Làm sao nghe được tiếng Anh (Phần 1)

Làm sao nghe được tiếng Anh 
(Phần 1) 
Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng 
ta quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Quá thông minh là vì mình 
không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một 
câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe 
tiếp. Quá kinh nghiệm ở chỗ cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác 
nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, 
chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học 
ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng 
Việt thì mới yên tâm, bằng không thì  câu ấy không có nghĩa. Vậy làm sao để 
nghe được tiếng Anh? 
Trong bài viết này, tôi muốn trích đăng một số phương pháp của thầy Duy Nhiên 
(một thầy giáo khá nổi tiếng trên các diễn đàn ngoại ngữ) hy vọng sẽ giúp các bạn 
học viên, đặc biệt là sinh viên không chuyên ngoại ngữ có thói quen học nghe 
tiếng Anh thích hợp hơn. 
A. Nghe thụ động: 
1. ‘Tắm’ ngôn ngữ. Nghe không cần hiểu: Hãy nghe! Đừng hiểu. 
Bạn download lại một số bài tiếng Anh (vì dụ từ mục Lessons to Download trên 
website này). Mỗi bài có thể dài từ 1 đến 5 phút. 
Khi nào bạn ở nhà một mình, thì mở các bài đó ra vừa đủ nghe, và cứ lặp đi lặp lại 
mãi ra rả như âm thanh nền suốt ngày. Bạn không cần để ý đến nó. Bạn cứ làm 
việc của mình, đánh răng, rửa mặt, học bài làm bài, vào internet với tiếng lải 
nhải của bài tiếng Anh. (thậm chí, trong lúc bạn ngủ cũng có thể để cho nó nói). 
Trường hợp bạn có CD player, USB player hay iPod, thì đem theo để mở nghe khi 
mình có thời gian chết - ví dụ: di chuyển lâu giờ trên xe, đợi ai hay đợi đến phiên 
mình tại phòng mạch. 
Công việc ‘tắm ngôn ngữ’ này rất quan trọng, vì cho ta nghe đúng với từng âm của 
một ngôn ngữ lạ. Tai của chúng ta bắt rất nhanh một âm quen, nhưng loại trừ 
những âm lạ. Ví dụ: Nếu bạn nghe câu: ‘mặt trời mọc cánh khi chim voi truy cập 
chén chó’, một câu hoàn toàn vô nghĩa, nhưng bảo bạn lặp lại thì bạn lặp lại được 
ngay, vì bạn đã quá quen với các âm ấy. Nhưng khi một người nói một câu bằng 
chừng ấy âm (nghĩa là 11 âm/vần), trong ngôn ngữ bạn chưa từng học, và bảo bạn 
lặp lại thì bạn không thể nào lặp lại được, và bảo rằng không nghe được! (Bạn 
có điếc đâu! Vấn đề là tai bạn không nhận ra được các âm!) Lối 'tắm ngôn ngữ' đó 
chỉ là vấn đề làm quen đôi tai, và sau một thời gian (lâu đấy chứ không phải vài 
ngày) bạn sẽ bắt được các âm của tiếng Anh, và thấy rằng âm ấy rất dễ nghe, 
nhưng hoàn toàn khác với âm Việt. Đừng nản lòng vì lâu ngày mình vẫn không 
phân biệt âm: hãy nhớ rằng bạn đã tắm ngôn ngữ tiếng Việt ít ra là 9 tháng liên tục 
ngày đêm trước khi mở miệng nói được tiếng nói đầu tiên và hiểu được một hai 
tiếng ngắn của cha mẹ; và sau đó lại tiếp tục 'tắm ngôn ngữ' Việt cho đến 4, 5 năm 
nữa! 
2 - Nghe với hình ảnh động. 
Nếu có thời gian thì xem một số tin tức bằng tiếng Anh (nên nghe các đài tiếng 
Anh chính thống của người bản xứ như BBC, CNN). Các hình ảnh đính kèm làm 
cho ta ‘hiểu’ được ít nhiều nội dung bản tin, mà không cần phải ‘dịch’ từng câu 
của những gì xướng ngôn viên nói. Bạn sẽ yên tâm hơn, sau khi nghe 15 phút tin 
tức, tự tóm lược lại, thì thấy rằng mình đã nắm bắt được phần chính yếu của nội 
dung bản tin. Và đây là cách thứ hai để tắm ngôn ngữ. 
B. Nghe chủ động: 
1. Bản tin Special English: 
- Thu một bản tin, và nghe lại rồi chép ra 
nhiều chừng nào hay chừng nấy nhớ là 
đừng tra cứu tự điển hay tìm hiểu nghĩa vội. 
Đoán nghĩa trong nội dung câu, và nhớ lại 
âm thanh của từ, hay cụm từ đó, sau này tự 
nó sẽ rõ nghĩa, nếu trở đi trở lại hoài. 
- Siêu khuyến mãi đón xuân Canh 
Dần 
- 15 câu hỏi thường gặp khi học 
online 
- Đăng kí học tập qua SMS 
(Cũng chia sẻ thêm, trước kia khi nghe VOA, sau mỗi chương trình tôi thường 
nghe một cụm từ tương tự như: statue, statute hay statu gì đó, mà không biết viết 
thế nào, tuy vẫn hiểu đại loại là: hãy đợi đấy để nghe tiếp. Mãi sau này tôi mới biết 
rằng thuật ngữ rất quen thuộc ấy là 'stay tuned', nhưng một thời gian dài, chính tả 
của chữ ấy đối với tôi không thành vấn đề!) 
2. Chăm chú nghe lại một số bài mình từng nghe trong giai đoạn ‘tắm ngôn 
ngữ’ 
- Lấy lại script của những bài mình từng nghe, đọc lại và nhớ lại trong tưởng 
tượng lời đọc mà mình từng nghe nhiều lần. 
Sau đó xếp bản script và nghe lại để hiểu. Lần này: tự nhiên mình sẽ nghe rõ từng 
tiếng và hiểu. Trường hợp không hiểu một từ hay cụm từ, thì gắng lặp lại nhiều lần 
đúng như mình đã nghe, sau đó lật lại script để so sánh. 
3. Một số bài Audio trong chuyên mục Daily Lessons: 
Nghe nhiều lần, trước khi đọc script. Sau đó, đọc lại script, chủ yếu kiểm tra 
những từ mình đã nghe hoặc đoán, hoặc những từ mà mình có thể phát âm lại 
nhưng không hiểu viết và nghĩa thế nào. Việc này giúp ta đối chiếu, so sánh và tìm 
ra được cách phát âm chuẩn nhất. Sau đó, xếp bản script và nghe lại một hai lần 
nữa. 
4. Học hát tiếng Anh, và hát theo trong khi nghe. 
Chọn một số bài hát mà mình thích, tìm lyrics (ca từ, lời) của nó rồi vừa nghe vừa 
nhìn lyrics. Sau đó học thuộc lòng và hát song song với ca sĩ, và gắng phát âm 
cũng như giữ tốc độ và trường độ cho đúng. Khi nào buồn buồn cũng có thể tự hát 
cho mình nghe (nếu không có giọng tốt và hát sai giọng một tí cũng không sao, vì 
chủ yếu là tập phát âm, tốc độ, trường độ và âm điệu tiếng Anh). 
Và nói cho đúng giọng (qua hát) cũng là một cách giúp mình sau này nhạy tai hơn 
khi nghe, vì thường thường ngôn ngữ trong các bài hát khó nghe hơn những câu 
nói bình thường rất nhiều. 
Cũng nên lưu ý rằng có bạn bảo rằng hiện nay mình chưa hiểu, nên cố gắng nghe 
nhiều cũng vô ích, để mình học thêm, khi nào có nhiều từ vựng để hiểu rồi thì lúc 
đó sẽ tập nghe sau. 
Nghĩ như thế là HOÀN TOÀN SAI. Chính vì bạn chưa hiểu nên mới cần nghe 
nhiều hơn những người đã hiểu. Muốn biết bơi thì phải nhảy xuống nước, không 
thể lấy lý do rằng vì mình không thể nổi nên ở trên bờ học cho hết lý thuyết rồi thì 
mới nhảy xuống, và sẽ biết bơi! Chưa biết bơi mà xuống nước thì sẽ uống nước và 
ngộp thở đấy, nhưng phải thông qua uống nước và ngộp thở như thế thì mới hy 
vọng biết bơi