản của tin học. 
Trong đó có một số em có khả năng sử dụng máy tính để xử lý thông tin, 
dùng máy tính như một công cụ phục vụ cho việc học tập và hoạt động. 
Xét về mặt năng lực, trí tuệ: Giúp phát triển nhiều phương thức, tư duy 
liên hệ mật thiết với việc sử dụng kỹ thuật xử lý thông tin như: tư duy 
thuật toán, tư duy điều khiển, tư duy ngôn ngữ,... Ðồng thời hình thành và 
phát triển năng lực hoạt động trí tuệ nói chung như phân tích, tổng hợp, 
khái quát hóa, trừu tượng hóa,... Để xử lí thông tin tốt và để nâng cao 
năng lực học tập cho học sinh thì việc học ngôn ngữ lập trình pascal là 
một nhiệm vụ hết sức quan trọng. 
Tuy nhiên học sinh gặp phải rất nhiều khó khăn khi lập trình Pascal vì học 
sinh chưa chủ động rèn luyện cách trình bày thuật toán, các lập luận, những kiến 
thức được áp dụng trong quá trình lập trình nên dẫn đến thụ động, rập khuôn, thiếu 
tính sáng tạo. Do đó, học sinh mau quên những kĩ năng cơ bản ấy. Trong thực tế, 
theo chủ quan cá nhân tôi, tôi thấy điều cơ bản của việc dạy lập trình Pascallà tìm ra 
phương pháp dạy cho học sinh hiểu và tự giải những bài tập quen thuộc, cơ bản một 
cách rõ ràng, ngắn gọn, để từ đó học sinh liên tưởng, tìm tòi, vận dụng vào trong 
các bài tập liên quan hoặc cùng dạng. Vậy, làm thế nào để học sinh khắc sâu và vận 
dụng những kiến thức đã học để lập trình Pascal? Để trả lời câu hỏi này, tôi đã viết 
N
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 2 
sáng kiến kinh nghiệm tìm hiểu “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình 
Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh”, với mong muốn qua nội dung 
sáng kiến kinh nghiệm này, sẽ giúp các em tăng cường năng lực lập trình Pascal 
một cách dễ dàng nhất, hiệu quả nhất. 
Hi vọng với những kinh nghiệm tích lũy của bản thân, với những ý kiến đóng 
góp của đồng nghiệp trên địa bàn huyện, của tổ chuyên môn, ban giám hiệu nhà 
trường, của cán bộ phòng giáo dục,  đề tài này sẽ giúp giáo viên giảng dạy bộ 
môn tin học trên địa bàn huyện có một cái nhìn tổng quát hơn, có những định hướng 
tốt hơn khi thực hiện nhiệm vụ mà ngành giao phó. 
 Hi vọng các thầy cô sẽ đón nhận đề tài này, để có thêm tài liệu phục vụ giảng 
dạy bộ môn tin học trong nhà trường THCS. Tuy nhiên, bản thân tôi nhận thấy đề tài 
khó tránh khỏi những sai và thiếu xót nhất định. Do đó, tôi mong nhận được những ý 
kiến đóng góp của quý thầy cô giáo, của các bộ quản lí các cấp,  Mọi ý kiến đóng 
góp xin gửi về địa chỉ e – mail: dinhthithiennga@moet.edu.vn . Tôi xin chân thành 
cảm ơn!. 
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. 
 Giúp học sinh nắm bài một cách trực quan, sinh động hơn. 
 Nhằm phát hiện học sinh giỏi tin học cấp trường về lập trình pascal. 
 Giúp học sinh học tập tích cực, chủ động, bồi dưỡng tư duy, sáng tạo, 
rèn luyện kĩ năng khi học lập trình pascal. 
 Tiếp tục bồi dưỡng đội ngũ học sinh giỏi cấp trường để học sinh tham 
gia kì thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh về lập trình pascal. 
 Đào tạo môi trường giáo dục phù hợp với xu thế hiện tại, đáp ứng kịp 
thời những đòi hỏi thiết yếu trong thời kì công nghiệp hóa - hiện đại hóa 
của đất nước. 
I.3. Đối tượng nghiên cứu. 
 Học sinh khối 8, và học sinh lớp 9 trường THCS Lương thế vinh. 
 Học sinh trong đội tuyển học sinh giỏi tin học cấp trường THCS Lương 
Thế Vinh. 
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 
 Đối tượng mũi nhọn còn hạn chế. 
I.5. Phương pháp nghiên cứu 
 Phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề. 
 Phương pháp minh họa trực quan. 
 Phương pháp phân tích tổng hợp. 
 Phương pháp so sánh. 
 Tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, rút kinh nghiệm từ bản thân, đồng nghiệp. 
II. PHẦN NỘI DUNG 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 3 
II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ 
- Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng tích cực hóa hoạt động học 
tập của học sinh của bộ môn tin học đòi hỏi ở cả hai mặt học lý thuyết và kĩ 
năng thực hành. 
- Cốt lõi của việc đổi mới phương pháp dạy học là giúp học sinh hướng tới 
việc học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động; học sinh say 
mê, hứng thú học tập một cách tích cực, tự giác và sáng tạo. 
- Việc dạy học phải bám sát vào chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình 
giáo dục phổ thông để xác định mục tiêu của bài học, chú trọng dạy học 
nhằm đạt được các yêu cầu cơ bản và tối thiểu về kiến thức, kĩ năng, đảm 
bảo không quá tải; mức độ khai thác sâu kiến thức, kĩ năng phải phù hợp với 
khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh; sáng tạo về phương pháp dạy học, 
phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác của học sinh tạo niềm vui, phấn 
khởi, nhu cầu hành động và thái độ tự tin t ... biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 28 
II.4. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC QUA KHẢO NGHIỆM, GIÁ TRỊ KHOA 
HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. 
 Sáng kiến kinh nghiệm này bản thân tôi đã thử nghiệm trong nhiều năm, 
Qua các ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp trên địa bàn huyện có thể nói 
chuyên đề cơ bản đã thành công đã và đang áp dụng, qua khảo sát chung ở 
trường THCS Lương Thế Vinh thì học sinh học tập tích cực hơn, Chất lựợng 
từng kì dần được nâng cao, học sinh tham gia kì thi học sinh giỏi cấp trường 
ngày càng nhiều hơn, có học sinh đạt giải trong kì thi học sinh giỏi cấp huyện 
* Kết quả chất lượng đại trà bộ môn 
Năm học Trước khi áp dụng SKKN Sau khi áp dụng SKKN 
2012 – 2013 
 15% Giỏi 
 30% Khá 
 47% Trung bình 
 8% Yếu 
 20% Giỏi 
 35% Khá 
 42% Trung bình 
 3% Yếu 
2016 – 2017 
 20% Giỏi 
 30% Khá 
 40% Trung bình 
 10% Yếu 
 30% Giỏi 
 40% Khá 
 26% Trung bình 
 4% Yếu 
* Kết quả chất lượng mũi nhọn 
Năm học 2012 – 2013 
Học sinh giỏi cấp huyện : 1 giải nhì ; 1 giải khuyến khích 
Học sinh giỏi cấp tỉnh : 1 giải nhì 
Học sinh được vào đội tuyển học sinh giỏi quốc gia kì thi 
tin học trẻ không chuyên. 
Năm học 2017 – 2018 Học sinh giỏi cấp huyện: 2 giải ba; 1 giải khuyến khích 
2 Học sinh tham dự cuộc thi khoa học kĩ thuật cấp 
huyện đạt giải khuyến khích. 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 29 
III.KẾT LUẬN CHUNG VÀ KIẾN NGHỊ: 
III.1. KẾT LUẬN 
- Những giải pháp trong sáng kiến kinh nghiệm không mang tính 
tuyệt đối trong việc giảng dạy, sau khi triển khai đề tài bản thân 
tôi thấy chất lượng ngày một tăng lên. 
- Sáng kiến kinh nghiệm mang lại những ý nghĩa nhất định: 
 . Ý nghĩa thực tiễn: 
- Vận dụng, một số giải pháp trên trong đề tài, tôi đã mang đến những giờ học tin 
học thật sống động và trực quan cho học sinh, giúp các em tiếp thu bài được tốt hơn 
và nhớ lâu hơn những gì mà các em đã học được. Đồng thời, cách làm này còn giúp 
chúng tôi đỡ vất vả hơn trong việc quản lý và hướng dẫn học sinh học tập, tạo sự 
gần gũi giữa giáo viên và học sinh, giúp các em mạnh dạn phát huy hết khả năng 
của mình khi lập trình Pascal. Rèn luyện các em một ý thức học tập, và môi trường 
học tập hiện tại của các em thực sự mang lại kĩ cương, nề nếp. 
 Phạm vi áp dụng: 
- Đề tài được áp dụng với đối tượng học sinh tại trường THCS Lương Thế Vinh. - 
Có thể nói rằng đề tài này được nhiều đồng nghiệp quan tâm, thúc đẩy chúng tôi 
cùng thực hiện và ngày càng bổ sung cho nhau hơn để mang lại hiệu quả tốt 
nhất trong từng tiết dạy của bộ môn tin học. 
 Bài học kinh nghiệm: 
- Giáo viên linh hoạt khi giảng dạy đồng thời kích thích khả năng tư duy của học 
sinh có biểu hiện tốt để khuyến khích động viên tinh thần những học sinh khác, nhất 
là các học sinh yếu có thể học hỏi nhiều từ bạn mình. 
- Giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề, nhiệt tình với học sinh, làm việc với 
tinh thần đầy trách nhiệm. 
- Giáo viên cần đầu tư kĩ cho bài dạy để học sinh có thể quan sát và vận dụng kiến 
thức vừa tiếp thu thì các em sẽ khắc sâu hơn. 
- Xây dựng nhóm học sinh nòng cốt của lớp để giúp đỡ học sinh yếu kém. 
III.2. KIẾN NGHỊ 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 30 
Qua quá trình giảng dạy ở trường trung học cơ sở, qua thực tế tìm hiểu quá 
trình dạy và học của học sinh. Tôi xin mạnh dạn đề xuất ý kiến như sau: 
* Phòng Giáo dục – Đào tạo: 
Tổ chức các chuyên đề thảo luận trọng tâm về một nội dung, hay một vấn đề 
cụ thể của bộ môn Tin học 8 (Phần lập trình đơn giản) để thu hút đông đảo sự tham 
gia của toàn bộ giáo viên trong trường, trong cụm hoặc trong huyện (tùy vào phạm 
vi tổ chức). 
* Các nhà trường: 
Lãnh đạo các trường nên tăng thêm một vài hoạt động ngoại khóa toàn trường 
về tìm hiểu kiến thức phổ thông theo từng môn để học sinh có cơ hội giao lưu, học 
hỏi và khẳng định bản thân, giúp các em hăng say học tập và đam mê nghiên cứu để 
thể hiện mình hơn. 
* Giáo viên: 
Luôn chủ động tìm tòi, sáng tạo trong dạy học, tận dụng mọi cơ hội tiếp xúc 
với học sinh, lắng nghe học sinh nói để tìm ra những phương pháp dạy mới phù hợp 
với đối tượng học sinh từ đó nâng cao chất lượng đại trà của bộ môn. 
Đổi mới cách ra đề bài tập, giải bài tập, chú trọng vào phương pháp lấy học 
sinh làm trung tâm, gây hứng thú học tập cho học sinh học lập trình Pascal. Khuyến 
khích các em lập trình dưới nhiều góc độ thuật toán khác nhau, từ đó tìm ra cách 
giải mới, hay chứ không nên bắt buộc các em cứ phải giải theo cách của mình. 
Tự học để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, sử dụng tốt công nghệ 
thông tin phục vụ cho các hoạt dộng dạy học để tạo hứng thú học tập cho học sinh. 
Tận tâm hơn với nghề dạy học, tôn trọng những kết quả đạt được của học sinh 
dù là nhỏ nhất 
 CưMgar, Ngày 12 tháng 03 năm 2018 
 Người viết 
 Đinh Thị Thiên Nga 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 31 
PHẦN MỤC LỤC 
I. PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................ 1 
I.1 Lý do chọn đề tài. .................................................................................... 1 
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. ............................................................... 2 
I.3. Đối tượng nghiên cứu. ........................................................................... 2 
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ................................................................ 2 
I.5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 2 
II. PHẦN NỘI DUNG .................................................................................... 2 
II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ ........................................................ 3 
II.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ ........................................................... 3 
a. Thuận lợi – khó khăn ...................................................................... 3 
b. Thành công – hạn chế ...................................................................... 4 
c. Mặt mạnh – Mặt yếu ...................................................................... 5 
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động. ........................................... 5 
II.3. GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP ................................................................... 6 
a. MỤC TIÊU CỦA GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP ................................. 6 
b. NỘI DUNG VÀ CÁCH THỨC THỰC HIỆN GIẢI PHÁP, 
BIỆN PHÁP. ............................................................................................. 6 
 c. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP 23 
d. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP ............ 27 
e. KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM, GIÁ TRỊ KHOA HỌC CỦA 
VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. ....................................................................... 27 
II.4. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC QUA KHẢO NGHIỆM, GIÁ TRỊ KHOA 
HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. ........................................................ 28 
III.KẾT LUẬN CHUNG VÀ KIẾN NGHỊ: .................................................... 29 
III.1. KẾT LUẬN......................................................................................... 29 
 III.2. KIẾN NGHỊ 29 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 32 
TƯ LIỆU THAM KHẢO 
1. Sách giáo khoa, sách giáo viên tin học dành cho thcs quyển 3. 
2. Chuẩn kiến thức, kĩ năng của bộ giáo dục và đào tạo 
3. Một số trang web: www.tailieu.vn, www.moet.gov.vn,  
4. Sách lập trình pascal của Quách tuấn Ngọc 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 33 
 ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP 
 .............................................................................................................................. 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ”Đề tài: “Một số biện pháp tăng cường năng lực lập trình Pascal cho học sinh trường THCS Lương Thế Vinh” 
Người viết: Đinh Thị Thiên Nga Trường THCS Lương Thế Vinh Trang 34 
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG NHÀ TRƯỜNG 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 ......................................................................................................................... 
 .........................................................................................................................