Kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Bài viết sử dụng giá đóng cửa chứng khoán hàng ngày của
thị trường chứng khoán trong giai đoạn 2010 - 2019 để kiểm định
hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Hiệu ứng Tết nguyên đán được xem xét với các độ dài cửa sổ dữ
liệu lần lượt là 5; 10; 15 và 30 ngày giao dịch trước và sau Tết.
Kết quả cho thấy Tết nguyên đán có tác động tích cực đến thị
trường, đặc biệt cho những ngày trước Tết. Ngày giao dịch càng
xa ngày Tết nguyên đán thì tỷ suất sinh lợi trung bình càng giảm.
Bài viết cũng cho thấy sự hiện diện hiệu ứng trước Tết nguyên đán
ở các ngành Bất động sản, cao su, dược phẩm, năng lượng, sản
xuất kinh doanh, vật liệu xây dựng và xây dựng. Các ngành bất
động sản, cao su, dầu khí, dịch vụ, dịch vụ công ích, thép, thương
mại và vận tải có hiệu ứng sau Tết nguyên đán. Kết quả nghiên
cứu của bài viết còn là bằng chứng thực nghiệm cho tính không
hiệu quả thông tin của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường chứng khoán Việt Nam
50 Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 Kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường chứng khoán Việt Nam Trần Thị Tuấn Anh1* 1Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh *Tác giả liên hệ, Email: anhttt@ueh.edu.vn THÔNG TIN TÓM TẮT DOI:10.46223/HCMCOUJS.econ. vi.15.2.238.2020 Ngày nhận: 10/02/2020 Ngày nhận lại: 13/03/2020 Duyệt đăng: 19/03/2020 Từ khóa: Hiệu ứng Tết nguyên đán Hồi quy với biến giả Lý thuyết thị trường hiệu quả Thị trường chứng khoán Việt Nam Keywords: Lunar New Year effect Regression with dummy variables Efficient market hypothesis Vietnam’s stock market Bài viết sử dụng giá đóng cửa chứng khoán hàng ngày của thị trường chứng khoán trong giai đoạn 2010 - 2019 để kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Hiệu ứng Tết nguyên đán được xem xét với các độ dài cửa sổ dữ liệu lần lượt là 5; 10; 15 và 30 ngày giao dịch trước và sau Tết. Kết quả cho thấy Tết nguyên đán có tác động tích cực đến thị trường, đặc biệt cho những ngày trước Tết. Ngày giao dịch càng xa ngày Tết nguyên đán thì tỷ suất sinh lợi trung bình càng giảm. Bài viết cũng cho thấy sự hiện diện hiệu ứng trước Tết nguyên đán ở các ngành Bất động sản, cao su, dược phẩm, năng lượng, sản xuất kinh doanh, vật liệu xây dựng và xây dựng. Các ngành bất động sản, cao su, dầu khí, dịch vụ, dịch vụ công ích, thép, thương mại và vận tải có hiệu ứng sau Tết nguyên đán. Kết quả nghiên cứu của bài viết còn là bằng chứng thực nghiệm cho tính không hiệu quả thông tin của thị trường chứng khoán Việt Nam. ABSTRACT The article uses the daily closing price of stock market in the period from 2010 to 2019 to determine the Lunar New Year (LNY) effect on the Vietnamese stock market with the window sizes of 5, 10, 15 and 30 days respectively. The results show that the LNY has a positive impact on the market, especially for the days before the Tet. The further trading day from LNY, the lower the average return. The article also shows the presence of pre- LNY effects on real estate, rubber, pharmaceuticals, energy, business, construction materials and construction. Real estate, rubber, oil and gas, services, utility services, steel, trade and transportation have the post-LNY effects. This article also provides empirical evidence for the information inefficiency of Vietnam's stock market. 1. Giới thiệu Giả thuyết thị trường hiệu quả do Fama (1970) đề xuất là một trong những lý thuyết kinh tế nền tảng của ngành Tài chính và thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 51 trên khắp thế giới. Tính hiệu quả mà học thuyết đề cập chính là hiệu quả về mặt thông tin. Thị trường đạt trạng thái hiệu quả thông tin khi giá chứng khoán trên thị trường đã phản ánh đầy đủ các thông tin thị trường. Tùy theo mức độ phản ánh thông tin mà thị trường có thể được chia thành thị trường hiệu quả dạng yếu, dạng vừa và dạng mạnh. Trong thị trường hiệu quả, mọi người đều có khả năng tiếp cận thông tin như nhau và các thông tin đã được phản ánh đầy đủ vào giá cả nên các biến động trên thị trường không có tính quy luật hoặc không có hình mẫu nào phù hợp để dự báo cho giá cả tương lai. Các nhà đầu tư sẽ ít, hoặc gần như không có cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận vượt trội. Dựa trên đặc điểm này, một trong những hướng nghiên cứu phổ biến để kiểm định tính hiệu quả của thị trường chính là tìm ra tính hình mẫu của dữ liệu quá khứ và dùng tính hình mẫu này để dự báo cho các giá trị xảy ra trong tương lai. Sự tồn tại của tính hình mẫu trên dữ liệu thị trường là bằng chứng thống kê của việc thị trường không đạt trạng thái hiệu quả thông tin. Rất nhiều các nghiên cứu thực nghiệm được thực hiện theo chiều hướng này và đạt được các kết quả nghiên cứu có ý nghĩa. Trong số các mô hình thể hiện tính hình mẫu trên thị trường, có thể kể đến các nghiên cứu kiểm định các hiệu ứng đặc biệt của thị trường như hiệu ứng ngày thứ Hai, hiệu ứng cuối tuần, hiệu ứng chuyển tháng, hiệu ứng trăng tròn, hiệu ứng kỳ nghỉ lễ Bài viết này tiếp tục kế thừa ý tưởng nghiên cứu trên để tiến hành khảo sát thêm tính hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam thông qua việc kiểm định hiệu ứng của ngày Tết nguyên đán bằng các mô hình hồi quy. 2. Tổng quan lý thuyết Trong tổng quan các nghiên cứu về các dạng hiệu quả trên thị trường, đã có rất nhiều các nghiên cứu kiểm định các hiệu ứng của những thời điểm hoặc khoảng thời gian đặc biệt đối với thị trường. Dichev và Janes (2001) nghiên cứu về ảnh hưởng của chu kỳ trăng đối với lợi nhuận chứng khoán với dữ liệu về chỉ số trung bình công nghiệp từ Dow Jones và chỉ Standard and Poor’s 500. Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ suất lợi nhuận chứng khoán xung quanh ngày trăng non cao hơn gấp đôi so với ngày trăng tròn. Kết quả này tương tự cho tất cả các chỉ số chứng khoán lớn của Mỹ như chỉ số DJIA, S&P 500, NYSE-AMEX và Nasdaq. Nhóm tác giả đã sử dụng dữ liệu Datastream để nghiên cứu cho 24 thị trường trên thế giới trong vòng 30 năm và cho kết quả không có sự khác biệt nhiều. Cụ thể là tỷ suất lợi nhuận hàng ngày xung quanh kỳ trăng non hơn gấp đôi tỷ suất lợi nhuận hàng ngày xung quanh kỳ trăng tròn tại 6 thị trường (Đức, Canada, Hà Lan, Ireland, Indonesia và Singapore). Yuan, Zheng và Zhu (2005) nghiên cứu về mối liên hệ giữa các kỳ trăng và lợi nhuận chứng khoán ở 48 quốc gia trong thời gian từ tháng 01 năm 1973 đến tháng 07 năm 2001. Nhóm tác giả sử dụng dữ liệu về chu kỳ trăng gồm: trăng non, trăng bán nguyệt đầu tháng, trăng tròn, trăng bán nguyệt cuối và xem xét hiệu ứng của các chu kỳ trăng trên thị trường. Kết quả nghiên cứu cho thấy những bằng chứng mạnh mẽ về hiệu ứng này trên thế giới, biểu thị bằng việc lợi nhuận chứng khoán thấp hơn vào các ngày gần trăng tròn so với các ngày gần trăng non. Yuan và G ... gần Tết thì tỷ suất sinh lợi trung bình càng cao và những ngày càng xa ngày Tết thì tỷ suất sinh lợi trung bình càng thấp. Các kết quả ước lượng và kiểm định tác động của Tết nguyên đán đến thị trường theo mô hình (3) và (5) được thể hiện lần lượt ở Bảng 4 và Bảng 5. Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 57 Bảng 4 Mô hình GARCH (1,1) – AR (1) với một biến giả cho cửa sổ số liệu trong và ngoài Tết Tỷ suất sinh lợi Biến độc lập 5 ngày 10 ngày 15 ngày 30 ngày (1) (2) (3) (4) (5) Phương trình trung bình D_5days 0.234** [2.39] D_10days 0.209*** [3.35] D_15days 0.150*** [2.67] D_30days 0.0967** [2.11] Hệ số chặn 0.0391* 0.0305 0.0301 0.0246 [1.80] [1.36] [1.31] [0.98] L.ar 0.0868*** 0.0842*** 0.0848*** 0.0883*** [3.23] [3.12] [3.15] [3.28] Phương trình phương sai L.arch 0.205*** 0.203*** 0.203*** 0.203*** [7.12] [7.05] [7.05] [7.06] L.garch 0.747*** 0.745*** 0.744*** 0.745*** [10.28] [10.15] [10.13] [10.13] Hệ số chặn 0.0238 0.0275 0.0279 0.0279 [0.39] [0.44] [0.45] [0.45] Số quan sát 2518 2518 2518 2518 ***,**,* tương ứng với mức ý nghĩa 1%, 5% và 10% Nguồn: Tác giả tính toán từ số liệu thu thập được Bảng 4 được hồi quy theo mô hình (3) với 1 biến giả D_Tdays được sử dụng để phân biệt giai đoạn trong cửa sổ những ngày giao dịch gần kỳ nghỉ Tết với những ngày giao dịch xa kỳ nghỉ Tết. Các cột (2), (3), (4) và (5) của Bảng 4 lần lượt ứng với chiều dài cửa sổ là 5,10,15 và 30 ngày trước và sau kỳ nghỉ Tết của thị trường. Các thành phần AR, ARCHvà GARCH trong mô hình ở Bảng 4 đều có ý nghĩa thống kê và thỏa mãn các ràng buộc của mô hình GARCH thông thường, điều này cho thấy sự cần thiết và phù hợp khi sử dụng mô hình GARCH (1,1)-AR (1) để thực hiện ý tưởng nghiên cứu của đề tài. Kết quả cho thấy trong tất cả các chiều dài cửa sổ T được xét, biến giả D_Tdays luôn mang dấu dương và có ý nghĩa thống kê. Trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, tỷ suất sinh lợi của những ngày giao dịch trong cửa sổ 5 ngày gần Tết, không phân biệt trước và sau tết, cao hơn tỷ suất sinh lợi của những ngày khác và mức chênh lệch theo kết quả ước lượng là 20,23%. Con số chênh lệch nhỏ dần khi độ dài T lớn dần, cụ thể, mức chênh lệch lần lượt là 0,209%; 0,15% và 0,09% ứng với T = 10; 15 và 30. Kết quả nghiên cứu ban đầu cho thấy kỳ nghỉ Tết có tác động tích cực đến thị trường; càng gần ngày nghỉ Tết, tỷ suất sinh lợi càng cao và càng 58 Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 xa kỳ nghỉ Tết tỷ suất sinh lợi càng thấp. Hơn thế nữa, ý nghĩa thống kê trong sự tác động của Tết đến thị trường cũng chính là một bằng chứng thực nghiệm cho tính không hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam; nó cho thấy tính hình mẫu trong số liệu thị trường, khi mà dựa vào đó nhà đầu tư có thêm thông tin để có thể tìm kiếm tỷ suất sinh lợi bất thường. Bảng 5 Mô hình GARCH (1,1) – AR (1) với 02 biến giả cho cửa sổ số liệu trước và sau Tết Biến độc lập 5 ngày 10 ngày 15 ngày 30 ngày (1) (2) (3) (4) (5) Phương trình trung bình D_5days_before 0.333** [2.06] D_5days_after 0.098 [0.86] D_10days_before 0.323*** [3.64] D_10days_after 0.0942 [1.18] D_15days_before 0.233*** [2.94] D_15days_after 0.0633 [0.88] D_30days_before 0.139** [2.25] D_30days_after 0.0558 [0.96] Hệ số chặn 0.0390* 0.0303 0.0301 0.0247 [1.80] [1.35] [1.31] [0.98] L.ar 0.0876*** 0.0846*** 0.0851*** 0.0888*** [3.25] [3.14] [3.16] [3.31] Phương trình phương sai L.arch 0.206*** 0.205*** 0.205*** 0.203*** [7.15] [7.13] [7.10] [7.08] L.garch 0.739*** 0.733*** 0.738*** 0.745*** [10.22] [10.07] [10.13] [10.15] Hệ số chặn 0.0309 0.0387 0.0331 0.0275 [0.51] [0.63] [0.54] [0.44] Số quan sát 2518 2518 2518 2518 ***,**,* tương ứng với mức ý nghĩa 1%, 5% và 10% Nguồn: Tác giả tính toán từ số liệu thu thập được Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 59 Kết quả hồi quy theo mô hình (5) ở Bảng 5 tiếp tục củng cố thêm vai trò của Tết nguyên đán đến thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, sự phân tích được thực hiện cụ thể hơn cho giai đoạn trước và sau Tết để thấy rõ sự bất đối xứng trong tác động của Tết đến thị trường. Việc sử dụng hai biến giả D_Tdays_before và D_Tdays_after sẽ cho biết sự khác biệt tỷ suất sinh lợi giữa T ngày giao dịch trước Tết, T ngày giao dịch sau Tết với những ngày khác của thị trường. Hệ số hồi quy biến giả D_Tdays_before ở tất cả các mô hình đều dương và có ý nghĩa thống kê nhưng độ lớn biến giả này càng giảm khi T càng lớn. Cụ thể, chênh lệch tỷ suất sinh lợi thị trường của những ngày giao dịch trong khung cửa sổ 5; 10; 15 và 30 ngày trước Tết với những ngày giao dịch không gần kỳ nghỉ Tết lần lượt giảm dần là 0,33%; 0,32%; 0,23% và 0,13%. Biến giả D_Tdays_after mặc dù cũng mang dấu dương nhưng không có ý nghĩa thống kê ở tất cả các phương trình. Sự nhất quán về dấu và ý nghĩa thống kê của biến giả D_Tdays_before và D_Tdays_after cho thấy rằng tác động của Tết nguyên đán chủ yếu diễn ra ở các ngày giao dịch trước Tết, khi sự kiện Tết đang đến gần, chứ không phải diễn ra ở những ngày sau Tết, khi mà Tết đã qua. Có thể nguyên nhân đến từ yếu tố tâm lý hành vi, thị trường sẽ sôi động những ngày trước Tết, khi mà các nhà đầu tư đều muốn có những quyết định đầu tư nhằm đem lại những điều tốt đẹp hoặc thuận lợi cho năm mới sắp đến. Cũng có thể họ muốn chốt lại những điều chưa thuận lợi để khép lại một năm đã qua. Ngược lại, khi truyền thống Á đông thường đề cập đến những sự kiện đầu tiên trong năm mới sẽ ảnh hưởng đến may mắn hoặc thuận lợi cho cả năm nên các thương vụ mua bán diễn ra thận trọng; hoặc do bị ảnh hưởng tâm lý nghỉ ngơi, việc giao dịch trên thị trường chứng khoán sau Tết sẽ ít sôi động như những ngày trước Tết. Vì vậy, kết quả ước lượng của mô hình rất phù hợp với thực tiễn thị trường. Để phân tích chi tiết hơn hiệu ứng Tết nguyên đán trên thị trường. Bài viết tiếp tục áp dụng mô hình (5) với tỷ suất sinh lợi hàng ngày của 24 ngành trên thị trường. Kết quả phân tích cho số liệu của ngành được thể hiện ở Bảng 7 và Bảng 8. Đối với việc phân tích ngành, chỉ độ dài cửa sổ T=5 được lựa chọn và mô hình là hai biến giả D_before_5days D_after_5days để tránh trường hợp các kết quả được trình bày quá dài. 60 Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 Bảng 6 Kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán cho từng ngành Tỷ suất sinh lợi Biến độc lập Bất động sản Cao su Chứng khoán Công nghệ Dầu khí Dịch vụ Đầu tư phát triển Đầu tư xây dựng Dược phẩm Dịch vụ công ích Giáo dục Hàng không Phương trình trung bình D_5days_before 0.35* 0.38* 0.44 0.28 0.251 0.285 0.511 0.284 0.50*** 0.0799 0.166 0.012 [1.92] [1.71] [1.62] [1.31] [0.74] [1.47] [1.36] [1.22] [3.64] [0.17] [0.70] [0.03] D_5days_after 0.39** 0.48** 0.33 0.134 0.468* 1.25*** 0.284 0.309 0.271 0.716** 0.0708 0.351 [2.41] [2.30] [1.55] [0.87] [1.71] [18.46] [0.88] [1.61] [1.47] [2.41] [0.30] [0.97] Hệ số chặn 0.0112 -0.003 -0.02 0.07*** 0.0345 0.00776 0.0351 0.0332 0.0187 0.00 0.08*** 0.08** [0.36] [-0.11] [-0.53] [2.72] [0.86] [0.25] [0.84] [1.12] [0.78] [0.00] [2.76] [2.23] L.ar 0.06*** 0.06** 0.06** 0.0116 0.07*** 0.09*** 0.13*** 0.0205 0.09*** -0.06 -0.04 0.0213 [2.83] [2.41] [2.51] [0.46] [2.81] [3.87] [5.29] [0.86] [3.73] [-2.10] [-1.92] [0.87] Phương trình phương sai L.arch 0.07*** 0.09*** 0.08*** 0.10*** 0.12*** 0.22*** 0.23*** 0.11*** 0.17*** 0.15*** 0.07*** 0.21*** [9.27] [9.48] [10.06] [7.16] [9.41] [15.30] [10.08] [7.01] [10.36] [9.97] [9.98] [13.29] L.garch 0.91*** 0.88*** 0.92*** 0.83*** 0.84*** 0.77*** 0.64*** 0.84*** 0.74*** 0.87*** 0.91*** 0.82*** [104.62] [76.43] [128.36] [35.63] [55.49] [69.39] [22.60] [36.84] [31.09] [89.56] [132.46] [93.83] Hệ số chặn 0.04*** 0.06*** 0.02*** 0.11*** 0.13*** 0.12*** 0.62*** 0.10*** 0.11*** 0.023* 0.05*** 0.07*** [5.90] [4.85] [3.37] [6.06] [5.75] [10.07] [10.30] [4.16] [6.35] [1.68] [4.87] [6.95] Số quan sát 1992 1992 1992 1992 1992 1992 1992 1992 1992 1064 1992 1807 Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 61 Bảng 7 Kiểm định hiệu ứng Tết nguyên đán cho từng ngành (tiếp theo) Tỷ suất sinh lợi Biến độc lập Khoáng sản Năng lượng Ngân hàng Nhựa Sản xuất kinh doanh Thép Thực phẩm Thương mại Thủy sản Vận tải Vật liệu xây dựng Xây dựng Phương trình trung bình D_5days_before 0.287 0.48*** 0.349 0.224 0.404* 0.327 0.186 0.25 0.458 0.265 0.474* 0.448* [1.06] [3.88] [0.91] [0.79] [1.95] [1.52] [0.71] [1.21] [1.56] [1.41] [1.77] [1.88] D_5days_after 0.376 -0.0256 0.266 0.263 0.221 0.81*** 0.237 0.330* 0.0387 0.299* 0.116 0.362 [1.34] [-0.15] [0.98] [1.45] [1.59] [3.08] [1.17] [1.81] [0.18] [1.93] [0.64] [1.30] Hệ số chặn -0.06** 0.06** 0.0265 0.0291 0.04* 0.0163 0.0236 0.07** 0.0364 -0.00756 0.06* 0.10** [-2.37] [2.54] [0.89] [1.10] [1.68] [0.46] [1.03] [2.51] [1.00] [-0.32] [1.76] [2.28] L.ar 0.14*** 0.00865 0.07*** -0.01 0.08*** 0.018 0.0426* 0.07*** 0.126*** 0.0117 0.07*** 0.10*** [6.45] [0.38] [2.80] [-0.39] [3.65] [0.75] [1.87] [2.91] [5.43] [0.51] [3.19] [3.84] Phương trình phương sai L.arch 0.19*** 0.10*** 0.11*** 0.08*** 0.07*** 0.08*** 0.12*** 0.09*** 0.08*** 0.09*** 0.12*** 0.19*** [16.25] [9.59] [8.37] [9.13] [8.42] [8.51] [8.81] [6.69] [6.12] [8.43] [8.15] [9.22] L.garch 0.81*** 0.87*** 0.85*** 0.89*** 0.91*** 0.89*** 0.84*** 0.85*** 0.86*** 0.88*** 0.84*** 0.76*** [102.48] [72.33] [51.85] [70.67] [92.95] [67.42] [50.10] [40.65] [37.60] [61.08] [41.99] [34.81] Hệ số chặn 0.12*** 0.04*** 0.08*** 0.05*** 0.02*** 0.09*** 0.06*** 0.09*** 0.12*** 0.03*** 0.10*** 0.19*** [11.06] [5.15] [6.24] [4.65] [3.56] [5.08] [5.62] [4.87] [3.97] [4.16] [4.92] [6.82] Số quan sát 1992 1992 1992 1992 1994 1992 1992 1992 1994 1992 1992 1767 62 Trần Thị Tuấn Anh. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(3), 50-62 Kết quả thể hiện ở Bảng 7 và Bảng 8 cho thấy rằng mặc dù hiệu ứng Tết nguyên đán tồn tại trên thị trường, đại diện bằng chỉ số VN-Index nhưng chỉ có một số ngành tồn tại hiệu ứng này. Trong số 24 ngành được thu thập dữ liệu và đưa vào xem xét, bằng chứng thống kê về hiệu ứng trước Tết nguyên đán được tìm thấy ở ngành Bất động sản, cao su, dược phẩm, năng lượng, sản xuất kinh doanh, vật liệu xây dựng và xây dựng. Các ngành bất động sản, cao su, dầu khí, dịch vụ, dịch vụ công ích, thép, thương mại và vận tải có hiệu ứng sau Tết nguyên đán. Đặc biệt, thị trường bất động sản và cao su có ý nghĩa thống kê ở cả hai biến giả trước và sau Tết nguyên đán. Các ngành còn lại chưa tìm thấy bằng chứng về hiệu ứng Tết nguyên đán bao gồm ngành chứng khoán, công nghệ, đầu tư phát triển, đầu tư xây dựng, giáo dục, khoáng sản, ngân hàng, nhựa, thực phẩm và thủy sản. 5. Kết luận và một số hàm ý của nghiên cứu Bài viết sử dụng số liệu về giá đóng cửa chứng khoán hàng ngày của chỉ số VN-Index trong thời gian từ đầu tháng 01 năm 2010 đến cuối tháng 12 năm 2019 để kiểm định sự tác động của kỳ nghỉ Tết nguyên đán đến thị trường. Kết quả phân tích số liệu cho thấy Tết nguyên đán có tác động tích cực đến thị trường, cụ thể là tỷ suất sinh lợi trung bình của các giai đoạn 5 ngày; 10 ngày; 15 ngày và 30 ngày xung quanh kỳ nghỉ Tết nguyên đán đều cao hơn tỷ suất sinh lợi trung bình của những ngày giao dịch khác. Khi xét thời gian càng cách xa ngày Tết thì tỷ suất sinh lợi trung bình càng giảm. Ngoài việc kết luận về tác động tích cực của ngày Tết nguyên đán, kết quả của bài viết còn cho thấy tác động của ngày Tết nguyên đán thể hiện rõ rệt ở những ngày giao dịch trước Tết chứ không xảy ra ở những ngày sau Tết. Bài viết còn thực hiện kiểm định phân tích hiệu ứng Tết nguyên đán trong từng ngành và cho thấy sự hiện diện hiệu ứng trước Tết nguyên đán ở các ngành Bất động sản, cao su, dược phẩm, năng lượng, sản xuất kinh doanh, vật liệu xây dựng và xây dựng. Các ngành bất động sản, cao su, dầu khí, dịch vụ, dịch vụ công ích, thép, thương mại và vận tải có hiệu ứng sau Tết nguyên đán. Số liệu của các ngành chứng khoán, công nghệ, đầu tư phát triển, đầu tư xây dựng, giáo dục, khoáng sản, ngân hàng, nhựa, thực phẩm và thủy sản chưa cho thấy sự tác động của hiệu ứng Tết nguyên đán. Thông qua việc kiểm định tác động của Tết nguyên đán đến thị trường chứng khoán, bài viết còn có ý nghĩa thực tiễn khi cung cấp thêm bằng chứng chứng thực nghiệm cho tính không hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam bên cạnh các hiệu ứng khác như hiệu ứng ngày thứ Hai, hiệu ứng ngày cuối tuần, hiệu ứng chuyển tháng đã được kiểm định trước đó. Hiệu ứng Tết nguyên đán có ý nghĩa thống kê cho thấy tính hình mẫu trong số liệu thị trường, khi mà dựa vào đó nhà đầu tư có thêm thông tin để có thể tìm kiếm tỷ suất sinh lợi bất thường. Tài liệu tham khảo Dichev, I. D. & Janes, T. D. (2003), Lunar Cycle Effects in Stock Returns. Journal of Private Equity, 6(4), 8-29. Fama, E. F. (1970). Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Journal of Finance, 25(2), 383. Lê, T. H. M. & Trương, N. S. (2018). Ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết Âm lịch đến thị trường chứng khoán Việt Nam và các quốc gia châu Á. Tạp chí Công nghệ Ngân hàng, 142&143, 90-100. Trầm, T. X. H., Võ, X. V. & Nguyễn, P. C. (2015). Hiệu ứng ngày thứ hai trước và sau khủng hoảng trên thị trường chứng khoán Việt Nam trước và sau khủng hoảng. Tạp chí Phát triển và hội nhập, 20(30), 55-60. Yuan, K., Zheng, L. & Zhu, Q. (2006). Are Investors Moonstruck? Lunar Phases and Stock Return. Journal of Empirical Finance, 13(1), 1-23. Yuan, T. & Gupta, K. (2014). Chinese Lunar New Year effect in Asian stock markets, 1999-2012. The Quarterly Review of Economic and Finance, 54(4), 529-537.
File đính kèm:
- kiem_dinh_hieu_ung_tet_nguyen_dan_tren_thi_truong_chung_khoa.pdf