Bài giảng Nâng cao sức khoẻ tại các cơ sở/địa điểm - Trương Quang Tiến

L/O/G/O
NÂNG CAO SỨC KHOẺ 
TẠI CÁC CƠ SỞ/ĐỊA ĐIỂM
1
Trương Quang Tiến
Bộ môn Giáo dục sức khỏe
www.themegallery.com
Mục tiêu
1. Trình bày được lí do làm nâng cao sức khỏe tại
một số địa điểm/cơ sở cụ thể: trường học, nơi
làm việc, cơ sở y tế/bệnh viện và cộng đồng.
2. Trình bày được một số nội dung hoạt động nâng
cao sức khỏe tại các địa điểm nêu trên.
2
www.themegallery.com
Nội dung
• Khái niệm nâng cao sức khỏe (NCSK) tại một số cơ
sở/địa điểm.
• Lí do, lợi ích NCSK tại các cơ sở: 
– Trường học
– Nơi làm việc
– Bệnh viện; cơ sở y tế
– Cộng đồng
• Các hoạt động NCSK tại các cơ sở trên
3
www.themegallery.com
Khái niệm
• Sức khoẻ do con người tạo ra, gắn liền với cuộc
sống hàng ngày của con người ở nơi họ sống, học
tập, làm việc, vui chơi và yêu thương. 
(WHO,1986)
4
www.themegallery.com
NCSK tại cơ sở/địa điểm
• Con người tương tác với môi trường tại nơi: 
– sinh sống
– học tập
– làm việc
– vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi
– khám-chữa bệnh, phục hồi sức khỏe
5
www.themegallery.com
NCSK tại cơ sở
• Cơ sở (setting)
– Là nơi con người sống và hoạt động trong đó các yếu
tố cá nhân, tổ chức và môi trường tương tác với
nhau và ảnh hưởng tới sức khoẻ.
– Là vùng/khu vực, thành phố, quận/huyện, đảo, 
trường học, bệnh viện, nơi làm việc, nhà tù, chợ
(Dooris, 2006)
6
www.themegallery.com
NCSK tại cơ sở
7
Yếu tố 
quyết 
định 
sức 
khỏe
Nơi sống
Trường học
Nơi làm việc
Nơi vui chơi, 
giải trí
Định hướng lại
DVCSSK
Chính sách sức
khỏe
Tạo môi trường
thuận lợi
Phát triển kĩ năng
cá nhân
Đẩy mạnh hành
động của cộng
đồng
Sức
khỏe
được
cải thiện
www.themegallery.com
NCSK tại cơ sở
• 1986: Hiến chương Ottawa về NCSK: tạo môi trường
thuận lợi cho sức khỏe
• 1991: Tuyên bố Sundsvall về NCSK: kêu gọi xây dựng các
cơ sở lành mạnh (healthy setting)
• 1997: Tuyên ngôn Jakarta về NCSK: nhấn mạnh giá trị
của các cơ sở để tiến hành các chương trình NCSK.
• Tiếp cận NCSK gắn với cơ sở được thể hiện trong chính
sách về sức khoẻ của các quốc gia trên thế giới.
8
www.themegallery.com
NCSK tại cơ sở
• Sơ đồ tiếp cận sinh thái trong các chương trình
NCSK (Hiệu chỉnh từ mô hình của Green 1996):
9
NCSK tại cộng
đồng
NCSK tại
Trường học, 
nơi làm việc, 
bệnh viện
www.themegallery.com
Thảo luận nhóm (10’)
• Tại sao cần làm NCSK tại các cơ sở/địa điểm?
• Các hoạt động có thể là gì?
10
www.themegallery.com
NCSK tại trường học
11
Trường Đại học Y tế
công cộng – Ngôi
trường không khói
thuốc lá
www.themegallery.com
NCSK tại trường học
• Trường học NCSK (health promoting 
schools) được hiểu là cơ sở trường
học luôn tăng cường năng lực để trở
thành môi trường sinh hoạt, học tập
và làm việc lành mạnh/tích cực của
học sinh và giáo viên. (WHO)
• Làm NCSK tại trường học để đạt
được trường học NCSK
12
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Lí do?
• Giáo dục gắn liền với quá trình phát triển thể chất, tinh
thần, tri thức của học sinh.
• Số lượng lớn HS/SV học tập, nhiều GV làm việc và sinh
hoạt trong thời gian khá dài tại trường.
– Môi trường đông người, tạm thời cơ hội cho các bệnh
truyền nhiễm (nếu có) lan nhanh.
13
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Lí do?
• Nhiều yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe
của HS/SV và GV trong trường học: 
– Xã hội:
• Mối quan hệ GV-HS; HS-HS
• Áp lực học tập; áp lực công việc
– Môi trường:
• Ánh sáng; nhiệt độ
• Kích thước bàn ghế
• Điều kiện vui chơi, giải trí
– Dịch vụ y tế trường học?
14
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Lí do?
• Giai đoạn đi học, HS/SV có nhiều thay đổi về
tâm sinh lí; hình thành hành vi, ứng xử và thói
quen. 
• Môi trường học tập, sinh hoạt của HS/SV ở 
trường học góp phần:
– Hình thành, củng cố lòng tự trọng
– Định hướng nhận thức, thái độ ứng xử tích cực
15
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Lí do?
• Nhiều vấn đề sức khỏe
– HS/SV: tật khúc xạ, vẹo cột sống, bệnh răng miệng, 
các vấn đề sức khỏe tâm thần
– GV: stress nghề nghiệp
16
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Lợi ích?
• Hoạt động NCSK tại trường học với sự tham gia
của HS và GV + điều kiện cơ sở vật chất thuận
lợi
 góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết, thái độ và
lối sống tích cực, có lợi cho sức khỏe của họ.
 Nâng cao sức khỏe:
 HS học tập hiệu quả.
 GV giảng dạy hiệu quả.
17
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Hoạt động?
• Tập trung hình thành và duy trì môi trường thuận lợi
cho sức khỏe.
• Truyền thông, giáo dục phòng các bệnh thường gặp, 
bệnh dịch mới nổi
• Tăng cường việc thực hiện hành vi/lối sống lành mạnh, 
phòng bệnh, NCSK của HS và GV.
• Thu hút sự tham gia của cha/mẹ, của cộng đồng góp
phần làm tăng nguồn lực chăm sóc sức khỏe cho HS.
18
www.themegallery.com
NCSK tại trường học – Hoạt động?
• Nâng cao năng lực của nhà trường để theo dõi, phát
hiện sớm các dấu hiệu bệnh; hướng dẫn phòng tránh
các yếu tố nguy cơ, tăng cường các yếu tố bảo vệ.
• Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và các
cơ quan chức năng để:
– Chăm sóc sức khỏe học sinh;
– Giải quyết các VĐSK thường gặp của học sinh như: bệnh giun
sán, bệnh răng miệng, tật khúc xạ, tật cột sống, rối nhiễu tâm
lí, stress...
• Bố trí, sắp xếp nhân viên y tế trường học hợp lí.
19
www.themegallery.com
Nội dung chính của Y tế trường học (theo Bộ
Y tế - Bộ GD-ĐT)
• Vệ sinh học đường:
– Vệ sinh cá nhân
– Vệ sinh trang phục học đường
– Chế độ học và sinh hoạt
– Vệ sinh trường sở: qui cách xây dựng, phòng học, nơi vui
chơi
– Vệ sinh môi trường trường học
– Vệ sinh học phẩm
– Vệ sinh – An toàn thực phẩm
20
www.themegallery.com
Nội dung chính của Y tế trường học
• Phòng các bệnh truyền nhiễm:
– Bệnh lây qua đường hô hấp (cúm, sốt ban, thủy đậu)
– Bệnh lây qua đường tiêu hóa (tả, lị, thương hàn, tiêu chảy, 
viêm gan A)
– Bệnh lây truyền qua véc tơ truyền bệnh (muỗi, bọ chét) 
như sốt xuất huyết, viêm não
– Bệnh lây qua đường da, niêm mạc (ghẻ, chấy rận)
• Tham gia các chương trình quốc gia:
– CDD, EPI, ARI, HIV/AID