Nghiên cứu hiệu quả và tính an toàn của kỹ thuật kéo bóc tách viêm dính khớp vai dưới gây tê thần kinh trên vai kết hợp vật lý trị liệu điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng

t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 4-2018 
 77 
NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ VÀ TÍNH AN TOÀN CỦA KỸ THUẬT 
KÉO BÓC TÁCH VIÊM DÍNH KHỚP VAI DƯỚI GÂY TÊ 
THẦN KINH TRÊN VAI KẾT HỢP VẬT LÝ TRỊ LIỆU 
ĐIỀU TRỊ VIÊM QUANH KHỚP VAI THỂ ĐÔNG CỨNG 
Hoàng Tiến Ưng*; Hà Hoàng Kiệm*; Bùi Văn Tuấn; Hoàng Văn Thắng* 
TÓM TẮT 
Mục tiêu: đánh giá hiệu quả giảm đau và phục hồi tầm vận động khớp vai của kỹ thuật 
kéo bóc tách viêm dính khớp vai dưới gây tê thần kinh trên vai kết hợp vật lý trị liệu để điều trị 
viêm quanh khớp vai đông cứng (VQKVĐC) và đánh giá tác dụng không mong muốn của 
kỹ thuật này. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu theo dõi dọc trên 64 BN VQKVĐC 
giai đoạn 2. Điều trị nền mobic 7,5 mg x 2 viên/ngày, vật lý trị liệu 1 lần/ngày trong 1 tuần, 
sau đó tiến hành thủ thuật, sau thủ thuật, điều trị tiếp phác đồ trên 1 tuần. Đánh giá kết quả 
gồm: mức độ đau theo thang điểm VAS, tầm vận động khớp đo bằng thước đo góc hai cạnh, 
phân loại mức độ hạn chế vận động theo Phân loại McGill - McRomi. Đánh giá tại 3 thời điểm 
ngay trước, sau thủ thuật và sau thủ thuật 1 tuần. Kết quả và kết luận: ngay sau thủ thuật, 
mức độ giảm đau không khác biệt so với trước thủ thuật, nhưng sau 1 tuần giảm đau rất tốt, 
không còn BN nào đau vừa và nặng, 89,06% BN đau nhẹ. Tầm vận động khớp vai thụ động 
trở về bình thường (1800) 98,44% ngay sau thủ thuật, sau 1 tuần về bình thường 100% BN. 
Không gặp tác dụng không mong muốn sau thủ thuật. 
* Từ khóa: Viêm quanh khớp vai thể đông cứng; Kéo bóc tách viêm dính khớp vai; Gây tê 
thần kinh trên vai 
Study of Effectiveness and Safety of Capsular Release Technique 
of Adhesive Capsulitis of the Shoulder under Suprascapular Nerve 
Block and Physiotherapy in Treatment of Frozen Shoulder 
Summary 
Objectives: Evaluation of effectiveness and side effects of capsular release technique of 
adhesive capsulitis of the shoulder under suprascapular nerve block and physiotherapy to treat 
frozen shoulder. Subjects and method: The study was carried out on 64 patients with frozen 
shoulder in stage 2. The patients were treated by the form: mobic 7.5 mg x 2 tab/day, 
physiotherapy 1 time/day in 1 week, then making technic. After technic, the patients continued 
treating the same as before. Evaluation of pain according to VAS scale. Evaluation of range of 
treating the shoulder’s motion according to classification of McHill-McRomi. Evaluation at 3 times: 
before and after technic and after technic 1 week. Result and conclusion: There was the good 
pain relief 1 week after technic, only 89.06% with slight pain, no patients with average and 
severe pain. At time after technic and after 1 week, range of motion of shoulder became normal. 
There were not any side effects after technic. 
* Keywords: Frozen shoulder; Capsular release of adhesive capsulitis; Suprascapular nerve block. 
* Bệnh viện Quân y 103 
Người phản hồi (Corresponding): Hoàng Tiến Ưng (bshoangtienungbvqy103@gmail.com) 
Ngày nhận bài: 19/01/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 15/03/2018 
 Ngày bài báo được đăng: 03/04/2018 
T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 4-2018 
 78 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Viêm quanh khớp vai là thuật ngữ 
dùng để chỉ các trường hợp viêm, đau 
khớp vai do tổn thương phần mềm (gân, 
cơ, dây chằng, bao khớp, bao hoạt dịch) 
mà không có tổn thương ở sụn và xương 
khớp vai, không do nhiễm khuẩn và không 
do chấn thương mới. Viêm quanh khớp 
vai được chia làm 3 thể: viêm quanh 
khớp vai đơn thuần; VQKVĐC còn được 
gọi là viêm dính khớp vai; hội chứng vai 
tay còn được gọi là hội chứng loạn dưỡng 
thần kinh giao cảm phản xạ. Trong ba thể 
bệnh trên, VQKVĐC là thể bệnh hay gặp, 
đặc trưng lâm sàng là đau và hạn chế 
tầm vận động khớp vai, điều trị còn gặp 
nhiều khó khăn [2]. 
Có nhiều phương pháp điều trị bảo tồn 
VQKVĐC như dùng thuốc chống viêm 
giảm đau, vật lý trị liệu, y học cổ truyền, 
có thể phối hợp các phương pháp [3]. 
Nhưng điều trị bảo tồn chỉ giúp giảm viêm 
giảm đau, tầm vận động khớp vai hầu 
như cải thiện rất ít. Khi ngừng điều trị, 
đau khớp vai trở lại, điều trị thường phải 
kéo dài hàng năm hoặc hơn. Nhiều trường 
hợp phải phẫu thuật nội soi khớp vai hoặc 
kéo bóc tách viêm dính khớp vai dưới gây 
mê, các kỹ thuật này chỉ thực hiện được 
ở những bệnh viện lớn và chi phí tốn kém 
[1]. 
Xuất phát từ những khó khăn trong 
điều trị VQKVĐC, Bộ môn - Khoa Phục 
hồi Chức năng, Bệnh viện Quân y 103 đã 
nghiên cứu và đề xuất kỹ thuật bóc tách 
khớp vai viêm dính dưới gây tê thần kinh 
trên vai để điều trị VQKVĐC. Để đánh giá 
hiệu quả và tính an toàn của kỹ thuật 
chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục 
tiêu: Đánh giá hiệu quả giảm đau và phục 
hồi tầm vận động khớp vai của kỹ thuật 
bóc tách khớp vai viêm dính dưới gây tê 
thần kinh trên vai kết hợp vật lý trị liệu để 
điều trị VQKVĐC. 
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 
NGHIÊN CỨU 
1. Đối tượng nghiên cứu. 
64 BN được chẩn đoán xác định 
VQKVĐC giai đoạn 2, điều trị tại Khoa 
Phục hồi Chức năng, Bệnh viện Quân y 103 
từ 4 - 2016 đến 11 - 2016, tự nguyện tham 
gia nghiên cứu. 
* Tiêu chuẩn chẩn đoán: theo định 
nghĩa VQKVĐC giai đoạn 2 của Codman 
E.A [4]. 
* Tiêu chuẩn loại trừ: BN có tổn thương 
xương khớp vai (X quang), loãng xương 
vừa và nặng, mắc các bệnh nặng như 
suy tim, suy gan, suy thận, rối loạn nhịp 
tim, BN đang có tăng huyết áp, sốt, 
BN dị ứng với lidocain. 
2. Phương pháp nghiên cứu. 
Tiến cứu, can thiệp theo dõi dọc 2 tuần. 
- Cách thức tiến hành: BN được điều 
trị nội khoa 1 tuần trước khi tiến hành kỹ 
thuật (mobic 7,5 mg x 2 viên/ngày, vật lý 
trị liệu (điện xung, paraffin, sóng ngắn, tập 
vận động khớp vai) 1 lần/ngày để giảm 
đau, sau đó tiến hành kỹ thuật, sau kỹ 
thuật điều trị tiếp 1 tuần phác đồ như 
trước khi làm kỹ thuật. 
t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 4-2018 
 79 
- Các bước tiến hành kỹ thuật: gây tê 
thần kinh trên vai bằng lidocain 40 mg x 
2 ống (thử phản ứng trước). Gây tê bổ 
sung vào bao khớp vai tại hai v