Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng hoạt động can thiệp cho

TTK (TTK) ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập

(TTHTPTGDHN) thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả điều tra cho thấy phần

lớn cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) đã nhận thức được tầm quan

trọng của hoạt động can thiệp cho TTK; hoạt động can thiệp cho TTK ở các

TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh đã được chú trọng trên nhiều nội

dung với các phương pháp can thiệp khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn

còn không ít CBQL, GV chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của hoạt động can

thiệp cho TTK. Một số nội dung và phương pháp can thiệp chưa được chú

trọng nhiều trong chương trình can thiệp. Dựa trên kết quả điều tra đó,

nghiên cứu đã đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt

động can thiệp cho TTK ở các TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh.

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 1

Trang 1

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 2

Trang 2

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 3

Trang 3

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 4

Trang 4

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 5

Trang 5

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 6

Trang 6

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 7

Trang 7

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh trang 8

Trang 8

pdf 8 trang minhkhanh 5020
Bạn đang xem tài liệu "Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh

Thực trạng hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập thành phố Hồ Chí Minh
 Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế 
ISSN 1859-1612, Số 4(52)A/2019: tr.81-88 
Ngày nhận bài: 12/5/2019; Hoàn thiện phản biện: 10/6/2019; Ngày nhận đăng: 12/6/2019 
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CAN THIỆP 
CHO TRẺ TỰ KỶ Ở CÁC TRUNG TÂM HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN 
GIÁO DỤC HÒA NHẬP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
 TRẦN VĂN DƯƠNG 
Trung tâm ATC 
Tóm tắt: Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng hoạt động can thiệp cho 
TTK (TTK) ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập 
(TTHTPTGDHN) thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả điều tra cho thấy phần 
lớn cán bộ quản lý (CBQL) và giáo viên (GV) đã nhận thức được tầm quan 
trọng của hoạt động can thiệp cho TTK; hoạt động can thiệp cho TTK ở các 
TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh đã được chú trọng trên nhiều nội 
dung với các phương pháp can thiệp khác nhau. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn 
còn không ít CBQL, GV chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của hoạt động can 
thiệp cho TTK. Một số nội dung và phương pháp can thiệp chưa được chú 
trọng nhiều trong chương trình can thiệp. Dựa trên kết quả điều tra đó, 
nghiên cứu đã đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt 
động can thiệp cho TTK ở các TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh. 
Từ khóa: Hoạt động can thiệp, Rối loạn phổ tự kỷ, trung tâm hỗ trợ phát 
triển giáo dục hòa nhập, thành phố Hồ Chí Minh. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là mầm non tương lai của đất nước. Do đó, 
bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của mỗi gia đình và toàn xã hội. 
Khẩu hiệu “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” đã và đang trở thành phương châm 
hành động của nhiều quốc gia trên toàn thế giới. 
Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến công tác chăm sóc, nuôi dưỡng bảo trợ xã hội 
nói chung và chăm sóc, phục hồi chức năng cho người khuyết tật nói riêng. Trong 
những năm qua, nhiều văn bản được ban hành như: Luật người khuyết tật, Nghị định số 
28/2012/NĐ-CP ngày 10/4/2012 của Chính phủ về hướng dẫn thi hành một số điều Luật 
Người Khuyết tật. TTK cũng là trẻ em và là một đối tượng trẻ có nhu cầu đặc biệt cần 
được giúp đỡ, hỗ trợ để trẻ được đảm bảo quyền được chăm sóc, giáo dục theo Công 
ước Quốc tế về quyền trẻ em, hiến pháp, các bộ luật như Luật Giáo dục, Luật Chăm sóc 
và Giáo dục trẻ em đã nêu. 
Theo số liệu thống kê của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, trên thế giới, tỷ lệ trẻ 
được phát hiện và chẩn đoán tự kỷ gia tăng một cách đáng kể theo thời gian. Năm 2016, 
Mỹ công bố tỷ lệ trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK) là 1/66. Ở Việt Nam, chưa 
có con số nghiên cứu chính thức về số lượng trẻ RLPTK. Nhưng từ năm 2000 đến nay, 
số lượng trẻ được chẩn đoán và điều trị tự kỷ ngày càng tăng. Nghiên cứu mô hình tàn 
82 TRẦN VĂN DƯƠNG 
tật ở trẻ em của khoa Phục hồi Chức năng Bệnh viện Nhi Trung ương giai đoạn 2000-
2007 cho thấy số lượng trẻ được chẩn đoán và điều trị tự kỷ ngày càng nhiều; số lượng 
trẻ RLPTK đến khám năm 2007 tăng gấp 50 lần so với năm 2000; xu thế mắc tự kỷ tăng 
nhanh từ 122% đến 268% trong giai đoạn 2004-2007 so với năm 2000. [8] 
Hoạt động can thiệp cho TTK ở các TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh trong thời 
gian qua vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu tư vấn, giáo dục và can 
thiệp cho trẻ rối loạn phát triển nói chung, TTK nói riêng. Để có cơ sở đề xuất các biện 
pháp nâng cao chất lượng hoạt động can thiệp cho TTK, cần thiết tiến hành khảo sát 
thực trạng về vấn đề này. Trên bình diện đó, nghiên cứu tìm hiểu “thực trạng hoạt 
động can thiệp cho TTK ở các TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh” đã được 
thực hiện. 
Để tìm hiểu vấn đề nghiên cứu, tác giả đã sử dụng phối hợp các phương pháp như điều 
tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn, thống kê toán học, trong đó phương pháp điều tra bằng 
bảng hỏi là phương pháp chủ đạo. Khách thể khảo sát là 89 cán bộ quản lý, giáo viên và 
98 phụ huynh tại 5 TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh: Trung tâm Khai Tâm, 
Trung tâm Thiện Tâm, Trung tâm Bình Chánh, Trung tâm Tường Minh, Trung tâm 
Thiên Thần. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS phiên bản 20.0. 
2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CAN THIỆP CHO TRẺ TỰ KỶ Ở CÁC TRUNG 
TÂM HỖ TRỢ PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC HOÀ NHẬP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về đặc điểm của trẻ tự kỷ 
Bảng 1. Nhận thức của CBQL, GV và phụ huynh về đặc điểm của tự kỷ 
Stt Nội dung 
CBQL, GV PHỤ HUYNH 
Đồng 
ý 
Không 
đồng ý 
Đồng 
ý 
Không 
đồng ý 
1 
Tự kỷ là một dạng khuyết tật phát triển tồn tại 
suốt đời 
88,8 11,2 50 50 
2 
Tự kỷ là một dạng khuyết tật trí tuệ nên trẻ tự kỷ 
thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ bình 
thường 
24,7 75,3 59,2 40,8 
3 
Đặc trưng của trẻ tự kỷ là có khiếm khuyết về 
ngôn ngữ 
69,7 30,3 86,7 13,3 
4 
Đặc trưng của trẻ tự kỷ là có khiếm khuyết về 
tương tác xã hội, suy giảm hòa nhập xã hội 
94,4 5,6 96,9 3,1 
5 
Trẻ tự kỷ thường có hành vi, sở thích, hoạt động 
mang tính hạn hẹp, rập khuôn, lặp đi lặp lại 
93,3 6,7 96,9 3,1 
6 
Tự kỷ là một bệnh có thể chữa khỏi nếu sử dụng 
phương pháp phù hợp 
16,9 83,1 60,2 39.8 
7 
Tình hình của trẻ tự kỷ có thể cải thiện nếu được 
chẩn đoán, can thiệp sớm và chuyên sâu. 
92,1 7,9 95,9 4,1 
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CAN THIỆP CHO TRẺ TỰ KỶ... 83 
Để can thiệp cho TTK hiệu quả thì đòi hỏi cần nhận thức đúng về TTK. Dữ liệu khảo 
sát ở Bảng 1 cho thấy đa số giáo viên, cán bộ quản lý và phụ huynh đều nhận thức đúng 
đắn về những đặc điểm phổ biến của TTK. TTK “là có khiếm khuyết về ngôn ngữ”, 
“thường có hành vi, sở thích, hoạt động mang tính hạn hẹp, rập khuôn, lặp đi lặp lại” 
và “khiếm khuyết về tương tác xã hội, suy giảm hòa nhập xã hội”. Đây chính là “bộ ba 
khuyết tật” hay triệu chứng cốt lõi của trẻ rối loạn phổ tự kỷ. Những triệu chứng trên 
luôn biểu hiện ra bên ngoài nên dễ quan sát để nhận biết và phân biệt. Tuy nhiên, đối 
với những trẻ RLPTK không điển hình thì rất khó trong việc chẩn đoán. Điều này cần 
sự phối hợp đồng bộ của các nhà chuyên môn trong sàng lọc, chẩn đoán để có thể ph ... t dạng khuyết tật phát triển tồn tại suốt đời”; “Tự kỷ là một dạng khuyết tật trí tuệ 
nên TTK thường có chỉ số thông minh thấp hơn trẻ bình thường”. Trong can thiệp cho 
84 TRẦN VĂN DƯƠNG 
TTK, phụ huynh là một lực lượng đóng vai trò quan trọng, tác động thường xuyên và 
lâu dài nhất đến trẻ, ảnh hưởng lớn đến sự tiến bộ của trẻ. Chính vì vậy, nâng cao nhận 
thức cho phụ huynh về tự kỷ là điều hết sức cần thiết. 
2.2. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về ý nghĩa của hoạt 
động can thiệp cho trẻ tự kỷ 
Việc can thiệp cho TTK đem đến nhiều sự thay đổi cho TTK. Dữ liệu ở Bảng 2 cho thấy 
phần lớn các đối tượng khảo sát nhận thức khá đầy đủ về ý nghĩa của hoạt động can 
thiệp cho TTK. 
Bảng 2. Nhận thức của cám bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh về ý nghĩa 
của hoạt động can thiệp cho trẻ tự kỷ 
STT Ý nghĩa 
CBQL, GV PHỤ HUYNH 
ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 
1 Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ 4,31 0,91 4,26 1,05 
2 Giúp trẻ phát triển kỹ năng tương tác xã hội 4,36 1,03 4,31 0,89 
3 Giúp trẻ giảm thiểu các hành vi bất thường 4,27 1,03 4,23 0,95 
4 Giúp trẻ có thể tự tin hơn 3,96 0,94 4,32 0,86 
5 
Giúp trẻ có thể sống độc lập trong khả năng 
của mình 
4,40 0,88 4,12 0,85 
6 
Giúp trẻ phát triển nhận thức phù hợp với lứa 
tuổi 
3,97 1,07 4,07 0,88 
7 
Giúp trẻ có thể hòa nhập với gia đình, bạn bè, 
thầy cô 
4,29 0,94 4,29 0,87 
Ghi chú: ĐTB: Điểm trung bình 1≤ĐTB≤5; ĐLC: Độ lệch chuẩn 
TTK thường có những hành vi chống lại sự thay đổi. Trẻ thường khó chịu trước những 
thay đổi trong môi trường sống quen thuộc. Một sự thay đổi nhỏ trong thông lệ thường 
ngày có thể làm trẻ nổi giận. Những hành vi bất thường khác thường xảy ra ở TTK như 
tự làm thương bản thân, gây hấn với người khác, dễ bị kích thích Hoạt động can thiệp 
sẽ giúp trẻ giảm thiểu các hành vi đó. 
Đặc trưng của TTK là hạn chế về “kỹ năng tương tác xã hội”,“ngôn ngữ” như trẻ thích 
chơi một mình, không tham gia được những trò chơi có sự tương tác, hợp tác với trẻ 
khác; hạn chế giao tiếp mắt - mắt nhưng khi đã nhìn ai đó thì nhìn chằm chằm và quá 
lâu... Tuy nhiên, ngày nay, những phương pháp can thiệp TEACCH, PECS có thể 
giúp trẻ phát triển được kỹ năng tương tác xã hội và ngôn ngữ. [2] 
Với những khó khăn về tương tác xã hội, ngôn ngữ cùng với những hành vi bất thường, 
TTK thường khó có thể sống độc lập và hoà nhập được. Người lớn thường đi kèm và hỗ 
trợ trẻ. Chính vì vậy, mong muốn của những người chăm sóc trẻ là làm thế nào để giúp 
trẻ có thể sống độc lập được trong khả năng nhất định và hoà nhập được với gia đình, 
bạn bè, thầy cô... Theo đó, các kỹ năng tự phục vụ, sinh hoạt tại cộng đồng thường được 
chú ý trong chương trình can thiệp cho TTK. [1] 
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CAN THIỆP CHO TRẺ TỰ KỶ... 85 
Trong tương quan chung với các ý nghĩa khác, ý nghĩa “Giúp trẻ phát triển nhận thức 
phù hợp với lứa tuổi” được đánh giá thấp hơn. Nhận thức được coi như người “nhạc 
trưởng” trong tiến trình phát triển của trẻ. Nhận thức phát triển là cơ sở để cải thiện 
ngôn ngữ và giao tiếp. Khi TTK giao tiếp tiến bộ thì các hành vi không mong muốn của 
trẻ giảm đi rõ rệt. Có một thực tế là phần lớn TTK đi kèm chậm phát triển trí tuệ. Do đó, 
nhận thức của TTK luôn hạn chế hơn các trẻ cùng độ tuổi. Trẻ thường tiếp nhận dễ dàng 
hơn với các con số, phép tính và khó khăn với các môn học như ngữ văn, tiếng Việt, 
lịch sử... vì những môn này đòi hỏi phải tưởng tượng và suy luận về ý nghĩa sâu xa. 
Xuất phát từ những đặc điểm này mà việc phát triển nhận thức thường khó khăn đối với 
TTK. Đây có thể là lý do khiến các đối tượng khảo sát đánh giá ý nghĩa “Giúp trẻ phát 
triển nhận thức phù hợp với lứa tuổi” thấp hơn so với các ý nghĩa khác. 
2.3. Thực trạng mức độ thực hiện các nội dung can thiệp cho trẻ tự kỷ 
TTK thường gặp rất nhiều khó khăn cả về mặt trí tuệ, tâm thần, thể chất, xã hội, học tập, 
gia đình và nghề nghiệp. Chính vì thế, can thiệp cho TTK thường là chương trình toàn 
diện bao phủ tất cả các lĩnh vực khó khăn trên, gồm can thiệp hành vi, trị liệu âm ngữ và 
lời nói, điều hòa cảm giác, đào tạo kỹ năng nhận thức, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã 
hội, kỹ năng nghề nghiệp, [2]. Kết quả khảo sát ở Bảng 3 cho thấy các nội dung can 
thiệp khá toàn diện, bao phủ tất cả các lĩnh vực: nhận thức, ngôn ngữ và giao tiếp, tự 
phục vụ, hành vi ứng xử, vận động tinh và vận động thô. 
Bảng 3. Đánh giá của CBQL, GV và phụ huynh về mức độ thực hiện 
các nội dung can thiệp cho TTK 
STT Các lĩnh vực ĐTB ĐLC 
1 Phát triển nhận thức 3,45 0,56 
2 Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp 3,56 0,64 
3 Phát triển vận động thô 3,40 0,62 
4 Phát triển vận động tinh 3,52 0,59 
5 Phát triển kỹ năng tự phục vụ 3,56 0,58 
6 Hành vi ứng xử 3,38 0,68 
Ghi chú: ĐTB: Điểm trung bình 1≤ĐTB≤4; ĐLC: Độ lệch chuẩn 
Các lĩnh vực can thiệp cho TTK đều được thực hiện chủ yếu ở trên mức độ ‘khá thường 
xuyên”. Trong đó, có hai lĩnh vực được thực hiện ở mức độ cao hơn, đó là “phát triển 
ngôn ngữ và giao tiếp” và “phát triển kỹ năng tự phục vụ”. Có thể nhận thấy rằng đây 
là hai lĩnh vực quan trọng luôn được chú trọng trong nội dung can thiệp cho TTK. Bởi 
khi ngôn ngữ và giao tiếp của TTK được cải thiện thì đây là tiền đề để trẻ có thể phát 
triển các lĩnh vực khác như vận động thô, vận động tinh và nhất là hành vi ứng xử. Còn 
với kỹ năng tự phục vụ, trẻ có thể tự lo liệu cho bản thân trong gia đình cũng như trên 
lớp học. 
86 TRẦN VĂN DƯƠNG 
2.4. Thực trạng sử dụng các phương pháp can thiệp cho trẻ tự kỷ 
Hiện nay, trong hoạt động can thiệp cho TTK đã phổ biến rất nhiều phương pháp khác 
nhau, mỗi phương pháp có một ưu thế nhất định. Tuy nhiên, việc am hiểu và vận dụng 
một cách phù hợp và hiệu quả khi tiến hành can thiệp là yêu cầu tất yếu quyết định kết 
quả can thiệp cho trẻ. Theo quan niệm trước đây, TTK chỉ được chữa trị bởi một 
phương pháp hay một số phương pháp theo quan điểm của những người trị liệu trực tiếp 
trên trẻ hay cha mẹ của trẻ. Ngày nay, do có nhiều chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác 
nhau cùng quan tâm đến chứng tự kỷ nên đã xuất hiện nhiều phương pháp trong việc 
điều trị. Hiện nay, có khoảng hơn 100 phương pháp can thiệp và điều trị tự kỷ được giới 
thiệu ở Hoa Kỳ. Ở Việt Nam, cũng có khoảng 30 phương pháp được sử dụng. [2]. Các 
nghiên cứu tổng quan về điều trị lâm sàng đối với TTK cho thấy, không có một phương 
pháp cụ thể nào có thể cải thiện tất cả các triệu chứng tự kỷ hay có hiệu quả điều trị đối 
với tất cả các TTK. Tuy nhiên, nhiều phương pháp đã được chứng thực về hiệu quả can 
thiệp và điều trị một số triệu chứng tự kỷ căn bản. [2] 
 Bảng 4. Đánh giá của CBQL, GV và phụ huynh về mức độ sử dụng 
các phương pháp can thiệp cho TTK 
Stt Phương pháp ĐTB ĐLC 
1 Phân tích hành vi ứng dụng (ABA) 2,93 0,85 
2 Phương pháp FLOORTIME 2,73 0,82 
3 Trị liệu hành vi ngôn ngữ (VBT) 2,94 0,86 
4 Phương pháp TEACCH 2,84 0,99 
5 Hệ thống giao tiếp thông qua trao đổi hình ảnh (PECS) 3,04 0,93 
6 Chương trình Son- rise (Son-rise Program) 2,31 0,97 
7 Trị liệu cảm giác (Sensory Therapy) 2,62 0,79 
8 Trị liệu nghệ thuật/ dân gian (Art Therapy) 2,60 0,99 
9 Phối hợp các phương pháp 3,21 0,89 
Ghi chú: ĐTB: Điểm trung bình 1≤ĐTB≤4; ĐLC: Độ lệch chuẩn 
Dữ liệu ở Bảng 4 cho thấy các phương pháp được sử dụng ở dưới mức “khá thường 
xuyên” mà xu hướng chung là “Phối hợp các phương pháp”. Khi mà khoa học chưa tìm 
ra nguyên nhân dẫn đến tự kỷ của trẻ em và đồng thời cũng chưa thể đưa ra được phương 
pháp trị liệu duy nhất thì phối hợp các phương pháp thường được sử dụng khi can thiệp 
cho trẻ tự kỷ. Mỗi một phương pháp ở trên xét về một phương diện nào đó đều được phát 
hiện là có hữu ích [2], [7]. Mỗi một trẻ tự kỷ khác nhau sẽ được tiến hành các phương 
pháp khác nhau. Vấn đề ở chỗ là người hướng dẫn trị liệu cho từng trẻ cụ thể sẽ áp dụng 
phương pháp nào, quyết định phương pháp nào trước, phương pháp nào sau, kết hợp sự 
hỗ trợ của các phương pháp với nhau như thế nào Do đó việc xây dựng chiến lược trị 
liệu cho trẻ tự kỷ là một điều quan trọng bậc nhất. Điều này tùy thuộc vào gia đình và 
chuyên gia trị liệu. 
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CAN THIỆP CHO TRẺ TỰ KỶ... 87 
2.5. Thực trạng phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm trong hoạt động can thiệp 
cho trẻ tự kỷ 
Để can thiệp hiệu quả cho TTK, việc phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm trong hoạt 
động can thiệp có vai trò hết sức quan trọng [5], [6]. Nó đảm bảo sự thống nhất trong 
nội dung và phương pháp can thiệp. Các hành vi tích cực được hình thành ở trường sẽ 
được củng cố ở nhà. 
Bảng 5. Đánh giá của CBQL, GV về phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm trong hoạt động 
can thiệp cho TTK 
STT Nội dung ĐTB ĐLC 
1 Trao đổi hằng ngày trong giờ đón trẻ và trả trẻ 3,02 0,73 
2 Trao đổi thông qua thông tin trên bảng tuyên truyền 2,45 0,81 
3 Trao đổi qua các lần họp phụ huynh 2,60 0,92 
4 
Tổ chức chuyên đề dành riêng cho phụ huynh về một số nội dung 
giáo dục 2,38 0,97 
Ghi chú: ĐTB: Điểm trung bình 1≤ĐTB≤4 
Kết quả khảo sát ở Bảng 5 cho thấy sự phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm chưa 
thật sự thường xuyên. Các hình thức phối kết hợp đều được đánh giá ở dưới mức “khá 
thường xuyên”. Hình thức được thực hiện nhiều nhất là “Trao đổi hằng ngày trong giờ 
đón trẻ và trả trẻ”. Thực tế, thời gian đón trẻ và trả trẻ diễn ra khá nhanh nên việc trao 
đổi thường không nhiều, giáo viên thường chỉ đề cập một cách nhanh gọn những vấn đề 
của trẻ. Chính vì vậy, để sự phối kết hợp giữa gia đình và trung tâm được tốt hơn, các 
trung tâm nên sắp xếp thời gian để “Tổ chức chuyên đề dành riêng cho phụ huynh về 
một số nội dung giáo dục”, “Trao đổi thông qua thông tin trên bảng tuyên truyền” và 
“Trao đổi qua các lần họp phụ huynh”. 
3. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 
Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn cán bộ quản lý và giáo viên đã nhận thức được tầm 
quan trọng của hoạt động can thiệp cho TTK ở các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục 
hòa nhập; công tác can thiệp cho TTK ở các TTHTPTGDHN thành phố Hồ Chí Minh 
đã được chú trọng trên nhiều nội dung với các phương pháp can thiệp khác nhau. Tuy 
nhiên, bên cạnh đó vẫn còn không ít đối tượng khảo sát chưa nhận thức đầy đủ về vai 
trò của hoạt động can thiệp cho TTK. Một số nội dung và phương pháp can thiệp chưa 
được chú trọng nhiều trong chương trình can thiệp. Nhìn chung, kết quả can thiệp cho 
TTK ở các TTHTPTGDHN cần có sự cải thiện để nâng cao chất lượng. 
Từ kết quả khảo sát trên, để nâng cao hiệu quả can thiệp cho TTK ở các 
TTHTPTGDHN, cần lưu ý một số vấn đề sau: 
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò của hoạt động can thiệp 
cho TTK. Khi nhận thức đúng thì đội ngũ GV sẽ không ngừng nâng cao trình độ chuyên 
môn, tu dưỡng và rèn luyện phẩm chất đạo đức để ngày càng gắn bó với hoạt động can 
thiệp cho TTK. 
88 TRẦN VĂN DƯƠNG 
- Nội dung can thiệp cần đa dạng, chi tiết hơn nhằm phát huy tối đa tiềm năng của TTK 
cũng như nguồn lực của mỗi trung tâm; 
- Các phương pháp can thiệp cần được áp dụng đa dạng và linh hoạt phù hợp với trẻ 
cũng như điều kiện của trung tâm và gia đình. 
- Ban giám đốc cần tạo điều kiện thuận lợi và tạo động lực thúc đẩy giáo viên không ngừng 
học hỏi các nội dung và phương pháp mới để áp dụng vào quá trình can thiệp cho TTK; 
- Cần tăng cường phối hợp các lực lượng tham gia vào tiến trình can thiệp trong đó đặc 
biệt quan trọng là sự phối hợp đồng bộ giữa trung tâm và gia đình TTK. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Nguyễn Nữ Tâm An (2019). Hướng dẫn chăm sóc và giáo dục trẻ tự kỷ tự kỷ, NXB Văn 
hoá Thông tin. 
[2] Trần Văn Công (2013). Các thành tựu nghiên cứu mới về rối loạn phổ tự kỷ và tổng quan 
về các phương pháp điều trị, Kỷ yếu hội thảo tập huấn “Phương pháp phân tích hành 
vi ứng dụng ABA trong điều trị tự kỷ”, Hà Nội. 
[3] Trần Văn Công (2015). Đánh giá hiệu quả của chương trình đào tạo cho giáo viên can 
thiệp cho trẻ tự kỷ, Đề tài cấp cơ sở, trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội. 
[4] Trần Văn Công, Đào Nguyên Tú, Nguyễn Phương Hồng Ngọc, Vũ Thị Oanh, Nguyễn Thị 
Phương Thảo (2016). Thực trạng năng lực của giáo viên can thiệp dựa trên thực chứng cho 
trẻ tự kỷ trên địa bàn thành phố Hà Nội, Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt, tháng 6, tr.55-57. 
[5] Ngô xuân Điệp (2016). Xây dựng chương trình phối hợp giữa gia đình và trường chuyên 
biệt trong can thiệp cho trẻ tự kỷ tại thành phố Hồ Chí Minh, Đề tài Sở KH&CN TP Hồ 
Chí Minh. 
[6] Trần Văn Dương (2018). Vai trò của chuyên viên tâm lý tại hệ thống trung tâm tư vấn 
giáo dục và trị liệu trẻ em ATC, Kỷ yếu hội nghị khoa học Trẻ, NXB Đại học Huế. 
[7] Hội Khoa học Tâm lý - Giáo dục Việt Nam (2019). Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc tế: 
Phát triển năng lực chuyên môn và đổi mới quản lý trong hoạt động can thiệp trẻ có rối 
loạn phát triển, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 
[8] Đậu Tuấn Nam, Vũ Hải Vân (2015). Chính sách đối với trẻ tự kỷ tại Việt Nam hiện nay, 
Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam, số 11 (96), tr. 61-67. 
Title: THE STATUS OF INTERVENTIONS FOR CHILDREN WITH AUTISM AT 
SUPPORTING CENTERS FOR INCLUSIVE EDUCATION DEVELOPMENT IN HO CHI 
MINH CITY 
Abstract: The study aims to evaluate the status of interventions for autistic children in Ho Chi 
Minh City's centers for inclusive education development. The findings show that most managers 
and teachers were aware of the importance of interventions for autistic children; Interventions 
for autistic children in Ho Chi Minh City's centers for inclusive education development have 
focused on variety of contents with different approaches in interventions. However, there were 
still many respondents who were not fully aware of the role of interventions for autistic 
children. Some important contents and intervention methods have not been applied. Findings 
from this study suggest some strategies to improve the quality of interventions for children with 
autism in Ho Chi Minh City's inclusive education development centers. 
Keywords: Intervention activities, Autism, Ho Chi Minh City. 

File đính kèm:

  • pdfthuc_trang_hoat_dong_can_thiep_cho_tre_tu_ky_o_cac_trung_tam.pdf