Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8

Để đưa nước ta thoát khỏi tình trạng lạc hậu, kém phát triển, Đảng ta đã đề

ra đường lối: “Tiến hành công nghiệp hoá - hiện đại hoá” phấn đấu đến năm

2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Và để đào tạo thế hệ trẻ Việt

Nam, nghị quyết 40 của Quốc hội khoá X, Bộ Giáo dục và đào tạo đã chủ trương

đổi mới chương trình và sách giáo khoa ở các trường phổ thông. Chương trình mới

dựa trên quan điểm dạy học lấy học sinh làm trung tâm “học sinh là chủ thể của

giáo dục”, giáo viên đóng vai trò hướng dẫn .

Cùng với việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa đòi hỏi phải có sự

đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học. với sách giáo khoa mới, trong quá

trình dạy học thầy phải suy nghĩ để lựa chọn các hình thức tổ chức để hướng dẫn

học sinh theo nội dung thích hợp của từng bài, còn học sinh phải nỗ lực tìm tòi

kiến thức mới theo sự hướng dẫn của giáo viên trong quá trình học tập của

mình.Việc đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học chính là con đường để

đào tạo thế hệ trẻ có thói quen học tập suốt đời nhằm giúp các em thích ứng với

thời đại khoa học kĩ thuật phát triễn như vũ bảo, thời đại của một: “xã hội học tập”.

Để thực hiện tốt yêu cầu trên người giáo viên nói chung và giáo viên dạy

Địa lý nói riêng thì mục tiêu cần đạt được trong quá trình dạy học là hình thành

cho học sinh phương pháp học tập để chiếm lĩnh tri thức và cái đích cần đạt của

người học sinh là tạo cho bản thân một phương pháp học tập phù hợp để nắm vững

kiến thức, xử lý những thông tin thu thập trong quá trình học tập.

Trên nền tảng của sáng kiến kinh nghiệm đã đạt giải của mình năm học

trước là “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn địa lý lớp 8 ” để tiếp

tục hoàn thiện sáng kiến cho tính ứng dụng được cao, bản thân tôi đã nâng cấp để

đưa ra sáng kiến:

“Một số giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học môn Địa lý ”

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 1

Trang 1

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 2

Trang 2

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 3

Trang 3

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 4

Trang 4

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 5

Trang 5

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 6

Trang 6

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 7

Trang 7

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 8

Trang 8

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 9

Trang 9

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8 trang 10

Trang 10

Tải về để xem bản đầy đủ

pdf 19 trang minhkhanh 03/01/2022 7020
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lý lớp 8
 1
PHẦN THỨ NHẤT 
MỞ ĐẦU 
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 Để đưa nước ta thoát khỏi tình trạng lạc hậu, kém phát triển, Đảng ta đã đề 
ra đường lối: “Tiến hành công nghiệp hoá - hiện đại hoá” phấn đấu đến năm 
2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Và để đào tạo thế hệ trẻ Việt 
Nam, nghị quyết 40 của Quốc hội khoá X, Bộ Giáo dục và đào tạo đã chủ trương 
đổi mới chương trình và sách giáo khoa ở các trường phổ thông. Chương trình mới 
dựa trên quan điểm dạy học lấy học sinh làm trung tâm “học sinh là chủ thể của 
giáo dục”, giáo viên đóng vai trò hướng dẫn . 
 Cùng với việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa đòi hỏi phải có sự 
đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học... với sách giáo khoa mới, trong quá 
trình dạy học thầy phải suy nghĩ để lựa chọn các hình thức tổ chức để hướng dẫn 
học sinh theo nội dung thích hợp của từng bài, còn học sinh phải nỗ lực tìm tòi 
kiến thức mới theo sự hướng dẫn của giáo viên trong quá trình học tập của 
mình.Việc đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học chính là con đường để 
đào tạo thế hệ trẻ có thói quen học tập suốt đời nhằm giúp các em thích ứng với 
thời đại khoa học kĩ thuật phát triễn như vũ bảo, thời đại của một: “xã hội học tập”. 
 Để thực hiện tốt yêu cầu trên người giáo viên nói chung và giáo viên dạy 
Địa lý nói riêng thì mục tiêu cần đạt được trong quá trình dạy học là hình thành 
cho học sinh phương pháp học tập để chiếm lĩnh tri thức và cái đích cần đạt của 
người học sinh là tạo cho bản thân một phương pháp học tập phù hợp để nắm vững 
kiến thức, xử lý những thông tin thu thập trong quá trình học tập. 
 Trên nền tảng của sáng kiến kinh nghiệm đã đạt giải của mình năm học 
trước là “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn địa lý lớp 8 ” để tiếp 
tục hoàn thiện sáng kiến cho tính ứng dụng được cao, bản thân tôi đã nâng cấp để 
đưa ra sáng kiến: 
 “Một số giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học môn Địa lý ”. 
 2
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 
Hiện nay trong chương trình của sách giáo khoa Địa lí các tiết học cótỷ lệ 
tiết thực hành về vẽ biểu đồ và bài tập về rèn luyện kỹ năng vẽ và nhận xét biểu 
đồ sau các tiết học của học sinh trong phần câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa 
là khá nhiều, Bên cạnh đó còn có một số tiết giảm tải về nội dung trong đó có cả 
nội dung vẽ bểu đồ, tuy nhiên bước đầu học sinh cũng đã làm quen với biểu đồ từ 
lớp dưới, sang đến lớp các lớp 7, 8 vẫn có một số dạng biểu đồ đơn giản. Điều đó 
chứng tỏ rằng bộ môn Địa lí hiện nay không chỉ chú trọng đến việc cung cấp cho 
học sinh những kiến thức lí thuyết mà còn giúp các em rèn luyện những kỹ năng 
địa lí cần thiết, đặc biệt như kỹ năng vẽ biểu đồ, nhận xét, tóm tắt vấn đề ngắn gọn 
thông qua hệ thống ngôn ngữ kí hiệu hay hình ảnh biểu tượng . Đó là sự cần thiết 
cho việc hình thành lối tư duy khoa học cho cuộc sống và đối với một học sinh giỏi 
môn địa lí nói riêng. 
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 
 3.1. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 
Bởi thông qua thời gian học trên lớp các em đã thể hiện được mối liên hệ giữa 
những đối tượng địa lí đã học, thấy được tình hình, xu hướng phát triển của các đối 
tượng địa lí, các em cũng có thể phân tích, nhận xét, phát hiện tìm tòi thêm nội 
dung kiến thức mới hay liên hệ thực tế các đặc điểm tự nhiên diễn ra hàng ngày, 
trên cơ sở kiến thức của bài học. 
 Khi thực hiện đề tài nghiên cứu về việc “Một số giải pháp nâng cao chất 
lượng dạy học môn địa lý ” tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của bạn bè 
đồng nghiệp và tổ chuyên môn để tôi thực hiện và hoàn thành đề tài này. 
 3.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 
Tuy vậy, với nhiều em học sinh THCS hiện nay, cách học để nắm bắt kiến 
thức địa lí còn chưa tốt hoặc kỹ năng này vẫn chưa được các em coi trọng. Chính 
vì vậy, bản thân tôi là một giáo viên giảng dạy bộ môn Địa lí, tôi rất quan tâm đến 
việc dạy học của bản thân nhằm nâng cao chuyên môn cũng như việc học sinh nắm 
bắt được kiến thức địa lí ngày càng tốt hơn và có nhiều hiệu quả. Chính vì những lí 
 3
do trên tôi đã mạnh dạn đề cập một số sáng kiến trong việc “Nâng cao chất lượng 
dạy học môn địa lý ” trên nền tảng của sáng kiến kinh nghiệm đã đạt giải của mình 
năm học trước là “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn địa lý lớp 8 
” để tiếp tục hoàn thiện và mở rộng phạm vi áp dụng không chỉ dành cho học sinh 
lớp 8 mà dành cho cả các lớp của địa lí THCS 
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC 
Trong các phương pháp dạy học người giáo viên biết lựa chọn những 
phương pháp nào là phù hợp với từng đối tượng học sinh nhưng quan trọng là biết 
lựa chọn kiến thức nhằm đạt mục tiêu đặt ra. Trong quá trình dạy học bộ môn địa lí 
lớp 8 các kiến thức thường có những câu hỏi nâng cao đặc biệt nội dung kiến thức 
rất rộng, liên hệ với thực tế nên giáo viên không thể đặt ra những nội dung cố định 
mà chủ yếu hướng dẫn học sinh hiểu và áp dụng, liên hệ được nhiều kiến thức và 
trả lời các câu hỏi. Nên dạy học địa lí lớp 8 là một trong những yếu tố thành công 
của việc tạo nguồn học sinh giỏi, để học sinh nắm vững kiến thức: lí thuyết, thực 
hành cho đạt hiệu quả cao nhất. 
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
 Trong quá trình dạy học ở lớp, ôn luyện học sinh giỏi, kết hợp với sự học 
hỏi, tập huấn đặc biệt là luôn thành công trong việc ôn thi học sinh giỏi hàng năm 
do đó tôi thấy được tầm quan trọng của đề tài nghiên cứu này và có một số phương 
pháp để nghiên cứu như sau: 
1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: Nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài. 
2. Phương pháp quan sát: Nhằm tìm hiểu việc rèn luyện kỹ năng vẽ biểu đồ 
của học sinh trong giờ học. 
3. Phương pháp điều tra: Nhằm đánh giá thực trạng học sinh còn yếu - kém 
khi khai thác các kiến thức địa lí. 
4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Thông qua kết quả các bài 
kiểm tra có thể đánh giá chất lượng và hiệu quả các câu hỏi, nhận xét của học sinh. 
 4
6. CƠ SỞ, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 
 6.1. CƠ SỞ 
 Với mục tiêu giáo dục : Nâng cao dân trí - Đào tạo nhân tài - Bồi dưỡng 
nhân  ...  liền và hải đảo” phần xác định vị trí 
địa lý của khu vực không cần đọc chi tiết các điểm cực mà nên cho học sinh nhận 
xét các điểm cực ấy thuộc lãnh thổ quốc gia nào? Yêu cầu học sinh phân tích ý 
nghĩa vị trí của địa lý đó đối với việc tạo nên khí hậu của đới nóng, kiểu nhiệt đới 
gió mùa của khu vực. 
 Cần nêu câu hỏi kích thích sự tò mò của học sinh như: Vì sao gió mùa mùa 
hạ và gió mùa mùa đông lại trái ngược nhau? Vì sao cảnh quan rừng nhiệt đới ẩm 
chiếm diện tích lớn ở Đông Nam á? Vì sao sông ngòi ở miền Trung thường ngắn 
và dốc. 
 Xác định nhiệm vụ nhận thức cần đặc biệt quan tâm đến nhiệm vụ phát 
triển năng lực nhận thức, rèn luyện các kĩ năng và tư duy phù hợp với nội dung bài 
học, làm thế nào để những học sinh có trình độ nhận thức và tư duy khác nhau đều 
được làm việc với sự nổ lực của bản thân. 
 11
Phương pháp thực nghiệm : 
 Ví dụ: Trong bài “Các mùa khí hậu và thời tiết ở nước ta” phải chú trọng 
rèn luyện cho học sinh kĩ năng so sánh sự khác biệt về khí hậu thời tiết của ba 
miền Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ thông qua đọc thông tin sách giáo khoa và phân 
tích số liệu về hai yếu tố nhiệt độ và lượng mưa của 3 trạm Hà Nội, Huế, TP Hồ 
Chí Minh. Để hoàn thành nội dung này, giáo viên phải tổ chức cho học sinh thảo 
luận nhóm, mỗi nhóm phân tích một miền để các học sinh có trình độ khác nhau có 
thể hỗ trợ cho nhau trong việc tìm ra kiến thức. 
 Lựa chọn và sử dụng tốt các thiết bị dạy học trong quá trình lên lớp vì đây 
là những đồ dùng không thể thiếu trong quá trình dạy và học Địa lý nói chung và 
Địa lý 8 nói riêng vì nó hình thành học sinh những biểu tượng và khái niệm Địa lý, 
giúp học sinh dễ dàng nhận thức về mối quan hệ không gian của các sự vật và hiện 
tượng địa lý. 
 Việc sử dụng hợp lý các thiết bị dạy học đặc biệt là bản đồ, lược đồ, sách 
giáo khoa, máy chiếu giúp rèn luyện kĩ năng địa lý cho học sinh, phát huy tính tích 
cực, chủ động cho học sinh trong học tập. Sử dụng tốt bản đồ giúp học sinh xác 
định vị trí, hình dạng lãnh thổ, biết được các sự vật và hiện tượng địa lý mà các em 
không có điều kiện quan sát trực tiếp. Bởi vì đây vừa là nguồn tri thức quan trọng, 
vừa bổ sung khắc sâu những kiến thức ở kênh chữ của sách giáo khoa về những 
điểm đặc trưng của một môi trường, lãnh thổ, vì vậy việc rèn luyện kĩ năng sử 
dụng bản đồ để lĩnh hội kiến thức là rất quan trọng bởi nó giúp học sinh ghi nhớ 
những kiến thức nhanh chóng và lâu bền, nên nhất thiết trong giảng dạy địa lý 
không thể không dùng bản đồ trong việc hình thành kiến thức cho học sinh. 
 Ví dụ: Khi dạy một bài bất kỳ về “Vị trí, hình dạng của lãnh thổ” mà 
giáo viên không sử dụng bản đồ thì học sinh không thể nắm được các điểm cực 
Bắc, cực Nam, cực Tây, cực Đông của lãnh thổ đó và không biết hình dạng của 
lãnh thổ đó như thế nào, tiếp giáp với những quốc gia, khu vực nào... 
 Tuy nhiên, chúng ta không nên sử dụng quá nhiều bản đồ cho một tiết dạy, 
phải lựa chọn bản đồ nào phù hợp nhất, sử dụng trong những thời điểm thích hợp 
nhất và có thể cung cấp cho các em những hình ảnh thì mới đạt được hiệu quả cao. 
 12
Phương pháp trải nghiệm ảo -Tạo hứng thú và động lực học tập 
 Tạo nhu cầu hứng thú nhận thức không chỉ được thực hiện ngay lúc vào 
bài mà phải kéo dài trong suốt cả tiết học. Khi bắt đàu bài học, giáo viên cần có sự 
định hướng nội dung học tập cho học sinh, gợi ý cho hs nếu mình được là một 
trong những yếu tố trong sự việc, bối cảnh đó mình sẽ thấy thế nào, mình sẽ làm 
gì. Việc định hướng sẽ có hiệu quả cao hơn nếu như tạo được hứng thú học tập của 
học sinh, việc này không chỉ sử dụng khi bắt đầu bài mới mà ở các mục kế tiếp 
nhau, giáo viên cần có sự chuyển ý một cách thích hợp, có như vậy mới tạo ra 
không khí thuận lợi trong việc lĩnh hội kiến thức cho học sinh. 
Xác định các hình thức tổ chức cho dạy học 
 Tổ chức các hoạt động học tập của học sinh phù hợp với nội dung từng bài. 
 Đối với những nội dung thích hợp, vừa sức, giáo viên cho học sinh làm 
việc cá nhân với sách giáo khoa lược đồ và bảng biểu. 
 Đối với những nội dung dễ gây ra nhiều ý kiến khác nhau cần tổ chức cho 
học sinh làm việc theo nhóm 
 Đối với những nội dung mà học sinh không có khả năng tự học (những nội 
dung phức tạp, khó...) và mất nhiều thời gian nên tổ chức cho học sinh học theo 
lớp. 
 Các hình thức dạy học cần phải được phối hợp chặt chẽ với nhau trong một 
tiết lên lớp làm cho hình thức hoạt động nhận thức của học sinh đa dạng, các em 
vừa được học thầy, học bạn, vừa có sự nỗ lực bản thân. 
 Vấn đề kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh 
 Vấn đề này phải được nghiên cứu, thay đổi để phù hợp với việc phát huy tính 
tích cực, chủ động của học sinh. Tất cả học sinh đều được tham gia vào việc tự 
đánh giá lẫn nhau, như vậy bắt buộc học sinh phải có sự chuẩn bị kiến thức và bài 
tập để đánh giá bạn được chính xác. 
 Trong quá trình dạy cần thường xuyên tiến hành kiểm tra việc học tập của 
học sinh, công việc này được tiến hành trong mọi khâu của quá trình dạy học từ 
kiểm tra bài cũ, kiểm tra trong khi học bài mới... nhằm giúp học sinh có ý thức tự 
giác suy nghĩ trong học tập. 
 13
 Ngoài ra việc kiểm tra định kì cần bao quát nội dung đã học, cần quan tâm 
đến kĩ năng và khả năng tư duy học tập của học sinh để hạn chế kiểm tra các kiến 
thức kiểu ghi nhớ máy móc. Đặc biệt hiện nay chúng ta cần phải quan tâm hơn nữa 
tới đối tượng học sinh yếu kém . Điều đó phải được thể hiện rõ trong từng bài soạn 
của giáo viên . Giáo viên phải nắm từng đối tượng của học sinh, đưa ra những câu 
hỏi dễ để các em yếu kém có thể trả lời được – ví dụ câu hỏi: Quốc gia nào có số 
dân đông nhất trên thế giới? hoặc Em hãy kể tên các tài nguyên khoáng sản của 
việt nam? ở địa phương em có những loại tài nguyên khoáng sản nào?... Nhất là 
trong các hoạt động nhóm, giáo viên phải có sự hướng dẫn để những học sinh yếu 
kém có thể tham gia đóng góp ý kiến của mình đồng thời khen thưởng kịp thời khi 
học sinh trả lời chính xác động viên các em, giúp các em hứng thú hơn trong việc 
học. 
2. ĐỐI VỚI HỌC SINH 
 Học sinh phải thực sự biết đổi mới phương pháp học để phù hợp với cách 
dạy mới của giáo viên. Biết dùng lý luận và kiến thức lý thuyết để giải thích các 
hiện tượng xảy ra trong thực tế. Chủ động tích cực trong các hình thức học tập do 
giáo viên hướng dẫn, tự mình tìm ra kiến thức đúng. 
 Biết sử dụng sách giáo khoa để suy luận và tự khám phá, tìm tòi qua các 
câu hỏi đàm thoại gợi mở của giáo viên. 
 Tích cực làm bài tập do giáo viên hướng dẫn ở vở bài tập và tập bản đồ. 
Phải thực sự đầu tư thời gian hợp lý cho việc chuẩn bị bài cũ và bài mới mà giáo 
viên giao cho với hiệu quả cao. 
 Có thói quen quan sát, theo dõi thu thập các thông tin địa lý qua các 
phương tiện thông tin đại chúng như sách báo, tranh ảnh, truyền hình. 
 Phải rèn luyện các kĩ năng địa lý cơ bản: 
 + Kĩ năng đọc, phân tích bản đồ, lược đồ. Xác định vị trí sự phân bố của các 
sự vật, hiện tượng địa lý trê bản đồ. Nhận xét được mối quan hệ giữa các thành 
 14
phần tự nhiên, giữa tự nhiên với sự phát triễn kinh tế xã hội thông qua việc so 
sánh, đối chiếu các bản đồ với nhau 
 + Đọc, phân tích và nhận xét các biểu đồ địa lý như biểu đồ nhiệt ẩm thể hiện 
các yếu tố nhiệt độ, lượng mưa; biểu đồ sự phát triển dân số, biểu đồ thể hiện diện 
tích rừng... 
 + Biết cách phân tích, nhận xét các lát cắt địa hình. Phân tích các số liệu 
thống kê, các tranh ảnh để khai thác kiến thức. 
 + Kĩ năng vẽ các loại biểu đồ phổ biến như biểu đồ hình tròn, biểu đồ hình 
cột... chính xác thẩm mĩ. 
 + Khả năng tự học, tự tìm hiểu, sưu tầm tài liệu để xây dựng một bài tiểu 
luận về kiến thức giáo viên giao, có thể xây dựng dưới dạng chùm hình ảnh và lời 
bình hay những bài thuyết trình Powerpoint. 
 Tự giác, trung thực trong làm bài kiểm tra, hình thành thói quen tự lực làm 
bài không phụ thuộc vào tài liệu quay cóp, có những quan điển cá nhân và sáng tạo 
trong việc trình bay, thể hiện kiến thức của bản thân nhưng vẫn đảm bảo trên nền 
kiến thức chung. 
3. KẾT QUẢ 
 Việc đổi mới phương pháp dạy học đã làm cho phần lớn học sinh thực sự 
quen với cách học mới, chủ động hơn trong việc tự mình khám phá, xây dựng và 
chiếm lĩnh tri thức và không còn coi môn Địa lý là môn học không cần trí tuệ như 
trước đây nữa. 
 Bên cạnh việc ý thức, tự giác trong học tập, học sinh cũng đã tự trang bị 
cho mình nhiều phương tiện học tập, đầu tư thời gian học tập thích hợp cho việc 
học Địa lý do vậy chất lượng học tập bộ môn có bước chuyển biến rõ rệt. 
 15
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 
 Qua thực tiễn dạy học trong thời gian qua và bằng việc áp dụng các giải 
pháp để nâng cao chất lượng dạy và học môn Địa lý nói chung và Địa lý lớp 8 nói 
riêng tôi đã rút ra được một số bài học cơ bản . 
 Mỗi giáo viên phải thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng , rèn luyện để 
không ngừng trau dồi về kiến thức, kĩ năng dạy học địa lý cơ bản . 
 Có sự trao đổi, thảo luận với đồng nghiệp để đưa ra những phương pháp 
phù hợp với từng bài học, từng đối tượng học sinh . 
 Làm tốt việc điều tra, khảo sát tình hình để nắm chắc đối tượng học sinh để 
từ đó phân loại đối tượng để có kế hoạch dạy phù hợp . 
 Đã có sự đổi mới trong cách soạn bài, tăng cường hoạt động của học sinh 
để có sự giúp đỡ học sinh yếu kém tham gia đóng góp ý kiến . 
 Đa số học sinh đã có niềm tin đối với môn học , có sự đầu tư về sách vở , 
và thời gian nhờ đó nhiều em nắm được những kiến thức địa lý cơ bản trong 
chương trình của môn học. Điều đó góp phần cổ vũ , động viên cho các giáo viên 
động lực phát huy hết tinh thần trách nhiệm và khả năng của mình để không ngừng 
nâng cao chất lượng dạy và học của bộ môn . 
 Trong năm học 2015-2016 tôi đã triển khai đề tài ở khối lớp 7,8 nhất là các 
đối tượng thi học sinh có học lực khá trở lên. Khi được tôi hướng dẫn cách định 
hướng tìm ra kiến thức đa số học sinh đều hiểu và thực hiện tốt những nội dung mà 
giáo viên đưa ra. để học sinh không còn lúng túng trước các kiến thức đó nữa mà 
tỏ ra rất hào hứng. Qua việc khảo sát ở trên lớp trong các tiết dạy và kiểm tra bài 
cũ đã thu được kết quả khá khả quan. 
 Đặc biệt với phương pháp “ Bài luận và thuyết trình” khiến học sinh rất hào 
hứng, chủ động thể hiện và kết quả tìm hiểu của các con, có thể là nhóm hoặc cá 
nhân cũng đều rất tốt. 
 16
PHẦN THỨ BA 
KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ XUẤT 
1. KẾT LUẬN CHUNG 
 Qua đây, bản thân tôi đã rút ra được những bài học bổ ích trong quá trình 
dạy học. Và thực tế đã chứng minh rằng dù là môn học nào những khi giáo viên và 
học sinh đã có nhận thức đúng về giá trị của việc học, giáo viên biết hướng cho học 
sinh ý thức say mê học tập lòng ham hiểu biết, tìm tòi thì năng lực tư duy của học 
sinh sẽ phát triển và nâng cao. Do vậy người giáo viên phải không ngừng học hỏi, 
tự bồi dưỡng để hoàn thiện mình, để không ngừng đổi mới phương pháp dạy học 
kết hợp với bồi dưỡng phương pháp học cho học sinh giúp học sinh tham gia tích 
cực vào việc học, như vậy hiệu quả dạy và học sẽ không ngừng nâng cao. 
 Trên đây tôi đã đề xuất“Một số giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và 
học môn Địa lý ”. vấn đề của tôi nêu ra trong đề tài này có thể làm tài liệu tham 
khảo cho giáo viên và học sinh bậc THCS. 
Tôi thấy đề tài trên rất có ý nghĩa và thiết thực với môn địa lí . Bởi học địa lí 
sẽ không bao giờ là nhàm chán và lãng phí và tạo ra nguồn học sinh giỏi. 
Mặt khác nó còn giúp các em có hứng thú học tập hơn yêu thích bộ hơn, học 
địa lí như được đi du lịch khắp nơi trên thế giới, được khám phá tự nhiên, nuôi 
dưỡng tâm hòn và những hoài bão đẹp, đồng thời nó còn giúp học sinh phát triển 
được kĩ năng và tư duy địa lí. Từ đó ở các bài học chính khoá và học lớp cao hơn 
các em sẽ tiếp thu bài nhanh và hiểu hơn. 
Mặc dù đã rất cố gắng song không thể tránh được những thiếu sót rất mong 
được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp để đề tài của 
tôi hoàn thiện hơn. 
 17
2. ĐỀ XUẤT 
Để nâng cao chất lượng dạy và học tôi xin đề xuất một số vấn đề sau: 
Đối với phòng giáo dục và đạo tạo Quận: 
Cần trang bị cho giáo viên thêm những tài liệu tham khảo cần thiết để bổ 
sung , hỗ trợ cho giáo viên trong quá trình giảng dạy. Với những sáng kiến kinh 
nghiệm hay theo tôi nên phổ biến để cho giáo viên được học tập và vận dụng. Có 
như thế tay nghề và vốn kiến thức của giáo viên sẽ được nâng cao. 
Trang bị cho giáo viên môn địa lí các nguồn tài liệu như các chỉ dẫn địa lí về 
du lịch, ẩm thực, văn hóa Việt, văn hóa thế giới một cách chính thống để đưa vào 
bài dạy địa lí thêm sinh động, hấp dẫn và có tính ứng dụng thực tế cao. 
Đối với nhà trường: 
Tổ chức thường xuyên các cuộc giao lưu giữa các trường: thăm lớp dự giờ, 
trao đổi chuyên môn, tình hình học tập của học sinh 
Đối với phụ huynh: Cần tạo điều kiện hơn về thời gian cho con em mình, có 
cái nhìn đúng đắn hơn về môn Địa Lí đừng coi đó là môn học phụ. 
 18
3. MỤC LỤC 
Phần Nội dung Trang 
1 MỞ ĐẦU 
1- Lí do chọn đề tài 
2- Mục đích nghiên cứu 
3- Khách thể và đối tượng nghiên cứu 
4- Giả thuyết khoa học 
5- Phương pháp nghiên cứu 
6- Cơ sở, phạm vi, thời gian nghiên cứu 
1 
2 
2 
3 
3 
4 
2 QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU 
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của vấn đề nghiên 
cứu 
1.1. Sơ lược lịch sử của vấn đề nghiên cứu 
1.2. Cơ sở lí luận của đề tài 
1.3. Thực trạng dạy môn địa lí ở trường THCS 
 1.3.1 Thực trạng dạy học môn Địa lý ở trường trung học 
cơ sở 
 1.3.2 Về thực trạng học của học sinh: 
Chương 2: Giải pháp thực hiện 
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm 
6 
6 
9 
15 
3 KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ XUẤT 16 
 19
4. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1- Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Địa lí THCS - Phạm Thu 
Phương (chủ biên) 
2- Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THCS môn Địa lí - Bộ Giáo dục 
và Đào Tạo. 
3- Tuyển chọn những bài luyện thực hành kĩ năng môn Địa lí - Đỗ Ngọc 
Tiến- Phí Công Việt. 
4- Hướng dẫn học và ôn tập Địa lí THCS - Đặng Văn Đức. 
Hà Nội, ngày 15/ 04/ 2016. 

File đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_nang_cao_chat_luong_d.pdf