Nhân một trường hợp: Nhồi máu cơ tim cấp biến chứng ngừng tuần hoàn được cứu sống nhờ phối hợp chặt chẽ giữa Khoa cấp cứu- Đơn vị can thiệp mạch vành- Khoa hồi sức tích cực

TẠP CHÍ Tim mẠCH HọC việT nam - số 63.201342
y Ca LÂM SÀNG
TÓM TẮT
Kỹ thuật trao đổi oxy qua màng ngoài cơ 
thể (ECMO - Extracoporeal membrane 
oxygenation) có thể được sử dụng để hỗ 
trợ các trường hợp suy tuần hoàn cấp do 
các nguyên nhân. Chúng tôi trình bày 
một trường hợp bệnh nhân nam, 63 tuổi, 
ngừng tim trong bệnh viện 45 phút được 
cấp cứu ngừng tuần hoàn thành công, can 
thiệp mạch vành kịp thời; sau đó bệnh 
nhân được hỗ trợ tim phổi nhân tạo ngoài 
cơ thể (ECMO) do tình trạng rối loạn nhịp 
và sốc tim. Bệnh nhân hồi phục dần chức 
năng tim và ngừng hỗ trợ ECMO sau 6 
ngày và được xuất viện mà không có thiếu 
sót thần kinh. Mặc dù bệnh nhân bị ngừng 
tim trong thời gian dài nhưng với sự phối 
hợp nhịp nhàng và chặt chẽ của khoa cấp 
cứu, phòng can thiệp mạch vành và khoa 
hồi sức tích cực, bệnh nhân đã hồi phục 
hoàn toàn. Điều này mở ra một khả năng 
mới cho bệnh nhân bị suy tuần hoàn cấp tại 
Bệnh viện Bạch Mai.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp nặng có 
tỉ lệ tử vong rất cao đặc biêt ở khi có biến 
chứng ngừng tuần hoàn (NTH). Để đạt được 
thành công cần phải được chẩn đoán và cấp 
cứu sớm, với dây chuyền cấp cứu hợp lý và 
kỹ năng của nhân viên y tế phải thành thạo 
kết hợp với trang bị cần thiết. Sau đây chúng 
tôi xin trình bày một trường hợp lâm sàng đã 
được cứu sống một cách ngoạn mục.
GIớI THIệU BệNH ÁN
Bệnh nhân nam, 63 tuổi, tiền sử hút 
thuốc lá 30 bao/năm, uống rượu , cao huyết 
áp, tăng lipid máu điều trị không thường 
xuyên, thỉnh thoảng xuất hiện cơn đau 
ngực thoáng qua .
Nhân một trường hợp: Nhồi máu cơ tim cấp biến 
chứng ngừng tuần hoàn được cứu sống nhờ phối 
hợp chặt chẽ giữa Khoa cấp cứu- Đơn vị can thiệp 
mạch vành- Khoa hồi sức tích cực
Nguyễn Gia Bình* Đặng Quốc Tuấn*, Nguyễn Đăng Tuân*, Bùi Văn Cường*, Mai Văn 
Cường*,Nguyễn Anh Tuấn**, Ngô Đức Hùng**Nguyễn Lân Hiếu***, Nguyễn Ngọc Quang***
* Khoa hồi sức tích cực - Bệnh viện Bạch Mai
** Khoa cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai
*** Trung tâm can thiệp mạch vành - Viện Tim mạch Quốc gia Việt Nam
TẠP CHÍ Tim mẠCH HọC việT nam - số 63.2013 43
Ca LÂM SÀNG x
Vào khoa cấp cứu - Bệnh viện Bạch Mai lúc17h20 ngày 12/11/2012 với lí do đau 
ngực trái. Vừa tới khoa cấp cứu bệnh nhân xuất hiện mất ý thức, trên điện tim là hình 
ảnh vô tâm thu. Bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn, ép tim và đặt nội khí quản, 
đặt đường truyền tĩnh mạch: tiêm adrenalin 1mg mỗi 3 phút và tiêm atropine 0,5mg. 
Sau 15 phút và 30 phút trên hình ảnh điện tim vẫn là hình ảnh vô tâm thu. Bệnh nhân 
được tiếp tục cấp cứu, đến phút 45 tim đập trở lại, điện tim là hình ảnh nhịp tự thất 
(Hình 1) 
Bảng 1: Các xét nghiệm máu sau cấp cứu ngừng tuần hoàn
Công thức máu Sinh hóa máu Khí máu động mạch
Hồng cầu (T/l) 4,6
(4,3 - 5,8)
Ure (mmol/l)
5,2
(2,5 - 7,5)
PH 6,8
Hemoglobin (g/l) 147
(140 - 160)
Creatinin 
(umol/l)
145
(62 - 120)
PCO2 38
Hematocrit (l/l) 0,447
(0,38 - 0,50)
CK
(U/l)
422
(24 - 190)
HCO3
- 5,7
MCV (fl) 97,2
(83 - 92)
CK-MB
(U/l)
102,2
(< 24)
BE - 25,3
MCH (pg) 32,0
(27 - 32)
GOT (U/l)
GPT (U/l)
302,9 (≤ 
37)
314,8 (≤ 
40)
PO2
P/F
195
195
Hình 1: Điện tim sau cấp cứu ngừng tuần hoàn
Sau đó bệnh nhân được đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, truyền natribicarbonat 
4,2%, duy trì adrenalin và dobutamin, huyết áp 60/40mmHg. Các kết quả xét nghiệm cho 
thấy cho thấy: có tình trạng toan chuyển hóa, troponin T cao, CK và CK-MB tăng (Bảng 
1). Siêu âm tim: Động mạch chủ bình thường, có giảm vận động đồng đều các thành tim.
TẠP CHÍ Tim mẠCH HọC việT nam - số 63.201344
y Ca LÂM SÀNG
Bệnh nhân được chẩn đoán: NMCT sau dưới cấp có biến chứng NTH, và chuyển đến 
phòng can thiệp mạch vành sau 3h nhập viện. Kết quả chụp động mạch vành cho thấy: 
Có tắc hoàn toàn đoạn II/III động mạch vành phải, đã được đặt một stent vào động mạch 
vành phải và đặt máy tạo nhịp chờ trong buồng tim (Hình 3). 
MCHC (g/l) 329
(320 - 356)
Bilirubin toàn 
phần
(umol/l)
3,5
(≤ 17)
Đông máu cơ bản
Bạch cầu
(G/l)
8,16
(4,0 - 10,0)
Glucose 
(mmol/l)
23,63
(3,9 - 6,4)
PT (%)
62,7
(70 - 140)
% Trung tính 44,3
CRP
(mg/dl)
0,024
(< 0,05)
PT - INR
1,29
% Lympho 49,1
Na+
(mmol/l)
145
(135 - 145)
APTT
(giây)
64,8
(28,3)
% Mono 5,6
K+
(mmol/l)
4,0
(3,5 - 5)
APTT
Bệnh/chứng
2,25
(0,85 - 1,2)
Tiểu cầu
(G/l)
89
(150 - 450)
Cl-
(mmol/l)
97,4
(98 - 104)
Fibrinogen
(g/l)
1,33
(2 -4)
Hình 2: Kết quả chụp mạch vành qua da và đặt stent
Sau can thiệp mạch vành, bệnh nhân được chuyển khoa hồi sức tích cực: Trong tình 
trạng hôn mê, thở theo bóp bóng, mạch: 130 l/phút, huyết áp: 110/60 mmHg (đang duy trì 
ba vận mạch: dobutamin 10ug/kg/ph, adrenalin 0,6ug/kg/ph, noradrenalin 0,9ug/kg/ph). 
Điện tim có hình ảnh nhịp xoang xen kẽ với các nhịp tự thất (Hình 3). Xét nghiệm cho 
thấy tình trạng suy thận toan chuyển hóa và lactat máu tăng (Bảng 2)
TẠP CHÍ Tim mẠCH HọC việT nam - số 63.2013 45
Ca LÂM SÀNG x
Bệnh nhân được chỉ đinh: Hỗ trợ tim 
phổi nhân tạo ngoài cơ thể cho tình trạng 
sốc tim và rối loạn nhịp tim. Sau khi bắt 
đầu chạy ECMO: bệnh nhân được ngừng 
tất cả các thuốc trợ tim và vận mạch, huyết 
áp trung bình duy trì 70 - 90mmHg, tưới 
máu đầu chi tốt, tiểu được 150 - 200ml/
giờ, lactat máu giảm dần. Sau 4 ngày hỗ 
trợ ECMO, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, 
điện tim: hình ảnh nhịp xoang đều siêu 
âm đánh giá chức năng tim hồi phục dần, 
chức năng thận về bình thường, hết toan 
chuyển hóa, lactate máu bình thường, 
bệnh nhân cai dần hỗ trợ và kết ECMO 
sau 6 ngày (114 giờ) (Bảng 3). Sau ngừng 
hỗ trợ ECMO, bệnh nhân tỉnh táo, huyết 
Bảng 2: Xét nghiệm máu sau can thiệp mạch vành qua da
Khí máu động mạch Xét nghiệm máu
PH 7,25 Troponin T
(ng/ml)
>10
PCO2 33 NT-ProBNP 76
HCO3
- 14,5 Ure (mmol/l) 7,3
(2,5 - 7,5)
BE -11,7 Creatinin (umol/l) 143
(62 - 120)
PO2
P/F
A-aDO2
94
235
CK
(U/l)
6650
(24 - 190)
Lactat 11,5 CK-MB
(U/l)
504
(< 24)
Hình 3: Hình ảnh điện tim sau can