Khảo sát nồng độ IgA, IgG, IgM huyết tương ở bệnh nhi có hội chứng thận hư nguyên phát

T¹P CHÝ Y - d−îc HäC QU¢N Sù Sè 1-2020 
40 
KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ IgA, IgG, IgM HUYẾT TƯƠNG Ở 
BỆNH NHI CÓ HỘI CHỨNG THẬN HƯ NGUYÊN PHÁT 
 Nguyễn Thị Thu Hiền1; Phạm Văn Trân2; Lê Việt Thắng2 
TÓM TẮT 
Mục tiêu: khảo sát nồng độ IgA, IgG và IgM huyết tương và mối liên quan với một số đặc 
điểm ở bệnh nhi có hội chứng thận hư nguyên phát. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu 
mô tả cắt ngang trên 94 đối tượng gồm 61 bệnh nhi có hội chứng thận hư nguyên phát và 33 trẻ 
khoẻ mạnh làm nhóm chứng. Tất cả đối tượng được định lượng nồng độ IgA, IgG và IgM trong 
huyết tương bằng phương pháp miễn dịch đo độ đục. Kết quả: nồng độ IgA, IgG, IgM huyết 
tương trung bình nhóm bệnh lần lượt 1,08; 2,23; 1,84 g/l. Tỷ lệ bệnh nhi giảm nồng độ IgA, IgG, IgM 
so nhóm chứng lần lượt là 3,3; 88,5 và 0%. Nồng độ IgG có mối tương quan thuận mức độ 
chặt, IgM tương quan nghịch mức độ ít với nồng độ albumin máu, p < 0,01. Nồng độ IgG có 
mối tương quan nghịch mức độ ít với lượng protein niệu 24 giờ, p < 0,01. Kết luận: giảm nồng độ IgG 
phổ biến ở bệnh nhi có hội chứng thận hư nguyên phát. 
* Từ khoá: Hội chứng thận hư nguyên phát; Nồng độ IgA, IgG, IgM huyết tương; Trẻ em. 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Hội chứng thận hư (HCTH) là một 
hội chứng bao gồm các triệu chứng lâm 
sàng và sinh hoá, xuất hiện ở cả người 
lớn và trẻ em. HCTH có đặc trưng phù 
(nhiều bệnh nhân [BN] có tràn dịch 
khoang thanh mạc), protein niệu nhiều và 
chọn lọc với albumin niệu (> 80%), giảm 
protein máu và albumin máu, có rối loạn 
lipid máu. HCTH thường xuất hiện đột 
ngột, không rõ nguyên nhân, bản chất là 
quá trình tổn thương màng lọc cầu thận, 
gây thoát protein, ra nước tiểu nhiều. Quá 
trình tổn thương màng lọc cầu thận diễn 
ra mang tính chất đặc biệt, gây thoát 
protein, chủ yếu là albumin ra nước tiểu. 
Các rối loạn khác của HCTH bao gồm 
biểu hiện hậu quả thoát albumin nhiều. 
Ở trẻ em, HCTH thường nguyên phát, liên 
quan đến thay đổi nồng độ immunoglobulin 
miễn dịch, bao gồm IgA, IgG và IgM và yếu 
tố gen. Thay đổi nồng độ immunoglobulin 
miễn dịch liên quan đến thải nhiều protein 
qua nước tiểu và lắng đọng immunoglobulin 
này ở cầu thận [5, 6]. Việc xác định nồng 
độ immunoglobulin miễn dịch này ở bệnh 
nhi có HCTH nguyên phát là cần thiết cho 
các nhà lâm sàng. Từ những lý do trên, 
chúng tôi thực hiện đề tài nhằm: 
- Khảo sát nồng độ IgA, IgG, IgM huyết 
tương ở bệnh nhi HCTH nguyên phát. 
- Tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ 
IgA, IgG, IgM với albumin máu và protein 
niệu 24 giờ ở bệnh nhi HCTH nguyên phát. 
1. Trường Cao đẳng Y tế Phú Thọ 
2. Bệnh viện Quân y 103 
Người phản hồi (Corresponding author): Nguyễn Thị Thu Hiền (bshienpt@gmail.com) 
Ngày nhận bài: 18/12/2019; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 15/01/2020 
 Ngày bài báo được đăng: 17/01/2020 
t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2020 
41 
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 
NGHIÊN CỨU 
1. Đối tượng nghiên cứu. 
 94 trẻ em, chia làm 2 nhóm: 
- Nhóm bệnh: 61 trẻ có HCTH nguyên 
phát được chẩn đoán và điều trị tại Khoa 
Thận - Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Trung ương. 
- Nhóm chứng: 33 trẻ khoẻ mạnh, thu 
thập từ trẻ khám sức khoẻ. 
* Tiêu chuẩn chọn nhóm bệnh: 
- Bệnh nhi ≥ 06 tháng tuổi được chẩn 
đoán xác định HCTH nguyên phát theo 
tiêu chuẩn của Hội Thận học Nhật Bản và 
Thế giới về bệnh thận trẻ em: protein niệu 
≥ 50 mg/kg/24 giờ, albumin máu ≤ 25 g/l, 
protein máu ≤ 56 g/l. 
- Được bố, mẹ đồng ý cho tham gia 
nghiên cứu 
* Tiêu chuẩn loại trừ nhóm bệnh: 
- HCTH bẩm sinh: HCTH phát hiện 
< 3 tháng sau khi sinh. 
- Bệnh nhi đang mắc các bệnh cấp 
tính kèm theo như: sốt virut, viêm phổi, 
viêm phế quản 
- Bệnh nhi đang nghi ngờ mắc bệnh 
ngoại khoa. 
2. Phương pháp nghiên cứu. 
* Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang, 
so sánh nhóm chứng khỏe mạnh. 
- Khai thác tiền sử mang thai, bệnh lý 
thận từ bố mẹ. 
- Hỏi bệnh từ bố mẹ. 
- Khám toàn thân phát hiện các triệu 
chứng ở bệnh nhi. 
- Xét nghiệm công thức máu, sinh 
hoá máu. 
- Lấy nước tiểu 24 giờ định lượng 
protein niệu. 
- Định lượng nồng độ IgA, IgG và IgM 
huyết tương: lấy máu tĩnh mạch các đối 
tượng lúc đói, chống đông, sau đó tách 
huyết tương. Định lượng IgA, IgG và IgM 
bằng phương pháp miễn dịch đo độ đục. 
Đơn vị tính: g/l. Chẩn đoán tăng, giảm 
nồng độ IgA, IgG và IgM huyết tương dựa 
vào giá trị nhóm chứng khoẻ mạnh. Giá trị 
nhóm bệnh được coi là bình thường nằm 
trong khoảng tứ phân vị nhóm chứng. 
Khi bệnh nhi có giá trị nồng độ các chất 
trên < giá trị thấp của tứ phân vị xác định 
nồng độ giảm và nếu giá trị > giới hạn cao 
tứ phân vị được xác định tăng nồng độ. 
- Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 
22.0. Vẽ đồ thị tự động trên máy tính. 
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN 
1. Đặc điểm chung và nồng độ IgA, IgG, IgM của nhóm nghiên cứu. 
Bảng 1: So sánh tuổi, giới nhóm bệnh và nhóm chứng. 
Nhóm bệnh (n = 61) Nhóm chứng (n = 33) 
Đặc điểm 
n Tỷ lệ % n Tỷ lệ % 
Tuổi trung bình 6,32 ± 3,36 7,12 ± 2,66 
p > 0,05 
T¹P CHÝ Y - d−îc HäC QU¢N Sù Sè 1-2020 
42 
< 5 30 49,2 8 24,2 
5 - < 10 23 37,7 19 57,6 
Nhóm tuổi 
10 - < 16 8 13,1 6 18,2 
Nam 41 67,2 20 60,6 Giới 
Nữ 20 32,8 13 39,4 
Nhóm bệnh có tuổi trung bình 6 tuổi, không khác biệt so với nhóm chứng (nhóm 
chứng 7 tuổi). Không có sự khác biệt giữa tỷ lệ nam và nữ của nhóm bệnh và nhóm 
chứng, phù hợp với nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước. Nghiên cứu của 
Nguyễn Thị Yến và CS (2012), của Phạm Văn Đếm và CS (2016), của El Mashad G.M 
và CS (2017) cũng cho kết quả tương tự [2, 3, 7]. Tuy nhiên, độ tuổi mắc HCTH của 
BN trong nghiên cứu này thấp hơn của Youssef D.M và CS (2011) [8]. 
Bảng 2: Đặc điểm nồng độ protein, albumin máu và protein niệu ở bệnh nhi mắc 
HCTH (n = 61). 
Các chỉ tiêu n Tỷ lệ % 
Giảm < 56 g/l 44 72,1 Protein (g/l) 
Trung bình 49,88 ± 12,08 
Giảm < 25 g/l 48 78,7 Albumin (g/l) 
Trung bình 24,73 ± 10,7 
Trung vị (tứ phân vị) 8,79 (5,31 - 17,58) Protein niệu 24 giờ (g) 
Min - max 3,59