Đánh giá kết quả điều trị thoái hóa cột sống cổ bằng phương pháp kéo giãn cột sống cổ trên máy TM 300 tại Bệnh viện Điều dưỡng và Phục hồi chức năng Thái Nguyên

Đặng Thị Minh Thu và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 72(10): 127 - 132 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 127 
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA CỘT SỐNG CỔ BẰNG PHƢƠNG PHÁP 
KÉO GIÃN CỘT SỐNG CỔ TRÊN MÁY TM 300 TẠI BỆNH VIỆN ĐIỀU DƢỠNG VÀ 
PHỤC HỒI CHỨC NĂNG THÁI NGUYÊN 
 Đặng Thị Minh Thu*, Trịnh Xuân Tráng 
 Trường Đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Mục tiêu: Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của THCSC và đánh giá kết quả điều 
trị THCSC bằng phƣơng pháp kéo giãn cột sống cổ trên máy TM 300. 
Đối tƣợng nghiên cứu: 
Gồm 120 bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh viện Điều dƣỡng và Phục hồi chức năng Thái 
Nguyên, từ tháng 12/2009 đến tháng 6/2010. 
Phƣơng pháp nghiên cứu: 
- Phƣơng pháp nghiên cứu mô tả. 
- Phƣơng pháp nghiên cứu can thiệp điều trị có so sánh trƣớc - sau. 
Kết quả và kết luận: 
Tỉ lệ bệnh nhân nam là 52,5%. Lứa tuổi hay gặp nhất là 60 - 69 (44,2%). Nghề nghiệp: nhóm cán 
bộ hƣu chiếm tỉ lệ cao nhất: 70,8%. Đau cột sống cổ mạn: 81,7%. Hội chứng cột sống cổ chiếm tỉ 
lệ cao nhất: 100%, không có bệnh nhân nào có hội chứng chèn ép tủy cổ. Dấu hiệu X quang hay 
gặp: mọc gai xƣơng cột sống, mỏ xƣơng chiếm tỉ lệ cao nhất (91,7%). Vị trí tổn thƣơng đoạn cổ 
dƣới gặp nhiều nhất (100%). Kết quả sau 20 ngày điều trị kéo giãn cột sống cổ: Kết quả tốt: 
21,7%; Kết quả khá: 41,7%; Trung bình: 33,3%, kém: 3,3%. 
Từ khóa: Thoái hóa cột sống cổ, lâm sàng, cận lâm sàng, điều trị, kéo giãn 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Thoái hóa cột sống cổ (THCSC) là bệnh cột 
sống mạn tính, đau và biến dạng, không có 
biểu hiện viêm. Tổn thƣơng cơ bản của bệnh 
là tình trạng thoái hóa của sụn khớp và đĩa 
đệm (ở cột sống cổ), phối hợp với những thay 
đổi ở phần xƣơng dƣới sụn và màng hoạt 
dịch. Thoái hóa cột sống cổ thƣờng gặp ở 
ngƣời trung, cao tuổi. Nguyên nhân chính là 
do quá trình lão hóa và tình trạng chịu áp lực 
quá tải kéo dài của sụn khớp và đĩa đệm. Biểu 
hiện lâm sàng của THCSC rất đa dạng và 
phức tạp. Đau là một trong những triệu chứng 
thƣờng xuyên và phổ biến nhất. Đau không 
chỉ ảnh hƣởng đến cuộc sống, chức năng sinh 
hoạt của ngƣời bệnh mà còn ảnh hƣởng đến 
kinh tế, chất lƣợng cuộc sống của bệnh nhân. 
Mặt khác nếu không đƣợc chẩn đoán và điều 
trị đúng đắn bệnh sẽ tiến triển thành từng đợt 
 Tel: 0986518775 ; Email: minhthu.ddphcn@gmail.com 
nặng dần, có thể dẫn đến chèn ép rễ, tủy, gây 
đau hoặc tàn phế. 
Điều trị thoái hóa cột sống cổ chủ yếu bằng 
phƣơng pháp nội khoa, trong đó kéo giãn cột 
sống cổ là một phƣơng pháp điều trị bảo tồn có 
hiệu quả đƣợc đề xuất từ năm 1952. Bệnh viện 
Điều dƣỡng và phục hồi chức năng Thái 
Nguyên đã điều trị thoái hóa cột sống cổ bằng 
kéo giãn cột sống cổ trên máy TM 300 từ năm 
2003, nhƣng chƣa có nghiên cứu nào đánh giá 
kết quả điều trị sau khi kéo giãn. Xuất phát từ 
thực tế trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề 
tài này nhằm 2 mục tiêu: 
- Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm 
sàng của THCSC. 
- Đánh giá kết quả điều trị THCSC bằng 
phƣơng pháp kéo giãn cột sống cổ trên máy 
TM 300. 
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
Đối tƣợng nghiên cứu 
Đặng Thị Minh Thu và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 72(10): 127 - 132 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 128 
Gồm 120 bệnh nhân điều trị nội trú tại Bệnh 
viện Điều dƣỡng và Phục hồi chức năng Thái 
Nguyên, từ tháng 12/2009 đến tháng 6/2010. 
Bệnh nhân đã đƣợc chẩn đoán xác định 
THCSC dựa vào tiêu chuẩn chẩn đoán sau: 
- Có biểu hiện lâm sàng của THCSC. 
- Có phim X quang và đƣợc xác định có hình 
ảnh THCSC. 
Phƣơng pháp nghiên cứu 
Trong nghiên cứu này chúng tôi sử dụng 2 
phƣơng pháp nhƣ sau: 
- Phƣơng pháp nghiên cứu mô tả. 
- Phƣơng pháp nghiên cứu can thiệp điều trị 
có so sánh trƣớc - sau. 
Phƣơng pháp thu thập số liệu 
* Sắp xếp bệnh nhân thành 2 nhóm: 
- Nhóm 1 (nhóm chứng): Bệnh nhân đƣợc 
điều trị bằng vật lí trị liệu phục hồi chức 
năng: hồng ngoại, xoa bóp. 
- Nhóm 2 (nhóm kéo giãn): bệnh nhân đƣợc 
điều trị bằng hồng ngoại, xoa bóp và kéo giãn 
cột sống cổ trên máy TM 300. 
* Hồng ngoại: 
- Chuẩn bị đèn: Dùng loại đèn đứng của 
Slovakia T7a 8, OSRAM Theratherm 230V-
250w, sản xuất năm 2008. 
- Thời gian và số lần điều trị: thời gian trung bình 
15 phút, ngày chiếu 1 lần. Mỗi đợt 20 ngày. 
* Xoa bóp cổ vai: 
Thời gian và số lần xoa bóp: mỗi ngày xoa 
bóp một lần, mỗi lần xoa bóp 30 phút, mỗi 
đợt điều trị 20 ngày. 
* Kỹ thuật kéo giãn cột sống cổ trên máy TM 300: 
- Chuẩn bị máy: Dùng máy kéo giãn cổ và cột 
sống TM 300 của Nhật. Sản xuất năm 2003. 
- Chuẩn bị bệnh nhân: bệnh nhân nằm, hoặc 
ngồi ở tƣ thế thoải mái trên ghế có tựa lƣng cao, 
góc kéo gập, thƣờng ra trƣớc khoảng 20- 250. 
- Cân trọng lƣợng bệnh nhân trƣớc lúc kéo. 
Buộc đai kéo vào cằm, cổ, đầu bệnh nhân làm 
sao cho lực kéo tạo thành với mặt bàn một 
góc 20- 30
0 (chú ý không để đai sát cổ gây 
nghẹt thở, không để đai xa gáy gây đau xƣơng 
hàm dƣới khi kéo). Bệnh nhân phải đƣợc thƣ 
giãn thoải mái và không gây đau khi kéo. 
- Tiến hành điều trị: 
+ Chọn lực kéo: theo cân nặng bệnh nhân, lực 
kéo khởi đầu bằng 1/7 trọng lƣợng cơ thể có 
sự thăm dò một vài ngày đầu. Dùng phƣơng 
pháp tăng dần theo phản ứng của ngƣời bệnh, 
lực kéo tối đa là 9-10 kg. Lực nền bằng 1/3 - 
1/4 lực kéo. 
+ Chọn chế độ kéo: kéo ngắt quãng 
- Thời gian và số lần điều trị: thời gian kéo 30 
giây, thời gian nghỉ 10 giây, thời gian 15 phút 
1 lần điều trị. Mỗi ngày kéo 1 lần. Mỗi đợt 
điều trị 20 ngày. 
- Sau khi kéo xong cho bệnh nhân nghỉ ngơi tại 
chỗ 5 - 10 phút, tránh thay đổi tƣ thế đột ngột. 
* Đánh giá kết quả điều trị ở nhóm kéo giãn 
và nhóm chứng bao gồm: 
- Đánh giá sự tiến bộ về tầm vận động khớp 
(TVĐK): bằng thƣớc đo tầm vận động khớp. 
- Đánh giá mức cải thiện chức năng sinh hoạt 
hàng ngày:dựa vào bảng câu hỏi NPQ. 
- Đánh giá mức cải thiện đau. 
Đánh giá dựa vào thang nhìn Likert 11 điểm: 
Điểm 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 
 Đau rất ít Đau ít Đau vừa