Liên quan giữa rối loạn Lipid máu với đặc điểm tổn thương động mạch vành ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ

TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 18 - 6/2019 
52
1 Bệnh viện Quân y 175
2 Bệnh xá BCHQS Tỉnh Kiên Giang
Người phản hồi (Corresponding): Trương Đình Cẩm (truongcam1967@gmail.com)
Ngày nhận bài: 24/5/2019, ngày phản biện: 30/5/2019
Ngày bài báo được đăng: 30/6/2019
LIÊN QUAN GIỮA RỐI LOẠN LIPID MÁU VỚI ĐẶC ĐIỂM TỔN 
THƯƠNG ĐỘNG MẠCH VÀNH Ở BỆNH NHÂN BỆNH TIM 
THIẾU MÁU CỤC BỘ
Trương Đình Cẩm1, Tạ Anh Hoàng1, Nguyễn Quốc Thái2
TÓM TẮT
Mục tiêu: Khảo sát mối liên quan giữa rối loạn lipid máu với một số đặc điểm 
tổn thương động mạch vành ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ.
Đối tượng và Phương pháp: Tiến cứu, mô tả cắt ngang. 141 bệnh nhân bệnh 
tim thiếu máu cục bộ (BTTMCB) được nhập viện và điều trị tại bệnh viện Quân Y 175 
từ tháng 12/2015 đến 6/2017.
Kết quả: Nhóm bệnh nhân nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp tỉ lệ tăng cholesterol, 
và giảm HDL-C cao nhất (43,4%), khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,05 so với nhóm 
đau thắt ngực ổn định (ĐTNÔĐ) và đau thắt ngực không ổn định (ĐTNKÔĐ). Giá trị 
trung bình chỉ số vữa xơ động mạch (VXĐM) ở nhóm có tổn thương >2 nhánh động 
mạch vành (ĐMV) cao hơn nhóm có tổn thương ít nhánh ĐMV hơn, sự khác biệt có ý 
nghĩa thống kê với p<0,05. Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa số thành phần lipid 
rối loạn và số lượng nhánh ĐMV bị tổn thương với p<0,05. Có sự tương quan thuận 
giữa nồng độ LDL-C huyết tương và mức độ hẹp (% khẩu kính ĐMV) với r=0,168 và 
p<0,05.
Kết luận: Bệnh nhân NMCT cấp có tỉ lệ tăng Cholesterol và giảm HDL-C cao 
hơn so với bệnh nhân ĐTNKÔĐ và ĐTNÔĐ. Nhóm bệnh nhân có tổn thương trên 2 
nhánh động mạch vành có chỉ số vữa xơ động mạch cao hơn so với nhóm có tổn thương 
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
53
dưới 2 nhánh động mạch vành. Tổn thương càng nhiều nhánh động mạch vành thì có rối 
loạn thành phần lipid máu càng nhiều. Có tương quan thuận giữa số lượng thành phần 
lipid bị rối loạn với độ hẹp của động mạch vành.
Từ khóa: Rối loạn lipid máu, bệnh tim thiếu máu cục bộ.
RELATIONSHIP BETWEEN DYSLIPIDEMIA AND 
CHARACTERISTICS OF CORONARY ARTERY DAMAGE 
IN PATIENTS WITH ISCHEMIC HEART DISEASE
SUMMARY
Objectives: Examined the association between dyslipidemia with some 
characteristics of coronary artery lesions in patients with ischemic heart disease.
Subjects and Methods: Prospective, cross sectional descriptive study. 141 
patients with ischemic heart disease were hospitalized and treated at cardiology 
department, Military Hospital 175 from December 2015 to June 2017.
Results: Patients with myocardial infarction had the highest rates of 
hypercholesterolemia, and the highest reduction in HDL-C (43.4%), the difference was 
statistically significant at p <0.05 compared with stable angina and unstable angina. 
Mean values of arteriosclerosis score in the lesion group > 2 coronary arteries were 
higher than in those with less coronary artery disease, the difference was statistically 
significant at p<0.05. There was a statistically significant difference between the number 
of dysfunctional lipid components and the number of coronary arteries damaged by 
p<0.05. There was a positive correlation between plasma LDL-C levels and coronary 
artery stenosis with r=0.168 and p <0.05.
Conclusions: Patients with acute myocardial infarction have higher rates of 
Cholesterol increase and HDL-C decrease compared with patients with stable angina 
and stable angina. Patients with lesions on the two coronary arteries showed higher 
arterial atherosclerosis scores than those with less than 2 coronary arteries. The more 
coronary arteries that are affected, the more lipid disorders. There is a positive correlation 
between the number of lipid components that are confused with the narrowing of the 
coronary arteries.
Key word: dyslipidemia, ischemic heart disease.
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 18 - 6/2019 
54
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh tim thiếu máu cục bộ 
(BTTMCB) là bệnh lý tim mạch thường 
gặp, tần suất mắc bệnh ngày càng gia tăng 
trên thế giới cũng như tại Việt Nam và là 
một trong những nguyên nhân hàng đầu 
làm tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong trong 
cộng đồng. Tại Hoa Kỳ có khoảng 13,2 
triệu người mắc BTTMCB trong đó có 
865.000 người bị nhồi máu cơ tim với chi 
phí điều trị là 118,2 triệu USD/năm và tử 
vong do bệnh này lên đến 500.000 người 
mỗi năm [1], [3], [9]. Liên quan giữa rối 
loạn lipid máu và BTTMCB đã được 
chứng minh rất rõ ràng bởi các nghiên 
cứu trên thế giới như các nghiên cứu dịch 
tễ học quan sát, các nghiên cứu can thiệp 
phòng ngừa tiên phát, các nghiên cứu can 
thiệp phòng ngừa thứ phát, đều đi đến 
kết luận là tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do 
BTTMCB gắn liền với tỷ lệ rối loạn các 
thành phần lipid máu [3], [4], [5], [7]. Tuy 
nhiên chưa có nhiều các nghiên cứu tìm 
hiểu mối liên quan giữa rối loạn lipid máu 
với tổn thương trên chụp động mạch vành 
(ĐMV), vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên 
cứu này với mục tiêu “khảo sát mối liên 
quan giữa rối loạn lipid máu với một số 
đặc điểm tổn thương động mạch vành ở 
bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ” 
được điều trị tại khoa tim mạch, bệnh viện 
Quân Y 175.
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 
NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu: 
Gồm 141 bệnh nhân được chẩn 
đoán xác định bệnh tim thiếu máu cục bộ 
vào điều trị tại Bệnh viện quân y 175 trong 
thời gian từ tháng 12/2015 đến 6/2017. 
* Tiêu chuẩn chọn đối tượng 
nghiên cứu: BN có hẹp ≥50% đường kính 
nhánh chính ĐMV trên kết quả chụp động 
mạch vành chọn lọc và được xét nghiệm 
đánh giá các chỉ số lipid máu tại thời điểm 
nhập viện điều trị.
* Tiêu chuẩn loại trừ:
- Các bệnh làm ảnh hưởng đến rối 
loạn chuyển hóa lipid như: hội chứng thận 
hư, bệnh hệ thống, suy tuyến giáp nguyên 
phát, đang điều trị rối loạn lipid máu kéo 
dài... 
- Những bệnh có chống chỉ định 
làm thủ thuật chụp và can thiệp ĐMV như: 
nhiễm trùng nặng, suy gan, suy thận, rối 
loạn đông máu, suy tim mất bù chưa được 
kiểm s