Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở

Bài viết dưới đây phản ánh kết quả thực trạng năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên

Trung học cơ sở hiện nay. Đặc biệt, bài viết tập trung làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng

lực tư vấn tâm lí của giáo viên Trung học cơ sở, bao gồm: Các yếu tố chủ quan (Về phía giáo

viên) và các yếu tố khách quan (Về phía phía học sinh và phụ huynh, các lực lượng xã hội;

Về phía nhà trường; Các yếu tố về cơ sở vật chất, cơ chế chính sách và các điều kiện khác).

Kết quả nghiên cứu cho thấy, các yếu tố nêu trên có ảnh hưởng khá nhiều đến năng lực tư

vấn tâm lí của giáo viên Trung học cơ sở. Trong các mức độ cụ thể, giáo viên chủ yếu lựa

chọn ở hai mức độ: “Ảnh hưởng phần nào” và “Rất ảnh hưởng”.

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 1

Trang 1

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 2

Trang 2

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 3

Trang 3

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 4

Trang 4

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 5

Trang 5

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 6

Trang 6

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 7

Trang 7

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 8

Trang 8

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở trang 9

Trang 9

pdf 9 trang minhkhanh 5880
Bạn đang xem tài liệu "Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở

Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở
140 
HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2020-0035 
Educational Sciences, 2020, Volume 65, Issue 4C, pp. 140-148 
This paper is available online at  
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN 
NĂNG LỰC TƯ VẤN TÂM LÍ CỦA GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ 
Trần Thị Tuyết Mai 
Trung tâm Nghiên cứu Tâm lí học – Sinh lí lứa tuổi, 
Viện Nghiên cứu Sư phạm - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 
Tóm tắt: Bài viết dưới đây phản ánh kết quả thực trạng năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên 
Trung học cơ sở hiện nay. Đặc biệt, bài viết tập trung làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng 
lực tư vấn tâm lí của giáo viên Trung học cơ sở, bao gồm: Các yếu tố chủ quan (Về phía giáo 
viên) và các yếu tố khách quan (Về phía phía học sinh và phụ huynh, các lực lượng xã hội; 
Về phía nhà trường; Các yếu tố về cơ sở vật chất, cơ chế chính sách và các điều kiện khác). 
Kết quả nghiên cứu cho thấy, các yếu tố nêu trên có ảnh hưởng khá nhiều đến năng lực tư 
vấn tâm lí của giáo viên Trung học cơ sở. Trong các mức độ cụ thể, giáo viên chủ yếu lựa 
chọn ở hai mức độ: “Ảnh hưởng phần nào” và “Rất ảnh hưởng”. 
Từ khóa: tư vấn tâm lí, năng lực tư vấn tâm lí, giáo viên Trung học cơ sở, Cán bộ quản lí, 
học sinh. 
1. Mở đầu 
Học sinh Trung học cơ sở (THCS) hiện nay đang gặp phải nhiều khó khăn tâm lí và cần có 
sự hỗ trợ, giúp đỡ kịp thời. Vì vậy, hoạt động tư vấn tâm lí (TVTL) ngày càng trở nên phổ biến 
để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của học sinh. Hoạt động này được xem là một bộ phận của quá 
trình giáo dục trong nhà trường, đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển 
toàn diện nhân cách cho học sinh. Tuy nhiên, để hoạt động TVTL mang lại hiệu quả, chúng ta 
cần phải chú trọng đến việc phát triển năng lực TVTL cho lực lượng chủ chốt làm công tác TVTL 
trong các trường THCS, đó chính là đội ngũ giáo viên. 
Vấn đề TVTL nói chung đã thu hút được nhiều tác giả nước ngoài và trong nước quan tâm 
nghiên cứu ở các khía cạnh khác nhau. Nhìn chung, các tác giả đã đi sâu tìm hiểu những khó khăn 
tâm lí của học sinh và các cách ứng phó, nhu cầu TVTL của học sinh, năng lực của nhà TVTL và 
đội ngũ giáo viên làm nhiệm vụ TVTL... Ngoài việc đánh giá thực trạng của các vấn đề nêu trên, 
hầu hết các nghiên cứu đều tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng đó. 
Ở nước ngoài, nhiều nghiên đã chỉ ra các yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến hoạt 
động TVTL nói chung. Điển hình như nghiên cứu của tác giả N. Nyutu đã chỉ ra một số yếu tố 
ảnh hưởng đến nhu cầu TVTL của học sinh THCS, như: Đặc điểm nền văn hoá vùng miền, văn 
hóa gia đình, quan niệm về TVTL; những yếu tố xuất phát từ chính hoạt động TVTL; nền tảng 
giáo dục gia đình; đặc điểm cá nhân; cơ chế phòng vệ... [1]. Cùng với đó, hai tác giả Kim và 
Omizo đã khẳng định những giá trị văn hóa ảnh hưởng đến việc kìm nén cảm xúc của bản thân 
khi họ trải nghiệm những cảm xúc mạnh mẽ, nhất là những cảm xúc tiêu cực. Ngay từ bé, dưới 
ảnh hưởng của giáo dục gia đình và truyền thống, trẻ em ít khi được khuyến khích chia sẻ những 
Ngày nhận bài: 19/2/2020. Ngày sửa bài: 17/3/2020. Ngày nhận đăng: 2/4/2020. 
Tác giả liên hệ: Trần Thị Tuyết Mai. Địa chỉ e-mail: tuyetmaik57tlgd@gmail.com 
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở 
141 
cảm tưởng và suy nghĩ của mình, nhất là khi gặp các vấn đề tâm lí hoặc các vấn đề nhạy cảm. 
Người phương Đông thường ít cởi mở và không sẵn sàng chia sẻ khó khăn tâm lí của mình với 
người khác. Vì vậy, khi gặp những khó khăn tâm lí có thể họ chọn cách giải quyết là âm thầm 
chịu đựng [2]. Bên cạnh đó, nghiên cứu trên 104 giáo viên cấp THCS ở Scotland về nhận thức và 
thái độ của họ đối với dịch vụ tư vấn học đường của nhóm tác giả Loynd, Coper.M & Hough.M 
(2015) cho thấy, về cơ bản giáo viên đều nhận thức được vai trò và ý nghĩa của công tác tư vấn 
học đường và có thái độ tích cực với hoạt động này. Họ đánh giá cao sự độc lập và có chuyên 
môn của các chuyên viên tâm lí. Tuy nhiên, họ vẫn đang còn quan ngại về chất lượng dịch vụ tư 
vấn ở các trường. Điều này là do họ chưa thật sự tin tưởng vào năng lực tư vấn của đội ngũ giáo 
viên kiêm nhiệm [3; tr132]. 
Ở Việt Nam, nhiều tác giả đã nghiên cứu về hoạt động TVTL nói chung và các yếu tố ảnh 
hưởng đến thực trạng TVTL nói riêng. Tác giả Phạm Thanh Bình (Năm 2014) với đề tài “Nhu 
cầu tham vấn tâm lí học đường của học sinh THCS” đã khẳng định khó khăn tâm lí của học sinh 
THCS chủ yếu ở hai lĩnh vực hoạt động cơ bản là học tập và quan hệ ứng xử. Từ đó tác giả đã 
đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng trên. Trong các yếu tố chủ quan, yếu tố “Chưa quen với 
tham vấn tâm lí” và”Sợ mọi người chê cười (thậm chí chế giễu) khi tham vấn tâm lí” được đánh giá 
có ảnh hưởng nhiều nhất. Trong các yếu tố khách quan, yếu tố “Thời gian tham vấn chưa hợp lí” xếp 
thứ bậc cao nhất. Điều này cho thấy, việc sắp xếp thời gian tham vấn tâm lí có một ý nghĩa rất quan 
trọng [4]. Tác giả Nguyễn Thị Trâm Anh với đề tài “Nghiên cứu hoạt động tham vấn tâm lí cho 
học sinh các trường THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” đã khảo sát nhu cầu tham vấn tâm 
lí của học sinh và đánh giá hoạt động tham vấn tâm lí tại các trường THCS. Các yếu tố ảnh hưởng 
nhiều nhất đến hoạt động này là do chưa xây dựng được chương trình, mô hình tham vấn tâm lí 
học đường cụ thể, do khó khăn về phòng tham vấn tâm lí và các cán bộ tham vấn chuyên nghiệp 
tại các trường...[5]. Bên cạnh đó, tác giả Hoàng Gia Trang (năm 2018) với đề tài nghiên cứu “Phát 
triển năng lực TVTL cho giáo viên chủ nhiệm ở trường THCS” đã đánh giá về mức độ năng lực 
TVTL của giáo viên chủ nhiệm. Qua đánh tự đánh giá của giáo viên chủ nhiệm và đánh giá của 
học sinh cho thấy, đa số giáo viên vẫn thiếu các kĩ năng tư vấn cơ bản. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng 
đến sự phát triển năng lực TVTL của giáo viên. Trong đó, các yếu tố chủ quan thuộc về giáo viên 
gồm: nhận thức, kĩ năng và sự nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm ảnh hưởng nhiều đến năng lực 
tư vấn của họ. Cá ... c em giải quyết các khó khăn tâm lí gặp phải, nhất là những khó khăn 
về mối quan hệ với cha mẹ và các thành viên khác trong gia đình”. 
Bảng 2. Đánh giá của giáo viên và CBQL về mức độ ảnh hưởng 
của các yếu tố khách quan (Về phía học sinh, phụ huynh, các lực lượng xã hội) 
đến năng lực TVTL của giáo THCS 
TT Các yếu tố ĐTB ĐLC 
Các mức độ ảnh hưởng (%) 
1 2 3 4 5 
1 Nhu cầu được TVTL của học sinh 4,05 1,02 0 6,8 29,5 15,0 48,8 
2 Sự hợp tác từ phía học sinh 3,92 0,96 1,9 3,4 29,0 31,9 33,8 
3 
Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ 
huynh với giáo viên 
4,14 0,81 1,0 1,0 18,4 42,5 37,2 
4 
Nhận thức của cha mẹ học sinh và xã hội 
về công tác tư vấn tâm lí 
4,18 0,86 0 ,5 28,0 23,7 47,8 
5 
Sự phối hợp từ các lực lượng xã hội trong 
cộng đồng 
4,10 0,74 0 ,5 21,7 44,4 33,3 
Ghi chú: Các mức độ - Mức 1. Không ảnh hưởng; Mức 2. Phân vân; 
Mức 3. Ít ảnh hưởng; Mức 4. Ảnh hưởng phần nào; Mức 5. Rất ảnh hưởng. 
Yếu tố “Sự hợp tác từ phía học sinh” được giáo viên đánh giá ít ảnh hưởng hơn so với các 
yếu tố khác, với ĐTB = 3,92. Theo chia sẻ của các giáo viên và CBQL qua phỏng vấn sâu, họ 
nghĩ rằng vì giáo viên đã có quá trình gắn bó, hiểu khá sâu sắc về học sinh của mình nên việc phối 
hợp với học sinh trong quá trình giải quyết các khó khăn tâm lí cho các em sẽ gặp nhiều thuận 
lợi. Vì thế, một bộ phận giáo viên đánh giá yếu tố này có mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với các 
yếu tố khác. 
Như vậy, trong nhóm các yếu tố nêu trên, các yếu tố thuộc về phía cha me học sinh là các 
yếu tố có ảnh hưởng nhiều nhất đến năng lực TVTL của giáo viên THCS. Trong khi đó, các yếu 
tố liên quan đến học sinh được đánh giá có ảnh hưởng ở mức độ thấp hơn. 
Bên cạnh đó, chúng tôi xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan về phía nhà 
trường đến năng lực TVTL của giáo viên THCS. 
Bảng 3. Đánh giá của giáo viên và CBQL về mức độ ảnh hưởng của 
các yếu tố khách quan (Về phía nhà trường) đến năng lực TVTL của giáo THCS 
TT Các yếu tố ĐTB ĐLC 
Các mức độ ảnh hưởng (%) 
1 2 3 4 5 
1 
Quan tâm đến việc bồi dưỡng cho giáo viên 
làm công tác tư vấn tâm lí 
4,02 1,03 1,9 5,3 24,2 25,6 43,0 
2 
Lưu trữ và cập nhật thường xuyên hồ sơ 
của học sinh 
4,04 1,01 1,4 5,8 23,2 26,1 43,5 
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở 
145 
3 
Việc phối kết hợp giữa các đơn vị, lực 
lượng khác nhau trong nhà trường để thực 
hiện công tác tư vấn tâm lí 
4,04 0,95 ,5 6,3 21,7 30,9 40,6 
4 
Tổ chức đánh giá thường xuyên hiệu quả 
của công tác tư vấn tâm lí 
4,03 0,91 0 5,8 22,2 34,3 37,7 
5 
Sự ủng hộ, tin tưởng và tạo điều kiện của 
Ban giám hiệu 
4,07 0,95 0 6,3 23,2 27,1 43,5 
Ghi chú: Các mức độ - Mức 1. Không ảnh hưởng; Mức 2. Phân vân; 
Mức 3. Ít ảnh hưởng; Mức 4. Ảnh hưởng phần nào; Mức 5. Rất ảnh hưởng. 
Nhìn vào Bảng 3, theo đánh giá của giáo viên THCS và CBQL, hầu hết các yếu tố đều được 
lựa chọn nhiều nhất ở mức 4 - “Ảnh hưởng phần nào” và mức 5 - “Rất ảnh hưởng”. Như vậy, 
các yếu tố nêu trên có ảnh hưởng khá nhiều đến năng lực TVTL của giáo viên THCS. 
Trong đó, yếu tố “Sự ủng hộ, tin tưởng và tạo điều kiện của Ban giám hiệu” được giáo viên 
đánh giá ở vị trí cao nhất, với ĐTB = 4,07. Đa số giáo viên cho rằng, nếu được sự ủng hộ và tin 
tưởng của Ban giám hiệu sẽ là một yếu tố quan trọng thúc đẩy, giúp họ có động lực hơn trong quá 
trình TVTL. Điều đó có ảnh hưởng tích cực đến việc hình thành năng lực TVTL của giáo viên 
THCS. Qua quá trình nghiên cứu, chúng tôi cũng nhận định rằng nếu giáo viên THCS nhận được 
sự tin tưởng, động viên và tạo điều kiện từ phía Ban giám hiệu sẽ giúp họ tự tin, hứng thú cũng 
như nhiệt tình tham gia và hoàn thành nhiệm vụ TVTL cho học sinh. Cô V.T.H chia sẻ: “Bất cứ 
công việc nào nếu được sự ủng hộ, đặt niềm tin từ lãnh đạo cấp trên, tôi thấy có động lực hơn 
hẳn. Riêng đối với hoạt động TVTL là một hoạt động còn gặp phải những khó khăn cho những 
giáo viên phụ trách công tác này nên nếu Ban giám hiệu có sự chỉ đạo tận tình và có những biện 
pháp khuyến khích thì ắt hẳn chúng tôi sẽ làm tốt hơn”. 
Yếu tố “Quan tâm đến việc bồi dưỡng cho giáo viên làm công tác tư vấn tâm lí” được đánh 
giá thấp hơn các yếu tố khác, với ĐTB = 4,02. Một bộ phận giáo viên có đánh giá như vậy bởi lẽ 
họ cho rằng trước đến giờ nhà trường luôn quan tâm đến việc này. Bên cạnh đó, giáo viên cũng 
thường xuyên tham gia vào các khóa bồi dưỡng do cấp trên chỉ đạo nên nó đã trở nên công việc 
quen thuộc. Mặt khác, để làm tốt công tác TVTL thì bản thân giáo viên phải tự bồi dưỡng thông 
qua nhiều hình thức khác nhau, tự trau dồi kiến thức, kĩ năng và học hỏi kinh nghiệm là chính. 
Cô L.T.V.A chia sẻ: “Thực tế nhà trường cũng đã quan tâm đến bồi dưỡng cho giáo viên về vấn 
đề TVTL và việc này là rất cần thiết. Cũng vì lẽ đó cho nên, tôi thấy yếu tố này cũng không ảnh 
hưởng và tác động nhiều đến năng lực TVTL của giáo viên. Để hình thành và phát triển năng lực 
này thì phần lớn phải dó chính các giáo viên tự chủ động là chính.” 
Như vậy, trong nhóm các yếu tố về phía nhà trường, sự tin tưởng từ ban giám hiệu cũng như 
việc phối kết hợp với các lực lượng khác nhau trong nhà trường là những yếu tố có ảnh hưởng 
nhiều nhất đến năng lực TVTL của giáo viên THCS. 
Cuối cùng, chúng tôi tìm hiểu thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan về 
cơ sở vật chất, cơ chế chính sách và các điều kiện khác đến năng lực TVTL của giáo THCS. 
Dựa vào kết quả Bảng 4 ta thấy, hầu hết các yếu tố đều được đánh giá nhiều nhất ở mức 4 - 
“Ảnh hưởng phần nào” và mức 5 - “Rất ảnh hưởng”. Có thể khẳng định rằng, giáo viên và CBQL 
đánh giá các yếu tố này có ảnh hưởng khá nhiều đến năng lực TVTL của họ. 
Trong đó, yếu tố “Chương trình bồi dưỡng TVTL cho học sinh” được đánh giá ảnh hưởng 
nhiều nhất, với ĐTB = 4,17. Như vậy, giáo viên THCS và CBQL cho rằng chương trình bồi dưỡng 
về hoạt động TVTL cho học sinh hiện nay có tác động nhiều đến quá trình hình thành năng lực 
TVTL của giáo viên. Để giáo viên có năng lực TVTL, việc nắm rõ những thành tố thuộc về 
chương trình bồi dưỡng là hết sức cần thiết. Chương trình bồi dưỡng bao gồm tất cả các thành tố, 
Trần Thị Tuyết Mai 
146 
cụ thể như: nội dung, mục tiêu, phương pháp, hình thức TVTL cho học sinh nên nó chiếm vị trí 
quan trọng và ảnh hưởng nhiều đến năng lực TVTL của giáo viên THCS. Cô T.T.V chia sẻ: 
“Trong các yếu tố, yếu tố về chương trình bồi dưỡng ảnh hưởng nhiều đến năng lực TVTL giáo 
viên. Để hình thành được năng lực này, giáo viên phải nẵm rất rõ từng thành tố của chương trình 
bồi dưỡng để thực hiện tốt theo những yêu cầu đề ra.” 
Bảng 4. Đánh giá của giáo viên và CBQL về mức độ ảnh hưởng 
của các yếu tố khách quan (Về CSVC, cơ chế chính sách vá các điều kiện khác) 
đến năng lực TVTL của giáo THCS 
TT Các yếu tố ĐTB ĐLC 
Các mức độ ảnh hưởng (%) 
1 2 3 4 5 
1 Có phòng tham vấn/TVTL riêng 3,86 1,08 1,9 12,6 16,4 34,8 34,3 
2 
Trang bị đầy đủ thiết bị, phương tiện phục 
vụ cho công tác TVTL 
3,84 1,07 2,4 11,1 18,8 34,8 32,9 
3 
Các cơ chế chính sách, chế độ đãi ngộ dành 
cho giáo viên thực hiện công tác TVTL 
3,82 1,08 1,9 13,0 17,9 34,8 32,4 
4 
Các văn bản, chỉ thị, thông tư của Bộ Giáo 
dục và Đào tạo về TVTL cho học sinh 
trong các trường Phổ thông 
4,01 1,01 0,5 11,1 14,5 33,8 40,1 
5 
Chương trình bồi dưỡng TVTL cho học 
sinh 
4,17 1,09 0,5 12,1 13,0 18,4 56,0 
Ghi chú: Các mức độ - Mức 1. Không ảnh hưởng; Mức 2. Phân vân; 
Mức 3. Ít ảnh hưởng; Mức 4. Ảnh hưởng phần nào; Mức 5. Rất ảnh hưởng. 
Xếp vị trí thấp nhất là yếu tố “Các cơ chế chính sách, chế độ đãi ngộ dành cho giáo viên 
thực hiện công tác tư vấn tâm lí”, với ĐTB = 3,82. Dựa vào kết quả trên cũng như kết hợp với 
phỏng vấn các giáo viên cho thấy, phần lớn giáo viên cho rằng các cơ chế chính sách, chế độ đãi 
ngộ ảnh hưởng thấp hơn các yếu tố khác đến năng lực TVTL của giáo viên. Theo cô Đ.V.A chia 
sẻ: “Những cơ chế hay chế độ cho giáo viên kiêm nhiệm làm công tác TVTL là rất cần thiết, nó 
sẽ góp phần khích lệ, động viên tinh thần cho giáo viên thực hiện việc này tốt hơn nhưng nó không 
phải là yếu tố chính, chi phối và làm ảnh hưởng nhiều đến năng lực TVTL của giáo viên”. 
Như vậy, trong nhóm các yếu tố về CSVC, cơ chế chính sách vá các điều kiện khác, yếu tố 
ảnh hưởng nhiều liên quan đến các quy định về chương trình bồi dưỡng, các văn bản, chỉ thị về 
hoạt động TVTL của giáo viên. Trong khi đó, các yếu tố liên quan đến điều kiện vật chất hay chế 
độ đối với giáo viên ít ảnh hưởng đến năng lực TVTL của họ. 
Kết quả tương quan giữa các yếu tố chủ quan với năng lực TVTL của giáo viên THCS có r 
= 0,43 và tương quan giữa các yếu tố khách quan với năng lực TVTL của giáo viên THCS có r = 
0,36. Điều này chứng tỏ giữa các yếu tố chủ quan và khách quan với năng lực TVTL có mối tương 
quan thuận với nhau. Trong đó, các yếu tố chủ quan có tương quan với năng lực TVTL cao hơn 
là các yếu tố khách quan. Tuy nhiên, với kết quả này chúng tôi xét thấy giữa yếu tố chủ quan và 
khách quan có một mối liên hệ thống nhất với nhau và cùng tác động theo chiều thuận đến năng 
lực TVTL của giáo viên THCS. Với mức ý nghĩa p đều bằng 0,00 tức p < 0,05, kết quả này có ý 
nghĩa về mặt thống kê. 
Nhìn chung, tất cả các yếu tố chủ quan và khách quan đều có ảnh hưởng đến năng lực TVTL 
ở mức độ khá cao. Tuy nhiên, trong từng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố cụ thể có sự khác 
nhau, nhưng sự khác biệt này là không đáng kể. Qua quá trình khảo sát bằng phiếu hỏi, kết hợp 
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên trung học cơ sở 
147 
với quan sát và phỏng vấn sâu giáo viên, chúng tôi nhận thấy rằng đa số giáo viên và CBQL có 
xu hướng đánh giá cao mức độ ảnh hưởng của yếu tố chủ quan đến năng lực TVTL của giáo viên 
THCS hơn là các yếu tố khách quan. Tuy nhiên, trong nhóm các yếu tố khách quan, các yếu tố 
điển hình như: nhận thức của cha mẹ học sinh, chương trình bồi dưỡng về TVTL lại có kết quả 
đánh giá ở mức độ cao so với các yếu tố chủ quan khác. Mỗi yếu tố nêu trên đều giữ vai trò nhất 
định. Trong đó, các yếu tố chủ quan ảnh hưởng trực tiếp và các yếu tố khách quan ảnh hưởng gián 
tiếp tới việc hình thành năng lực TVTL của giáo viên THCS. Trong thực tế, các yếu tố đều có sự 
liên hệ, tác động qua lại với nhau lẫn nhau và tác động đến quá trình hình thành, phát triển năng 
lực TVTL của giáo viên. 
Qua thực tiễn nghiên cứu, chúng tôi đã xác định rất chi tiết 26 yếu tố (các yếu tố chủ quan 
gồm 11 yếu tố và yếu tố khách quan chia thành 3 nhóm gồm 15 yếu tố) ảnh hưởng đến năng lực 
TVTL của giáo viên THCS. Đây là một đóng góp quan trọng cho thực tiễn nghiên cứu vấn đề 
năng lực TVTL của giáo viên nói chung cũng như nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến năng 
lực TVTL của giáo viên THCS nói riêng. 
3. Kết luận 
Tóm lại, các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực TVTL cho giáo viên rất phong phú và đa dạng. 
Kết quả nghiên cụ thể cho thấy: Yếu tố được giáo viên đánh giá ảnh hưởng nhiều nhất đó là: Lòng 
nhiệt tình, tâm huyết của giáo viên; Hiểu biết của giáo viên về đặc điểm tâm - sinh lí lứa tuổi của 
học sinh THCS. Về các yếu tố khách quan: Yếu tố được giáo viên đánh giá ảnh hưởng nhiều nhất 
đó là: Nhận thức của cha mẹ học sinh và xã hội về công tác tư vấn tâm lí; Sự ủng hộ, tin tưởng và 
tạo điều kiện của Ban giám hiệu; Chương trình bồi dưỡng TVTL cho học sinh. 
Việc xác định thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố nêu trên đến năng lực TVTL cho 
giáo viên THCS đóng một vai trò quan trọng. Nhà trường, cán bộ CBQL cũng như giáo viên 
THCS cần nắm rõ mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và đặt trong điều kiện hoàn cảnh cụ thể để 
có thể phát huy được những tác động tích cực, loại bỏ tác động tiêu cực, góp phần hình thành và 
phát triển năng lực TVTL cho giáo viên THCS hiện nay. 
Lời cảm ơn: Bài báo này là sản phẩm của đề tài: “Phát triển năng lực tư vấn tâm lí của giáo viên 
THCS”; Mã số: SPHN-01 VNCSP. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Pius N. Nyutu, 2007. Dr. Norman Gysbers, Dissertation Supervisor. The Development of the 
Student Counselling Needs Scale. 
[2] Khoa Tâm lí – Giáo dục, Đại học Sư phạm Hà Nội, 2005. Đề tài: Nhu cầu tham vấn của học 
sinh một số trường trung học trên địa bàn thành phố Hà Nội. 
[3] Meador, D, 2015. Qualities of an Effective Teacher. About. Retrieved January 
[4] Phạm Thanh Bình, 2014. Nhu cầu tham vấn tâm lí học đường của học sinh Trung học cơ sở. 
Luận án Tiến sĩ Tâm lí học. 
[5] Nguyễn Thị Trâm Anh, 2016. Nghiên cứu hoạt động tham vấn tâm lí cho học sinh các trường 
THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Báo cáo đề tài Khoa học Công nghệ cấp Trường. 
Mã số: Đ2015-03-71. 
[6] Hoàng Gia Trang, 2018. Phát triển năng lực tư vấn tâm lí cho giáo viên chủ nhiệm ở trường 
Trung học cơ sở. Báo cáo đề tài Khoa học Công nghệ cấp Bộ. Mã số B2016-VKG-07. 
Trần Thị Tuyết Mai 
148 
ABSTRACT 
Factors affecting lower secondary school teachers’ competence 
on psychological consultation 
Tran Thi Tuyet Mai 
Research Centre of Psychology and Age-group Physiology, 
The Institute of Educational Research, Hanoi National University of Education 
The article reflects the current situation of lower secondary school teachers’ competence on 
psychological consultation. In particular, it focuses on clarifying the factors affecting the lower 
secondary school teachers’ competence on psychological consultation, including: Subjective 
factors (On the side of lower secondary school teachers) and Objective factors (On the side of 
students, parents, communities, schools, facilities, policy mechanisms, and other conditions). The 
research results show that, the above factors were assessed to have impact on certain levels to the 
lower secondary school teachers’ competence on psychological consultation. At specific impact 
levels, teachers mainly choose: “Partially affected” and “Very influential”. 
Keywords: psychological consultation, psychological consultation capacity, lower secondary 
school teachers, managers, student. 

File đính kèm:

  • pdfcac_yeu_to_anh_huong_den_nang_luc_tu_van_tam_li_cua_giao_vie.pdf