Bài giảng Tin học đại cương - Chương 3: Phần mềm máy tính và hệ điều hành - Học viện Nông nghiệp Việt Nam

03/02/2018
1
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Chương 3
PHẦN MỀM MÁY TÍNH 
VÀ HỆ ĐIỀU HÀNH
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
NỘI DUNG
3.1. Phần mềm máy tính
3.2. Hệ điều hành
2Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1. PHẦN MỀM MÁY TÍNH
3.1.1. Khái niệm phần mềm
3.1.2. Phân loại phần mềm
3.1.3. Quy trình phát triển phần mềm
3.1.4. Phần mềm mã nguồn đóng và mã nguồn mở
3Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1.1. KHÁI NIỆM PHẦN MỀM
• Phần mềm (chương trình): là một tập hợp những câu
lệnh hoặc chỉ thị (Instruction) được viết bằng một
hoặc nhiều ngôn ngữ lập trình theo một trật tự xác
định, kết hợp với các dữ liệu hay tài liệu liên quan
nhằm tự động thực hiện một số nhiệm vụ, chức năng
hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó
• Phần mềm thực hiện các chức năng bằng cách gửi các
chỉ thị trực tiếp đến phần cứng hoặc cung cấp dữ liệu
để phục vụ cho các chương trình hay phần mềm khác
• Môi trường tương tác giữa người sử dụng với phần
mềm: giao diện (thường là giao diện đồ họa với các
đoạn văn bản, hình ảnh, biểu tượng, )
Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành 408/02/2017
03/02/2018
2
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
Ví dụ về giao diện đồ họa phần mềm
5Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1.2. PHÂN LOẠI PHẦN MỀM
• Phần mềm hệ thống
• Phần mềm ứng dụng
6Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
PHẦN MỀM HỆ THỐNG
• Là các chương trình điều khiển hoặc duy trì các hoạt
động của máy tính và các thiết bị liên quan
• Hỗ trợ giao tiếp giữa người dùng, phần mềm ứng
dụng và phần cứng máy tính
7Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
PHẦN MỀM HỆ THỐNG
• 2 kiểu phần mềm hệ thống:
- Hệ điều hành: là tập các chương trình phối hợp tất
cả các hoạt động của các thiết bị phần cứng, là
phương tiện để người sử dụng giao tiếp với máy
tính và các phần mềm khác (Microsoft Windows,
Mac OS, hệ điều hành của Apple, )
- Chương trình tiện ích: cho phép người dùng thực
hiện các công việc liên quan tới việc bảo trì máy
tính, các thiết bị và các chương trình được cài đặt
trong máy (quản lý ổ đĩa, máy in và các thiết bị
khác, )
8Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
3
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
• Là các chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ người
dùng thực hiện các công việc chuyên môn một cách
hiệu quả hơn và (hoặc) hỗ trợ các công việc cá nhân
9Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
• 2 kiểu phần mềm ứng dụng:
- Phần mềm đặt hàng (được thiết kế riêng theo yêu cầu của
người dùng): phần mềm thiết kế một thí nghiệm, phần
mềm điều khiển một dây chuyền sản xuất, phần mềm quản
lý sinh viên cho một trường đại học, phần mềm quản lý
nhân sự cho một công ty, ...
- Phần mềm đóng gói (được thiết kế dựa trên những yêu cầu
chung của nhiều người, không theo yêu cầu đặt hàng của
riêng ai): phần mềm quản lý thông tin cá nhân, nhắc việc,
quản lý dự án, các phần mềm kế toán, quản lý hồ sơ tài
liệu, trợ giúp thiết kế, chỉnh sửa ảnh, 
10Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
MỘT SỐ PHẦN MỀM KHÁC
• Phần mềm phát triển ứng dụng:
- Là các phần mềm để tạo ra các phần mềm khác
- Dành cho các chuyên gia tin học, lập trình viên,  để
phát triển phần mềm
• Phần mềm nhúng:
- Được ghi vào trong ROM
- Dùng trong các hệ vi xử lý gắn liền với các thiết bị
11Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM
4 hoạt động cơ bản trong quy trình phát triển phần
mềm:
• Đặc tả phần mềm: là tiến trình để hiểu và xác định 
những dịch vụ nào cần có trong hệ thống, những ràng 
buộc đối với việc phát triển và chức năng của hệ thống.
Tiến trình này sẽ sinh ra các tài liệu yêu cầu (bản đặc tả
hệ thống)
12Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
4
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM
• Thiết kế và thực thi phần mềm: liên quan tới việc
chuyển những yêu cầu phần mềm thành hệ thống có thể
thực thi được
- Thiết kế phần mềm: là việc mô tả cấu trúc phần mềm,
dữ liệu của hệ thống, giao diện giao tiếp giữa các
thành phần, thuật toán được sử dụng, 
- Thực thi phần mềm: các lập trình viên dùng các ngôn
ngữ lập trình để viết lệnh (mã nguồn) thực sự để tạo
ra hệ thống dựa trên các bản đặc tả thiết kế chi tiết,
đồng thời tiến hành các thử nghiệm (kiểm thử đơn vị
hay kiểm thử hộp trắng) với dữ liệu giả định
13Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.1.3. QUY TRÌNH PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM
• Kiểm thử phần mềm: Là quá trình vận hành chương trình
để tìm ra lỗi
Lưu ý:
- Ngoài hoạt động kiểm thử, trong suốt tiến trình phát triển
phần mềm cần tiến hành các hoạt động xác minh và thẩm
định phần mềm:
+ Xác minh: kiểm tra xem sản phẩm có đúng với đặc tả
hay không (chú trọng vào việc phát hiện lỗi của phần
mềm qua từng giai đoạn phát triển)
+ Thẩm định: kiểm tra xem sản phẩm có đáp ứng được
yêu ...  với người sử dụng
và cung cấp các tiện ích cơ bản
Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017 23
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
Thao tác in một văn bản dưới sự điều khiển của hệ điều hành
24Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
7
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 
HÀNH
• Thế hệ 1 (1945 – 1955)
- Giữa thập niên 1940, Howard Aiken ở Havard và
John von Neumann ở Princeton đã thành công
trong việc xây dựng máy tính dùng ống chân
không (lập trình bằng ngôn ngữ máy, thường là
bằng cách dùng bảng điều khiển để thực hiện các
chức năng cơ bản), chưa có hệ điều hành
- Đầu thập niên 1950, phiếu đục lỗ ra đời và có thể
viết chương trình trên phiếu thay cho dùng
bảng điều khiển, chưa có sự phân biệt giữa chương
trình của người sử dụng và chương trình điều
khiển
25Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Thế hệ 2 (1955 – 1965)
- Giữa thập niên 1950, ra đời thiết bị bán dẫn. Lần đầu tiên
có sự phân chia rõ ràng giữa người thiết kế, người xây
dựng, người vận hành, người lập trình, và người bảo trì
- Lập trình viên viết chương trình trên giấy, sau đó đục lỗ
trên phiếu và đưa phiếu vào máy, kết quả xuất ra máy in
- Hệ thống xử lý theo lô ra đời, hoạt động dưới sự điều
khiển của một chương trình đặc biệt là tiền thân của
hệ điều hành sau này, cho phép lưu các yêu cầu cần thực
hiện lên băng từ hệ thống đọc và thi hành lần lượt rồi
ghi kết quả lên băng từ xuất người dùng đem đi in
- Ngôn ngữ lập trình: chủ yếu là FORTRAN và hợp ngữ
26Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 
HÀNH
08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Thế hệ 3 (1965 – 1980)
- Ra đời máy tính đầu tiên sử dụng mạch tích hợp (IC)
- Máy IBM 360. Nhiều thiết bị ngoại vi ra đời, thao
tác điều khiển phức tạp
- Nhằm điều phối, kiểm soát hoạt động và giải quyết
các yêu cầu tranh chấp thiết bị Xuất hiện hệ điều
hành (dài cả triệu dòng hợp ngữ và do hàng ngàn lập
trình viên xây dựng)
- Xuất hiện các hệ điều hành đa chương trình, hệ điều
hành đa nhiệm, đa người dùng và cho phép vận hành
bộ nhớ ảo
27Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 
HÀNH
08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Thế hệ 4 (1980 - nay)
- Ra đời các máy tính cá nhân và các máy tính lớn
cùng với các hệ điều hành phù hợp: hệ điều hành
MS-DOS và Windows cho các dòng máy tính cá
nhân PC (Personal Computer), UNIX và các hệ
điều hành tựa Unix cho dòng máy tính lớn
- Từ đầu thập niên 90 cũng đánh dấu sự phát triển
mạnh mẽ của một số hệ điều hành khác: hệ điều
hành song song, hệ điều hành mạng và hệ điều
hành phân tán
28Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
3.2.2. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN LOẠI HỆ ĐIỀU 
HÀNH
08/02/2017
03/02/2018
8
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.2.3. MỘT SỐ HỆ ĐIỀU HÀNH ĐIỂN HÌNH
• Hệ điều hành cho máy tính
• Hệ điều hành cho thiết bị di động
29Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH CHO MÁY TÍNH
• Hệ điều hành MS-DOS
• Hệ điều hành Microsoft Windows
• Hệ điều hành MAC OS
• Hệ điều hành UNIX và LINUX
30Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS
• MS-DOS - Microsoft Disk Operating System:
- Là hệ điều hành của hãng phần mềm Microsoft, có
giao diện dòng lệnh (command-line interface) được
thiết kế cho các máy tính họ PC
- Là hệ điều hành đơn nhiệm, chỉ cho phép chạy một
ứng dụng duy nhất tại mỗi thời điểm. Một số ứng
dụng chạy thường trú được thiết kế sau cho MS-DOS
cho phép thực hiện nhiều thao tác cùng lúc (như
chương trình hỗ trợ gõ tiếng Việt VietRes)
31Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS
• Giao diện làm việc của hệ điều hành MS-DOS
32Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
9
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS
- Các phiên bản khác nhau của MS-DOS
+ PC DOS 1.0 (08/1981): là phiên bản DOS đầu tiên
+ MS-DOS 1.25 (05/1982): được biết đến với tên gọi
MS-DOS
+ MS-DOS 5.0 (06/1991): phiên bản xuất hiệu nhiều
tính năng mới như quản lý bộ nhớ
(MEMMAKER.EXE), trình soạn thảo văn bản (MS-
DOS Editor), ngôn ngữ lập trình QBASIC
+ MS-DOS 6.22 (06/1994): phiên bản DOS cuối
cùng chạy như một HĐH độc lập
33Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH MS-DOS
- Năm 1995, HĐH Windows 95 ra đời, các phiên bản
MS-DOS tiếp theo được phát hành đi kèm với
Windows. Ví dụ: MS-DOS 7.0 (08/1995): Là nền để
cho Windows 95 khởi động, MS-DOS 8.0 đi kèm
với Windows ME
- Hiện tại, MS-DOS tồn tại trong các phiên bản
Windows dưới dạng một ứng dụng cho phép người
dùng kích hoạt chế độ dòng lệnh, dùng để thực hiện
những tác vụ liên quan mật thiết đến hệ thống mà giao
diện đồ họa của Windows không làm được
34Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH MICROSOFT WINDOWS
• Microsoft Windows là tên của các dòng phần mềm hệ
điều hành độc quyền của hãng Microsoft
• HĐH Microsoft Windows đầu tiên (11/1985) với
những tính năng thêm vào Hệ điều hành MS-DOS giao
diện đồ họa (GUI - Graphical User Interfaces)
• Là hệ điều hành đa nhiệm
• Windows khởi đầu được phát triển cho những máy
tính tương thích với IBM (dựa vào kiến
trúc x86 của Intel), hầu hết phiên bản hiện nay đều
được tạo ra cho kiến trúc này (ngoại trừ Windows NT)
35Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Microsoft Windows chiếm ưu thế trong thị trường
máy tính cá nhân và được cài đặt trên khoảng 80% số
lượng máy tính trên thế giới
36Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
HỆ ĐIỀU HÀNH MICROSOFT WINDOWS
08/02/2017
03/02/2018
10
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Mac OS (Macintosh Operating System): là hệ điều
hành được thiết kế riêng cho dòng máy tính
Macintosh của hãng Apple Computer, có khả năng xử
lý đa nhiệm và cung cấp các dịch vụ mạng cơ bản,
được phát triển trước HĐH Windows
37Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
HỆ ĐIỀU HÀNH MAC OS
08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
• Ưu điểm: độc lập về độ phân giải, có phần mềm nghe
nhìn Quick Time, hệ thống sao lưu dữ liệu Time
Machine, tiện ích tìm kiếm dữ liệu trong máy tính
cùng hơn 200 tiện ích mới và đặc biệt có tính bảo
mật cao nhất từ trước đến nay
• Nhược điểm: đòi hỏi sự tương đồng cả về phần cứng
và các phần mềm ứng dụng
38Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành
HỆ ĐIỀU HÀNH MAC OS
08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX
• Hệ điều hành UNIX được phát triển trong năm 1969
tại AT&T Bell Labs
• Ưu điểm: Có độ tin cậy cao trong môi trường đa
người dùng
• Nhiều phiên bản của UNIX được cài đặt trên các hệ
thống máy tính lớn (mainframes) và máy vi tính
(microcomputers)
39Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX
• Năm 1994: phiên bản Linux 1.0 ra đời
• Linux thường được sử dụng như một hệ điều hành
cho các máy chủ
• Ưu điểm:
- Khả năng đa nhiệm và đa người dùng
- An toàn và đáng tin cậy
• Ví dụ: Hệ điều hành Android, Symbian, và
Chromium cho các thiết bị cầm tay được xây
dựng dựa trên nền Linux
40Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
11
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH UNIX VÀ LINUX
• Nhược điểm:
- Giao diện không thân thiện
- Các hệ thống phần mềm chạy trên nền Linux còn
hạn chế, chủ yếu hướng tới đối tượng là các doanh
nghiệp hoặc kỹ thuật viên
41Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HỆ ĐIỀU HÀNH CHO THIẾT BỊ DI ĐỘNG
• IOS
• Symbian
• BlackBerry OS
• Android OS
• Windows Phone 7
• HP WebOS
42Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
IOS
• Là hệ điều hành trên các thiết bị
di động của Apple; ban đầu chỉ
chạy trên iPhone, sau đó được
mở rộng để chạy trên các thiết
bị khác của Apple như iPod
touch, iPad, Apple TV
• Quý 4 năm 2010: 26% điện
thoại thông minh chạy iOS
43Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
SYMBIAN
• Là hệ điều hành được viết và
sử dụng cho một số điện thoại
di động đặc biệt là các điện
thoại cao cấp của Nokia
• Thiết bị cuối cùng chạy
Symbian là Nokia 808
pureview
44Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
12
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
BLACKBERRY OS
• Là nền tảng phần mềm tư hữu do Research In
Motion phát triển cho dòng sản phẩm cầm
tay BlackBerry, cung cấp khả năng đa nhiệm, và được
thiết kế cho các thiết bị sử dụng phương pháp nhập đặc
biệt, thường là trackball hoặc màn hình cảm ứng
• Phiên bản OS 4 hiện tại hỗ trợ MIDP 2.0, có khả năng
kích hoạt không dây hoàn toàn và đồng bộ thư điện tử,
lịch, công việc, ghi chú và danh bạ với Exchange, và
khả năng hỗ trợ Novell GroupWise, Lotus Notes khi
kết hợp với BlackBerry Enterprise Server
45Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
ANDROID
• Android: Phát triển dựa trên nền
tảng Linux, được thiết kế dành
cho các thiết bị di động có màn
hình cảm ứng (điện thoại thông
minh, máy tính bảng) tuy nhiên
hiện Android đã xuất hiện trên TV,
máy chơi game và các thiết bị điện
tử khác
• Mã nguồn mở
• Là một trong những HĐH phổ
biến nhất
46Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
WINDOWS PHONE 7
• Windows Phone 7: Được phát triển
dựa trên phần lõi là Windows CE 7
giống Zune HD và là thế hệ kế tiếp
của dòng điện thoại chạy hệ điều
hành Microsoft Windows Mobile
• Giao diện sử dụng dạng lật mở, chú
trọng tính năng nhập liệu bằng ngón
tay, kết hợp và mở rộng đầy đủ với
các thành phần của Zune và Xbox,
hỗ trợ cả Outlook lẫn Office
47Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
HP WEB OS
• HP WebOS:
- Dựa trên hạt nhân Linux, và được xem
là một hệ điều hành ảo chạy trong trình
duyệt Web
- Được phát triển bởi Palm, sau này được
mua lại bởi Hewlett-Packard
- Là HĐH ảo chạy trong trình duyệt web
- Quản lý các ứng dụng đang chạy dưới
dạng các cửa sổ
- Được đánh giá tốt hơn so với các hệ
điều hành khác (như iOS hay Windows
Phone)
48Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
13
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
3.2.4. QUẢN LÝ DỮ LIỆU TRÊN BỘ NHỚ NGOÀI
• Khái niệm tệp và thư mục
• Quản lý tệp và thư mục bằng Windows Explorer
49Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC
• Tệp (tệp tin – file):
- Là tập hợp thông tin có liên quan với nhau do người
dùng tạo ra trong máy tính hoặc các thiết bị số hóa
khác (ảnh, video, ) và được lưu trữ trong máy tính
Các thông tin: các giá trị số, ký tự, 
- Mỗi tệp có một tên và là duy nhất trong một thư mục.
Tên tệp gồm 2 phần:
+ Phần tên chính (thường do người dùng đặt)
+ Phần mở rộng (thường được quy định bởi phần mềm
tạo tệp)
Ví dụ: Baitap.docx; Danhsach.xlsx, 
50Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC
• Tệp (tiếp):
- Tệp luôn kết thúc bằng EOF
- Tệp rỗng: không chứa thông tin, chỉ có dấu kết thúc
- Kích thước tệp phụ thuộc vào khả năng của máy tính,
khả năng của hệ điều hành và phần mềm ứng dụng
- Đơn vị đo kích thước nhỏ nhất là byte
51Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
KHÁI NIỆM TỆP VÀ THƯ MỤC
• Thư mục (folder):
- Có công dụng như một ngăn chứa được dùng để quản
lý và sắp xếp các tệp tin
- Thư mục có thể chứa các tệp và các thư mục con khác,
tạo thành cây thư mục
- Thư mục gốc: thư mục do định dạng đĩa tạo ra, không
xóa được
- Tên thư mục không có phần mở rộng
52Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017
03/02/2018
14
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Bài giảng Tin học đại cương
QUẢN LÝ TỆP VÀ THƯ MỤC BẰNG WINDOWS 
EXPLORER
• Windows Explorer
• Các nút lệnh
• Các thao tác cơ bản với tệp và thư mục (tạo mới/sao
chép/dịch chuyển/xóa/đổi tên)
53Chương 3. Phần mềm máy tính và Hệ điều hành08/02/2017