Phương pháp tiếp cận điều tra kinh tế - xã hội phục vụ nghiên cứu quy hoạch phát triển vùng ven đô

SË 103+104 . 202062
I. Giôùi thieäu chung - Khaùi nieäm vaø nhaän thöùc cô baûn veà vuøng ven ñoâ
Vuøng ven ñoâ laø nôi chöùng kieán söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng nghieäp sang phi noâng nghieäp, laø moâi tröôøng 
trung gian cho söï taùc ñoäng qua laïi giöõa vaên hoùa noâng thoân vaø vaên hoùa ñoâ thò. Vì vaäy, nghieân cöùu söï phaùt trieån cuûa 
vuøng ven ñoâ coù theå ñoùng goùp vaøo vieäc ñònh höôùng cho söï phaùt trieån ñoâ thò noùi chung vaø thaønh phoá noùi rieâng[7]. 
Vieäc tieáp caän ñieàu tra khaûo saùt töø goùc ñoä kinh teá - xaõ hoäi coù vai troø quan troïng trong vieäc nhaän dieän caùc vaán ñeà 
hieän traïng, ñaùnh giaù caùc taùc ñoäng cuûa ñoâ thò hoaù ñeán ñôøi soáng kinh teá - vaên hoaù, xaõ hoäi vuøng ven, töø ñoù môùi coù 
ñöôïc baøi toaùn khoâng gian cho nhöõng vaán ñeà ñang ñaët ra. 
Ñeå coù nhöõng chính saùch vaø nhöõng hoaït ñoäng can thieäp phuø hôïp nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa khu vöïc ven ñoâ 
döôùi taùc ñoäng cuûa quaù trình ñoâ thò hoaù caàn phaûi laøm roõ khaùi nieäm veà khu vöïc ven ñoâ vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc ñaëc 
tröng cô baûn veà kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi cuûa khu vöïc naøy. 
THE APPROACH OF SOCIAL-ECONOMICAL SURVEYS FOR PLANNING AND DEVELOPING 
PERIURBAN AREAS
The peri-urban area is the place that witnessing the transformation of economic structure from agricultural to non-
agricultural economy, an intermediary environment for the interaction between rural and urban culture. Therefore, 
studying the development of peri-urban areas can contribute significantly to the process of establising visions and 
strategies for the city development. The approach of social-economical surveys for planning and developing peri-
urban areas in Vietnam plays a very important role in identifying the current situation, assessing the impacts of 
urbanization on the economic, cultural and social life in the peripheries so that the spatial problem can be solved in 
effective and practical way. The article gave general concepts and basic characteristics of peri-urban areas in terms 
of socio-economic and cultural aspects. Besides, the article identified the socio-economic factors under the impact of 
the urbanization process in the peri urban areas and introduced the basic principles when making survey plan for that 
specific areas. These are very important principles so that researchers can establish a framework and detail shedule 
for their surveys. 
Keywords: social – economical survey method, peri-urban area, peri-urbanization, social – economical impacts, Vietnam
PHÖÔNG PHAÙP TIEÁP CAÄN
ÑIEÀU TRA KINH TEÁ - XAÕ HOÄI PHUÏC VUÏ NGHIEÂN CÖÙU 
QUY HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN VUØNG VEN ÑOÂ
TS. KTS. TAï QUYøNH HOA
Khoa Kieán truùc Quy hoaïch, Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng
DIEÃN ÑAøN 
63SË 103+104 . 2020
Caùc nhaø nghieân cöùu phaùt trieån ñoâ thò ñaõ ñöa ra moät soá khaùi nieäm 
khaùc nhau veà vuøng ven ñoâ, coù theå toùm taét caùc ñieåm chung nhaát nhö 
sau: veà maët ñòa lyù ven ñoâ coù theå ñöôïc hieåu laø khu vöïc caän keà vôùi 
thaønh phoá vaø tieáp giaùp vôùi khu vöïc noâng thoân. Vuøng ven ñoâ laø vuøng 
roäng lôùn bao truøm nhieàu ñòa baøn naèm xung quanh ñoâ thò loõi trung 
taâm ñoâ thò lôùn[1]. Nhìn chung, vuøng ven ñoâ laø nôi vöøa coù caùc hoaït 
ñoäng noâng thoân vöøa coù caùc hoaït ñoäng ñoâ thò, nghóa laø khoâng hoaøn 
toaøn laø ñoâ thò cuõng khoâng thuaàn tuyù laø noâng thoân vaø chòu taùc ñoäng 
maïnh cuûa ñoâ thò hoaù. Noù laø söï pha troän cuûa caùc heä thoáng sinh thaùi 
noâng nghieäp vaø ñoâ thò. Bôûi vaäy, vuøng ven ñoâ khoâng toàn taïi ñoäc laäp 
maø naèm trong moät mieàn lieân thoâng noâng thoân - ven ñoâ - ñoâ thò vaø 
taïo thaønh moät heä thoáng noâng thoân - ven ñoâ - ñoâ thò. Do ñoù, khoù coù 
theå xaùc ñònh ñöôïc ranh giôùi cuûa moät vuøng ven ñoâ vôùi caùc tieâu chuaån 
cuï theå. Thoâng thöôøng, ngöôøi ta xaùc ñònh ranh giôùi cuûa vuøng ven ñoâ 
döïa vaøo caùc chính saùch quy hoaïch ñoâ thò vaø caùc bieän phaùp quaûn lyù 
haønh chính[3],[5],[7].
Trong quaù trình ñoâ thò hoaù, vuøng ven ñoâ thöôøng phaûi chòu taùc ñoäng 
maïnh cuûa vieäc môû roäng khoâng gian ñoâ thò. ÔÛ nhieàu nöôùc, chính 
saùch quy hoaïch vaø phaùt trieån ñoâ thò ñaõ bieán vuøng ven ñoâ thaønh ñoâ 
thò vaø ñoâ thò hoaù vuøng noâng thoân laân caän thaønh vuøng ven ñoâ môùi. 
Tuy toàn taïi trong moät heä thoáng noâng thoân - ven ñoâ - ñoâ thò, nhöng 
vuøng ven ñoâ vaãn coù nhöõng ñaëc tröng kinh teá, vaên hoaù vaø xaõ hoäi 
rieâng cuûa noù. Moät soá nghieân cöùu ñaõ tieán haønh vôùi khu vöïc ven 
ñoâ nhö nghieân cöùu cuûa Nguyeãn Duy Thaéng (2009), Buøi Vaên Tuaán 
(2014) vaø Trònh Duy Luaân (2016) ñaõ neâu ra moät soá ñaëc tröng kinh 
teá, vaên hoaù xaõ hoäi nhö sau:
n Veà kinh teá: Khaùc vôùi noâng thoân, ven ñoâ laø nôi khoâng ñoàng nhaát 
veà caùc hoaït ñoäng kinh teá vì noù bao goàm caùc hoaït ñoäng saûn xuaát 
coâng nghieäp, noâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp vaø caùc dòch vuï ñoâ 
thò. Tæ troïng noâng nghieäp chæ chieám moät phaàn nhoû trong toång thu 
nhaäp töø caùc hoaït ñoäng kinh teá cuûa khu vöïc. Ven ñoâ laø nôi chòu taùc 
ñoäng maïnh meõ cuûa quaù trình ñoâ thò hoaù, söï chuyeån ñoåi muïc ñích söû 
duïng ñaát töø noâng nghieäp sang phi noâng nghieäp dieãn ra maïnh meõ vaø 
nhanh choùng, giaù trò kinh teá (thoâng qua giaù caû) cuûa ñaát ñai (caû ñaát ôû 
laãn ñaát canh taùc) ôû vuøng ven ñoâ ñeàu ñang gia taêng heát söùc nhanh 
choùng, ñoàng thôøi vaãn raát haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö (phi noâng 
nghieäp, baát ñoäng saûn)[3], [7].
Khu vöïc ven ñoâ laø nôi chöùa ñöïng caùc moái quan heä töông taùc laãn 
nhau veà maët kinh teá cuûa heä thoáng noâng thoân - ven ñoâ - ñoâ thò, ñöôïc 
theå hieän ôû choã noâng thoân vaø ven ñoâ laø nôi cung caáp thöôøng xuyeân, 
laâu daøi löông thöïc, thöïc phaåm, nguoàn nguyeân lieäu vaø nguoàn lao 
ñoäng cho ñoâ thò. Ngöôïc laïi, ñoâ thò taïo ra thò tröôøng ñeå tieâu thuï caùc 
saûn phaåm noâng nghieäp, taïo vieäc laøm vaø nôi ôû cho caùc do ... hò hoaù laøm 
thay ñoåi nhanh choùng boä maët ñoâ thò vaø khu vöïc ven ñoâ. Maët khaùc noù cuõng laøm 
suy thoaùi moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi do söùc eùp taêng daân soá, söï pha troän loái 
soáng, thieáu ñaàu tö cho cô sôû haï taàng, quaûn lyù ñoâ thò yeáu keùm... Do moâi tröôøng 
sinh thaùi ven ñoâ coù tính löôõng cö, vöøa mang ñaëc ñieåm noâng nghieäp - noâng thoân 
vöøa mang ñaëc ñieåm ñoâ thò neân döôùi taùc ñoäng cuûa ñoâ thò hoaù heä sinh thaùi naøy seõ 
bò phaù vôõ. Chaúng haïn, caùc chaát thaûi coâng nghieäp vaø sinh hoaït, bao goàm caû chaát 
thaûi raén vaø loûng do khoâng ñöôïc xöû lí hoaëc xöû lí chöa toát seõ gaây oâ nhieãm khoâng khí 
vaø nguoàn nöôùc daãn ñeán suy thoaùi vaø oâ nhieãm moâi tröôøng, laøm maát ñi heä sinh thaùi 
töï nhieân voán coù cuûa khu vöïc ven ñoâ. Caùc hoaït ñoäng xaây döïng dieãn ra raàm roä taïi 
khu vöïc ven ñoâ laøm gia taêng toác ñoä beâ toâng hoaù, giaûm dieän tích caây xanh, maët 
nöôùc vaø caûnh quan töï nhieân, aûnh höôûng ñeán chaát löôïng moâi tröôøng soáng taïi khu 
vöïc ven ñoâ.
2.3 Giôùi thieäu caùc nguyeân taéc cô baûn laäp keá hoaïch ñieàu tra khaûo saùt cho khu 
vöïc ven ñoâ
Tuyø theo muïc ñích, yeâu caàu cuûa nghieân cöùu vaø ñònh daïng soá lieäu caàn thu thaäp maø 
nhaø nghieân cöùu löïa choïn phöông phaùp khaûo saùt ñònh tính hoaëc ñònh löôïng cho 
vieäc khaûo saùt khu vöïc ven ñoâ. 
Khaûo saùt ñònh löôïng duøng ñeå kieåm chöùng vaø xaùc nhaän caùc giaû thuyeát veà caùc hieän 
töôïng, vaán ñeà (nhö ñaõ lieät keâ ôû treân). Muïc tieâu phaân tích cuûa khaûo saùt ñònh löôïng 
laø ñeå löôïng hoaù söï bieán ñoåi, döï ñoaùn moái lieân heä nhaân quaû giöõa caùc yeáu toá vaø ñeå 
moâ taû ñaëc ñieåm cuûa soá ñoâng. Thöôøng söû duïng caùc phöông phaùp ñieàu tra coù tính 
caáu truùc cao nhö phoûng vaán baèng phieáu hoûi, phaùt phieáu khaûo saùt treân dieän roäng. 
Caùc caâu hoûi thöôøng laø caâu hoûi ñoùng, döõ lieäu soá coù ñöôïc baèng caùch gaùn giaù trò soá 
cho caùc caâu traû lôøi. 
Khaûo saùt ñònh tính ñöôïc söû duïng ñeå khaùm phaù caùc hieän töôïng, caùc vaán ñeà maø tröôùc 
ñoù coù theå ta chöa bieát. Muïc tieâu phaân tích cuûa khaûo saùt ñònh tính laø moâ taû söï bieán 
ñoåi, giaûi thích moái lieân heä cuûa caùc yeáu toá vaø nhoùm caùc ñònh möùc. Caùc coâng cuï söû 
Baûng 1 : Xaùc ñònh caùc yeáu toá caên baûn caàn ñieàu tra treân 
khía caïnh kinh teá xaõ hoäi phuïc vuï nghieân cöùu quy hoaïch 
phaùt trieån caùc khu vöïc ven ñoâ
SË 103+104 . 202066
duïng cho khaûo saùt ñònh tính theo caùch linh hoaït hôn, laëp ñi laëp laïi ñeå 
tìm ra, phaùt loä vaán ñeà. Caùc phöông phaùp ñieàu tra ñònh tính thöôøng 
laø baùn caáu truùc nhö phoûng vaán saâu, thaûo luaän nhoùm troïng taâm hoaëc 
quan saùt thoâng qua tham gia[2], [11].
Nghieân cöùu vaø laäp keá hoaïch chi tieát cho vieäc ñieàu tra khaûo saùt thu 
thaäp thoâng tin laø raát quan troïng trong vieäc xaùc ñònh caùc vaán ñeà vaø 
caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán khu vöïc. Tuy nhieân, vieäc laäp keá hoaïch vaø 
quaûn lyù ñieàu tra khaûo saùt phaûi tuaân theo raát nhieàu böôùc vaø chòu 
nhieàu taùc ñoäng töø caùc yeáu toá khaùch quan vaø chuû quan. Vôùi raát nhieàu 
yeáu toá (vaên hoùa, kinh teá, chính trò, taâm lyù, xaõ hoäi hoïc vaø toân giaùo) coù 
aûnh höôûng ñeán vieäc thöïc hieän ñieàu tra khaûo saùt, vieäc trieån khai thöïc 
hieän moät cuoäc ñieàu tra khaûo saùt khoâng chæ ñoøi hoûi veà kyõ thuaät maø 
coøn yeâu caàu veà kyõ naêng vaø “ngheä thuaät” ñieàu tra thu thaäp thoâng tin. 
Do ñoù, ngöôøi quaûn lyù ñieàu tra phaûi hieåu roõ veà muïc tieâu cuûa nghieân 
cöùu vaø coù kinh nghieäm trong vieäc laäp keá hoaïch, toå chöùc, chæ ñaïo vaø 
kieåm soaùt tieán trình thöïc hieän khaûo saùt. Trong suoát quaù trình ñieàu 
tra khaûo saùt, caùc quyeát ñònh lieân quan ñeán kyõ thuaät vaø toå chöùc trieån 
khai phaûi keát hôïp caùc yeâu caàu veà maët lyù thuyeát vôùi tính khaû thi trong 
thöïc teá[2].
Quy trình cô baûn ñeå toå chöùc trieån khai ñieàu tra khaûo saùt goàm 6 böôùc 
nhö sau: 1) Chuaån bò chöông trình khaûo saùt toång theå; 2) Thieát keá 
baûng caâu hoûi vaø baûng nhaäp döõ lieäu, tieán haønh thí ñieåm; 3) Nghieân 
cöùu xaùc ñònh soá löôïng vaø loaïi maãu ñieàu tra; 4) Löïa choïn ñôn vò khaûo 
saùt; 5) Ñaøo taïo caùn boä phoûng vaán; 6) Giaùm saùt coâng vieäc taïi thöïc ñòa 
vaø quy trình kieåm soaùt chaát löôïng döõ lieäu (xem Hình 2).
1) Thieát keá toång theå chöông trình ñieàu tra, khaûo saùt: Caùc giai ñoaïn 
ñaàu cuûa ñieàu tra khaûo saùt bao goàm ñaùnh giaù caùc taøi lieäu thöù caáp 
vaø trao ñoåi vôùi caùc chuyeân gia trong nöôùc giuùp khaùi quaùt hoùa caùc 
vaán ñeà cuûa khu vöïc. Vieäc xem xeùt ñaùnh giaù caùc khaûo saùt tröôùc ñaây 
vaø thaûo luaän vôùi caùc chuyeân gia khaûo saùt ñòa phöông seõ giuùp xaùc 
ñònh phöông phaùp naøo hieäu quaû nhaát, giaû thuyeát naøo ñaõ ñöôïc thöû 
nghieäm vaø muïc naøo phuø hôïp nhaát cho khaûo saùt cuï theå. Giai ñoaïn 
naøy cuõng bao goàm ñaùnh giaù cô sôû haï taàng khaûo saùt, tìm kieám caùc 
ñoái taùc tieàm naêng trong vieäc thöïc hieän nghieân cöùu thöïc ñòa, hoã trôï 
böôùc ñaàu cho khaûo saùt vaø laäp keá hoaïch thu thaäp vaø nhaäp döõ lieäu, 
baùo caùo, thuyeát trình vaø coâng boá soá lieäu ñieàu tra.
2) Thieát keá baûng caâu hoûi, ñieàu tra thí ñieåm vaø nhaäp döõ lieäu: Sau khi 
caùc muïc tieâu nghieân cöùu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh, tieáp theo laø vieäc chuyeån 
caùc muïc tieâu nghieân cöùu thaønh caùc caâu hoûi coù tính khaùi quaùt vaø 
phöông phaùp luaän ñuùng ñaén. Vieäc phaùt trieån baûng caâu hoûi baét ñaàu 
ngay sau khi keá hoaïch chung ñöôïc thoáng nhaát. Thaûo luaän nhoùm 
troïng taâm giuùp xaùc ñònh caùc moái quan taâm vaø caùc khu vöïc ñieàu tra 
troïng ñieåm, cuõng nhö ñaùnh giaù caùc caâu hoûi vaø laøm roõ caùc khaùi nieäm. 
Baûng caâu hoûi thöôøng ñöôïc ñieàu chænh, boå sung sau khi ñieàu tra thí 
ñieåm. Khi baûng caâu hoûi ñöôïc hoaøn thaønh caàn phaûi ñöôïc maõ hoùa 
vaø phaùt trieån bieåu maãu nhaäp döõ lieäu. Bieåu maãu nhaäp döõ lieäu ñöôïc 
thieát keá ñeå coù moät giao dieän laø baûn sao cuûa baûng caâu hoûi, bao goàm 
moät soá tính naêng ñeå kieåm tra cheùo ñaûm baûo tính nhaát quaùn vaø logic 
trong caùc caâu traû lôøi vaø loaïi boû caùc caâu traû lôøi khoâng hôïp leä.
Sau khi hoaøn thaønh, maãu nhaäp döõ lieäu phaûi ñöôïc kieåm tra thoâng 
qua ñieàu tra thí ñieåm ñeå chænh söûa caùc caâu hoûi ñieàu tra.
3) Nghieân cöùu xaùc ñònh maãu ñieàu tra: Laø vieäc löïa choïn moät boä phaän 
ñaïi dieän cuûa moät taäp hôïp caùc ñoái töôïng (daân cö, caùc ñôn vò, toå 
chöùc) ñeå ñaùnh giaù caùc thoâng soá hoaëc ñaëc tính cuûa taäp hôïp ñoù. Ñeå 
coù ñöôïc caùc maãu ñieàu tra, caàn phaûi quyeát ñònh ñöôïc moät soá vaán ñeà 
sau: i) Xaùc ñònh caùc loaïi maãu ñieàu tra; ii) Phaân khu vöïc ñieàu tra; 
iii) Thieát keá quy trình choïn maãu vaø xaùc ñònh soá löôïng maãu ñieàu tra.
Vieäc chuaån bò laáy maãu phaûi ñöôïc tieán haønh ngay töø ñaàu cuûa giai 
ñoaïn naøy vaø phaûi döïa vaøo caùc höôùng daãn cho vieäc ñieàu tra (VD: 
Caùch tính toaùn soá maãu theo soá ñoái töôïng trong taäp hôïp khi khaûo saùt 
ñònh löôïng vaø khaûo saùt ñònh tính ñaõ ñöôïc höôùng daãn trong caùc taøi 
lieäu veà khaûo saùt). Caàn phaûi coù caùc troïng soá ñeå giuùp ñieàu chænh trong 
tröôøng hôïp coù vaán ñeà xaûy ra hoaëc caùc caâu hoûi khoâng coù caâu traû lôøi.
4) Löïa choïn ñôn vò thöïc hieän ñieàu tra: Tuøy thuoäc vaøo ñoä phöùc taïp 
cuûa baûng caâu hoûi vaø ñoä phöùc taïp cuûa caùc yeáu toá maãu, vieäc löïa choïn 
moät ñôn vò tieán haønh ñieàu tra laø moät trong nhöõng nhieäm vuï khoù khaên 
vaø quan troïng nhaát. Noù aûnh höôûng ñeán thôøi gian ñieàu tra vaø chaát 
löôïng döõ lieäu ñöôïc thu thaäp. Coù theå caên cöù vaøo hoà sô naêng löïc vaø 
kinh nghieäm caùc döï aùn ñieàu tra khaûo saùt maø ñôn vò ñaõ laøm tröôùc ñoù. 
Ngoaøi ra, ngöôøi chòu traùch nhieäm quaûn lyù ñieàu tra khaûo saùt coøn phaûi 
coù naêng löïc vaø kinh nghieäm trong vieäc döï ñoaùn vaø giaûi quyeát caùc 
tình huoáng coù theå xaûy ra, coù caùch thöùc tieán haønh ñieàu tra khaûo saùt 
ñaûm baûo chaát löôïng, caùc chieán löôïc ñeå huy ñoäng söï tham gia vaø söï 
ñoàng thuaän töø ñoái töôïng ñöôïc ñieàu tra.
5) Taäp huaán ñieàu tra: Tröôùc khi tieán haønh ñieàu tra khaûo saùt, caàn taäp 
huaán caùn boä ñieàu tra. Muïc ñích taäp huaán laø ñeå ñieàu tra vieân naém roõ 
muïc ñích cuûa cuoäc ñieàu tra, giaûi thích noäi dung caùc caâu hoûi ñeå caùc 
ñieàu tra vieân coù hieåu bieát nhaát quaùn, höôùng daãn thöïc hieän caùc cuoäc 
Hình 2: Quy trình cô baûn ñeå toå chöùc trieån khai ñieàu tra khaûo saùt
67SË 103+104 . 2020
phoûng vaán vaø tham khaûo phöông phaùp, caùch thöùc ñeå ghi 
caâu traû lôøi. Ngöôøi quaûn lyù khaûo saùt thöôøng laø ngöôøi coù nhieàu 
kinh nghieäm vaø hieåu roõ veà muïc tieâu phaân tích cuûa töøng caâu 
hoûi, laø ngöôøi phuø hôïp nhaát ñeå tieán haønh taäp huaán cho caùc 
ñieàu tra vieân. 
6) Giaùm saùt coâng vieäc taïi thöïc ñòa vaø quy trình kieåm soaùt 
chaát löôïng döõ lieäu: Ñieàu tra thöïc ñòa laø phaàn toán thôøi gian 
nhaát cuûa cuoäc khaûo saùt. Maëc duø baûn thaân chu trình phoûng 
vaán phaûi ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng nhöng baûng caâu hoûi caøng 
phöùc taïp thì caøng khoù öôùc tính thôøi gian hoaøn thaønh khaûo saùt 
chính xaùc. Muïc ñích, noäi dung cuûa caùc caâu hoûi caøng roõ raøng 
bao nhieâu thì thôøi gian ñieàu tra caøng ruùt ngaén baáy nhieâu, 
ñoàng thôøi taêng tính chính xaùc cuûa döõ lieäu. Kyõ naêng cuûa ñieàu 
tra vieân vaø söï chi tieát hôïp lyù cuûa keá hoaïch ñieàu tra cuõng laø 
nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán thôøi gian vaø chaát löôïng ñieàu 
tra. Vieäc baùo caùo keát quaû ñieàu tra ñeàu ñaën (haøng tuaàn) cuõng 
giuùp cho ngöôøi quaûn lyù khaûo saùt theo doõi hieäu quaû tieán trình 
phoûng vaán nhö: Tyû leä hôïp taùc, tyû leä phaûn hoài, tyû leä töø choái vaø 
tyû leä hoaøn thaønh.
III. Keát luaän
Trong khuoân khoå giôùi haïn, baøi baùo ñaõ ñeà caäp ñeán vai troø, 
taàm quan troïng cuûa phöông phaùp tieáp caän ñieàu tra kinh teá 
- xaõ hoäi phuïc vuï nghieân cöùu quy hoaïch phaùt trieån vuøng ven 
ñoâ trong boái caûnh Vieät Nam. Caùc quan ñieåm, khaùi nieäm vaø 
ñaëc tröng kinh teá - vaên hoaù - xaõ hoäi cuûa vuøng ven ñoâ taïi caùc 
nghieân cöùu trong khoaûng 10 naêm trôû laïi ñaây ñaõ ñöôïc toång 
hôïp vaø phaân tích. Nghieân cöùu ñaõ chæ ra ñöôïc caùc yeáu toá kinh 
teá - xaõ hoäi bieán ñoåi döôùi caùc taùc ñoäng cuûa quaù trình ñoâ thò 
hoaù vuøng ven vaø giôùi thieäu caùc nguyeân taéc cô baûn khi laäp keát 
hoaïch ñieàu tra khaûo saùt cho khu vöïc ven ñoâ. Ñaây laø nhöõng 
nguyeân taéc raát quan troïng giuùp cho nhöõng ngöôøi laøm nghieân 
cöùu coù theå ñònh hình khung keá hoaïch tieán haønh ñieàu tra 
khaûo saùt. Tuy nhieân, vieäc löïa choïn phöông phaùp khaûo saùt 
(ñònh tính hay ñònh löôïng) cho vieäc ñieàu tra, soá löôïng maãu 
ñieàu tra, khu vöïc ñieàu tra seõ phuï thuoäc vaøo muïc ñích, muïc 
tieâu, caùc giaûi thuyeát vaø yeâu caàu ñònh daïng soá lieäu thu thaäp 
maø trong khuoân khoå baøi baùo chöa trình baøy vaø seõ ñöôïc laøm 
roõ trong caùc nghieân cöùu tieáp theo.
NGaøy NhaäN baøi: 26/3/2020
NGaøy Göûi phaûN bieäN: 27/3/2020
NGaøy duyeät ñaêNG: 10/04/2020
Taøi lieäu Tham khaûo:
1. Löu ñöùc Cöôøng, 2019, Quy hoaïch vaø quaûn lyù phaùt trieån ñoâ thò taïi khu 
vöïc ven ñoâ, baùo Xaây döïng, truy caäp: https://baoxaydung.com.vn/ky-4-quy-
hoach-va-quan-ly-phat-trien-do-thi-tai-khu-vuc-ven-do-260964.html
2. Giuseppe iarossi (2006), the power of Survey design - a user’s Guide 
for Managing Surveys, interpreting Results, and influencing Respondents 
[Söùc maïnh cuûa thieát keát ñieàu tra khaûo saùt – höôùng daãn ngöôøi söû duïng ñeå 
quaûn lyù ñieàu tra, giaûi thích keát quaû vaø caùc taùc ñoäng ñeán ngöôøi ñöôïc khaûo saùt] 
,the World bank Washington, d.C. 
3. trònh duy Luaân (2016) Moät soá chieàu caïnh kinh teá - xaõ hoäi cuûa vuøng ven 
ñoâ trong quaù trình ñoâ thò hoùa, hoäi thaûo “phaùt trieån noâng nghieäp ñoâ thò ven 
ñoâ, höôùng tôùi cuoäc soáng toát ñeïp hôn cho ngöôøi noâng daân” truy caäp: http://
kientrucvietnam.org.vn/mot-so-chieu-canh-kinh-te-xa-hoi-cua-vung-ven-
do-trong-qua-trinh-do-thi-hoa/
4. Lewis,G.J. vaø Maund,d.J. (1976). “the urbanization of the countryside:a 
framework for analysis” [ñoâ thò hoùa ôû noâng thoân: moät khung phaân tích], 
human Geography, Vol.58, No.1, pp.17-27. 
5. Nguyeãn höõu Minh (2005), bieån ñoåi kinh teá - xaõ hoäi vuøng ven ñoâ haø Noäi 
trong quaù trình ñoâ thò hoaù, taïp chí Xaõ hoäi hoïc soá 1 (89), 2005 
6. Simon, david & Mcgregor, (2006). Contemporary perspectives on the 
peri-urban zones of cities in developing areas. the peri-urban interface; 
approaches to sustainable natural and human resource use, [Caùc quan 
ñieåm ñöông thôøi veà vuøng ven ñoâ cuûa caùc ñoâ thò taïi caùc khu vöïc ñang phaùt 
trieån. Saùch: Giao dieän vuøng ven. tieáp caän tôùi vieäc söû duïng nguoàn taøi nguyeân 
töï nhieân vaø con ngöôøi moät caùch beàn vöõng]. Chöông 1, earthscan, trang.1-17
7. Nguyeãn duy thaéng, 2009, taùc ñoäng cuûa ñoâ thò hoùa ñeán caùc maët kinh 
teá-xaõ hoäi cuûa vuøng ven ñoâ vaø nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm, taïp chí Xaõ hoäi 
hoïc, soá 1 - 2009, trang 83-86
8. Laõ thò thuyû (2008), Nhöõng bieán ñoåi nhaän thöùc cuûa cö daân ven ñoâ trong 
quaù trình ñoâ thò hoaù, taïp chí taâm lyù hoïc, soá 8 (113), 8-2008
9. Nguyeãn ñình tuaán (2013), bieán ñoåi vaên hoùa trong coäng ñoàng daân cö 
vuøng ñoâ thò hoùa - (Nghieân cöùu tröôøng hôïp taïi phöôøng ñònh Coâng vaø xaõ Minh 
Khai, haø Noäi), Luaän aùn tieán só nhaân hoïc
10. buøi Vaên tuaán (2014), taùc ñoäng cuûa ñoâ thò hoùa ñeán caùc vaán ñeà xaõ hoäi 
vuøng ven ñoâ haø Noäi hieän nay, nghieân cöùu tröôøng hôïp xaõ Meã trì, huyeän töø 
Lieâm, 25 naêm Vieät Nam hoïc theo ñònh höôùng lieân ngaønh , Nhaø xuaát baûn 
theá giôùi, tp.hCM, Vieät Nam 
11. uNFpa, Vietnam (2008). Caùc thuaät ngöõ trong theo doõi, ñaùnh giaù, quaûn 
lyù döïa treân keát quaû.
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝