Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính 64 dãy động mạch não sử dụng phương pháp test bolus

8/17/2018
1
KỸ THUẬT CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH
64 DÃY ĐỘNG MẠCH NÃO 
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TEST BOLUS
Bùi Thanh Cao, Nguyễn Hữu Tuấn, Bùi Quang Huynh*
(*)Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Việt Đức.
 Chụp cắt lớp vi tính (CLVT) động
mạch não:
• Là một phương pháp chẩn đoán không 
â lấ
Đặt vấn đề
x m n.
• Được chấp nhận như chỉ định đầu tiên
để chẩn đoán, lập kế hoạch điều trị và 
theo dõi sau điều trị các bệnh mạch 
máu não.
Giá trị chẩn đoán của CLVT phụ thuộc:
• Độ cản quang động mạch: > 350 HU.
• Hiện rõ động mạch, hạn chế tĩnh mạch não 
ễ
Đặt vấn đề
(tính thời gian tr chính xác).
 2 phương pháp tính thời gian trễ
• Test bolus
• Care bolus 
Ưu nhược điểm của 2 phương pháp
Test bolus Care bolus
Ưu điểm • Tính được thời 
gian trễ chính
• Sử dụng ít
thuốc cản
xác. quang.
Nhược điểm • Sử dụng nhiều
thuốc cản 
quang hơn.
• Thời gian trễ 
không chính
xác, thuốc 
sang tĩnh
mạch
Trình bày quy trình kỹ thuật chụp 
CLVT động mạch não đang được 
áp dụng tại bệnh viện Việt Đức
Mục đích của bài báo cáo
 , 
sử dụng phương pháp Test bolus 
để tính thời gian trễ.
Quy trình kỹ thuật
Chỉ định: 
• Chẩn đoán phình, dị dạng mạch máu
não.
• Chấn thương sọ não, tai biến mạch máu
não nghi ngờ tổn thương mạch.
• Lập kế hoạch điều trị, kiểm tra sau điều
trị mạch máu não.
hinhanhykhoa.com
8/17/2018
2
Quy trình kỹ thuật
Chống chỉ định: 
• Phụ nữ có thai.
• Người bệnh có tiền sử dị ứng thuốc cản
quang, hen phế quản.
• Người bệnh nhiễm độc do tuyến giáp
trạng, suy gan, suy thận.
 Chuẩn bị người bệnh:
• Nhịn ăn trước khi chụp 4-6 giờ (trừ cấp cứu).
• Thu thập kết quả xét nghiệm, hồ sơ bệnh án.
• Tháo bỏ vật dụng gây nhiễu ảnh vùng đầu cổ
Quy trình kỹ thuật
 , .
• Hướng dẫn người bệnh nằm yên trong khi chụp, 
giải thích nguy cơ có thể xảy ra khi tiêm thuốc kể
cả cảm giác nóng, buồn nôn hoặc shock thuốc.
• Yêu cầu người bệnh kí cam kết sử dụng thuốc 
cản quang.
Trang thiết bị:
• MSCT 64 dãy .
• Máy bơm thuốc cản quang tự 
động có 2 xilanh.
Quy trình kỹ thuật
• Thuốc cản quang nồng độ 350, 
370 mgI/ml.
• Bông cồn, băng dính, hộp thuốc
chống sốc, kim luồn 18G, dây 
nối chạc 3 chịu áp lực. Đặt đường 
truyền tĩnh mạch M bên tay
phải.
Tư thế người bệnh:
• Nằm ngửa, đầu hướng 
vào trong máy.
Cố đị h đầ ời bệ h
Quy trình kỹ thuật
• n u ngư n .
• Tia trung tâm vào điểm 
giữa gian mày, đường 
ngang với lỗ tai.
Các bước tiến hành kỹ thuật
1. Chụp ảnh khảo sát:
• Sagital, coronal.
2. Chụp các lát cắt thì trước tiêm: 
• Mốc cắt Từ C1 lên đến hết vòm
sọ.
• Mặt phẳng cắt axial theo đường 
OM hoặc theo mặt phẳng 
Virchow.
• Mục đích: Đánh giá nhu mô não
trước khi tiêm thuốc cản quang.
Kỹ thuật test bolus
3. Test bolus
• Vị trí ngang đốt sống cổ C4, 
C5 (trước phình cảnh).
• Cắt 1 ảnh để xác định vị trí 
động mạch cảnh ( hằng số 
80Kv – 40 mas).
• Đặt ROI vào lòng 
động mạch cảnh. 
8/17/2018
3
3. Test bolus
• Tiêm 10ml thuốc theo
sau là 20ml NaCl
ố
Kỹ thuật test bolus
0.9%, t c độ 5 ml/s.
• Sau khi tiêm thuốc 6s, 
chụp liên tục 1-2s/lần tại
C4, C5.
• Máy sẽ tính được thời gian 
để đạt nồng độ thuốc trong 
lòng động mạch cảnh cao 
nhất sau khi tiêm thuốc là
Kỹ thuật test bolus
bao nhiêu.
• Ta gọi thời gian thuốc đạt 
nồng độ cao nhất này là T
(vd T=15s).
4. Chụp các lát cắt động 
mạch có tiêm thuốc:
• Chụp xoắn ốc (Helical).
• Hướng cắt Axial từ dưới lên 
Các bước tiến hành kỹ thuật
trên (C4-C5 đến hết vòm sọ).
• Độ dày 5mm tái tạo 0.625 mm.
• Speed: 65,25mm/s. Pitch 0.516.
• Rotation times : 0.5s.
• Tổng thời gian chụp : 4s
4. Chụp các lát cắt động 
mạch có tiêm thuốc:
• Đặt thời gian trễ (Delay scan 
times) = T (vd T = 15s).
Các bước tiến hành kỹ thuật
• Thuốc cản quang: 1ml/Kg; tốc 
độ 5ml/s , + 20ml NaCl 0.9%.
• Sau khoảng thời gian trễ T 
máy sẽ tự động chụp thì ĐM 
não.
Một số kết quả thu được Một số kết quả thu được
hinhanhykhoa.com
8/17/2018
4
Một số kết quả thu được Một số kết quả thu được
Một số kết quả thu được Một số kết quả thu được
Kết luận
1. Ưu điểm của test bolus:
• Thao tác đơn giản dễ thực hiện.
• Chụp được chính xác thì động mạch.
Ch hì h ả h õ à h hế đ hiệ• o n n r r ng, ạn c ược sự n 
hình của tĩnh mạch.
• Giúp chẩn đoán chính xác. 
• Áp dụng cho những mạch cần thời gian chụp 
nhanh như : động mạch cảnh, động mạch phổi.
2. Nhược điểm của test bolus :
• Mất thêm 1 thao tác thực hiện Test thuốc.
• Mỗi bệnh nhân mất thêm 10ml thuốc cản 
à 20 l ớ ối
Kết luận
quang v m nư c mu .
• Khó xác định vị trí ĐM cảnh để đặt ROI trong 
trường hợp bệnh nhân: hẹp, tắc, thiểu sản ĐM 
cảnh.
8/17/2018
5
Tài liệu tham khảo
 Cerebral CT angiography using a small volume of 
concentrated contrast material with a test injection method: 
optimal scan delay for quantitative and qualitative 
performance.
N Takeyama, MD,1 K Kuroki, MD,1 T Hayashi, MD,1 S Sai,1 N Okabe, 
MD,1 Y Kinebuchi, MD,1 T Hashimoto, MD,1 andT Gokan, MD2
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
hinhanhykhoa.com