Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017)

Thành phố Tam Kỳ là tỉnh lị Quảng Nam, ở vị trí trung độ của đất nước, nằm giữa trung tâm

kinh tế lớn của Việt Nam là thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, giáp thành phố Đà Nẵng và Khu

kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi. Với vị trí địa chiến lược quan trọng trung tâm kinh tế, chính trị, văn

hóa - xã hội của tỉnh, cùng với Khu kinh tế mở Chu Lai, Thành phố Tam Kỳ đã và đang phát huy vai trò

là động lực hỗ trợ cho sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Sau 20 năm xây dựng

(1997 - 2017), cùng với xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sự gia tăng dân số và phát triển hạ tầng

đô thị, quá trình đô thị hóa ở Tam Kỳ đã và đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Ngoài những nét chung

của quá trình phát triển đô thị khác trong cả nước, quá trình đô thị hóa ở thành phố (TP) Tam Kỳ còn

mang những đặc điểm riêng. Bằng phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu, nghiên cứu đi sâu phân

tích để rút ra những đặc điểm của quá trình đô thị hóa ở TP Tam Kỳ. Thông qua đó, chúng tôi đưa ra

các kiến nghị và bài học lịch sử trên cơ sở kết hợp hài hòa giữ xu thế phát triển đô thị hiện đại và gìn giữ

những giá trị văn hóa cốt lõi nhằm góp phần phát triển TP Tam Kỳ trong tương lai

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 1

Trang 1

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 2

Trang 2

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 3

Trang 3

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 4

Trang 4

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 5

Trang 5

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 6

Trang 6

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 7

Trang 7

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017) trang 8

Trang 8

pdf 8 trang viethung 9660
Bạn đang xem tài liệu "Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017)

Đặc điểm của quá trình đô thị hóa thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (1997-2017)
UED Journal of Social Sciences, Humanities & Education - ISSN: 1859 - 4603 
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC 
62 | Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục Tập 9, số 4 (2019), 62-69 
aTrường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng 
bĐảng ủy Khối các cơ quan tỉnh Quảng Nam 
* Tác giả liên hệ 
 Nguyễn Văn Hợi 
 Email: nguyenhoitdqn@gmail.com 
Nhận bài: 
 05 – 09 – 2019 
Chấp nhận đăng: 
 07– 10 – 2019 
ĐẶC ĐIỂM CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA THÀNH PHỐ TAM KỲ, 
TỈNH QUẢNG NAM (1997 - 2017) 
Lưu Tranga, Nguyễn Văn Hợib* 
Tóm tắt: Thành phố Tam Kỳ là tỉnh lị Quảng Nam, ở vị trí trung độ của đất nước, nằm giữa trung tâm 
kinh tế lớn của Việt Nam là thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, giáp thành phố Đà Nẵng và Khu 
kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi. Với vị trí địa chiến lược quan trọng trung tâm kinh tế, chính trị, văn 
hóa - xã hội của tỉnh, cùng với Khu kinh tế mở Chu Lai, Thành phố Tam Kỳ đã và đang phát huy vai trò 
là động lực hỗ trợ cho sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Sau 20 năm xây dựng 
(1997 - 2017), cùng với xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sự gia tăng dân số và phát triển hạ tầng 
đô thị, quá trình đô thị hóa ở Tam Kỳ đã và đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Ngoài những nét chung 
của quá trình phát triển đô thị khác trong cả nước, quá trình đô thị hóa ở thành phố (TP) Tam Kỳ còn 
mang những đặc điểm riêng. Bằng phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu, nghiên cứu đi sâu phân 
tích để rút ra những đặc điểm của quá trình đô thị hóa ở TP Tam Kỳ. Thông qua đó, chúng tôi đưa ra 
các kiến nghị và bài học lịch sử trên cơ sở kết hợp hài hòa giữ xu thế phát triển đô thị hiện đại và gìn giữ 
những giá trị văn hóa cốt lõi nhằm góp phần phát triển TP Tam Kỳ trong tương lai. 
Từ khóa: đô thị hóa; Tam Kỳ; công nghiệp hóa; Quảng Nam; phát triển đô thị. 
1. Đặt vấn đề 
Danh xưng Tam Kỳ chính thức ra đời từ năm 1906 
dưới thời vua Thành Thái thứ 18 [10, tr.6]. Sau nhiều 
thăng trầm của lịch sử, tên gọi này vẫn tồn tại và chính 
thức trở thành tên gọi của thành phố tỉnh lị trực thuộc 
tỉnh Quảng Nam theo Nghị định số 113/2006/NĐ-CP 
ngày 29/9/2006 của Chính phủ. Trong buổi đầu mới 
tách tỉnh, Tam Kỳ cũng như nhiều đô thị mới hình thành 
khác trong cả nước gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, 
thông qua việc phát huy hiệu quả chính sách đầu tư của 
trung ương, của tỉnh Quảng Nam và từ chính nội lực của 
thành phố, Tam Kỳ đã kịp thời bắt nhịp với công cuộc 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và có sự phát 
triển vượt bậc trở thành đô thị trẻ có dáng dấp đẹp đẽ, 
thành phố xanh ven biển năng động trong hệ thống đô thị 
biển khu vực duyên hải miền Trung nói chung và có vai 
trò quan trọng đối với sự phát tỉnh Quảng Nam nói riêng. 
2. Đặc điểm 
2.1. Đô thị hóa Tam Kỳ diễn ra mạnh mẽ và chia 
thành hai giai đoạn 
Đối với một quốc gia và địa phương, tốc độ đô 
thị hóa diễn ra mạnh mẽ sẽ tạo điều kiện thúc đẩy phát 
triển kinh tế công nghiệp, du lịch-dịch vụ, các lĩnh 
vực khác. Nó là yếu tố then chốt trong chiến lược 
phát triển của quốc gia và địa phương. 
Năm 1997, Tam Kỳ trở thành tỉnh lị, mở ra giai 
đoạn lịch sử mới. Tiếp đó, năm 2005, Tam Kỳ tiếp tục 
được chia tách thành 2 đơn vị hành chính mới trực thuộc 
tỉnh là huyện Phú Ninh và thị xã Tam Kỳ. Trải qua 
nhiều giai đoạn lịch sử với không ít khó khăn thách 
thức, với tinh thần đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, Đảng bộ, 
chính quyền và nhân dân Tam Kỳ đã thực hiện thắng lợi 
các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội. 
Phát huy vai trò lợi thế trung tâm tỉnh lị của tỉnh 
Quảng Nam, quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ, 
kinh tế TP có những chuyển biến tích cực, đời sống 
của người dân được cải thiện, nâng cao cả về vật chất 
 ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục Tập 9, số 4 (2019), 62-69 
 63 
lẫn tinh thần tạo đà cho các giai đoạn phát triển không 
ngừng của TP sau này. 
2.1.1. Giai đoạn từ năm 1997 đến năm 2006 
Đến năm 1997, bộ mặt kinh tế Tam Kỳ vẫn chủ yếu 
sản xuất nông nghiệp là chính, trong đó có một số các 
cơ sở sản xuất, xưởng thủ công nhỏ lẻ và các làng nghề 
thủ công truyền thống. Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật 
chất và hạ tầng kĩ thuật nghèo nàn, cả thị xã vẫn chưa 
hình thành các khu, cụm công nghiệp, khu chế xuất; 
ngành dịch vụ-du lịch manh mún và chưa đủ điều kiện 
để phát triển. 
Cơ cấu dân số thị xã Tam Kỳ thời điểm đó khoảng 
167.364 người với 13 xã, 7 phường cả TP.Tam Kỳ và 
Phú Ninh ngày nay, nhưng chủ yếu là cư dân nông thôn 
và trực tiếp làm nông nghiệp là chính, với mật độ dân số 
chỉ 487 người/km2. Trong đó dân cư khu vực đô thị chỉ 
có gần 52.000 người chiếm hơn 30% cư dân toàn thị xã 
[5, tr.37]. Cả Thị xã Tam Kỳ có 12 tuyến đường chính, 
trừ tuyến đường Quốc lộ 1A và tỉnh lộ 615, tỉnh lộ 616 
đi qua thì chỉ có vẻn vẹn vài tuyến đường nhựa như: 
“Trần Cao Vân, Duy Tân, Nguyễn Thái Học, Trần Dư, 
Nguyễn Du là đường nhựa còn lại là đường đất đá. 
Kiến trúc chỉ có tòa nhà Tỉnh ủy và Quảng trường 24/3 
và một số tòa nhà 2,3 tầng...” [5, tr.15]. 
Như vậy, Tam Kỳ bắt đầu trở thành tỉnh lị của 
Quảng Nam với một điểm xuất phát rất thấp so với các 
đô thị ở các địa phương khác các tỉnh, TP cùng cấp, chỉ 
là một thị xã nhỏ lọt thỏm bao quanh là khu nông thôn 
xản xuất nông nghiệp nghèo nàn mang tính tự túc, tự 
cấp là chính. 
Nhưng, được sự quan tâm tập trung về chủ trương 
chính sách, với nguồn vốn đầu tư từ trung ương và của 
tỉnh Quảng Nam, cơ sở vật chất hạ tầng của TP dần dần 
được thiết lập. Theo đó, những cơ sở công nghiệp đầu 
tiên được hình thành như Trường Xuân, Thuận Yên, 
Tam Thăng hay các công trình giao thông trọng điểm 
như đường Hùng Vương, Bạch Đằng, Tam Thanh ven 
biển bắt đầu được xây dựng. Ngoài ra, các công trình 
quan trọng khác như kè sông Tam Kỳ, trung tâm thương 
mại Tam Kỳ đi vào hoạt động. 
Bộ mặt TP thay đổi theo hướng hiện đại đã dẫn đến 
những biến đổi tích cực trong đời sống tinh thần của đại 
bộ phận cư dân. Năm 2006, tỉ lệ hộ n ... 82.394 
2010(000) 1.300 6.472 891 7.165 1.842 1.190 86.928 
Tăng dân 
số % 
năm 
Tổng 2,25 20,0 2,5 3,6 0,9 0,9 1,1 
Tăng tự nhiên - 1,3 1,2 1,0 - 1,1 1,1 
Tăng cơ học - 0,6 7,7 2,2 - 0,4 0 
Mật độ dân số(SL/ha) 6.03 19 7 34 12 8 3 
Nguồn: [3, tr.34] 
dân số toàn TP là 300.000 người dân. Trong khi đó, mật 
độ dân số nội thị cũng chỉ đạt 3.874 người/km2, còn 
thấp xa so với chỉ tiêu tối thiểu chuẩn quy định là 8.000 
người/km2. 
Việc tăng dân số chậm sẽ khiến cho quá trình đô thị 
hóa ở Tam Kỳ thiếu đi một động lực mạnh mẽ để đẩy 
nhanh tốc độ phát triển. Để giải quyết bài toán này, 
thành phố cần tập trung thu hút đầu tư, phát triển các 
khu dân cư, khu đô thị nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho 
 ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục Tập 9, số 4 (2019), 62-69 
 67 
quá trình định cư của cư dân từ khu vực nông thôn 
chuyển ra thành phố làm việc, sinh sống. Đồng thời, 
chính quyền cần đẩy mạnh phát triển hơn nữa trong lĩnh 
vực thương mại - dịch vụ, và nâng cao chất lượng sống 
trong 9 phường hiện tại để từ đó đáp ứng ngày càng đầy 
đủ hơn nhu cầu vật chất và tinh thần của cư dân. 
2.3. Quá trình đô thị hóa và phát triển Tam Kỳ 
gắn với bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hóa 
Vùng đất Tam Kỳ là nơi lưu giữ nhiều dấu tích lịch 
sử từ công cuộc khai hoang, mở mang bờ cõi phương 
Nam cũng như xây dựng gìn giữ bảo vệ vùng đất này, 
và có sự giao thoa nhiều nền hóa độc đáo. Một trong 
những yêu cầu của quá trình đô thị hóa ở Tam Kỳ là 
việc phải bảo lưu hệ thống các di tích lịch sử ghi lại quá 
trình phát triển của vùng đất này như: Văn thánh Khổng 
miếu (phường Tân Thạnh); đình Chiên Đàn (xã Tam 
An); đình làng Tân Thạnh (phường Tân Thạnh); đồn 
Đại Ký Tam Kỳ (phường An Mỹ); tỉnh đường Quảng 
Tín (phường An Mỹ); Đặc biệt hơn, Tam Kỳ còn là 
mảnh đất chứa đựng nhiều dấu tích của văn hóa 
Champa với quần thể tháp Khương Mỹ và quần thể tháp 
Chiên Đàn rêu phong theo dòng lịch sử. 
Ngoài ra, những ngôi nhà cổ, hệ thống các đình, 
chùa, miếu mạo đậm nét văn hóa Đại Việt cũng đã góp 
phần tạo nên một không gian truyền thống độc đáo tại 
những khu vực ngoại vi thành phố và khu du lịch sinh 
thái cộng đồng ven đô (Làng bích họa Tam Thanh, khu 
nhà vườn Tam Ngọc, khu sinh thái Hòa Hương). 
 Từ định hướng đúng đắn về sự kết hợp hài hòa 
giữa bảo tồn và phát triển, trong nhiều năm qua, chính 
quyền TP đã tận dụng các nguồn vốn đầu tư nhằm bảo 
tồn, kết hợp phát triển du lịch đối với hệ thống các di 
tích có giá trị lịch sử-văn hóa hết sức đặc sắc này. Nhiều 
di tích được đầu tư nhằm quảng bá hình ảnh TP và phát 
triển kinh tế, như di tích Núi chùa Quảng Phú (kết hợp 
xây dựng lâm viên sinh thái), di tích đình Hòa Hương 
(gắn với làng nghề, lễ hội truyền thống, đua thuyền trên 
sông Tam Kỳ, sông Bàn Thạch), khu di tích mộ cụ 
Trịnh Uyên, Trần Thu, Lương Đình Thự, Nguyễn 
Thược (gắn với khu văn hóa vùng Đông), mộ Đô đốc Lê 
Văn Long, Lê Tấn Trung (gắn với xây dựng lâm viên 
sinh thái phía tây thành phố). 
Bên cạnh đó, những công trình lịch sử, văn hóa tiếp 
tục được bảo tồn nguyên vẹn, là những dấu mốc gắn 
liền với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc như trụ cổng 
tỉnh đường Quảng Tín (trụ sở UBND tỉnh Quảng Nam 
hiện nay), các di tích địa đạo Kỳ Anh, di tích Sông 
Đầm, quần thể tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng tại Núi 
Cấm, An Phú. Do đó, chính quyền thành phố có chiến 
lược khá rõ ràng nhằm tận dụng những ưu thế riêng sẵn 
có của Tam Kỳ trong quá trình đẩy mạnh đô thị hóa. 
Cũng chính điều đó tạo nên nguồn lực tổng hợp, tiềm 
năng để phát triển với tốc độ nhanh hơn nữa trong các 
giai đoạn chuyển tiếp. 
Một lần nữa, từ những lợi thế riêng của mình cả về 
vị trí địa lí và chính sách phát triển, Tam Kỳ đã linh 
hoạt vận dụng phát huy các giá trị quá khứ một cách độc 
đáo kết hợp phát triển, gắn với bảo tồn các giá trị lịch 
sử, văn hóa của các thế hệ đi trước để lại để phục vụ cho 
sự phát triển lâu dài, bền vững. 
2.4. Quá trình đô thị hóa TP.Tam Kỳ biết kết 
hợp lợi thế tự nhiên gắn phát triển đô thị xanh 
Trải qua quá trình xây dựng và phát triển, đến nay 
Tam Kỳ vẫn giữ gìn được nét độc đáo mà thiên nhiên đã 
ban tặng cũng như kết hợp hài hòa giữa phát triển và 
bảo tồn. Do đó, năm 2015, tổ chức Định cư con người 
Liên Hiệp Quốc tại châu Á phong danh Tam Kỳ là TP 
“Phong cảnh thành phố châu Á”. Đó là một những động 
lực và tự hào của TP Tam Kỳ vùng đất với nhiều những 
nét tạo hóa độc đáo tự nhiên ban tặng. 
Về quy hoạch đô thị, theo Kiến trúc sư Hoàng Sừ 
(Chủ tịch Hội kiến Trúc sư Quảng Nam) mô tả và 
nhận xét: 
“Với diện tích 9000 ha trải dài từ Tây sang Đông, 
TP. Tam Kỳ không chỉ có con sông Trường Giang mà 
còn có thêm hai con sông Bàn Thạch chảy song song từ 
bắc xuống Nam rồi hòa chung chảy ra vịnh Kỳ Hà. Hai 
hồ nước lớn 3.500 ha và hồ sông Đầm như hai lá phối 
xanh tạo sự điều hòa nước và không khí cho thành phố. 
Không gian toàn bộ đô thị tràn ra phía Đông gặp bờ 
biển Tam Thanh, các dãy đồi An Hà, Quảng Phú, Trà 
Cai, địa đạo Kỳ Anh... nằm trong lòng thành phố như 
chờ sẵn dịp cho ngày hội nhập không gian đô thị. Thành 
phố hiện tại hơn 300 ha và hơn 200 ngàn dân là bàn 
đạp chắc chắn cho việc phát triển không gian đô thị 
hướng biển...” [9, tr.4] 
Với lợi thế ưu đãi của tự nhiên có thế bên núi, bên 
biển và các dòng sông; TP Tam Kỳ xây dựng cho mình 
một diện mạo dáng dấp của hiện đại với những kiến trúc 
kết hợp riêng biệt về không gian và cảnh quan. Thế 
Lưu Trang, Nguyễn Văn Hợi 
68 
mạnh đó Tam Kỳ đã trở thành thế mạnh và tâm điểm 
thu hút các dự án phát triển đô thị. 
Nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn tìm hiểu, đầu tư 
các dự án lớn, trọng điểm trên địa bàn, như dự án khu 
dân cư An Phú (Công ty CP Đầu tư phát triển hạ tầng 
Quảng Nam); các dự án phát triển đô thị và du lịch tại 
thành phố Tam Kỳ (Công ty cổ phần ô tô Trường Hải); 
Khu đô thị cánh đồng Nhoong (Công ty CP Đầu tư 
DHC); Khu đô thị kiểu mẫu Tây Bắc (Công ty Đại 
Dương Xanh); Trường trung cấp nghề ASEAN; khu 
phố chợ Trường Xuân (Công ty CP Đầu tư và Dịch vụ 
Thái Dương). 
Từ đó, thành phố đã tiếp tục gắn quy hoạch phát 
triển theo định hướng xanh, cộng sinh với môi trường. 
Kết quả đến năm 2016, 100 % tuyến phố chính của TP 
được trồng cây xanh, góp phần làm cho diện tích đất cây 
xanh toàn TP rất cao, đạt 9,95 m người, hệ thống cây 
xanh theo hướng tổ chức thành các tuyến liên tục với 
những loại cây xanh đặc trưng của Tam Kỳ. Các hồ 
nước Phú Ninh cung cấp nước cả TP, hồ điều hòa 
Nguyễn Du, Duy Tân, hệ thống sông Bàn Thạch, sông 
Trường Giang và khu sinh thái sông Đầm góp phần 
tạo cảnh quan đẹp và là lá phổi xanh của TP Tam Kỳ. 
Thêm vào đó, là vệt núi Trà Cai, An Hà, núi Cấm, 
núi Dài - núi Yên Ngựa; sông chủ đạo gồm sông Tam 
Kỳ, sông Bàn Thạch, sông Kỳ Phú khu vực dịch vụ, 
công viên ven sông và vui chơi giải trí cùng hệ thống 
bến thuyền; lá phổi xanh không gian sông Đầm; làng 
quê ven đô Hương Trà, Tam Ngọc, triền hồ Phú Ninh 
và làng bích họa ven biển. 
Trong “lõi đô thị” Tam Kỳ, có các không gian xanh 
chủ đạo kết hợp với kiến trúc hiện đại tòa nhà hành 
chính tỉnh và các khối kiến trúc cao tầng, được đan xen 
bởi Quảng trường 24/3 tại trung tâm tạo thành điểm 
nhấn của TP, kết hợp không gian mở thoáng đãng. 
Về mặt chính sách, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban 
hành Quyết định số 3550-QĐ/UBND (ngày 16/11/2014) 
“Về việc Phê duyệt quy hoạch và ban hành quy định 
quản lí xây dựng kèm theo đồ án điều chỉnh quy hoạch 
chung TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đến năm 2030 và 
tầm nhìn 2050”. Theo quyết định này, Tam Kỳ được 
định hướng phát triển thành “đô thị xanh”, với vai trò 
là thủ phủ của tỉnh và là một đầu mối phát triển trong 
tuyến kinh tế ven biển Đà Nẵng - Quảng Nam - Quảng 
Ngãi, thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. 
Từ những chủ trương đó, UBND thành phố Tam 
Kỳ, tổ chức UN-Habitat và thành phố Fukuoka (Nhật 
Bản) đã phối hợp tổ chức Hội thảo tăng cường hợp tác 
hướng tới chiến lược phát triển TP Tam Kỳ xanh và 
thông minh. Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng thành 
phố Tam Kỳ có đầy đủ các điều kiện để quy hoạch và 
phát triển theo hướng tăng trưởng xanh và thông minh 
trong tương lai. 
 Chính lợi thế đó trong bản ghi nhớ “Chương trình 
thung lũng đô thị thông minh miền Trung Việt Nam” tổ 
chức hợp tác quốc tế Hàn Quốc(KOICA) đã thông nhất 
chọn các dự án hỗ trợ chính thức cho Quảng Nam; 
chương trình sẽ triển khai tập trung ở TP Tam Kỳ trong 
phạm vi xây dựng cơ sở dữ liệu hành chính, hạ tầng và 
dịch vụ đô thị Tam Kỳ theo hướng đô thị thông minh, với 
giá trị 9 triệu USD. Dự án đầu tư phần lớn cho việc xây 
dựng, hạ tầng cơ sở vật chất thành phố trẻ, năng động 
một đô thị “thông minh” trong giai đoạn phát triển mới. 
Như vậy, từ vị trí địa lí thuận lợi kết hợp với chiến 
lược phát triển có định hướng rõ ràng về chính sách như 
trên, Tam Kỳ có đầy đủ điều kiện để trở thành một đô 
thị xanh, không gian mở hiện đại trong tương lai. 
3. Kết luận 
Quá trình đô thị hóa của TP Tam Kỳ đã diễn ra hơn 
20 năm với nhiều thành tựu đạt được. Song sự phát triển 
nhưng không làm biến đổi hoàn toàn diện mạo của 
thành phố, phát triển theo hướng kết hợp hài hòa giữa 
bảo vệ môi trường với đẩy mạnh tỉ trọng ngành công 
nghiệp - dịch vụ là một trong những đặc trưng quan 
trọng của đô thị Tam Kỳ. 
Những đặc điểm trên, một mặt đã tạo ra những điều 
kiện vô cùng thuận lợi để TP Tam Kỳ tiếp tục khẳng 
định vị trí, vai trò của mình đối với tỉnh Quảng Nam nói 
riêng và khu vực kinh tế trọng điểm miền Trung nói 
chung. Mặt khác, quá trình đô thị hóa cũng đặt ra nhiều 
khó khăn, thách thức không nhỏ cho Tam Kỳ trong việc 
phát triển và giữ gìn giá trị cốt lõi những nét độc đáo cả 
về điều kiện tự nhiên và văn hóa - xã hội. Nếu giải 
quyết tốt được các vấn đề này, trong tương lai không xa 
Tam Kỳ sẽ trở thành một TP phát triển “xanh” thông 
minh và hiện đại, hòa quyện với những kiến trúc truyền 
thống đặc sắc của vùng đất “mở” và nét độc đáo bề dày 
văn hóa, bản tính con người xây dựng nên vùng đất này 
qua chiều dài lịch sử. 
 ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục Tập 9, số 4 (2019), 62-69 
 69 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Tam Kỳ 
(2017). Lịch sử Đảng bộ thành phố Tam Kỳ giai 
đoạn 1975 - 2010, in tại Công ty CP In Phát hành 
sách & Thiết bị trường học Quảng Nam. 
[2] Chi cục Thống kê thành phố Tam Kỳ (2013, 2014, 
2016, 2016, 2017). Niên giám thống kê thành phố 
Tam Kỳ, in tại Công ty CP In Phát hành sách & 
Thiết bị trường học Quảng Nam. 
[3] Lê Văn Đoài (2015). Quá trình đô thị hóa Buôn 
Ma Thuột (1975 - 2010). Luận văn Thạc sỹ Lịch sử, 
Đại học Quy Nhơn. 
[4] Nguyễn Thị Bích Đào (2011). Phát triển Công 
nghiệp trên địa bàn thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam 
(2005- 2010). Luận văn Thạc sỹ Kinh tế, Trường 
Đại học Kinh tế Đà Nẵng. 
[5] Hoàng Vĩnh Hưng (2019). Nâng cao hiệu quả quá 
trình đô thị hóa nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở 
Quảng Nam. Kỷ yếu Hội thảo Khoa học, Lưu trữ tại 
Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam. 
[6] Nguyễn Quang Ngọc (2017). Nông thôn và đô thị 
Việt Nam - Lịch sử thực trạng và khuynh hướng biến 
đổi. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[7] Phạm Thị Kim Ngân (2016). Hà Nội thực hiện quy 
hoạch đô thị theo hướng hiện đại trong những năm 
1991-2005. NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội 
[8] Nguyễn Phú (2019). Đô thị hóa Quảng Nam - Một 
số vấn đề thực tiễn và định hướng phát triển. Kỷ yếu 
Hội thảo Khoa học, lưu trữ tại Văn phòng UBND 
tỉnh Quảng Nam. 
[9] Phòng Thống kê Thị xã Tam Kỳ (1997). Niên 
giám thống kê 1997 Thị xã Tam Kỳ, in tại Công ty 
CP In Quảng Nam. 
[10] Thanh Quang (2019). Đô thị hóa và những dòng 
sông: Trường hợp Tam Kỳ bên sông Trường Giang. 
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học, lưu trữ tại Văn phòng 
UBND tỉnh Quảng Nam. 
[11] Sở Văn hóa thông tin tỉnh Quảng Nam (2006). 100 
năm Phủ Lị Tam Kỳ. Kỷ yếu hội thảo khoa học, in 
tại Công ty CP In phát hành sách Quảng Nam. 
[12] Sở Xây dựng tỉnh Quảng Nam (2019). Công tác 
quy hoạch xây dựng trên địa bàn Quảng Nam hướng 
tới tiêu chí đô thị thông minh Quảng Quảng. Báo 
cáo lưu trữ tại Viện quy hoạch đô thị tỉnh Quảng 
Nam, Kỷ yếu hội thảo khoa học lưu trữ tại Văn 
phòng UBND tỉnh Quảng Nam. 
[13] Tỉnh ủy Quảng Nam-Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy 
(2016). Biên niên sự kiện lịch sử Đảng bộ tỉnh 
Quảng Nam. In tại Công ty CP In Phát hành sách & 
Thiết bị trường học Quảng Nam. 
[14] UBND tỉnh Quảng Nam (2014). Quyết định phê 
duyệt quy định quản lí xây dựng theo đồ án điều 
chỉnh quy hoạch chung thành phố Tam Kỳ, tỉnh 
Quảng Nam đến năm 2030 tầm nhìn 2050, lưu trữ 
tại Sở Xây dựng Quảng Nam. 
[15] UBND thành phố Tam Kỳ (2016). Báo cáo tình 
hình thực hiện nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch kinh tế xã 
hội-quốc phòng an ninh giai đoạn 2011 - 2015; 
phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp 
chủ yếu đến năm 2020, lưu trữ tại VP UBND thành 
phố Tam Kỳ. 
SOME CHARACTERISTICS OF THE URBANIZATION PROCESS 
IN TAM KY CITY, QUANG NAM PROVINCE (1997 - 2017) 
Abstract: Being a administrative city of the Quang Nam province, Tam Ky with the favorable geographical location, is the key 
economic location of the Vietnamese Central Coast. After 20 years of industrial development (1997 - 2017), and the increase of 
population, along with the development of urban infrastructure, Tam ky city has undergone significant urbanization. Besides the 
general features of urbanization in Viet Nam, the process of urbanization in Tam ky city has some unique characteristics. By 
aggregating and analyzing data, the research will learn more about unique features in the process of urbanization in Tam ky city. 
Moreover, this study has proposed recommendations and solutions which are based on a harmonious combination between urban 
development and preservation of traditional cultural values to contribute to the sustainable development of Tam Ky city. 
Key words: urbanization; Tam Ky city; industrialization; Quang Nam; urban development. 

File đính kèm:

  • pdfdac_diem_cua_qua_trinh_do_thi_hoa_thanh_pho_tam_ky_tinh_quan.pdf