Bàn thêm về mô hình đô thị di sản thông minh của Huế trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 3 
Bàn thêm về mô hình đô thị di sản thông minh của Huế trong bối 
cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 
Nguyễn Mậu Hùng
1*
1Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế 
*Tác giả liên hệ, Email: nguyenmauhung@quangbinh.edu.vn 
THÔNG TIN TÓM TẮT 
Ngày nhận: 25/05/2020 
Ngày nhận lại: 21/07/2020 
Duyệt đăng: 23/08/2020 
Từ khóa: 
Cách mạng công nghiệp 4.0, 
đô thị di sản thông minh, Huế, 
miền Trung, mô hình 
Keywords: 
central region, Hue, Industrial 
Revolution 4.0, model, smart 
heritage city 
Bằng các phương pháp định tính và định lượng, bài viết đã 
chứng minh rằng Huế không chỉ là một trong những địa phương 
tiên phong, mà còn được đầu tư để trở thành một trong những đô 
thị thông minh hoàn chỉnh đầu tiên của Việt Nam trong bối cảnh 
của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Mô hình đô thị thông minh 
của Huế không chỉ đơn thuần dựa trên các thành tựu kỹ thuật và 
lợi thế công nghệ hiện đại, mà còn là một đô thị di sản với một 
nền tảng văn hóa đa dạng đậm đà bản sắc dân tộc cũng như một 
hệ thống di tích lịch sử và giá trị truyền thống được cả thế giới 
công nhận thuộc hàng nhiều nhất Việt Nam bên cạnh một đô thị 
xanh-sạch-đẹp mà không phải đô thị nào cũng có thể làm được. 
Các tiềm năng vốn có và lợi thế sẵn có đó chính là cơ sở để Huế 
có thể phát triển thành một đô thị di sản thông minh trọng điểm ở 
khu vực miền Trung theo mô hình tăng trưởng xanh và phát triển 
bền vững trong thời gian tới. 
ABSTRACT 
By qualitative and quantitative methods, the paper proves 
that Hue is not only one of the pioneering localities, but also 
invested to become Vietnam’s one of the first completely smart 
cities in the context of the Industrial Revolution 4.0. Hue’s model 
of smart city is not solely based on modernly technical 
achievements and technological advantages, but also a heritage 
city with a diverse cultural background deeply imbued with 
national identity as well as a system of historical relics and 
traditional values recognized by the whole world among the most 
in Vietnam aside from a green-clean-beautiful city that not all 
cities are able to have. Those inherent potential and available 
advantages are the basis for Hue to develop into a key smart 
heritage city in the Central Region according to the model of 
green growth and sustainable development in the coming time. 
 4 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 
1. Giới thiệu 
Trong bối cảnh của cuộc Cách mạng cộng nghiệp 4.0, nhiều quốc gia phát triển đã chuyển 
sang chiến lược xây dựng các đô thị thông minh theo định hướng tăng trưởng xanh và phát triển 
bền vững. Ở Việt Nam, mặc dù đô thị thông minh đang ở giai đoạn thăm dò xét trên phạm vi quốc 
gia, nhưng ở cấp độ địa phương đã được nhiều thành phố ưu tiên đầu tư phát triển một cách có bài 
bản và hệ thống. Thành phố Huế của tỉnh Thừa Thiên - Huế chính là một trong số đó, nhưng khác 
với nhiều đô thị khác trong cả nước Huế không chỉ tập trung phát triển đô thị bền vững thông qua 
ứng dụng công nghệ kỹ thuật số thông minh, mà còn dựa trên cơ sở hơn 10 năm kinh nghiệm phát 
triển đã qua Huế sẽ hoàn thiện hệ thống đô thị thông minh kiểu mẫu hoàn chỉnh đầu tiên tại Việt 
Nam trong vòng 3 năm nữa với hai trụ cột chính là khoa học công nghệ và nguồn lực con người 
để hướng đến mục tiêu trở thành thành phố của hạnh phúc (Thanh Duong, 2019) trong thời gian 
tới. Vậy dựa trên cơ sở nào để Huế có thể trở thành một trong những đô thị di sản thông minh đầu 
tiên của Việt Nam? Vấn đề này đã được báo chí đề cập bằng nhiều hình thức và mức độ khác nhau, 
nhưng chưa có công trình nào bàn về chiến lược phát triển đô thị thông minh Huế theo mô hình 
tăng trưởng xanh và phát triển bền vững một cách cụ thể. Chính vì thế, trên cơ sở các phương pháp 
định tính và định lượng, bài viết bàn thêm một số vấn đề về mô hình đô thị di sản thông minh của 
Huế hiện nay. 
2. Mô hình đô thị di sản thông minh của Huế Cơ sở lý thuyết 
Đô thị thông minh 
Mặc dù vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau, nhưng ngời 3 yếu tố cơ bản là công nghệ, con 
người, và quản trị (Meijer & Bolívar, 2016, pp. 392-408), cần thêm một số yếu tố nữa. 
Thứ nhất, tổ chức và quản lý đô thị. Một đô thị thông minh phải được quản lý bằng chính 
quyền điện tử và sử dụng công nghệ thông tin hiện đại (D. K. Ha, 2017a). Một chính quyền điện 
tử phải có các giải pháp công nghệ nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động và cải thiện tương tác 
trong quản lý đô thị (Vo, D. K., 2018). Quản trị thông minh là quá trình thu thập dữ liệu và các 
thông tin có liên quan đến quá trình quản lý các dịch vụ công bằng hệ thống mạng cảm biến tự 
động để hỗ trợ chính quyền sử dụng hệ thống thông tin đầy đủ và đáng tin cậy trong quá trình 
hoạch định chính sách và quản trị xã hội (Nguyen, T. H., 2019). 
Thứ hai, công nghệ và hạ tầng cơ sở. Đô thị thông minh không chỉ là nơi tích hợp những 
xu hướng công nghệ mới nhất của nhân loại như tự động hóa, học máy, và Internet vạn vật (IoT) 
(Khai Hoan Chu, 2019), mà hệ thống các dịch vụ công cơ bản và hạ tầng trọng yếu của đô thị 
thông minh còn được quản lý bởi các công nghệ điện toán thông minh để cung cấp các dịch vụ cơ 
bản thông minh hơn, liên kết, và hiệu quả hơn. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin chính vì thế là 
một trong những yếu tố trung tâm đô thị thông minh (Nguyen, T. H., 2019). 
Thứ ba, kinh tế xanh và thân thiện với môi trường. Là một trong những nhân tố trung tâm 
của đô thị thông minh (D. K. Ha, 2017a), kinh tế thông minh trước hết phải có sức cạnh tranh 
(Academy of Managers for Construction and Cities, 2018) dựa trên các giải pháp hợp tác thương 
mại sáng tạo hiệu quả cũng như thị trường lao động linh hoạt (Vo, D. K., 2018) nhằm thúc đẩy 
tăng trưởng kinh tế và tối đa hóa các nguồn lực kinh tế-xã hội và sinh thái sẵn có (Nguyen, T. H., 
2019). Sứ mệnh quan trọng nhất của đô thị thông minh là tối ưu hóa các chức  ...  sắc đặc trưng hơn. 
Thứ năm: đô thị thông minh nhất thiết phải được xây dựng và phát triển theo mô hình tăng 
trưởng xanh và phát triển bền vững. Đô thị thông minh không chỉ phải có một hệ thống cơ sở hạ 
tầng thông minh về mặt hình thức đô thị, mà còn phải có các yếu tố phát triển toàn diện thân thiện 
với con người (D. K. Ha, 2017a). Ví dụ, đi lại thông minh phải được thực hiện bởi một hệ thống 
giao thông vận tải đồng bộ và kết nối bảo đảm an toàn, xanh, sạch, tiết kiệm chi phí, và giảm thiểu 
khí thải (Vo, D. K., 2018) đến mức tối đa có thể. Điều đó có nghĩa là một trong những yếu tố quan 
trọng nhất của đô thị thông minh là phải thân thiện với môi trường tự nhiên và các nguồn lực tài 
nguyên thiên nhiên hiện có. Xét trên phương diện này, Huế không chỉ đã và đang thực hiện tốt 
chiến lược phát triển theo hướng đô thị xanh và thân thiện với môi trường (Thai Son, 2019), mà 
còn từng bước xây dựng một hệ thống hạ tầng giao thông thích ứng với biến đổi khí hậu... (Van 
Dinh, 2018) trong khi tỉnh Thừa Thiên - Huế lại đặt chiến lược phát triển bền vững lên hàng đầu 
với các mục tiêu cụ thể như: xanh hoá đô thị, phát triển du lịch xanh, xử lý nước và rác thải hiệu 
quả, hệ thống chiếu sáng công cộng thông minh, năng lượng tái tạo, và nguyên liệu xây dựng thân 
thiện với môi trường (Vo, T., 2019). Để hỗ trợ cho chiến lược phát triển này của Thừa Thiên - 
Huế, năm 2018 Chính phủ và Ngân hàng phát triển châu Á đã đầu tư cho Huế 72,52 triệu USD để 
thí điểm phát triển những cấu phần xanh đặc trưng trong cơ sở hạ tầng đô thị của thành phố thông 
qua Dự án Chương trình Phát triển các đô thị loại II (các đô thị Xanh) (Van Dinh, 2018). Nhờ các 
nỗ lực đó, Huế hiện nằm trong top 10 đô thị sạch của Việt Nam do Hiệp hội các đô thị Việt Nam 
xếp loại năm 2009 (PV, 2011). Điều đó có nghĩa là các chiến lược phát triển đô thị thông minh ở 
Việt Nam đã và đang hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, phát huy các tiềm 
năng và lợi thế vốn có để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và khai thác tối ưu các nguồn lực 
tài nguyên thiên thiên của cộng đồng (Nguyen, H. A., 2019), nhưng vẫn còn một chặng đường rất 
xa để Huế nói riêng và các đô thị khác của Việt Nam nói chung có thể đạt đến mục tiêu đô thị 
thông minh theo mô hình tăng trưởng xanh và phát triển bền vững thuần thục. 
 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 11 
Tóm lại, đô thị thông minh là thành phố luôn phấn đấu để thông minh hơn và giúp tìm ra 
các giải pháp giải quyết tổng hòa các nhu cầu xã hội một cách hợp lý nhất có thể đồng thời không 
ngừng tìm kiếm các phương án tối ưu hơn (D. K. Ha, 2017a) cho toàn thể cư dân đô thị. Hiện ở 
Việt Nam, các đô thị thường có các chiến lược phát triển khác nhau theo hướng ngày càng thông 
minh hơn tùy theo đặc điểm của mỗi địa phương, nhưng suy cho cùng gần như không đô thị nào 
có thể tránh được các vấn đề về nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên, cơ sở hạ tầng, chính quyền 
điện tử, và mô hình tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Huế không phải là một ngoại lệ, 
nhưng bài học kinh nghiệm của Huế cho thấy đô thị thông minh là một hệ sinh thái giữa chính 
quyền thông minh và các cư dân thông minh, trong đó yếu tố công nghệ chỉ đóng vai trò công cụ 
phục vụ cho mục tiêu tối ưu hóa các loại hình dịch vụ đô thị. Chính vì vậy, khi triển khai xây dựng 
mô hình đô thị thông minh, tỉnh Thừa Thiên - Huế không đặt yếu tố công nghệ lên hàng đầu mà 
trước hết phải nắm bắt được các nhu cầu thiết yếu của người dân để thu hút họ đồng hành cùng 
chính quyền (Thai Binh, 2019). Tuy nhiên, trên phạm vi toàn quốc, việc lựa chọn một chiến lược 
phát triển chuẩn xác là hết sức cần thiết trong giai đoạn sắp tới (Ngo, 2017). Nếu không làm tốt 
điều này, đô thị thông minh có thể sớm đi vào ngõ cụt như các phong trào khác như xây dựng trung 
tâm hành chính, phát triển đại học dân lập, đầu tư khu công nghiệp, cảng biển, và sân bay (D. K. 
Ha, 2017c) đã từng diễn ra. 
4. Kết luận 
Tóm lại, xây dựng các đô thị thông minh theo hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền 
vững là một xu hướng được rất nhiều quốc gia trên thế giới hiện nay ưu tiên lựa chọn. Ở Việt Nam, 
trước các áp lực ngày càng tăng của quá trình đô thị hóa, cả chính quyền lẫn người dân của nhiều 
địa phương đang nỗ lực hết mình để dần dần thích ứng với các mô hình đô thị thông minh. Một 
trong những địa phương đi đầu và đã đạt được nhiều thành quả ban đầu hết sức đáng trân trọng 
trong quá trình này là thành phố Huế của tỉnh Thừa Thiên - Huế. Với nguồn lực sẵn có và kinh 
nghiệm triển khai kế hoạch xây dựng đô thị thông minh hơn một thập kỷ nay, Huế có nhiều cơ hội 
và tiềm năng để không chỉ trở thành đô thị di sản thông minh kiểu mẫu đầu tiên của Việt Nam, mà 
còn là một trong những đô thị xanh và phát triển bền vững trọng điểm trong bối cảnh của cuộc 
Cách mạng công nghiệp 4.0. Mặc dù vậy, quá trình triển khai chiến lược xây dựng đô thị thông 
minh cũng cần chú ý đến một số yếu tố có thể không phải lúc nào cũng thân thiện với cuộc sống 
xanh và mô hình tăng trưởng bền vững trong các đô thị thông minh. Một trong những yếu tố như 
thế chính là sự thiên vị khi áp dụng chiến lược này có thể dẫn tới bỏ qua các phương án phát triển 
đô thị đầy hứa hẹn khác. Lượng dữ liệu thu thập cực lớn đặt ra mối lo ngại về quản lý và bảo mật 
thông tin của các cơ quan công quyền. Cùng lúc đó, hệ thống nhận diện khuôn mặt có thể bị kẻ 
xấu lạm dụng và ảnh hưởng đến các quyền riêng tư của người dân. Bên cạnh đó, các chi phí đầu 
tư cho cơ sở hạ tầng của đô thị thông minh thường rất lớn và cần sự vận dụng linh hoạt đối với 
từng trường hợp cụ thể. Nếu các cơ chế tài chính này áp dụng không phù hợp, nó sẽ gây ra những 
hậu quả tiêu cực hết sức nghiêm trọng. Cuối cùng, cần phải lưu ý rằng mô hình đô thị thông minh 
tiềm năng, nhưng về cơ bản vẫn còn tương đối mơ hồ, và các ‘tay chơi’ công nghệ lớn đang cố 
gắng khuếch trương mô hình trừu tượng này để tìm cách lôi kéo giới lãnh đạo các thành phố cùng 
các nhà đầu tư nhập cuộc nhằm mở rộng thị trường béo bở này ra nhiều hơn nữa (D. K. Ha, 2017a). 
 12 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 
Tài liệu tham khảo 
Academy of Managers for Construction and Cities. (2018). Tầm nhìn đô thị thông minh tại Việt 
Nam [Smart urban’s vision in Vietnam]. Retrieved March 25, 2020, from 
truong/7136-tam-nhin-do-thi-thong-minh-tai-viet-nam.html 
Cổng thông tin điện tử Thừa Thiên Huế. (2019). Dư địa chí [natural geography]. Retrieved March 
26, 2020, from https://thuathienhue.gov.vn/vi-vn/Hanh-chinh-du-dia-chi/cid/A1B853ED-
DA58-4837-9B94-9EB6A0E33B7C 
Dac Phuong (2018). Thừa Thiên Huế: Tạo môi trường thuận lợi để trí thức cống hiến nhiều hơn 
[Thua Thien Hue: Creating a great environment for intellectuals to contribute]. Retrieved 
March 26, 2020, from 
thuan-loi-de-tri-thuc-cong-hien-nhieu-hon-495993.html 
Đại học Huế. (2019). Đề án phát triển Đại học Huế thành đại học quốc gia (Dự thảo), Thừa Thiên 
- Huế, tháng 9 năm 2019 [Hue University’s scheme to develop into a national university 
(Draft), Thua Thien - Hue, September 2019]. Retrieved March 27, 2020, from 
Hue_08_10_2019_final.pdf 
Địa chí Thừa Thiên Huế. (2005). Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên [Geographic location and 
natural characteristics]. Retrieved March 25, 2020, from https://thuathienhue.gov.vn/vi-
vn/Thong-tin-du-dia-chi/tid/Vi-tri-dac-diem-dia-ly-tu-nhien-trong-su-nghiep-bao-ve-doc-
lap-phat-trien-kinh-te-van-hoa/newsid/EB091D4F-F2A0-47E4-8E44-
212FC35F53EC/cid/402BCE9A-37EC-4EBC-81BF-91EB07011B2E 
D. K. Ha (2017a). Smart city: Đô thị thông minh là gì [Smart city: What is smart city]. Retrieved 
March 25, 2020, from https://doimoisangtao.vn/news/2017/10/9/phn-1-tng-quan-v-th-thng-
minh-smart-city 
D. K. Ha (2017b). Smart City: Những điểm nhấn thú vị [Smart City: Interesting highlights]. 
Retrieved March 25, 2020, from https://doimoisangtao.vn/news/2017/10/12/smart-city-
nhng-im-nhn-th-v 
D. K. Ha (2017c). Smart City: Việt Nam còn dò dẫm [Smart City: Vietnam is still finding the way]. 
Retrieved March 25, 2020, from https://doimoisangtao.vn/news/2017/10/13/smart-city-vit-
nam-cn-d-dm-1 
Huefestival.com. (2008). Thành phố Festival [Festival City]. Retrieved March 25, 2020, from 
Huu Phuong (2016). Cố đô Huế: Một điểm đến 5 di sản [Hue - The ancient capital: A destination 
of 5 heritage sites]. Retrieved March 25, 2020, from 
Khai Hoan Chu (2019). Thành phố thông minh (Smart City) là gì? [What is smart city?]. Retrieved 
March 25, 2020, from https://vietnambiz.vn/thanh-pho-thong-minh-smart-city-la-gi-
20191003165148926.htm 
Le, H. (2019). Thừa Thiên Huế xây dựng đô thị di sản [Thua Thien Hue built heritage urban]. 
Retrieved March 25, 2020, from https://baomoi.com/thua-thien-hue-xay-dung-do-thi-di-
san/c/33428973.epi 
 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 13 
Le, N. (2019). Chính xác, Việt Nam hiện có hai đô thị đặc biệt [Vietnam now has exactly two 
special cities]. Retrieved March 26, 2020, from https://vnexpress.net/giao-duc/thanh-pho-
truc-thuoc-trung-uong-nao-rong-nhat-3886133-p6.html 
Meijer, A., & Rodríguez Bolívar, M. P. (2016). Governing the smart city: A review of the literature 
on smart urban governance. International Review of Administrative Sciences, 82(2), 392-
408. 
Ngo, V. N. S. (2017). Định hướng chiến lược quốc gia phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam 
[National strategic orientation for the development of smart city in Vietnam]. Retrieved 
March 25, 2020, from 
trien-do-thi-thong-minh-tai-viet-nam/ 
Nguyen, H. A. (2019). Nâng cao trình độ dân trí để xây dựng thành phố thông minh [Improving 
the intellectual level to build a smart city]. Retrieved March 25, 2020, from 
pho-thong-minh-313644.html 
Nguyen, T. H. (2019). Mô hình phát triển thành phố thông minh trên thế giới và khuyến nghị cho 
Việt Nam [International smart city development model and recommendations for Vietnam]. 
Retrieved March 25, 2020, from 
trien-thanh-pho-thong-minh-tren-the-gioi-va-khuyen-nghi-cho-viet-nam-314686.html 
Phuc Đat (2020). Huế - thành phố di sản đầu tiên của Việt Nam [Hue - the first heritage city of 
Vietnam]. Retrieved March 25, 2020, from https://laodong.vn/xa-hoi/hue-thanh-pho-di-san-
dau-tien-cua-viet-nam-779355.ldo 
PV (2011). Thành phố Huế xứng đáng là đô thị xanh - sạch - đẹp của cả nước [Hue deserves to 
be a green - clean - beautiful city of the country]. Retrieved March 26, 2020, from 
https://baoxaydung.com.vn/thanh-pho-hue-xung-dang-la-do-thi-xanh-sach-dep-cua-ca-
nuoc-29089.html 
Thai Binh (2019). Hướng đến đô thị thông minh đầu tiên của Việt Nam [Heading to the first smart 
city of Vietnam]. Retrieved March 25, 2020, from https://baothuathienhue.vn/huong-den-do-
thi-thong-minh-dau-tien-cua-viet-nam-a81291.html 
Thai Son (2019). Đảm bảo chất lượng Dự án phát triển đô thị xanh tại Huế [Ensuring the quality 
of the green urban development project in Hue]. Retrieved March 26, 2020, from 
https://baothuathienhue.vn/dam-bao-chat-luong-du-an-phat-trien-do-thi-xanh-tai-hue-
a80877.htmlTran, H. (2019). Hệ thống đô thị thông minh tại Thừa Thiên – Huế sẽ hoàn chỉnh 
vào năm 2020 [The smart urban system in Thua Thien - Hue will be completed by 2020]. 
Retrieved March 25, 2020, from https://bnews.vn/he-thong-do-thi-thong-minh-tai-thua-
thien-hue-se-hoan-chinh-vao-nam-2020-/129423.html 
Thanh Duong (2019). Huế sẽ là đô thị thông minh đầu tiên tại Việt Nam [Hue will be the first 
smart city in Vietnam]. Retrieved March 25, 2020, from https://vnexpress.net/thoi-su/hue-
se-la-do-thi-thong-minh-dau-tien-tai-viet-nam-3990535.html 
Tran, Q. (2019). Thừa Thiên Huế gây ngạc nhiên khi thành công với đô thị thông minh [It is a 
surprise when Thua Thien Hue succeeds with smart cities]. Retrieved March 25, 2020, from 
https://vov.vn/kinh-te/thua-thien-hue-gay-ngac-nhien-khi-thanh-cong-voi-do-thi-thong-
minh-912385.vov 
 14 Nguyễn Mậu Hùng. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 3-14 
Van Dinh (2018). Huế từng bước hướng đến đô thị xanh [Hue is gradually striving to become a 
green urban]. Retrieved March 26, 2020, from https://baotainguyenmoitruong.vn/hue-tung-
buoc-huong-den-do-thi-xanh-273161.html 
Van Dinh (2019). Phong trào “Ngày chủ nhật xanh” chống ô nhiễm môi trường tại Thừa Thiên 
Huế ngày càng lan tỏa [Movement "Green Sunday" against environmental pollution in Thua 
Thien Hue is increasingly pervasive]. Retrieved March 26, 2020, from 
Van Dinh (2020a). Huế mở rộng thành phố gấp 5 lần, người dân đồng thuận [Hue’s people agreed 
to expand the city five times more]. Retrieved March 26, 2020, from 
https://baotainguyenmoitruong.vn/hue-mo-rong-thanh-pho-gap-5-lan-nguoi-dan-dong-
thuan-298006.html 
Van Dinh (2020b). Thừa Thiên Huế chia sẻ kinh nghiệm xây dựng đô thị thông minh cho tỉnh Đắk 
Lắk [Thua Thien Hue shares experience in building smart cities for Dak Lak province]. 
Retrieved March 25, 2020, from: https://baotainguyenmoitruong.vn/thua-thien-hue-chia-se-
kinh-nghiem-xay-dung-do-thi-thong-minh-cho-tinh-dak-lak-299734.html 
Van Phong & Trong Đat (2020). Phổ cập 100% người dân sử dụng điện thoại di động 
[Universalizing 100% of people using mobile phones]. Retrieved March 27, 2020, from 
https://www.qdnd.vn/khoa-hoc-cong-nghe/trong-nuoc/pho-cap-100-nguoi-dan-su-dung-
dien-thoai-di-dong-611339Vo, D. K. (2018). Thành phố thông minh: 6 lĩnh vực quan trọng [ 
Smart city: 6 important fields]. Retrieved March 25, 2020, from 
trong/2018040505144520p1c859.htm 
VNExpress. (2019). Rộ dự án sản xuất thiết bị cho thành phố thông minh [A project of 
manufacturing equipment for smart cities]. Retrieved March 25, 2020, from 
thong-minh-144580.html 
Vo, T. (2019), Thành phố xanh của Việt Nam [Green city of Vietnam]. Retrieved March 26, 2020, 
from https://vnexpress.net/du-lich/thanh-pho-xanh-cua-viet-nam-4015913.html