Nhân một vài trường hợp điều trị viêm gân vôi hoá bằng chọc hút vôi dưới hướng dẫn siêu âm

NHÂN MỘT VÀI TRƯỜNG HỢP ĐIỀU 
TRỊ VIÊM GÂN VÔI HOÁ BẰNG CHỌC 
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
HÚT VÔI DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM
THS. BS VƯƠNG THU HÀ
THS. BS ĐẶNG THỊ BÍCH NGUYỆT
THS. BS LÊ TUẤN LINH
PGS. TS BÙI VĂN LỆNH 
hinhanhykhoa.com
Vôi hóa ở điểm bám gân
Cas 1 
• Nữ, 52t, đau vai phải dữ dội, tăng lên về đêm,
hạn chế vận động, không sốt, dùng thuốc chống
viêm giảm đau không đỡ
Hình ảnh X quang và siêu âm thấy vôi hóa 
ở điểm bám gân cơ trên gai phải.
hinhanhykhoa.com
Chọc hút vôi hóa dưới siêu âm
Dùng đầu dò line tần số 5-12 MHz, sử dụng kim 18G chọc vào trung tâm vôi
hóa dưới hướng dẫn siêu âm, bơm nước muối sinh lý rồi phá vỡ vôi bằng việc
chọc kim nhiều lần vào vôi hóa sau đó hút ra, lặp đi lặp lại quá trình đến khi hết
phần vôi hóa quan sát được trên siêu âm. Cuối cùng, tiêm 1ml thuốc
Depomedrol 40mg/1ml vào bao hoạt dịch dưới mỏm cùng vai.
hinhanhykhoa.com
Vôi hóa sau khi hút ra
- Theo dõi lâm sàng thấy bệnh nhân giảm các triệu chứng đau và hạn chế vận
động sau 2 ngày và giảm đáng kể các triệu chứng sau 1 tuần
- Kiểm tra lại bằng siêu âm sau 4 tuần không thấy vôi hóa.
Cas 2 
Bệnh nhân nữ trẻ 33 tuổi, có vôi hoá ở điểm bám gân trên gai hai bên.
Tuy nhiên bệnh nhân chỉ có triệu chứng đau dữ dội và hạn chế vận
động bên phải nên chúng tôi chỉ thực hiện chọc hút vôi hoá bên phải
Sau 1 năm điều trị
Cas 3
Bệnh nhân nam 40 tuổi, vôi hoá ở gân trên gai phát hiện trên phim chụp MRI,
điều trị ở rất nhiều bệnh viện không đỡ, sau khi chọc hút vôi hoá bệnh nhân
giảm đau ngay sau 1 ngày và theo dõi 1 năm chưa có triệu chứng đau lại.
Cas 4
Nữ, 54 tuổi, vôi hoá gân cơ dưới vai, sau chọc hút vôi hoá bệnh
nhân giảm đau sau 1 ngày và theo dõi 14 tháng chưa có đau lại.
(A, B, C): Hình ảnh viêm gân và quanh gân dưới vai và nốt vôi hóa 
giảm tín hiệu trong gân. Hình (D) kiểm tra sau điều trị 6 tháng
hinhanhykhoa.com
Cas 5
Bệnh nhân nữ, 44 tuổi, đau mỏi nhiều vùng mặt ngoài khớp háng phải không rõ
nguyên nhân, không lan xuống đùi cẳng chân. Đau tăng về đêm và khi đi lại, đặc
biệt khi leo cầu thang. Bệnh nhân đã được chẩn đoán thoái hoá khớp háng và
điều trị thuốc chống viêm, giảm đau không đỡ
X quang lúc đầu bác sĩ không nghĩ tới bệnh lý viêm gân vôi hoá, do đó bệnh
nhân tiếp tục được chụp phim cộng hưởng từ. Trên hình ảnh cộng hưởng từ
quan sát thấy phản ứng viêm rộng ở các gân điểm bám vào mấu chuyển lớn
kèm hình nốt vôi hoá trong gân
Hình ảnh điển hình, kết hợp với triệu chứng lâm sàng đau nhiều
nên bệnh nhân được chỉ định chọc hút vôi hoá điều trị, kết hợp với
tiêm thẩm phân túi hoạt dịch cơ mông nhỡ. Kết quả bệnh nhân
giảm đau tốt sau 2 ngày và giảm hẳn các triệu chứng đau về đêm.
Cas 6
Nữ trẻ, 29 tuổi, đau dữ dội ở mặt ngoài khuỷu tay diễn biến 3 tháng, đã
uống nhiều thuốc chống viêm giảm đau nhưng không đỡ nhiều.
XQ, ban đầu do vị trí của nốt vôi hoá trùng với bóng xương quay nên khó
phát hiện, tuy nhiên khi làm siêu âm phát hiện nốt vôi hoá ở điểm bám gân
lồi cầu ngoài cánh tay nên bệnh nhân đã được chọc hút vôi hoá dưới
hướng dẫn siêu âm.
Tổng kết 
STT Cas 1 Cas 2 Cas 3 Cas 4 Cas 5 Cas 6
Tuổi 52 44 29 33 40 54
Giới Nữ Nữ Nữ Nữ Nam Nữ
Vị trí Gân trên gai Mấu chuyển
lớn
Khuỷu tay Gân trên gai Gân trên gai Gân dưới vai
Lâm sàng Đau (+++), hạn
chế vận động
Đau (++)
hạn chế vận
Đau (+++)
hạn chế vận
Đau (+++)
hạn chế vận
Đau (+++)
hạn chế vận
Đau (+++)
hạn chế vận
(+++) động (+) động (++) động (++) động (+++) động (+++)
Điều trị nội
khoa
2 tuần 1 tháng 2 tháng 1 tuần 6 tháng 2 tháng
Thời gian đáp
ứng
1 tuần 3 ngày 1 ngày 2 ngày 2 ngày 1 ngày
Thời gian giảm
đau
1 tháng 1 tháng 13 tháng 10 tháng 14 tháng 18 tháng
Viêm gân vôi hoá 
(calcific tendinosis) 
• Là 1 bệnh lý do lắng đọng tinh thể canxi
hydroxyapatite và được xếp vào nhóm
bệnh thấp do lắng đọng tinh thể
• Khá thường gặp: 2.5-7.5 % người trưởng
thành, BN chạy thận (50%), đái tháo
đường (25%)
• Tuổi trung bình 40-70 tuổi
• Nữ > nam
Viêm gân vôi hoá 
(calcific tendinosis) 
• Vị trí hay gặp nhất ở quanh khớp vai, sau
đó đến háng, khuỷu, cổ tay, cổ chân, khớp
gối, cột sống cổ ...
• Ở khớp vai : gân cơ trên gai (80%), gân
cơ dưới gai (15%) ,dưới vai (5%)
• Viêm gân vôi hóa là nguyên nhân của 7%
đau khớp vai
Lâm sàng và xét nghiệm
• Đa số không triệu chứng
• Ở giai đoạn tiêu vôi: viêm cấp (sưng, 
nóng, đỏ, đau) ở vị trí điểm bám gân
• Biến chứng: đứt gân, tụ máu, thậm chí 
hoại tử khớp
• Xét nghiệm marker viêm(+): CRP, bạch 
cầu, máu lắng tăng cao. 
Cơ chế bệnh sinh 
• Nhiều giả thiết nhưng chưa sáng tỏ. Một số nguyên
nhân: rối loạn chuyển hoá calci phospho?, thoái hóa
hoặc hoại tử mô mềm, chấn thương, tình trạng thiếu oxy
kéo dài
• Mô bệnh học biểu hiện viêm: đại thực bào và các tinh
thể canxi apatite lắng đọng trong vùng tổn thương.̉
• Tiến triển 4 giai đoạn: tiền vôi, vôi hóa, thoái biến vôi,
sau vôi hóa
• Giai đoạn vôi hóa có/không có triệu chứng (đau âm ỉ
tăng về đêm).
• Giai đoạn thoái biến vôi: enzyme tiêu hủy vôi gây viêm
dữ dội đau(+++), hạn chế vận động, đứt gân, phân
giải vỏ xương di trú vôi vào tủy xương
Chẩn đoán hình ảnh: X quang 
• Dễ dàng, điển hình
• 3 type vôi hóa trên X quang : 
– Type A là vôi hoá đồng nhất, tròn, bờ nét
thường kích thước lớn. 
– Type B là vôi hoá nhiều ổ, hoặc tròn, thường
thuỳ múi, bờ mờ và mật độ thấp. 
– Type C vôi hoá mảnh, dạng dải dọc theo
đường đi của gân (do viêm gân thoái hoá
mạn tính) 
Vôi hoá type A Vôi hoá type B Vôi hoá type C
hinhanhykhoa.com
Chẩn đoán hình ảnh 
• CLVT: độ nhạy và đặc hiệu cao, CĐ phân
biệt vôi với các trường hợp cốt hoá lạc chỗ,
quan sát vị trí khó, ăn mòn xương , di trú của
vôi vào trong ống tủy
• Siêu âm: có hình tăng âm của vôi hoá trong
gân, đánh giá tình trạng gân.
• MRI: vị trí khó (cột sống, đánh giá phù
xương, tổn thương phần mềm (gân, túi hoạt
dịch), tụ dịch), loại trừ các chẩn đoán khác
nhất là trường hợp có dấu hiệu chèn ép tuỷ,
nhược điểm của MRI là khó quan sát vôi hóa
Gân trên gai
Vôi hoá type A gân trên gai
Gân dưới vai
BN nam, 45 tuổi, viêm gân vôi hóa gân dưới vai trên CHT và X quang tương
ứng: hình ảnh cộng hưởng từ (A, B, C) thấy vôi hóa giảm tín hiệu nằm trong
gân dưới vai (mũi tên) kèm phản ứng viêm mạnh xung quanh (mũi tên đen).
Hình (D) X quang thấy vôi hóa mờ, có bờ không rõ nét
Gân mấu chuyển lớn
Viêm gân vôi hóa ở điểm bám mấu chuyển lớn: Hình ảnh MRI (A, B) cho thấy
viêm phù nề phần mềm rộng (mũi tên trắng) và nốt vôi hóa điểm bám gân (mũi
tên đen). (C) X quang có hình vôi hóa bờ mờ, không rõ nét.
Cổ tay
Vôi hóa ở điểm bám gân gấp cổ tay trụ vào xương đậu
Cổ tay
BN 30t, đau cách quãng cổ tay phải. XQ có vôi hóa hình tròn ở cạnh xương thuyền
Bàn tay
Viêm gân vôi hóa ở gân gấp ngón III bàn tay: Hình ảnh MRI thấy
tăng kích thước đáng kể của gân gấp ngón kèm phù nề trong gân
và quanh gân. B: Hình ảnh X quang có vôi hóa bờ mờ ở gân gấp
ngón III tương ứng.
Bàn chân
BN nữ 25t, đau cách quãng ngón chân . Vôi hóa ở bờ trên trong
xương bàn ngón 1 trông giống xương vừng, so sánh với bên bình
thường
Gân cơ dài cổ
Vôi hóa điểm bám gân cơ dài cổ có bờ mờ, tỷ trọng thấp (mũi tên)
Gân cơ dài cổ
Hình ảnh CT thấy vôi hóa ở mỏm răng và ngang mức C5-C6. MRI 
vôi hóa dây chằng trước mỏm răng
Dây chằng bên trong
Lắng đọng vôi ở điểm bám dây chằng bên trong 
Ăn mòn vỏ xương
Ăn mòn vỏ xương ở xương cánh tay
Ăn mòn vỏ xương
Ăn mòn vỏ xương và vôi hoá dưới vỏ xương 
Vôi hóa di trú
Vôi hoá gây ăn mòn vỏ xương và di trú vào tuỷ xương 
Vôi hóa di trú
Vôi hoá gây ăn mòn vỏ xương và di trú vào tuỷ xương gây 
phù tuỷ xương 
hinhanhykhoa.com
Vôi hóa di trú
Nam, 77 tuổi, đau háng trái, chụp CLVT thấy hình
ảnh viêm gân vôi hóa ở điểm bám cơ mông lớn, 
vôi có tỷ trọng thấp, bờ mờ, ăn mòn xương và di 
trú vào tủy xương
Vôi hóa di trú
Vôi hoá di trú vào bao hoạt dịch dưới cơ Delta
Điều trị
• TH không triệu chứng: theo dõi
• Giai đoạn cấp: 
– Nội khoa: NSAIDs
– Can thiệp tối thiểu: chọc hút vôi hóa dưới 
hướng dẫn hình ảnh (DSA, siêu âm)
Chọc hút vôi hóa dưới siêu âm
• Dễ thực hiện
• Hiệu quả cao, rút ngắn thời gian tiến triển
bệnh
• Ít tai biến
Cảm ơn!