Nghiên cứu chế tạo máy sấy bằng bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại để sấy nông sản và thủy sản

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 19
NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO MÁY SẤY BẰNG BƠM NHIỆT KẾT HỢP BỨC XẠ 
HỒNG NGOẠI ĐỂ SẤY NÔNG SẢN VÀ THỦY SẢN
RESEARCH ON FABRICATION OF HEAT PUMP DRYER COMBINED WITH INFRARED 
TO DRY AGRICULTURAL AND AQUATIC PRODUCTS
 Lê Như Chính1, Nguyễn Văn Phúc1,
 Huỳnh Văn Thạo1, Nguyễn Nguyên An2
 1Trường ĐH Nha Trang
 2Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Tác giả liên hệ: Lê Như Chính (Email: chinhln@ntu.edu.vn)
Ngày nhận bài: 26/02/2021; Ngày phản biện thông qua: 22/03/2021; Ngày duyệt đăng: 29/03/2021
TÓM TẮT
Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu chế tạo máy sấy bằng bơm nhiệt kết hợp với bức xạ hồng ngoại 
năng suất 5 kg/mẻ. Theo đó, các thông số kỹ thuật chính của máy sấy đã được thiết kế: phòng sấy (dài × rộng 
× cao) = 700 × 740 × 1200 mm; công suất của máy nén Ns = 745W; diện tích trao đổi nhiệt của dàn ngưng tụ 
trong F = 5,815 m2; diện tích trao đổi nhiệt của dàn bay hơi đạt 3,406 m2; ống mao có đường kính 2 mm với 
chiều dài 1500 mm; độ ẩm tương đối của không khí sấy φkk = 15 ÷ 17%. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm sấy 
tôm thẻ và lát bơ với thời gian sấy khoảng 2,73 giờ cho chất lượng tốt nhất và năng suất sấy cao nhất.
Từ khóa: Sấy bằng bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại, sấy bơ, sấy tôm
ABSTRACT
The paper presented research results of manufacturing a heat pump dryer combined with infrared 
radiation with a capacity of 5 kg/batch. Accordingly, the main specifi cations of the dryer had been designed: 
drying room (length × width × height) = 700 × 740 × 1200 mm; capacity of the compressor Ns = 745W; heat 
exchange area of the condenser in F = 5.815 m2; the heat exchange area of the evaporator reached 3.406 m2; 
the diameter of capillary was 2mm and length 1500 mm; the relative humidity of the drying air φkk = 15 ÷ 17%. 
The results of experimental research on drying white shrimp and dried avocado slices with the drying time of 
about 2.73 hours had the best quality and the highest productivity were reached.
Key words: Drying by heat pump combined with infrared radiation, drying avocado, drying shrimp
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Strommen [6] và Levent Taşeri., 2018 [7] 
cho rằng sấy bằng bơm nhiệt (HP) tiêu thụ năng 
lượng ít hơn 60% đến 80% so với phương pháp 
sấy bằng không khí nóng hoạt động ở cùng 
nhiệt độ. Điều này cho thấy sấy bằng HP là 
một lựa chọn đáng quan tâm về tiết kiệm năng 
lượng so với phương pháp sấy bằng không khí 
nóng (Schmidt EL [8]). Bên cạnh đó, Moses 
[13] và Minea [14] đã cho rằng sấy bằng HP 
có thể độc lập kiểm soát nhiệt độ sấy và độ 
ẩm không khí nhưng thời gian sấy khá dài. Do 
đó, để rút ngắn thời gian sấy cho phương pháp 
sấy bằng HP, cần phải bổ sung thêm nguồn 
năng lượng khác và sử dụng năng lượng hồng 
ngoại (IR) cho mục đích này là một phương 
pháp khá hiệu quả (Park J H, Lee J M [15]). 
Nghiên cứu của Yun Deng [9, 10], khi sấy mực 
bằng bơm nhiệt kết hợp hồng ngoại (HP-IR) 
cho thấy rằng sự gia tăng cường độ IR đã góp 
phần tăng tốc độ sấy và giảm thời gian sấy. 
Nghiên cứu của Xiaoyong Song [11] và Song 
Xiaoyong [12] cho thấy với phương pháp sấy 
bằng HP-IR thì tổng năng lượng được sử dụng 
cho quy trình sấy giảm khi tăng cường độ IR. 
Song Xiaoyong còn nhận xét là máy sấy HP-IR 
làm tăng tốc độ sấy và làm giảm mức độ phản 
ứng Maillard và nâng cao chất lượng sản phẩm 
khô. Như vậy, có thể nói phương pháp sấy bằng 
HP-IR có nhiều ưu điểm như giảm thời gian 
sấy, tăng sự đồng đều về nhiệt độ trong vật liệu 
sấy (VLS) và qua đó góp phần tăng chất lượng 
20 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
của sản phẩm khô. Đây là cơ sở cho sự xuất 
hiện của phương pháp sấy bằng HP-IR được 
lựa chọn trong nghiên cứu của đề tài. Trong bài 
báo này chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu 
thiết kế chế tạo máy sấy sử dụng công nghệ kết 
hợp giữa HP và IR để sấy nông sản, thủy sản 
phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất 
khẩu.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 
NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trong đề tài là tủ sấy 
bằng bơm nhiệt kết hợp hồng ngoại HP-IR để 
sấy nông sản và thủy sản với năng suất 5kg/mẻ 
2. Phương pháp và thiết bị nghiên cứu
2.1. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu là tính toán lý 
thuyết kết hợp với thực nghiệm kiểm chứng. 
Tính toán quá trình nhiệt, ẩm để xác định được 
các đại lượng đặc trưng cho chu trình nhiệt 
động làm cơ sở để thiết kế và chế tạo máy sấy.
Phần thực nghiệm: Gia công, lắp đặt máy 
sấy, thử nghiệm sấy tôm thẻ chân trắng và lát 
bơ.
2.2. Thiết bị nghiên cứu
Máy sấy bằng bơm nhiệt kết hợp bức xạ 
hồng ngoại được thiết kế chế tạo theo sơ đồ 
nguyên lý trình bày trên hình 2.1. 
Thiết bị sấy được thiết kế và chế tạo để 
sấy nông sản, thủy sản với năng suất 5 kg/mẻ. 
Các thông số sấy có thể vận hành được ở các 
khoảng như sau: Nhiệt độ sấy (t) từ (20 ÷ 70)
ºC, vận tốc gió (V) từ (0,5 ÷ 5) m/s, công suất 
hồng ngoại (IP) từ (200 ÷ 2000) W và khoảng 
cách từ đèn IR đến VLS (H) từ (20 ÷ 40) cm. 
Hình 2.1. Sơ đồ nguyên lý của máy sấy bơm nhiệt kết hợp hồng ngoại IR-HP.
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 21
Thiết bị sử dụng chu trình bơm nhiệt máy nén 
với môi chất lạnh là R22. Dàn bay hơi của thiết 
bị với nhiệm vụ làm lạnh tách ẩm từ tác nhân 
sấy (TNS) trong buồng sấy, được chọn là loại 
ống đồng có cánh nhôm. Nhiệt tỏa ra ở dàn 
ngưng tụ của thiết bị được tận dụng để gia nhiệt 
làm nóng TNS trước khi vào buồng sấy. Quạt 
trong buồng sấy được lựa chọn là quạt lồng sóc 
có cột áp thích hợp để thực hiện quá trình sấy 
đối lưu, bộ phận tiết lưu được lựa chọn là loại 
ống mao đơn giản. 
III. KẾT QUẢ TÍNH NGHIÊN CỨU VÀ 
THẢO LUẬN
1. Kết quả tính toán nhiệt, chọn máy và thiết 
bị cho hệ thống sấy
dung ẩm d (kg/kgkkk) và entanpi I (kJ/kgkkk) 
tại các điểm nút của chu trình (Bảng 3.1).
1.2. Xác định lượng nhiệt mà dàn ngưng tụ 
cần cung cấp cho buồng sấy
Độ ẩm của nguyên liệu tôm thẻ sau khi luộc 
được xác định W1 = 70%, theo yêu cầu công 
nghệ, độ ẩm sản phẩm khô đạt W2 = 20% [1], 
[5]. Xác định các đại lượng đặc trưng cho quá 
trình sấy như sau [3]:
Lượng ẩm bốc hơi trong một mẻ sấy:
Khối lượng sản phẩm sau khi sấy:
G2 = G1 - W = 7 – 4,375 = 2,625 kg/mẻ
Thời gian sấy đã xác định là τ = 3 h [1]
Lượng ẩm bay hơi trong 1 giờ [3]:
Lượng không khí khô cần thiết để làm bay 
hơi 1 kg ẩm [3]:
Lượng không khí khô thực tế
Nhiệt cần thiết để gia nhiệt cho không khí 
theo lý thuyết [3]:
Qk = L(I2 - I1) = 112,153(64 – 38) = 
19813,415 kJ/h = 2,916 kW
Tuy nhiên trên thực tế lượng nhiệt cần cung 
cấp cho buồng sấy cao hơn vì cần bổ sung vào 
các thành phần tổn thất nhiệt khác như nhiệt 
để nâng giá đỡ nguyên liệu sấy đến nhiệt độ 
phòng sấy Qs1, nhiệt để làm nóng nguyên liệu 
sấy Qs2, nhiệt tổn thất ra môi trường Qs3. Nhiệt 
tổn thất của thiết bị sấy: 
QS = Qs1 + Qs2 + Qs3 = 137,853 W
Năng suất nhiệt của dàn ngưng tụ cần cung 
cấp cho buồng sấy:
Qk = QkT = 2916 + 137,853 = 3053,853 W 
≅ 3,053 kW
Đây cũng là năng suất nhiệt mà dàn ngưng tụ 
trong của bơm nhiệt cần cung cấp cho buồng sấy.
Nhiệt tỏa ra do đèn bức xạ hồng ngoại:
Nhiệt do vật liệu sấy hấp thu trong quá trình 
sấy cũng chính là lượng nhiệt mà đèn hồng 
ngoại cần cung cấp bổ sung cho buồng sấy [3]: 
Hình 3.1. Biểu diễn quá trình sấy trên đồ thị I-d.
Bảng 3.1. Thông số trạng thái của không khí ẩm 
tại các điểm nút của chu trình trên đồ thị I – d.
Điểm
t 
oC
φ 
%
d 
kg/kgkkk
I 
kJ/kgkkk
1 15 90 0,008 38
2 40 15 0,008 64
3 60 17 0,021 115
1.1. Quá trình sấy thực trên đồ thị I - d
Trong đó: Trạng thái của TNS sau dàn bay 
có độ ẩm φ1 = 90% [2, 3], nhiệt độ bề mặt của 
dàn bay hơi: tdl = t0 + ∆t = 0 + 10 = 10oC (chọn 
∆t = 7 ÷ 10ºC) [2]; nhiệt độ của TNS sau khi 
ra khỏi dàn ngưng tụ t2 = 40ºC [4]; nhiệt độ và 
độ ẩm của TNS trong buồng sấy t3 = 60ºC, φ3= 
17% [1]. Theo đó, tra đồ thì I-d (Hình 3.1), kết 
quả đã thu được các thông số trạng thái như 
22 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
Tổng năng suất nhiệt mà dàn ngưng tụ và đèn 
bức xạ hồng ngoại cần phải cung cấp cho buồng 
sấy khi sấy thực phẩm bằng phương pháp IR-HP:
Kết quả tra các thông số trạng thái tại các 
điểm nút của chu trình nhiệt động trên đồ thị 
Hình 3.2a. Sơ đồ nguyên lý làm việc của chu trình Máy lạnh-Bơm nhiệt, Hình 3.2b. Biểu biễn quá 
trình làm việc của chu trình Máy lạnh –Bơm nhiệt trên đồ thị lgp-i.
 Bảng 3.3. Kết quả tính toán các thông số làm việc của bơm nhiệt trong tủ sấy.
STT Tên thông số Ký hiệu Giá trị Đơn vị
1 Năng suất nhiệt dàn ngưng Q
k
3,053 kW
2 Lưu lượng môi chất m 0,0164 kg/s
3 Năng suất dàn bay hơi Q
o
2,189 kW
4 Công suất nén đoạn nhiệt N
s
0,656 kW
5 Công suất tiêu thụ điện N
el
0,863 kW
6 Hệ số bơm nhiệt φ 4,65 -
Qt = Qk + QHN = 3,053 + 2,316 = 5,369 kW
1.3. Tính toán chu trình bơm nhiệt và chọn 
máy nén
lgp-i (Hình 3.2a và 3.2b) được trình bày trong 
Bảng 3.2.
Bảng 3.2. Kết quả xác định thông số trạng thái của môi chất tại các điểm nút trên đồ thị lgp-i.
Điểm t,oC P, bar i, kJ/kg
1 0 4,983 706
1 10 4,983 710
2 80 18,395 750
3 50 18,395 564
4 0 4,983 564
Kết quả tính toán nhiệt đã thu được các 
thông số làm việc của chu trình bơm nhiệt được 
trình bày trong Bảng 3.3 như sau.
1.4. Kết quả tính toán và chọn các thiết bị cho 
bơm nhiệt
Các thông số kỹ thuật của tủ sấy bao gồm 
kích thước của tủ; các thiết bị chính trong chu 
a) b)
trình bơm nhiệt: Máy nén, thiết bị trao đổi 
nhiệt và thiết bị tiết lưu đã được chúng tôi tính 
toán thiết kế và lựa chọn, chi tiết được trình 
bày trong Bảng 3.4 và lắp đặt trên Hình 3.3.
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 23
Bảng 3.4. Kết quả xác định các thông số kỹ thuật của một số thiết bị chính trong máy sấy.
Tên thiết bị Số lượng Thông số kỹ thuật
Máy nén 02
 Công suất: 745W (1HP); Hãng: LG; Model: QK175PAG; môi chất 
lạnh: R22; Xuất xứ: Trung Quốc.
Dàn ngưng tụ 02
Dàn ngưng tụ ống đồng, cánh nhôm thông số như sau: 
- Diện tích bề mặt trao đổi nhiệt: F = 5,815 m2
- Kích thước dàn (cao x rộng x dày): 550 x 650 x 275 mm
- Đường kính/chiều dày ống: 9,52/0,8 mm, bước cánh 2,12mm.
Dàn bay hơi 01
Dàn bay hơi ống đồng, cánh nhôm:
- Diện tích bề mặt trao đổi nhiệt của dàn bay hơi: F = 3,406 m2
- Kích thước dàn (cao x rộng x dày): 300 x 600 x 20 mm
- Đường kính/chiều dày ống: 6,35/0,6 mm, bước cánh: 2,54mm.
Ống mao 01 Ống đồng đường kính 2 mm, chiều dài: 1500 mm.
Quạt phòng 
sấy
01
 Quạt lồng sóc hãng FASCO model 7455GVA-A12S, công suất 45W, 
lưu lượng không khí: 100,710 m3/h, điện nguồn: 220-240V 0,5A, xuất 
xứ: Thái Lan.
Đèn hồng 
ngoại
08 Dạng cầu -Parabon, 250W, đường kính/chiều dài:125/195mm
Kính thước 
máy sấy
01 Dài x rộng x cao = 700 x 740x 1200 mm. 
Hình 3.3. Hình ảnh máy sấy bằng HP-IR đã được chế tạo.
2. Kết quả sấy thử nghiệm nông sản và thủy sản
2.1. Biế n đổ i của điểm chất lượng cảm quan 
(CLCQ), tỷ lệ hút nước phục hồi (HNPH) của 
tôm khô theo cá c phương phá p sấy
Kết quả đánh giá điểm CLCQ của tôm theo 
các phương pháp sấy được thể hiện ở Bảng 3.5 
và Hình 3.4 cho thấy điểm CLCQ của tôm sấy 
ở chế độ sấy tối ưu đạt loại tốt (18,70 điểm) cao 
hơn tôm sấy bằng 0,54 điểm và hơn tôm sấy bằng 
IR 1,52 điểm. Bên cạnh đó, tỷ lệ hút nước phục 
hồi trở lại của tôm sấy bằng HP-IR cao nhất đạt 
90,17% cao hơn phương pháp sấy HP 8,25% và 
hơn sấy phương pháp sấy IR 14,26%. Do là sản 
phẩm sấy ở chế độ sấy tôi ưu có quá trình khuếch 
tán nội phù hợp khuếch tán ngoại nên bề mặt sản 
phẩm không bị quá nhiệt, không làm biến đổi cấu 
trúc của sản phẩm sấy, tốc độ sấy cao và thời gian 
sấy ngắn. Do đó, khả năng hút nước phục hồi trở 
lại của sản phẩm khô rất tốt, giữ được màu và mùi 
thơm đặc trưng của tôm thẻ.
24 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
2.2. Thử nghiệm sấy bơ bằng phương pháp sấy IR-HP và HP
 Bảng 3.5. Điểm CLCQ, tỷ lệ HNPH của tôm thẻ theo cá c phương phá p sấy.
STT Phương pháp sấy Thời gian sấy, h Điểm CLCQ Tỷ lệ HNPH, %
1
Sấy bằng bơm nhiệt kết hợp 
hồng ngoại HP-IR
2,73 18,70 90,17
2 Sấy bằng bơm nhiệt HP 4,50 18,16 81,92
3 Sấy bằng hồng ngoại IR 3,33 17,18 75,91
Hình 3.4. Hình ảnh của tôm thẻ khô theo các phương pháp sấy.
Tôm sấy bằng IR Mẫu tôm sấy bằng IR-HP
Mẫu bơ sấy bằng IR-HP Mẫu bơ sấy bằng HP
Tôm sấy bằng HP
Hình 3.5. Hình ảnh mẫu Bơ sấy bằng IR-HP và HP.
Kết quả nghiên cứu sấy thử nghiệm trên 
hình 3.5 cho thấy ở cùng chế độ sấy, lát bơ sấy 
bằng IR-HP có màu sắc đặc trưng tự nhiên hơn 
so với lát bơ sấy bằng bơm nhiệt HP. Đây là thử 
nghiệm ban đầu để hướng tới nghiên cứu quá 
trình truyền nhiệt, truyền chất trong lát bơ sấy 
bằng HP-IR từ đó sản xuất bột bơ xuất khẩu.
IV. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Thiết bị sấy bằng HP-IR đã được chế 
tạo với năng suất 5kg/mẻ có thể tự động điều 
chỉnh các thông số như nhiệt độ sấy theo yêu 
cầu công nghệ từ 20 ÷ 7ºC; vận tốc gió trong 
buồng sấy từ 0,5 ÷ 5 m/s; khoảng cách từ đèn 
hồng ngoại tới vật liệu sấy từ 20 ÷ 40 cm; công 
suất hồng ngoại IP từ 200 ÷ 2000W.
- Tôm thẻ chân trắng sấy bằng HP-IR cho 
tốc độ sấy nhanh nhất và chất lượng của sản 
phẩm tốt nhất ứng với chế độ sấy thích hợp: 
nhiệt độ sấy t = 59,5ºC, vận tốc tác nhân sấy V 
= 1,98 m/s, khoảng cách chiếu xạ hồng ngoại H 
= 35,2 cm, công suất hồng ngoại IP = 1750 cm 
với thời gian sấy là 2,73 giờ và độ ẩm của sản 
phẩm khô đạt w2 = 19 ÷ 21%.
- Kết quả nghiên cứu còn cho thấy lát bơ sấy 
bằng HP-IR ở chế độ sấy trên cho chất lượng 
cảm quan tốt màu sắc tự nhiên hơn so với bơ 
sấy bằng HP.
2. Khuyến nghị
Nghiên cứu quá trình truyền nhiệt, truyền 
chất cho nhiều đối tượng nông sản và thủy sản 
khi sấy bằng phương pháp bơm nhiệt kết hợp 
hồng ngoại.
Nghiên cứu chế tạo thiết bị sấy bằng HP-IR 
dạng băng tải để tăng năng suất sấy.
Nghiên cứu ảnh hưởng của bước sóng hồng 
ngoại đến khả năng diệt vi khuẩn và chất lượng 
của vật liệu khô.
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 1/2021
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG • 25
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Lê Như Chính (2020), “Nghiên cứu quá trình truyền nhiệt, truyền chất và xác định chế độ sấy tôm thẻ chân 
trắng Việt Nam bằng bơm nhiệt kết hợp hồng ngoại”. Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật nhiệt, Trường ĐH Bách Khoa 
Hà Nội.
2. Nguyễn Đức Lợi (2008) - Giáo trình Kỹ thuật lạnh, NXB Bách Khoa Hà Nội.
3. Trần Văn Phú (2009) - Kỹ thuật sấy, NXB Giáo dục
4. Trần Đại Tiến (2007), “Nghiên cứu phương pháp sấy và bảo quản mực ống lột da”, Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật, 
Trường ĐH Nha Trang.
5. Nguyễn Trọng Cẫn, Đỗ minh Phụng (2006), “Công nghệ chế biến thực phẩm thủy sản” tập 1, 2, NXB nông 
nghiệp, TP. Hồ Chí Minh. 
Tiếng Anh
6. Strommen I, Eikevik TM, Alves-Filho O, Syverud K, Jonassen O (2002), “Low temperature drying with heat 
pumps new generations of high quality dried products”. In: 13th International drying symposium.
7. Levent Taşeri, Mustafa Aktaş, Seyfi Şevik, Mehmet Gülcü, Gamze Uysal Seçkin1, Burak Aktekeli (2018), 
“Determination of Drying Kinetics and Quality Parameters of Grape Pomace Dried with a Heat Pump Dryer”, 
Food Chemistry, Vol. , pp. 01 -28.
8. Schmidt EL, Klocker K, Flacke N, Steimle F (1998), “Applying the transcritical CO2 process to a drying 
heat pump”. Int J Refrig, Vol. 21(3), pp. 202–11.
9. Yun Deng, Bingjun Qian, Juan Wu, Shuqiang Su and Xiaoxia Feng (2011) “Characteristics of Squid (Illex 
illecebrosus LeSueur) Fillets Dried Using a Combination of Heat Pump Drying and Far Infrared Radiation”, 
Philippine Agricultural Scientist, Vol. 94, pp 270 – 277.
10. Yun Deng, Yuegang Wang, Jin Yue, Zhenmin Liu, Yuanrong Zheng, Bingjun Qian,Yu Zhong, Yanyun Zhao, 
(2014), “Thermal behavior, microstructure and protein quality of squid fi llets dried by far-infrared assisted heat 
pump drying”, Food Control, Vol.36, pp. 102 – 110.
11. Xiaoyong Song và cộng sự (2013). “Banana Chip Drying Using Far Infrared-Assisted Heat Pump”. The 
Philippine Agricultural Scientist, Vol. 96, pp. 275 – 281.
12. Song Xiaoyong, Hu Hao, Zhang Baoling (2016), “Drying characteristics of Chinese Yam (Dioscorea 
opposita Thunb.) by far-infrared radiation and heat pump”, Journal of the Saudi Society of Agricultural 
Sciences, accepted 29 May.
13. Moses, J.A., Norton, T., Alagusundaram, K., Tiwari, B.K (2014), “Novel drying techniques for the food 
industry”. Food Eng, Vol. 6, pp. 43-55.
14. Minea, V., (2013), “Drying heat pumps – Part II: Agro-food, biological and wood products”, International 
Journal of Refrigeration, Vol. 36, pp.659–673.
15. Park J H, Lee J M, Cho Y J, et al (2009), “Eff ect of far-infrared heater on the physicochemical characteristics 
of green tea during processing”, Journal of Food Biochemistry, Vol. 33, pp. 149-162.