Lymphoma nguyên phát tại phổi: Báo cáo một trường hợp và hồi cứu y văn

TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2019 
 111 
LYMPHOMA NGUYÊN PHÁT TẠI PHỔI: 
BÁO CÁO MỘT TRƢỜNG HỢP VÀ HỒI CỨU Y VĂN 
Ngô Văn Đàn1; Nguyễn Kim Lưu1 
TÓM TẮT 
U lympho ác tính non-Hodgkin nguyên phát tại phổi là một thể u lympho ác tính ngoài hạch. 
Y văn ghi nhận: bệnh thường diễn biến âm thầm, triệu chứng nghèo nàn, hình ảnh X quang và 
CT không đặc hiệu, một số có độ ác tính thấp, lâm sàng dễ nhầm với một số bệnh lý khác, do 
vậy việc phát hiện sớm là điều khó khăn. 
Nhân một trường hợp bệnh nhân nam 81 tuổi chẩn đoán u lympho ác tính non-Hodgkin 
nguyên phát tại phổi được phát hiện, chẩn đoán xác định và điều trị tại Bệnh viện Quân y 103, 
chúng tôi xin thông báo và hồi cứu y văn để các đồng nghiệp cùng tham khảo và có thêm thông 
tin, giúp cho việc định hướng chẩn đoán, chẩn đoán sớm bệnh nhân u lympho ác tính non-
Hodgkin nguyên phát tại phổi. 
* Từ khóa: Lymphoma nguyên phát tại phổi; 
18
F-fluorodeoxyglucose; PET/CT. 
Primary Pulmonary Lymphoma: A Case Report and Literature Review 
Summary 
Primary pulmonary non-Hodgkin lymphoma is a non-ganglion malignant lymphoma. The 
literature shows that: the disease is often silently evident, symptoms are poor, X-ray and CT 
images are nonspecific, some have low grade, clinically often confused with some other 
diseases, so early detection is difficult. In the case of 81-year-old male patient diagnosed with 
primary pulmonary non-Hodgkin lymphoma was detected, diagnosed and treated at 103 Military 
Hospital, we would like to inform and revise the medical literature for colleagues to consult and 
have more information to help guide diagnosis and early diagnosis of patients with primary 
pulmonary non-Hodgkin lymphoma. 
 * Keywords: Primary pulmonary lymphoma; 
18
F-fluorodeoxyglucose; PET/CT. 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
U lympho ác tính non-Hodgkin nguyên 
phát tại phổi (LNPTP) là do các dòng 
lympho ác tính tăng sinh ở một hoặc hai 
bên phổi (nhu mô và/hoặc phế quản) [0]. 
Định nghĩa này bao gồm: (1) Lymphoma 
đa ổ từ màng nhày liên quan mô lympho 
MALT; (2) LNPTP kèm hạch vệ tinh như 
hạch rốn phổi, hạch trung thất [2]. 
LNPTP là một bệnh cảnh hiếm gặp, 
khoảng 0,4% các trường hợp lymphoma 
[3], < 1% u lympho ác tính non-Hodgkin, 
3 - 4% các trường hợp u lympho ác tính 
non-Hodgkin ngoài hạch và chỉ khoảng 
0,5 - 1% các bệnh lý ác tính ở phổi [4]. 
Tỷ lệ mắc LNPTP cao nhất ở độ tuổi 
60 - 70 và không có sự khác biệt giữa hai 
giới [1]. 
1. Bệnh viện Quân y 103 
Người phản biện (Corresponding): Ngô Văn Đàn (dr.danhvqy@gmail.com) 
Ngày nhận bài: 01/03/2019; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 14/05/2019 
 Ngày bài báo được đăng: 22/05/2019 
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2019 
 112
Tiêu chuẩn chẩn đoán này xác định 
các tổn thương liên quan ngoài phổi 
không tồn tại. Điều này có nghĩa LNPTP 
sẽ được xác định khi kết quả giải phẫu 
bệnh của tổn thương tại phổi là 
lymphoma nhưng không có bằng chứng 
tổn thương tương tự ở các cơ quan khác 
sau khi thăm khám lâm sàng, làm công 
thức máu, siêu âm bụng, chọc hút hoặc 
sinh thiết tủy hoặc cả hai, bệnh không 
hiện diện ở các cơ quan ngoài lồng ngực 
ít nhất 3 tháng sau khi được chẩn đoán 
(có thể có hạch rốn phổi, hạch trung thất 
hay thành ngực) [3, 5]. Nhân một trường 
hợp u lympho ác tính nguyên phát tại 
phổi, chúng tôi báo cáo trường hợp hiếm 
gặp và hồi cứu y văn. 
BÁO CÁO TRƢỜNG HỢP 
Bệnh nhân (BN): Lê Đăng Y, nam, 
tuổi: 81. Ngày vào viện: 25 - 12 - 2018. 
1. Bệnh cảnh lâm sàng. 
Cách đây khoảng 1 năm BN thấy đau 
ngực phải âm ỉ, khó thở về đêm, ho khạc 
đờm ít, phù 2 chi dưới, đi khám được 
chẩn đoán: theo dõi viêm thùy trên phổi 
phải, điều trị một đợt kháng sinh, long 
đờm. Bệnh đỡ ít, xin ra viện. Sau đó 5 
tháng thấy người mệt mỏi, hồi hộp trống 
ngực, ho khạc đờm ít, không sốt, chụp 
CT lồng ngực phát hiện khối u phổi phải 
và tràn dịch màng phổi phải mức độ ít, 
sinh thiết u làm mô bệnh học: tăng sản 
lympho niêm mạc phế quản, chưa loại trừ 
u lympho. Nhuộm hóa mô miễn dịch, kết quả: 
u lympho ác tính non-Hodgkin tế bào B. 
2. Hình ảnh học. 
X quang: đám mờ thuần nhất thùy trên 
phổi phải. 
CT lồng ngực: tổn thương dạng đông 
đặc và phế quản hơi thùy trên phổi phải. 
3. Hình ảnh PET/CT. 
Tổn thương dạng đông đặc chiếm toàn 
bộ thùy trên phổi phải, tăng hoạt động 
chuyển hóa với thông số hấp thu FDG 
chuẩn tối đa SUVmax = 7,0. Không phát 
hiện hạch lớn và hạch tăng hấp thu FDG 
TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2019 
 113 
bất thường ở trung thất. Không phát hiện 
tổn thương tăng hoạt động chuyển hóa 
bất thường ở các vị trí khác trên xạ hình 
PET/CT toàn thân. 
4. Giải phẫu bệnh. 
Kết quả nhuộm thường quy HE mô 
sinh thiết cho thấy hạ niêm mạc phế quản 
bị xâm nhiễm lan tràn các tế bào lympho, 
nhân tế bào tương đối nhỏ đều, tăng sắc. 
Kết luận: tăng sản lympho niêm mạc phế 
quản, chưa loại trừ u lympho. Nhuộm hóa 
mô miễn dịch cho kết quả: CKAE1/AE3 (-), 
CD3 (-), CD20 (+), CD45 (-), CD45RO (-), 
Ki-67 (+ thấp). Kết luận: u lympho tế bào 
B vùng rìa của mô lympho - niêm mạc. 
5. Điều trị. 
 Do tuổi tuổi cao và có bệnh tim mạch 
kết hợp (tăng huyết áp và ngoại tâm thu 
thất nhịp đôi), BN không có chỉ định phẫu 
thuật. BN được truyền hóa chất phác đồ: 
R-VCP. 
BÀN LUẬN 
1. Triệu chứng. 
Theo y văn, các trường hợp LNPTP độ 
thấp thường không có triệu chứng lâm 
sàng mà chỉ phát hiện khối u khi chụp X 
quang ngực thường quy. Rất nhiều 
trường hợp chỉ được xác chẩn sau nhiều 
tháng hoặc thậm chí nhiều năm theo dõi 
khi các tổn thương cản quang trên phim X 
quang phát triển to và cuối cùng buộc bác 
sỹ phải thực hiện sinh thiết [7]. Rất ít BN 
có triệu chứng lâm sàng, sụt cân là dấu 
hiệu thường gặp nhất (26%). Ho, khó thở, 
ho ra máu và đau ngực nói chung tương 
đối ít gặp. 18% trường hợp ghi nhận có 
các âm thở ngắt quãng mịn khi nghe trên 
vùng tổn thương [7]. Không giống như 
LNPTP độ thấp, các trường hợp LNPTP 
độ cao thường được chú ý nhờ triệu 
chứng lâ